Poliflw

Kunst verbindt, geeft nieuwe inzichten en maakt discussie mogelijk. Kunst en cultuur zorgen ook voor een aantrekkelijke woonomgeving. Bij cultuur gaat het vaak over de grote gebouwen en grote gezelschappen, maar er is veel meer. Er zijn in Arnhem vele makers in de creatieve en culturele sector. Vorig jaar deed Bureau BUITEN onderzoek naar hun huisvesting. Zij constateerden onder andere dat er op dit moment een kwalitatieve en kwantitatieve mismatch is tussen vraag naar en aanbod van huisvesting voor de creatieve en culturele sector in Arnhem, en dat deze mismatch in de toekomst groter wordt. En dat in de culturele en creatieve sector 37% van de mensen een verhuiswens heeft, waarbij ruimtegebrek of ruimteoverschot de meest genoemde verhuisreden is. GroenLinks wil daarom dat de gemeente inzet op meer en betere werkruimte voor de creatieve en culturele sector in Arnhem. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: “Talentvolle creatieve Arnhemmers leveren een grote bijdrage aan de stad. Voor hen moet er ruimte zijn, die is er nu onvoldoende. Daarom vragen we aan het college met een plan te komen voor huisvesting van de creatieve en culturele sector.”

Bureau BUITEN constateerde verder onder andere dat de aanwezigheid van de culturele en creatieve sector in een gebied een waardevermeerderend effect heeft op dat gebied. Verder gaf het bureau aan dat de gemeente haar rol kan nemen in een breed spectrum; van faciliteren/aanjagen tot en met zelf exploiteren/ aankopen. GroenLinks wil ruimte en vrijheid voor de kunst- en culturele sector in Arnhem. Arnhem moet een gunstig woon- en werkklimaat voor creatieve makers zijn. Mark Coenders: “Wat GroenLinks betreft voeren we een actief atelierbeleid in de volle breedte, waardoor creatieve makers een bijdrage kunnen blijven leveren aan het kunst- en culturele klimaat en uiteindelijk ook onafhankelijk kunnen blijven voortbestaan.”

In een motie vraagt GroenLinks daarom aan het college van burgemeester en wethouders om een plan voor huisvesting van de creatieve en culturele sector op te stellen, met daarin een actieve rol van de gemeente. Het plan moet opgesteld worden op basis van de aanbevelingen van het rapport van Bureau BUITEN en in overleg met de creatieve en culturele sector. In het najaar moet het plan dan klaar zijn.

Afval scheiden gaat lonen in Arnhem, voor iedereen. Per 1 juli 2020 wordt DIFTAR (gedifferentieerd tarief) ingevoerd voor afvalstoffenheffing. Dit betekent dat je vanaf dat moment een laag vast tarief betaald, en verder per zak restafval gaat betalen. Wie goed afval scheidt en weinig restafval over houdt, is goedkoper uit. En het is ook nog eens goed voor het milieu. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: "Jarenlang spreken we al over de invoering van DIFTAR. Keer op keer steunde de meerderheid van de gemeenteraad de invoering. Na jarenlang soebatten is er nu eindelijk het besluit mét een concrete invoeringsdatum. Goed voor het milieu en goed voor de portemonnee!"

In 2019 zij een heel aantal kaders voor DIFTAR afgesproken. Over een belangrijke voorwaarde voor GroenLinks berichtten wij eerder: afval scheiden wordt ook lonend voor minima. Waarom is invoering van DIFTAR dan zo belangrijk? Arnhemmers hebben in 2018 50% hergebruik van afval en 221 kg restafval. Dat is ver boven het doel van het Rijk van maximaal 100 kg restafval. In het restafval, dat verbrand wordt, zitten nog veel grondstoffen die hergebruikt kunnen worden. Dat is zonde. Door onder andere plastic, glas en papier apart in te zamelen, kan het afval zo goed mogelijk herbruikt worden. Met de invoering van DIFTAR betalen mensen die afval goed scheiden minder. Dit is eerlijker en past bij het principe: de vervuiler betaalt.

De gemeente gaat de komende maanden aan de slag met de invoering van DIFTAR. Lees hier alvast meer over het nieuwe systeem.

Eerder diende GroenLinks, met andere partijen, een voorstel in om geen biomassa toe te staan, tenzij dit geen nadelige gevolgen heeft voor mens en milieu. De afgelopen maanden is er vaker gesproken over de biomassacentrale op IPKW. Fractievoorzitter Mark Coenders: “We moeten flinke stappen zetten om de klimaatverandering tegen te gaan. Voor GroenLinks en is houtgestookte biomassa daarbij geen duurzame oplossing. We hebben zoveel betere alternatieven voor onze energievoorziening. Ook kan snoeihout beter als grondstof worden gebruikt, bijvoorbeeld voor compost, dan als brandstof.” Een motie om het college van burgemeester en wethouders op te roepen hierover in gesprek te gaan met de provincie, haalde een ruime meerderheid.

In een motie die 25 september werd besproken, deed de raad onder meer de uitspraak tegen onduurzame biomassacentrales te zijn. Het college van burgemeester en wethouders is verder gevraagd om met het college van gedeputeerde staten van de provincie in gesprek te gaan. Hierbij moeten ze de uitspraak van de gemeenteraad over het sluiten van de biomassacentrale op het Indrustriepark Kleefse Waard (IPKW) op de agenda te plaatsen en aandringen de natuur-en omgevingsvergunning voor deze biomassacentrale opnieuw te laten beoordelen. De uitkomsten van dit gesprek zijn alom nog niet bekend. Wel is bekend dat de provincie de milieuvergunning opnieuw gaat bekijken.

GroenLinks-raadslid Muriël Simonis: “Het feit dat deze biomassacentrales alleen door middel van subsidie in het leven worden geroepen en dit de druk en vraag op biomassa doet toenemen, vinden wij een slechte ontwikkeling. Experimenteren is in een transitie erg belangrijk en van tevoren is niet alles te overzien, maar in dit geval zijn er te veel negatieve factoren. Dat we hier als gemeente niet veel mogelijkheden hebben om bij te sturen, is frustrerend. Gelukkig, kunnen we wel een duidelijk statement geven.”

GroenLinks wil dat de miljardensubsidie die nu gebruikt wordt om met biomassa elektriciteit op te wekken stopt. Met het vrijgekomen geld kunnen we dan de kolencentrales sluiten. Dat is veel beter voor het klimaat en dus een veel betere besteding van ons geld. GroenLinks Arnhem stelde vorige week ook vragen over de mogelijke negatieve effecten op de gezondheid van de biomassacentrale op IPKW.

Verandering gaat door in Arnhem. De afgelopen weken heeft de gemeenteraad het uitgebreid gehad over hoe we het geld in Arnhem gaan verdelen. Dit leggen we vast in de zogenaamde MJPB, de meerjarenprogrammabegroting. De MJPB is dus erg belangrijk voor de richting van het beleid van de gemeente. We hebben het groenste en sociaalste coalitieakkoord ooit. We zetten ook grote stappen met deze begroting, en we maakten aanvullende coalitieafspraken. Alle voorstellen (moties en amendementen) die GroenLinks (mede) indiende hebben een meerderheid gehaald! Fractievoorzitter Mark Coenders voerde woensdag 13 november namens GroenLinks het woord tijdens de algemene beschouwingen.

"Voorzitter, GroenLinks wil welvaart eerlijk delen en armoede aanpakken. GroenLinks wil betaalbare en toegankelijke zorg voor alle Arnhemmers. GroenLinks wil een gezonde toekomst: wij willen een duurzame stad met schone lucht. Iedere Arnhemmer moet betaalbaar kunnen wonen in diverse wijken. En GroenLinks wil een groene stad: wij willen niet dat de groei van de stad ten koste gaat van onze natuur. Dat is de toekomst waar wij met elkaar aan willen bouwen. En dat is waar wij voorstellen aan toetsen.

Terugblik op 2019

Maar voorzitter, op een moment als deze ontkom je niet aan terugkijken. Het afgelopen jaar was voor Arnhem en GroenLinks een roerig jaar. Het begon al met de steeds maar oplopende kosten in de zorg, waar ik het zo over al hebben. Gevolgd door een coalitiebreuk in juni en een herstel van de coalitie vorige maand. We maakten daarbij een aantal aanvullende afspraken die we beschreven in een drietal voorstellen waar ik later op terugkom. Voorzitter, we realiseerden ons dat de periode van onzekerheid lang duurde. Maar we hebben er vertrouwen in dat we met nieuw elan, samen met de rest van de raad, het college en de stad er nog mooie en belangrijke periode van gaan maken.

Er waren ook positievere zaken in het afgelopen jaar: er is eindelijk een besluit over de Blauwe Golven, we stelden een ambitieuze Luchtagenda vast en we hebben een Arnhemse standaard voor toegankelijkheid.

Ook hadden we veel discussie over biomassa. Voor GroenLinks is houtgestookte biomassa geen duurzame oplossing. We hebben zoveel betere alternatieven voor onze energievoorziening. Daarom diende GroenLinks eerder, met andere partijen, een voorstel in om geen biomassa toe te staan, tenzij dit geen nadelige gevolgen heeft voor mens en milieu.

We blijven strijden voor écht duurzame oplossingen, en hopen dat het Rijk zo verstandig is het verbranden van bomen voor energie niet meer als duurzame energie te zien.

Vooruitblik naar een decennium

Voorzitter, dan terug naar de begroting. We staan aan de vooravond van 2020. Een nieuw jaar, zelfs een nieuw decennium. Een decennium waarin de wereld ontzettend zal gaan veranderen als het aan GroenLinks ligt. Waarin we hopelijk eindelijk als gemeenten meer het heft in eigen handen nemen op belangrijke dossiers, en hiervoor ook ruimte krijgen én nemen van het Rijk. Waarin we het recht op de stad claimen: voor een stad waarin wij als Arnhemmers de toekomst bepalen, niet projectontwikkelaars. Een decennium waarin we de zorg op orde krijgen en marktwerking zoveel mogelijk uitbannen. Waarin armoede geen probleem meer is. Een decennium waarin we als vrije stad racisme en discriminatie uitbannen in een stad waarin iedereen veilig en vol trots zichzelf kan zijn. En GroenLinks gaat uiteraard voor het ‘decennium van de duurzaamheid’ waarin onze groene stad nog groener wordt en we tenminste 55% reductie van CO2-uitstoot realiseren.

Begroting 2020

En voorzitter, zo’n decennium verdient een goede start. Dat is natuurlijk lastig wanneer het Rijk taken over de schutting blijft gooien zonder voldoende middelen of zeggenschap. Toch presenteerde het college al voor de nieuwe coalitieafspraken een solide begroting met goede plannen:

We investeren bijvoorbeeld meer dan ooit in armoedebeleid. Maar het aantal Arnhemmers in armoede groeit en dat is niet te verkroppen. We hebben een duidelijke visie nodig op het gebied van armoedebestrijding om hier zo snel mogelijk iets aan te doen. Langlopende ingewikkelde dossiers als Diftar worden afgrond. Daarbij moet bij Diftar de raad ook de politieke daadkracht hebben achter haar eigen besluiten te staan. We hopen dan ook dat we vanavond besluiten Diftar per 1 juli 2020 in te kunnen voeren, in het belang van de stad. We horen graag van het college wat het gevolg is als we dat vanavond niet doen. Voorzitter, met het Klimaatfonds en de wijkgerichte energietransitie zetten we flinke stappen richting een duurzamer Arnhem. Nu de kaders hiervoor vaststaan hopen we het komende jaar hier ook mooie eerste stappen en resultaten van te zien. Dit zien we terug in het nieuwe New Energy Made in Arnhem: we nemen als gemeente meer regie. We maakten al kleine stappen in het hier en nu, en hadden goede vergezichten. Nu gaan we ook grote stappen zetten. We krijgen meer zonnepanelen, we krijgen windmolens. Er komen talloze laadpalen. En we gaan werken aan schoon vervoer op veel verschillende manieren.  

Investeren in de zorg

En voorzitter, we mogen ook verder trots zijn op de begroting. Want ja, er zijn moeilijke maatregelen genomen. Maar zeker in vergelijking met andere gemeenten hebben we zeer pijnlijke maatregelen kunnen voorkomen. We hoeven geen bibliotheek te sluiten. We hoeven schoolzwemmen niet te schrappen. En we investeren meer dan ooit in de zorg. Meer dan ooit voorzitter. Waar in de vorige periode structureel te weinig begroot werd voor de zorg, en we vorig jaar ook nog eens geconfronteerd werden met een stijging van de uitgaven van 13 miljoen begin dit jaar tot nu zelfs ruim 26 miljoen, hebben we nu een begroting waarin we deze periode ongeveer 100 miljoen extra begroten voor de zorg. Een enorm bedrag.

Maar voorzitter, het gaat niet alleen om geld. Het gaat om het beantwoorden van fundamentele vragen: ‘hoe kunnen we dit mens het beste helpen, of hoe zorgen we dat dit kind zo snel mogelijk veilig is?’ Daar ligt de focus voor GroenLinks, dat is het fundament van de zorg voor Arnhemmers. Helaas zien we dat het zorgsysteem verstrikt is geraakt in regelgeving, controle en administratie en structureel gekaapt wordt door financiën.

Als we de zorg willen veranderen, of transformeren, dan doen we dat vanuit het idee dat het dan beter wordt. Dat de kwaliteit en de toegankelijkheid van zorg erop vooruit gaan. Dat kost tijd, geld en energie en het levert, soms later dan je wil, iets op. Daarom blijft GroenLinks structureel investeren in de transformatie van de lokale zorg. Het versterken van preventieve hulp, het op peil krijgen van algemene voorzieningen, dat is onze opdracht voor de komende tijd.

Moties en amendementen GroenLinks Arnhem

Voorzitter, naast de goede plannen uit de begroting en de opgaven voor komend jaar, dient GroenLinks ook nog een vijftal voorstellen in om de begroting aan te scherpen.

Allereerst dienen we twee amendementen in als GroenLinks, VVD, D66 en PvdA. Deze volgen uit de aanvullende coalitieafspraken. Ten opzichte van vorige week zijn ze tekstueel iets gewijzigd. Het eerste voorstel is om het onderdeel in de begroting over sociale woningen aan te scherpen naar sociale huurwoningen. Voor GroenLinks een belangrijke prioriteit: de wachttijden voor een sociale huurwoning lopen steeds maar op, en het is nodig dat Arnhemmers betaalbaar en goed kunnen wonen. Met het amendement geven we ook meer mee aan het aankomende plan van aanpak wonen, namelijk dat er expliciet aandacht moet zijn voor betaalbare koop en middenhuur. Het tweede amendement betreft de zorg. De gestegen uitgaven in de zorg stellen ons voor de ingewikkelde opgave om binnen de tekorten die er zijn de continuïteit en kwaliteit van de zorg te blijven waarborgen. We bieden daarom een vangnet, zodat we daar waar nodig financiële ondersteuning kunnen bieden. Daarnaast investeren we structureel in een transformatiefonds om de zorg dichterbij Arnhemmers te kunnen blijven organiseren en te kunnen blijven innoveren. We draaien ook bezuinigingen op de sociale wijkteams en vroegsignalering van schulden terug. Dit betalen we door een verhogen van de OZB met 1,25%. Dit is nog eens technisch vertaald in een amendement op de belastingverordening. Verder vragen we via een motie het college om te komen met een concrete visie op circulaire economie, als verbreding en verdieping van ons economisch beleid. Een circulair Arnhem is goed voor de werkgelegenheid en het milieu.

Daarnaast dienen we nog twee moties in:

Goed dierenwelzijn is van groot belang. Als GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK/Verenigd Arnhem dienen we een motie in voor een nieuwe uitvoeringsagenda dierenwelzijn en het inzichtelijk maken van de budgetten, en het eventueel bekijken van nieuw benodigd budget. Ten tweede is het goed dat we een plan van aanpak inburgering hebben, en we met een pilot een goede aanpak kunnen ontwikkelen. Voor GroenLinks is het daarbij van belang dat we ook naar groepen kijken waar het Rijk minder oog voor lijkt te hebben, zoals nareizigers. Hiervoor dienen GroenLinks, D66, DENK/Verenigd Arnhem en de PvdA een motie in.

Slotwoord

Voorzitter, ten slotte. Verandering gaat door in Arnhem. We hebben hier het groenste en sociaalste coalitieakkoord ooit. Maar we weten: verandering gaat in fasen, en we zijn er nog niet. We blijven strijden tegen armoede. Knokken voor goede zorg voor Arnhemmers en het tegengaan van klimaatverandering. Met nieuwe energie, samen met de raad, het college en de stad, maken we die verandering mogelijk in een mooi, groen, inclusief en sociaal Arnhem."

Zie hieronder de links naar de voorstellen (moties en amendementen van GroenLinks):

Amendement "Aanvullende coalitieafspraken wonen" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Amendement "Aanvullende coalitieafspraken zorg" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Motie "Concrete visie op circulair Arnhem" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Motie "Betere begeleiding nareizigers" van de fracties GroenLinks, D66, PvdA en DENK Verenigd Arnhem Motie "Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn" van de fracties GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK Verenigd Arnhem Motie "Dekking voor de Blauwe Golven" van de fracties VVD, PvdA, GroenLinks, Arnhem Centraal, ChristenUnie en Partij voor de Dieren Motie "Op naar een rookvrije generatie !" van de fracties PvdA, ChristenUnie, D66 en GroenLinks Motie "Subsidieregeling burgerkracht sociaal domein" van de fracties PvdA, GroenLinks, Arnhem Centraal, Partij voor de Dieren en D66 Motie "Maak werk van (dekking voor) de Arnhemse standaard toegankelijkheid" van de fracties VVD, D66, PvdA, CDA, GroenLinks en Arnhem Centraal Motie "Armoede door de ogen van kinderen" van de fracties D66, SP, PvdA en GroenLinks

 

Na een periode van gesprekken en onderhandelingen geven GroenLinks, VVD, D66 en de PvdA de samenwerking een nieuwe impuls voor de komende jaren. Nadat GroenLinks en de PvdA de samenwerking hadden opgezegd zijn de verkenners (Jan Markink en Rutger Groot-Wassink) aan het werk gegaan. Gebaseerd op hun advies zijn de vier partijen gesprekken gestart onder leiding van Geke Faber met als doel te onderzoeken of we in de huidige coalitie door kunnen. De gesprekken zijn succesvol afgerond.

We waren ons ervan bewust dat de situatie van politieke instabiliteit zo kort mogelijk moest duren. Uiteindelijk heeft het een aantal maanden in beslag genomen. Uitgangspunt voor het voortzetten van de samenwerking is ons coalitieakkoord, waarin veel afspraken en ambities ten aanzien van werk, aanpak armoede, cultuur, duurzaamheid, bereikbaarheid en financiële stabiliteit al uitgebreid vastliggen.

De intensieve gesprekken hebben geleid tot een aantal aanvullende afspraken op het coalitieakkoord. We gaan onze rol als coalitiepartijen met verve voortzetten. We hebben uitgebreid stilgestaan bij de onderlinge samenwerking en de samenwerking met het college. Om deze te verbeteren hebben we afspraken gemaakt over de manier waarop we met elkaar omgaan en elkaar informeren.

Daarnaast hebben we afspraken gemaakt over zorgkosten, sociale woningbouw en circulaire economie. Ten aanzien van de toenemende kosten binnen de zorg heeft het college al een aantal maatregelen voorgesteld. Het is vooraf uiteraard niet duidelijk of de maatregelen precies uitwerken zoals we verwachten. Om die reden breiden we het vangnet voor WMO en jeugdzorg uit. In de zorg - zowel landelijk als lokaal - zijn grote bewegingen gaande. Om deze transformatie beter mogelijk te maken, stellen we een transformatiebudget in. De bestaande afspraken over sociale woningbouw hebben we aangescherpt naar 30% sociale huurwoningen. De coalitiefracties willen allemaal dat er gebouwd gaat worden. Voor de productie in de sociale sector wordt naar de corporaties gekeken, maar ook naar marktpartijen. Verder vragen we het college om te komen met een concrete visie op circulaire economie, als verbreding en verdieping van ons economisch beleid.

Door de afspraken over de samenwerking én de inhoudelijke aanvullingen, hebben GroenLinks, VVD, D66 en PvdA veel vertrouwen om met energie en passie met de gehele raad, het college en de Arnhemmers aan de slag te gaan.

De Arnhemse fracties van GroenLinks, D66, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, DENK/Verenigd Arnhem en Partij van de Arbeid hebben het Arnhemse Sinterklaasintochtcomité via een brief opgeroepen om – net als landelijk – Piet te ontdoen van verschillende pijnlijke connotaties met racisme. GroenLinks Arnhem-fractievoorzitter Mark Coenders: “De figuur Zwarte Piet heeft verschillende pijnlijke connotaties met racisme. Om te zorgen dat het Sinterklaasfeest een feest voor iedereen kan zijn, vinden we het belangrijk dat we samen kijken hoe we dit kinderfeest kunnen ontdoen van deze kenmerken. We gaan graag met het intochtcomité het gesprek aan over deze verandering.”

Op 17 september jl. werd bekend dat besloten is om bij de landelijke intocht en de Sinterklaasjournaals Piet te ontdoen van verschillende pijnlijke connotaties met racisme. GroenLinks, D66, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, DENK/Verenigd Arnhem en Partij van de Arbeid vinden dit de juiste ontwikkeling. Het besluit is gevallen na discussies die al decennia lang lopen. Maar het is duidelijk: het is tijd voor echte verandering. Dit is ook in Arnhem de afgelopen jaren punt geweest van (politieke) discussie. Zo werd er gesproken over de andere kant van het Sinterklaasfeest. Een traditie die niet voor ieder kind een feest is. Eerder concludeerde de Kinderombudsman: "De figuur Zwarte Piet kan voor gekleurde kinderen kwetsend zijn en leiden tot pesten en uitsluiting."

Mark Coenders: “Stichting Die Blide Incomst van Sinterniclaesz en haar vrijwilligers zorgen al jarenlang voor een lach op het gezicht van heel veel Arnhemse kinderen (en ouders). Laten we stoppen met de pijnlijke connotaties met racisme, zodat de intocht voor ieder kind een feest kan zijn. Zodat de traditie van Sint en Piet de traditie blijft waar iedereen een glimlach van op hun gezicht krijgt.”

Twee weken geleden presenteerde Rutger Groot Wassink en Jan Markink hun advies over toekomstige coalitiesamenwerking. GroenLinks neemt het advies van de verkenners over. We gaan serieus aan de slag met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben de fractievoorzitters van de vier partijen al een aantal keer bij elkaar gezeten. Ook is Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en de partijen te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: "Zoals GroenLinks al langer bepleit: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. De verkenners onderschrijven dit. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen."

Lees hieronder de spreektekst van Mark Coenders

"Dankuwel voorzitter.

Twee weken geleden ontvingen we het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink over onze coalitiesamenwerking. Voor ik de inhoud induik wil ik allereerst beide heren bedanken voor hun werk, hun tijd, de goede gesprekken en het gedegen advies.

Dan terug naar de inhoud.

Terugblik

Op 21 juni hebben GroenLinks en de PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder over hoe om te gaan met de tekorten op de zorg. En er lagen verschillen onder over hoe je samenwerkt en wat het betekent om een coalitie te zijn. In het debat voor de zomer zijn we uitgebreid ingegaan om de redenen waarom we deze stap gezet hebben.

Samenwerking

Na vele gesprekken en ongetwijfeld veel denkwerk van de verkenners, ligt er nu een advies om te gaan lijmen. Maar het advies beperken tot die zin, doet geen recht aan het hele verhaal. Want het advies is breed. Ja, lijmen is op dit moment de enige logische optie. Maar de verkenners geven ook aan: “Een oplossing kan alleen bestendig zijn als bij alle partijen de bereidheid bestaat langs verschillende lijnen op een fundamenteel andere manier te gaan werken.” En: “Daarbij moet wel worden aangetekend dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert in de raad maar vooral in de relatie tussen de coalitiefracties.”

Kortom voorzitter, zoals GroenLinks eerder al bepleitte: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen.

De verkenners noemen het inhoudelijke twistpunt legitiem. Het oplossen van inhoudelijke twistpunten gaat beter wanneer de samenwerking goed is, maar ook dan moeten we nog een flinke slag slaan. De verkenners noemen dat er soms te veel gekeken wordt naar de letter van de afspraak, in plaats van de geest. Daarnaast benoemen de verkenners de disbalans in het coalitieakkoord, die zich uit wanneer er financiële tegenvallers zijn.

Lijmen is kortom ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.

Bestuurscultuur

Voorzitter, de afgelopen maanden ging het, zoals misschien al wel decennia lang, ook over de bestuurscultuur. Het gevaar in Arnhem is wat ons betreft dat we dingen normaal gaan vinden, die niet normaal zijn. Dat we de harde toon er maar bij vinden horen, dat we het niet naleven van regels of het niet eens kunnen afspreken van regels vinden horen bij politiek. Het is dan ook geen verassing, maar nog steeds naar om te lezen dat de verkenners ook constateren dat er “in de raad volgens velen een harde, onveilige, gepolariseerde cultuur heerst waar het beschadigen van een politieke opponent belangrijker lijkt dan inhoudelijke samenwerking.” Dit moeten we ons als gehele raad aanrekenen. En GroenLinks ziet hierin nogmaals de oproep, na bijvoorbeeld het rapport Frissen, aan de slag te gaan met een politiek voor de stad, en niet een politiek van frustreren en intimideren. Het moet ons aan het denken zetten als fracties niet in een coalitie willen stappen, mede door de cultuur. Wat GroenLinks betreft gaan we hier raadsbreed mee aan de slag.

Aan de slag met het advies

Voorzitter, eerder gaf ik al aan dat GroenLinks het advies van de verkenners overneemt. Dat we serieus aan de slag gaan met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben we als fractievoorzitters al een aantal keer bij elkaar gezeten, en dat is positief. Ook hebben we Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en ons te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt.

Want voorzitter, zoals wij voor de zomer al zeiden: we staan voor enorme opgaven met grote gevolgen voor Arnhemmers. Deze stad verdient een coalitie die met elkaar- de stad en de rest van de gemeenteraad samenwerkt. Die staat voor empathie, de schouders eronder en vooruit. Voor Arnhem en Arnhemmers.

Dankuwel voorzitter."

 

Op 21 juni hebben GroenLinks en PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder, en verschillen over hoe je samenwerkt. Uit het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink blijkt dat een lijmpoging op dit moment de enige logische optie is, maar dat er zowel inhoudelijk als relationeel veel nodig is om een lijmpoging te laten slagen. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: “Lijmen is ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.”

Advies verkenners

In juli zijn Rutger Groot Wassink namens GroenLinks en Jan Markink namens VVD aangewezen als verkenners om te kijken naar toekomstige coalitiesamenwerking. Groot Wassink en Markink noemen het inhoudelijk twistpunt tussen de partijen in hun advies ‘legitiem’. Ook zijn de verkenners in hun advies helder over de coalitiesamenwerking. Ze constateren bijvoorbeeld dat fracties elkaar weinig gunnen. En dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert. Groot Wassink en Markink constateren ook: “Naast het proberen te lijmen van de breuk zijn er op dit moment eigenlijk geen andere opties om tot een stabiel stadsbestuur te komen.”

GroenLinks herkent en erkent deze bevindingen. Mark Coenders: “Het is tijd om in Arnhem werk te maken van betere samenwerking en andere politiek. Een doorbraak is noodzakelijk.”

Wat is het vervolg?

GroenLinks, VVD, D66 en PvdA gaan in gesprek. Tijdens gesprekken verkennen we of er een basis kan komen om heronderhandeling te starten. Mark Coenders: “Er is veel gebeurd. We moeten eerst werken aan vertrouwen, voor we weten of een lijmpoging kansen heeft.”