Poliflw

Europarlementariër Bas Eickhout wil dat het Europees Parlement woensdag de Europese lijst van projecten van ‘gemeenschappelijk belang’ afwijst. Op deze lijst met PCI’s (Projects of Common Interest) staan gas- en zelfs olieprojecten die met deze PCI-status eenvoudiger toegang krijgen tot financiering en vergunningen. Eickhout vindt het onbestaanbaar dat Europa nu nog nieuwe fossiele projecten financiert.

Eickhout: “Deze lijst zet de deur open voor miljardensubsidies aan nieuwe gasinfrastructuur. Het gaat lijnrecht in tegen de doelstellingen van de Green Deal die Eurocommissaris Frans Timmermans twee maanden geleden lanceerde. De Europese Commissie moet echt met een nieuw voorstel komen.”

Klimaatneutraal

Die infrastructuur die nu aangelegd wordt, ligt er nog veertig tot vijftig jaar. Tegen die tijd moeten we al lang van het gas af zijn, willen we in 2050 klimaatneutraal zijn. Bovendien is die infrastructuur onnodig: de EU heeft nu al twee keer meer importcapaciteit voor gas dan dat we gebruiken. “Nemen we de klimaatafspraken serieus, dan hebben we straks voor miljarden euro’s aan publiek geld uitgegeven aan waardeloze investeringen. Dit geld kunnen we veel beter investeren aan duurzame energieprojecten”, aldus Eickhout.

Schaliegas

De Amerikaanse acteur Mark Ruffalo was afgelopen week in Brussel en riep Europarlementariërs op om de lijst weg te stemmen. Eickhout: “Met deze projecten steunen we indirect de Amerikaanse schaliegaswinning, die is niet alleen slecht voor het klimaat, maar ook desastreus voor natuur en voor mensen die in die gebieden wonen.” 

Het Europees Parlement stemt woensdag over het bezwaar van Eickhout en zijn Groene collega’s tegen de lijst met projecten. Eickhout: “Als Europese politici het klimaat echt hoog in het vaandel hebben, stemmen ze voor ons voorstel om deze gasprojecten van de lijst te halen.”

In de ban van gas Bekijk de video In de ban van gas met Bas Eickhout over de Europese gasverslaving.

Het Europees Parlement stemt woensdagavond om 18u in met het akkoord dat het uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie regelt. “Er komt een einde komt een einde aan een pijnlijk scheidingsproces, maar het nieuwe vraagstuk over onze toekomstige relatie met het VK wordt minstens zo ingewikkeld”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout.

Eickhout noemt het een trieste dag in de geschiedenis van de Europese Unie. “Brexit leidt tot een verlies van rechten van Britten en Europeanen, moeizamere handel en minder samenwerking. Terwijl juist deze tijd van geopolitieke spanningen vraagt om een sterk Europa waarin we méér samenwerken.”

Toekomstige relatie

De EU en het VK moeten nu om de tafel om afspraken te maken over de toekomstige onderlinge relatie. Eickhout: “Het is cruciaal dat de 27 EU-landen samen optrekken: als het VK soepele toegang tot de Europese markt wil, moet de EU streng onze hoge standaarden voor duurzaamheid, eerlijke belastingen en sociale rechten bewaken.”

De Britse regering lijkt de Europese standaarden in ruil voor een nauwe handelsrelatie niet te willen accepteren. Sommige partijgenoten van de Britse premier Boris Johnson dromen zelfs van een gedereguleerd belastingparadijs onder de noemer ‘Singapore aan de Thames’. 

Podcast Bellen met Bas

Luister voor een terugblik of de afgelopen drieënhalf jaar sinds het referendum en een uitgebreide analyse van de gevolgen van voor de toekomstige relatie tussen de EU en het VK naar onze podcast Bellen met Bas: De Brexit-special.

GroenLinks is tevreden met de reactie van het Europees Parlement op de Green Deal-plannen van Eurocommissaris Frans Timmermans. “Het Europarlement is duidelijk: de Green Deal is een goed startpunt maar op alle onderdelen moet meer gebeuren dan de Europese Commissie nu voorstelt”, aldus GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout, die namens de Europese Groenen over de tekst onderhandelde.

Ongelijkheid terugdringen

Dat geldt niet alleen voor klimaat en milieu. Eickhout: “Het Europarlement geeft aan dat een echte Green Deal een katalysator voor een sociale transitie moet zijn en ongelijkheid moet terugdringen. De Green Deal zal alleen slagen als de EU en EU-landen ervoor zorgen dat economische groei leidt tot gelijke kansen en voldoende sociale zekerheid biedt voor iedereen. Wat mij betreft was het Parlement nog veel concreter geworden in de uitwerking van dit punt, maar ik ben blij dat er stappen in de juiste richting worden gezet.”

Duidelijk op klimaatverandering en biodiversiteit

Als het gaat om de aanpak van klimaatverandering en het bestrijden van biodiversiteitsverlies spreekt het Europees Parlement zich duidelijker uit. Ook hier geldt: het Europees Parlement wil meer ambitie zien. Eickhout: “Zo pleit de Commissie voor het verminderen van gratis uitstootrechten voor de luchtvaart, maar het Parlement wil er helemaal van af. Ook geeft het Europarlement aan dat er veel meer moet gebeuren met wetsvoorstellen waar nu al over onderhandeld wordt. Dit heeft vooral betrekking op het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, daar modderen we nu voort op de oude schadelijke voet. Het Parlement wil dat de Commissie de landbouwvoorstellen opnieuw onderzoekt om die in lijn te brengen met de doelstellingen van de Green Deal. Ik kan alvast verklappen: daar moet nog een hele hoop gebeuren.”

Het Europees Parlement keert zich tegen de toenemende discriminatie tegen LHBT’ers in de EU. GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “Als Parlement geven we een krachtig signaal: iedereen heeft het recht zichzelf te zijn in Europa.”

Met een resolutie roept het Parlement alle EU-landen op de grondrechten en vrijheden van alle burgers, inclusief LHBT'ers, te beschermen en vraagt aan de Europese Commissie om actie te ondernemen. Van Sparrentak: “Hoewel deze resolutie een stap in de goede richting is, moet er veel meer gebeuren. Zo zou de Europese Commissie sancties moeten opleggen bij landen die maatregelen nemen tegen deze vrijheden. Ook de onderhandelingen over de overkoepelende Europese anti-discriminatiewet zouden eindelijk opgepakt moeten worden in de Europese Raad van Ministers.”

Polen

De specifieke aanleiding van deze resolutie is de situatie in Polen, waar steeds meer LHBT-vrije zones verschijnen. In 2019 hebben in Polen 87 gemeenten of regio's zichzelf ‘LHBT-vrij’ of ‘vrij van LHBT-ideologie’ verklaard. Deze initiatieven maken deel uit van een groot aantal aanvallen op de LHBT-gemeenschap in Polen. Haatzaaien tegen LHBT’ers was een belangrijk thema tijdens de recente nationale verkiezingscampagne van rechtse partijen. Bovendien verbieden verschillende bestuurders Pride Marches en bewustwordingscampagnes, zoals Paarse Vrijdag.

Het groeiend aantal aanvallen op de LHBT-gemeenschap vanuit de staat, regeringsfunctionarissen en politici beperkt zich niet alleen tot Polen. Ook op veel andere plekken in de EU is sprake van toenemende anti-LHBT-sentimenten. Dit blijkt onder meer uit de toename van het aantal gemelde incidenten in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Finland. In Litouwen, bijvoorbeeld, wordt sinds 2010 een anti-propagandawet gebruikt om de LHBT-gemeenschap het zwijgen op te leggen en LHBT-gerelateerde inhoud in de media te censureren. Van Sparrentak: “Het is noodzaak dat we deze vorm van discriminatie aanpakken, hier moeten we als Parlement dus bovenop blijven zitten.”

GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik wil dat de Europese Commissie beter toezicht houdt op de besteding van Europese subsidies. Uit een gelekt rapport blijkt dat de Tsjechische premier Andrej Babiš miljoenen EU-landbouwsubsidies wegsluisde naar z’n eigen bedrijf. Strik: “Dit ondermijnt de rechtsstaat en schaadt het vertrouwen van mensen in de politiek. De EU moet snel zorgen dat regels die misbruik van EU-geld tegengaan ook daadwerkelijk worden toegepast.”

Het is verboden dat personen die werken met EU-geld persoonlijk of via familieleden hiervan profiteren. De uitvoering van deze regels wordt echter onvoldoende gecontroleerd. Daarnaast zijn er onvoldoende effectieve maatregelen tegen politici die hun macht op deze manier misbruiken.

Landbouwsubsidies

Naar aanleiding van het gelekte EU-rapport besloot de Tsjechische hoofdaanklager het strafrechtelijk onderzoek naar Babiš te heropenen. De EU komt volgend jaar met een tweede rapport over misbruik van landbouwsubsidies. “Het vorige rapport kregen we pas te zien door een lek. Om de controle op het EU-geld te verbeteren is het van groot belang dat het Europees Parlement inzage krijgt in deze rapporten”, laat Strik weten.

Babiš’ partij is lid van de liberale Renew-groep. Strik wil van de Europese Commissie weten welke actie zij tegen Babiš onderneemt: “Dit is een eerste testcase voor de nieuwe eurocommissarissen Věra Jourová en Didier Reynders. Zij zijn beiden ook lid van de liberale politieke familie. Zij moeten nu laten zien dat het de liberalen menens is: kom met een actieplan om fraude beter te bestrijden.”

Europarlementariër Bas Eickhout is op de klimaattop in Madrid delegatieleider namens het Europees Parlement. Hij schrijft regelmatig updates over de onderhandelingen.

De tweede week van de klimaattop in Madrid is ingegaan. Zoals gebruikelijk is dit het moment waarop de politici binnendruppelen. Zo ook de delegatie van Europarlementariërs die ik voorzit. De timing is niet toevallig. De eerste week doen de ambtenaren het voorbereidende werk, in de tweede week is het de bedoeling dat de politieke knopen ontrafeld of doorgehakt worden. Maar om wat voor politieke kwesties gaat het dan zoal? Twee knopen ter voorbeeld.

Dubbeltelling

De regels over handel in CO2-rechten onder het Parijsakkoord moeten worden uitgewerkt. In theorie kan de uitstoot zo kostenefficiënt mogelijk gereduceerd worden via CO2-handel. De praktijk is uiteraard vele malen weerbarstiger. Onder andere vanwege de fraudegevoeligheid. Vandaar dat er strikte regels moeten komen. Zo moeten de regels bijvoorbeeld dubbeltelling voorkomen. 

Verkoopt een land CO2-rechten, dan zou het direct de CO2-uitstoot die de rechten vertegenwoordigen bij het landelijke emissietotaal moeten optellen en aan de VN moeten rapporteren. Dit heet een 'corresponding adjustment'. Zonder zo’n aanpassing wordt één reductie immers door twee landen gebruikt. Klinkt logisch om dat te voorkomen. Helaas is niets minder waar, een land als Brazilië zegt letterlijk dat zo een systeem overbodig is. Zonder stevige politieke druk is dat niet op te lossen. 

Gemeenschappelijke tijdlijnen

Een andere knoop wordt aangeduid als 'common time frames'. Vorig jaar hebben landen tijdens de klimaattop in Polen afgesproken dat vanaf 2031 de nationale CO2-doelstellingen (NDC's in VN-taal), die de basis van het Parijsakkoord vormen, allemaal dezelfde periode moeten overbruggen. Momenteel is het een rotzooitje. Landen gebruiken verschillende jaartallen voor hun doelstelling, dat maakt het moeilijk om ze met elkaar te vergelijken en gezamenlijk opgehoogd te krijgen.

Het is goed dat er op z'n minst overeenstemming is dat ieder land doelstellingen met dezelfde jaartallen moet gaan inleveren. Rest echter nog de kwestie: hoe lang moeten de periodes zijn. Kortere periodes zijn beter. Het liefst elke vijf jaar. Dan zijn ze precies in lijn met het vijfjarige herzieningsmechanisme van het Parijsakkoord waarin landen telkens scherpere NDC's in moeten leveren.

Druk zetten

Deze week zal ik druk uitoefenen op landen als Brazilië, Australië en Zuid-Korea om keiharde regels rondom het gebruik van CO2-rechten te krijgen. De EU staat daar aan de goede kant. Bij de tweede kwestie zijn het echter juist de Europese Commissie en de EU-ministers die dwars liggen. Zij zien het niet zitten om iedere vijf jaar weer een moeilijk intern proces aan te gaan om tot nieuwe Europese doelstellingen te komen.

Dat is niet alleen een domme Europese stellingname gezien de noodzaak om tot veel meer wereldwijde klimaatactie te komen. Het ondermijnt tevens de Europese hand op kwesties als dubbeltelling. Kies je gevechten zorgvuldig, is een belangrijke regel voor succesvol onderhandelen aan de internationale klimaattafel. Reken dus maar dat ik ook de EU achter de broek zal zitten de komende dagen.

Een week vol klimaatnieuws staat voor de deur. Tijd voor een nieuwe aflevering van onze podcast Bellen met Bas waarin we vooruit kijken.

GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout gaat naar de klimaattop in Madrid als delegatieleider namens het Europees Parlement. Op woensdag presenteert Timmermans zijn Green Deal in Brussel en een klimaatneutraal Europa staat donderdag en vrijdag op de agenda voor de eurotop van regeringsleiders.

In deze aflevering

We bespreken de stand van zaken bij de internationale klimaatonderhandelingen. Naast dat de regels van het Parijsakkoord verder worden uitgewerkt, kijken onderhandelaars ook of landen hun doelstellingen verder zullen ophogen (spoiler: waarschijnlijk niet).

En, wat doet een delegatieleider namens het Europees Parlement eigenlijk? Hoe zit het eruit achter de schermen van de klimaattop?

Tenslotte komen de Europese klimaatplannen aan bod: De Green Deal van Timmermans lijkt de goede toon aan te slaan, maar het is afwachten hoe snel ze daadwerkelijk Europees beleid kunnen bijsturen. Belangrijk daarvoor is de eurotop van regeringsleiders aanstaande donderdag en vrijdag: kunnen ze het eens worden over een klimaatneutraal Europa in 2050?

Abonneren

Abonneren op de podcast is het makkelijkste. Dan kan

via Spotify  via iTunes. of meld je aan voor onze EuropaUpdate per mail.

Donderdag is er een akkoord bereikt over de Europese lijst die aangeeft welke investeringen duurzaam genoemd mogen worden: de ‘groene taxonomie’. Na wekenlang onderhandelen is GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout blij met het behaalde resultaat. Eickhout is hoofdonderhandelaar namens het Europees Parlement.

Eickhout: “Een duurzame financiële sector is onmisbaar voor het halen van de wereldwijde klimaatdoelen. Maar we kunnen het grote geld alleen op het juiste pad krijgen, als de politiek de weg wijst. Met dit akkoord zetten we grote stappen: de regels die we nu hebben opgesteld, helpen meer geld naar milieu- en klimaatvriendelijke investeringen.”

Dankzij GroenLinks moeten financiële instellingen, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, die beweren dat een investering duurzaam is, dat aantonen door deze te vergelijken met de Europese lijst aan duurzame investeringen. Hiermee wordt greenwashing van financiële producten tegengegaan. Bovendien zorgt het akkoord voor meer transparantie: investeerders kunnen voortaan zien hoeveel procent van hun financiële product daadwerkelijk duurzaam is.

Meldplicht niet-duurzame producten

Als een financieel product niet op deze Europese lijst staat, moet dit verplicht worden gemeld aan een investeerder. Op deze manier worden stappen gezet om van duurzaam investeren de norm te maken. “De EU zet met deze definities wereldwijd de standaard voor duurzaam investeren. Ondanks hevige lobby vanuit het bedrijfsleven staan in dit akkoord ambitieuze eisen voor duurzame investeringen”, aldus Eickhout.

Een groot twistpunt tijdens de onderhandelingen was exacte eisen waaraan een duurzame investering moet voldoen. Hierbij zorgde GroenLinks voor regels die ervoor zorgen dat investeringen in kernenergie, gas en kolen niet als duurzaam kunnen worden aangemerkt. Eickhout: “De criteria moeten aan scherpe eisen voldoen en wetenschappelijk onderbouwd zijn. Het zou verschrikkelijk zijn als duurzaamheidseisen opgerekt worden om uitsluitend nationale belangen te dienen. Gelukkig hebben we tegengehouden dat Polen investeringen in kolen, Duitsland in gas en Frankrijk in kernenergie ‘duurzaam’ kunnen noemen.”

Afspraken over vervuilende investeringen

GroenLinks wil, naast definities voor duurzame investeringen, ook Europese afspraken over vervuilende investeringen. Zowel de EU-landen als rechtse partijen hielden dit tegen. Ondanks deze weerstand is afgesproken dat de Europese Commissie in 2021 met voorstellen komt. “We hebben nu een belangrijke basis met Europese definities voor duurzaam investeren. De volgende stap is te zorgen voor afspraken over welke schadelijke investeringen we zo spoedig mogelijk moeten mijden”, besluit Eickhout.