Poliflw

#Integriteit. Een lastig onderwerp. Ook een belangrijk onderwerp. Zeker in deze tijd waarin sprake is van een groot gebrek aan vertrouwen in de overheid. Maar hoe toets je integriteit? Welke wettelijke grondslagen zijn er om dit onderwerp goed te beoordelen? Welke procedure moet er worden gevolgd na een melding? De aanpak en de beoordeling van meldingen verschilt per gemeente. En wettelijk gezien is er slechts beperkt houvast. Gemeenten worstelen hiermee. Zo ook Bloemendaal. Onze raadsleden Roos en Slewe dienden diverse meldingen in o.a. tegen burgemeester Roest. Lange tijd bleef het stil. Op een enkel verzoek na. Want Roos en Slewe moesten wel onderbouwen welke integriteitsnormen precies zouden zijn geschonden. Een terechte vraag. Want niet alles valt onder de noemer integriteit. Het ‘I-woord’ moet niet te pas en te onpas gebruikt worden. Het is belangrijk voor de geloofwaardigheid dat meldingen zorgvuldig worden gedaan, goed gemotiveerd onderbouwd. Roos en Slewe hebben aan dit verzoek voldaan.

Het heeft al met al een jaar geduurd, maar nu lijkt er toch schot te komen in de behandeling van de ingediende #integriteitsmeldingen omdat loco-#burgemeester #Heijink van #Bloemendaal deze week een brief stuurde waarin hij aankoerst op een snelle afhandeling.

De brief die Nico Heijink stuurde aan Roos publiceren wij hieronder:

Nu is op de inhoud van deze brief wel het een en ander aan te merken. Roos heeft haar zorgen over deze aanpak. Hoewel het verheugend te noemen is dat er eindelijk ‘werk’ van wordt gemaakt, zijn er toch enkele punten van kritiek tav de werkwijze die de heer Heijink beschrijft in zijn brief. Hieronder vindt u de reactie van Roos. Wij willen die met u delen om te voorkomen dat straks vanuit het gemeentehuis weer wordt verklaard dat Roos niet wil meewerken. Dat is geenszins het geval. Leest u haar reactie van 24 oktober 2019 cursief gedrukt hieronder en oordeelt u zelf.

Overigens heeft raadslid Slewe in tegenstelling tot Roos laten weten dat hij wel bereid is te spreken over zijn meldingen maar niet op deze korte termijn. Daarbij is de gedachte van Slewe dat hem geen keus wordt gelaten terwijl Roos er juist van uitgaat dat gezond verstand de heer Heijink zal doen besluiten een ander proces te volgen. Immers, indien meldingen zorgvuldig worden afgewikkeld, kan het hoofdstuk worden afgesloten en naar de toekomst worden gekeken.

Geachte heer Heijink,

Refererend aan uw brief welke ik heden per post ontving, reageer ik als volgt.U roept mij op voor een gesprek op 30 oktober as om 10.00 uur op het gemeentehuis. Op de eerste plaats ben ik verhinderd. Het verbaast mij dat u geen contact hebt gezocht of hebt laten zoeken voor dit gesprek. Het is gebruikelijk om voorafgaand aan een gesprek de agenda’s te vergelijken en dan gezamenlijk een datum te prikken. Dat is niet alleen gebruikelijk, ik voeg daar nog aan toe: het zou ook fatsoenlijk zijn geweest.

Op de tweede plaats kan ik met u persoonlijk geen gesprek hierover voeren omdat ik geen enkel vertrouwen in u heb. Ik verwijs naar de aangifte die ik tegen u en mevrouw Atsma deed maar ook tegen u en de heer Schneiders, wegens valsheid in geschrifte. U bent direct betrokken bij mijn eigen strafproces. Ik neem aan dat u begrijpt dat dit tot een vertrouwensbreuk heeft geleid. Het is volstrekt onmogelijk om in dat kader nog met u over integriteitskwesties te spreken. Om die reden o.a. heb ik verzocht met een onafhankelijke vertrouwenspersoon te kunnen spreken dan wel een onafhankelijke professionele organisatie. Daar blijf ik op terugkomen. Ook nu weer. Het kan zo zijn dat de raad u opdracht heeft gegeven aan de slag te gaan met de meldingen tegen de heer Roest, voor mij geldt dat het mijn eigen meldingen zijn, persoonlijke meldingen ook, die ik met u eenvoudigweg niet kan bespreken om de reden hierboven genoemd. Het is natuurlijk mogelijk dat u uw mandaat gebruikt door mijn meldingen te overhandigen aan een onafhankelijke instantie met wie ik vervolgens graag het gesprek aan zal gaan. Indien u dat op prijs stelt, ben ik graag bereid een vertrouwenspersoon of instantie aan te wijzen. Het is niet zo dat ik de gemeente wil belasten met een groot bedrag aan extra kosten zoals u laatst voorrekende aan de gemeente raad toen u over tonnen aan extra kosten sprak en het bureau Berenschot aanwees. Het kan op een kosten efficiënte, professionele wijze georganiseerd worden, zodanig dat bij de melder, in dit geval ondergetekende, ook vertrouwen behoudt in een zorgvuldige afhandeling van de meldingen. Ik wil u erop wijzen dat ik veel tijd heb gestoken in mijn meldingen en ik het standpunt ben toegedaan dat deze een professionele afhandeling verdienen. Maar, nogmaals, dat gaat niet gebeuren indien het gesprek met u moet plaatsvinden en u het rapport schrijft of laat schrijven.

Het bespreken van de 10 meldingen in een enkel gesprek getuigt niet van realiteitszin. Het kan zijn dat diverse meldingen gezamenlijk worden behandeld omdat ze dezelfde oorsprong hebben. Daarover zou ik u een voorstel kunnen doen. Dat voorstel ziet dan uitsluitend op de efficiënte structurering van het proces van afhandelen maar niet op de inhoud. Ik kan u een dergelijk voorstel sturen indien wij tot een afspraak kunnen komen inhoudende dat ik met een vertrouwenspersoon kan spreken. In dat kader ben ik graag bereid mee te denken met de gemeente opdat kosten zo beperkt mogelijk blijven.

U begint uw brief dat u mij uitnodigt om de integriteitsmeldingen te komen toelichten. Vervolgens schrijft u op de tweede bladzijde van uw brief dat het niet bedoeld is om mijn standpunten te herhalen die in de meldingen staan. Het accent van het gesprek zal komen te liggen op de vraag welke concrete integriteitsnormen zijn geschonden en welke concrete feiten hieraan ten grondslag liggen. Ik vind dit een verwarrende tekst. Het ene hangt uiteraard met het andere samen. Ik voel mij, los van het volstrekte gebrek aan vertrouwen in uw persoon, met de rug tegen de muur gedrukt. Feiten, standpunten en normen staan niet los van elkaar. Het lijkt me niet verstandig deze inkadering vooraf mee te geven omdat het de melder belemmert in zijn toelichting en ik kan hier dan ook geen genoegen mee nemen. Ik vraag mij bovendien af waarom u dat doet. Is het niet zo dat voor de beoordeling alle gegevens van de melder die direct op deze melding zien, relevant kunnen zijn en dat het ‘filteren’ van wat voor de afdoening ter zake doet en wat niet, pas na het gesprek plaats kunnen vinden en niet vooraf? U schrijft dat u mijn meldingen grondig hebt bestudeerd. Maar hoe grondig is dat? Het is niet uw professie. U bent niet ter zake deskundig. Ook niet op het terrein van de integriteitsnormen zelf.

Aan het slot van uw brief noemt u nog derden: Steunpunt Integriteitsonderzoek Politieke Ambtsdragers en eventueel een in te schakelen deskundige of onderzoeksbureau. Voor wat betreft het CAOP heb ik begrepen dat er overleg is geweest tussen de burgemeester en die instantie. De correspondentie heb ik niet ontvangen, althans: grote delen waren wit gelakt en deels ontbreekt correspondentie. Het CAOP heeft aangegeven niet te oordelen over de inhoud van de meldingen zelf. Ik zou van u graag de correspondentie ontvangen tussen het CAOP en de gemeente, c.q. de burgemeester over mijn meldingen. Dat lijkt mij relevant in het kader van het vervolgtraject. Over het inschakelen van een deskundige ben ik duidelijk geweest en verwijs ik naar hetgeen ik hierboven opmerkte.

Als laatste punt reageer ik op uw mededeling dat het rapport van uw bevindingen wordt overlegd aan de raad en dat de raad hierover een oordeel moet uitspreken. Dat bestrijd ik. De raad gaat niet over de integriteitsmeldingen tegen de burgemeester. Het oordeel ligt niet bij de raad. Het professionele oordeel over de meldingen ligt bij een deskundige en betrouwbare instantie. De raad is niet bevoegd. De raad is politiek. De meldingen dienen niet een politiek karakter te krijgen. Mijn meldingen zijn ook niet politiek ingegeven. De meldingen zijn politiek niet gedeeld. Als dat het is wat u wil, dan ligt het voor de hand dat ik alle meldingen publiceer en daar ruchtbaarheid aan geef omdat ik nergens terecht kan en de gemeente niet openstaat voor een zorgvuldige en onafhankelijke toets. Ik begrijp dat u de raad hierin wenst te betrekken omdat een politieke beoordeling automatisch betekent dat de heer Roest geen enkel verwijt gemaakt kan worden en daarmee zouden mijn meldingen van tafel geveegd kunnen worden. Als minderheid voel ik me door deze brief niet alleen zwaar onder druk gezet maar ook benadeeld.

Ik wacht uw schriftelijke reactie met belangstelling af. Met name mijn suggesties zie ik graag in uw antwoord terug.

Hoogachtend, mr M Roos, Hart voor Bloemendaal

Is Bloemendaal nog wel te besturen?

Lezers van het Haarlems Dagblad wreven zich vast wel een aantal malen de ogen uit toen ze hun krant uit de brievenbus visten. Maar het staat er toch echt, in vetgedrukte kapitalen over de volle vijf kolommen van de voorpagina: “Bloemendaal is bestuur zat”. Verderop in de krant wordt op twee pagina’s uit de doeken gedaan waarop de krantekop is gebaseerd. In niet mis te verstane bewoordingen uiten inwoners in het onderzoek “Waar staat je gemeente?” hun ongenoegen over de bestuurscultuur. De krant citeert de diverse opmerkingen hierover, verdeeld over de 5 dorpskernen. Zie de krant van vrijdag 27 september, maar het rapport zelf is ook makkelijk te vinden op de lijst van ingezonden stukken. De enquête voor het onderzoek dateert van vóór de zomervakantie, dus de actualiteit – een uit de hand gelopen vergadering van de commissie Bestuur & Middelen, het ontslag door een brede raadsmeerderheid van de voorzitter van die commissie (inderdaad, Marielys Roos van Hart voor Bloemendaal) – is niet meegenomen. 

De kwestie Elswouthoek en de strafrechtzaak tegen het raadslid Roos bepalen de stijl waarmee de raadsleden van Hart voor Bloemendaal opereren binnen het bestuur. Max Sipkes typeert dit in het Haarlems Dagblad van zaterdag als het zich niet houden aan de vergaderorde, hun uitspraken larderen met venijnige verwijten en het steeds in hun betogen terugkomen met privékwesties. Ik formuleer dit hier even in eigen bewoordingen. Tijdens een raadsvergadering heb ik dit laatste een “belangenverstrengeling van jewelste” genoemd ( en dat herhaal ik op deze plek graag nog een keertje). Max Sipkes vermeldt in zijn commentaar dat de rest van de raad er bij het tumult uit de hoek van Hart voor Bloemendaal maar verslagen bij zit. Ik zou zeggen: eerder dodelijk vermoeid, na voor de zoveelste keer te moeten luisteren naar een grijsgedraaide plaat met vaste ingrediënten rond het thema “de totaal verrotte bestuurscultuur in Bloemendaal”. En als het nou nog alleen over de sfeer tijdens vergaderingen ging. In hun strijd tegen de Bloemendaalse windmolens wordt door de raadsleden van HartvoorBloemendaal rijkelijk gebruik gemaakt van het recht op informatie. Dat moet schriftelijk worden gedaan, en de gemeente is dan ook verplicht om binnen een bepaalde termijn te antwoorden. Voor 2019 hebben we daar als raad ruim 200.000 euro voor moeten uittrekken om de extra mensen te kunnen aanstellen die nodig zijn om al die vragen te kunnen beantwoorden.  Voeg daarbij nog de tientallen integriteitsmeldingen – de teller staat, meen ik, op 55 – en ik geef Jerker Westphal groot gelijk als hij tweet dat twee raadsleden kans zien om het Bloemendaals bestuur te gijzelen. Marilou den Outer neemt deze tweet op in haar artikel in het Bloemendaals Nieuwsblad over het chaotisch verloop en het voortijdig afbreken van de vergadering van de commissie Bestuur & Middelen. Nou is dat van mijn excollega-raadslid misschien wat sterk uitgedrukt, maar het effect is wel het beeld van een kluwen ruziënde raadsleden en een ambtelijke organisatie die onderhand hoorndol raakt van de bizarre stortvloed aan vragen en meldingen van integriteitsschendingen. 

In zijn door mij al eerder aangehaald commentaar noemt Max Sipkes twee oplossingen. Een optie is het opheffen van de gemeente. Maar dat duurt jaren. Als je nu de procedure daarvoor zou starten moet de raad in zijn huidige samenstelling zelfs een jaar langer door. Ach, gezelligheid kent geen tijd nietwaar? Zijn tweede optie vind ik interessant: totaal negeren. Vind ik wel wat voor te zeggen. In raad en commissie mogen ze wat mij betreft lekker uitrazen, tot genoegen van hun fans. Voor de integriteitsmeldingen heb ik in het Bloemendaals Nieuwsblad al eens het plaatsen van een prullebak gesuggereerd. Dat kan natuurlijk ook voor vragen. Maar ja, dat druist in tegen de wet en dat mag dus niet. Om met de kop van deze column te eindigen; natuurlijk is Bloemendaal nog wel te besturen. De hoge cijfers die de inwoners in de enquête de gemeente geven op al die andere punten zijn daarvoor het bewijs. En wat die bestuurscultuur betreft; het wachten is gewoon op de volgende gemeenteraadsverkiezingen…

Henk Schell  

Het bericht Is Bloemendaal nog wel te besturen? verscheen eerst op PvdA Bloemendaal.

Het initiatiefvoorstel is zojuist bekend gemaakt en publiceren wij hieronder, zie slot van dit bericht. Het onmiddellijke ontslag wordt verleend aan voorzitter van de commissie Bestuur en Middelen.

Reden: de gewenste interactie is niet mogelijk tussen de leden en de voorzitter van de commissie. In deze commissie zitten:

Philip Groen (schaduw raadslid D66)

Aty de Groot (schaduw raadslid PvdA)

Siebold de Vries (schaduw raadslid GroenLinks)

Geert Beusen (schaduw raadslid CDA)

Rob Slewe (fractievoorzitter Hart voor Bloemendaal)

Leonard Heukels (fractievoorzitter Liberaal Bloemendaal)

Martin vd Bunt (schaduw raadslid VDB)

Rolf Harder (VVD raadslid) Maw: Drie gekozen volksvertegenwoordigers waarvan er twee niet geraadpleegd zijn. Dan houden we Rolf Harder van de VVD over.

Rolf #Harder, VVD raadslid Bloemendaal, foto flyer 2018

Wat precies wordt verstaan onder ‘gewenste interactie’ wordt niet duidelijk. De vraag wat de voorzitter wordt verweten blijft onbeantwoord. Wat wel duidelijk is, dat is dat interactie te maken heeft met een wisselwerking tussen personen, processen, organisaties. Per definitie hangt dit niet af van 1 persoon. De kwalificatie ‘gewenst’ laat wel een heel bijzonder licht schijnen op dit initiatief. U bent niet gewenst, vertrek!

Zie in het voorstel hieronder ook het punt: ‘communicatie aspecten’. Niet van toepassing lezen we daar. De arrogantie is werkelijk verbluffend. Op zijn Bloemendaals. Oftewel: een geblinddoekte olifant in de porseleinkast met de botte bijl, schreef iemand die ons volgt ons zojuist.

Daar kunnen we het volledig mee eens zijn. Communcatie is en was nul. Met de voorzitter Roos is volstrekt niet gecommuniceerd. Een beoordelingssessie die geagendeerd stond voor 12 september jl is buiten haar medeweten om eenzijdig gecancelled. Zonder Roos hier ook maar een seconde in te betrekken. Roos heeft niet 1 telefoontje of mail mogen ontvangen over haar functioneren in de afgelopen anderhalf jaar.

Er bestaan diverse soorten integriteit. Ambtelijke, politieke en bestuurlijke integriteit. Hoe hiermee om te gaan? Wat is het wettelijk kader? Zie hierover onderstaande tekst uit de circulaire van de minister van 1 februari 2016. Op die datum werd artikel 170 lid 2 van kracht in de Gemeentewet. Hierin staat dat de burgemeester de bestuurlijke integriteit bewaakt. Ook de commissaris van de koning heeft een rol: indien verhoudingen in de gemeente zijn verstoord of de integriteit in het geding is, kan hij adviseren en/of bemiddelen. Voor ons heeft integriteit vooral te maken met moreel kompas, ethiek en vertrouwen. Maar er bestaat daarnaast een wettelijk kader wat dit onderwerp dat zo belangrijk is in onze maatschappij, handen en voeten geeft.

In Bloemendaal is sprake van een groot aantal integriteitsmeldingen. Deze zijn in de afgelopen twee jaar ingediend en liggen te wachten op behandeling. Er was toegezegd dat de meldingen zouden worden onderzocht door het forensisch accountantsbureau Integis. Dat onderzoek ligt momenteel stil als gevolg van de vele geheimhoudingen.

De burgemeester schakelde een jaar geleden het CAOP in, nl het steunpunt voor burgemeesters. Dat steunpunt gaat niet zelf aan de slag met meldingen maar kan een burgemeester wel adviseren. De adviezen die zijn verstrekt aan burgemeester Roest werden door hem echter geheim verklaard. Overige correspondentie tussen het steunpunt en de burgemeester was ook geheim. Dat schoot dus niet echt op.

Vervolgens kwam de heer Heijink, wethouder en locoburgemeester (VVD), met het voorstel een commissie te benoemen waarin twee raadsleden zitting zouden nemen: de heer Schell (PvdA) en de heer Doorn (vdb). Dit was een ondoordacht plan. Raadsleden horen niet te oordelen over de integriteit van politieke ambtsdragers. Het is bovendien in strijd met het duale stelsel en de Gemeentewet. Maak van integriteitskwesties geen politiek stuntwerk. Wij drongen bij de heer Heijink aan op een andere zakelijke oplossing.

Daarop werd het idee gelanceerd dat de bezwaarschriftencommissie zich met de integriteitsmeldingen zou gaan bemoeien. Ook dat leek ons een buitengewoon slecht idee. De bezwaarschriftencommissie beoordeelt bezwaarschriften en schrijft adviezen. Het behandelen van integriteitsklachten brengt de onafhankelijkheid van de commissie in gevaar. Gelukkig is ook dit voorstel in prullenbak beland. De commissie heeft het zelf afgewezen.

Het laatste idee is dat het bureau Berenschot zich gaat bezighouden met de meldingen.

Dat kost geld. Veel geld. We zijn straks tonnen kwijt. Is dat verantwoord? Wordt ons belastinggeld op de juiste wijze besteed?

Is Berenschot voldoende onafhankelijk? Voormalig fractievoorzitter Martijn Bolkestein, VVD, werkt bij deze organisatie. Hoe zorgt het bureau dan toch voor voldoende onafhankelijkheid. Daarbij speelt ook een rol dat Berenschot vaker is ingehuurd door Bloemendaal. Dat kan een voordeel zijn maar ook een nadeel;

Levert het onderzoek van Berenschot een openbaar rapport op of hebben we straks in Bloemendaal weer het zoveelste geheime of vertrouwelijke rapport? Wij zijn niet voor geheime rapportages;

Wie gaat het onderzoek leiden? Dwz: wie fungeert als opdrachtgever? Is dat de raad, het college of de locoburgemeester of de burgemeester? Hoe is diens staat van dienst? Is deze persoon van onbesproken gedrag?

Het is belangrijk dat er niet iemand aan het hoofd staat van dit onderzoek die zelf onderwerp van discussie is. Tegen de heer Heijink is aangifte gedaan wegens valsheid in geschrifte. Hoewel de heer Heijink dat ontkent, is deze aangifte niet op loze gronden gedaan en zal Justitie zich hierover nog moeten uitspreken. Of is het beter dat het onderzoek wordt gedaan onder regie van de Commissaris van de Koning of misschien zelfs de Minister? Hoe meer het huidige bestuur op afstand komt te staan, hoe beter dat is lijkt ons;

Mocht de conclusie zijn dat er toch iets goed fout zit in Bloemendaal, dan luidt de vervolgvraag: wat nu? Een onderzoek heeft geen enkele zin als je niet bereid bent maatregelen te treffen die pijn kunnen doen;

Strafrechtelijk: raadslid Roos heeft bij de heer Roest melding gedaan van vermoedens van het plegen van strafbare feiten door enkele oud-bestuurders. Die melding deed zij op 5 februari 2018 en op 7 maart 2018 in bijzijn van haar advocaat. Het onderzoek dat nu wordt voorgesteld heeft geen betrekking op strafbare feiten. Wat gebeurt daar dan mee? Berenschot is niet bevoegd. Waarom wordt dit doodgezwegen? Het is merkwaardig dat veel geld wordt uitgetrokken voor een onderzoek terwijl Justitie hierover gaat.

Vandaag in het Haarlems Dagblad een artikel hierover.

Laten we besluiten met onze eigen conclusie:

Er is meer dan voldoende duidelijk welke malversaties in het recente verleden hebben plaatsgevonden en door wie. Als deze informatie niet wordt gedeeld met onderzoekers, dan is een onderzoek bij voorbaat kansloos;

Als de bereidheid om maatregelen te treffen afwezig is dan heeft een onderzoek geen nut;

Openbaarheid is ver te zoeken. Alles is nog steeds geheim. Uiteraard dient het onderzoek zelf in alle rust en beslotenheid plaats te vinden. Maar het eindrapport dient openbaar te zijn met inachtneming van de wetgeving;

Personen wier handelen zelf ter discussie staat dienen niet betrokken te zijn bij het onderzoek;

De commissaris van de koning dient nu actief op te treden. Op afstand blijven is geen optie meer;

Geheimhoudingen is de oorzaak van veel problemen in Bloemendaal. Deze gemeente dient als eerste te streven naar openbaar bestuur. Met een onderzoek wordt deze problematiek niet opgelost;

Geld kun je maar 1 keer uitgeven: als je dat doet, doe het dan goed, eerlijk en openbaar.

Het programma Opstandelingen van BNNVara heeft een uitzending besteed aan de ‘werkwijze’ van de gemeente Bergen. Het is een treurig plaatje van disproportioneel machtsmisbruik, wetteloosheid, en moreel verval. Groot is onze verbazing dan ook dat Schneiders is gevraagd om een onderzoek te doen naar de bestuurscultuur in deze gemeente: politieke ‘dokter’ Schneiders moet gemeente Bergen op rechte pad krijgen

In het persbericht van de gemeente Bergen staat: ‘Om tot een optimalisatie (van de bestuurscultuur) te komen vinden de coalitiepartijen in de gemeenteraad het van belang dat door een externe ervaringsdeskundige een analyse van de huidige bestuurscultuur wordt gemaakt. De opdrachtnemer, lees Bernt Scheiders, bepaalt op welk moment collegeleden, ambtenaren en inwoners worden betrokken. Afhankelijk van de uitkomsten van de analyse en het advies zal een vervolg aan het onderzoek kunnen worden gegeven.’

Optimalisatie… Wat kopen kiezers daarvoor?

Als er iets is dat het programma heeft uitgewezen dan is het wel dat willekeur regeert in het gemeentehuis van #Bergen. Dat de burgemeester (Hetty #Hafkamp) van Bergen aan de wantoestanden mede debet is, werd op het eind van die uitzending pijnlijk duidelijk toen haar enkele vragen werden voorgelegd. Het volstrekte gebrek aan inlevingsvermogen van deze mevrouw was veelzeggend. Zij zou de Bergers een grote dienst bewijzen door alsnog op te stappen. Daar is geen onderzoek voor nodig. Verder bleek uit deze uitzending ook dat de gemeenteraad er niet voor de inwoners is. Te weinig dappere mensen in die raad. Men zit daar meer voor de gezelligheid en voor het tijdverdrijf, dan voor de publieke zaak. Maar ook een niet goed functionerende gemeenteraad is een gegeven dat niet onderzocht hoeft te worden. Het is onderhand bij iedereen die de gemeentepolitiek volgt bekend dat we te maken hebben met een onoplosbaar probleem dat waarschijnlijk in elke gemeente van Nederland speelt. Raadsleden die onvoldoende geequipeerd zijn om hun taak naar behoren uit te voeren en vaak ook in een onmogelijke positie verkeren omdat coalitiespartijen de raad gevangen houden in een keurslijf gecombineerd met kwalijke geheimhoudingen en vertrouwelijkheden. Openbaar bestuur is een illusie. Angst voor strafvervolging speelt ook een rol. Ook de geheimhouding is een onoplosbaar probleem tenzij de wetgever nu eindelijk eens een keer gaat ingrijpen en regels overzichtelijker maakt. Bovendien zou geheimhouding niet meer misbruikt mogen worden om vuile streken onder het tapijt te kunnen vegen.

Terug naar de rol van #Schneiders. Als er iets duidelijk is geworden tijdens de periode dat hij in #Bloemendaal zat, dan is het wel dat deze man niet de gedroomde kandidaat is die in staat zal zijn zaken weer op orde te krijgen. Toegegeven, Bloemendaal is geen eenvoudige opgaaf gezien de verziekte verhoudingen in de gemeenteraad en een ambtelijk apparaat dat boven de wet lijkt te staan. Maar iemand van het postuur van Schneiders had natuurlijk met gemak veel meer kunnen laten zien mits hij bereid was geweest niet de oren te laten hangen naar de #VVD en de handen uit de mouwen had gestoken. Maar goed, het blijft natuurlijk allemaal een kwestie van karakter en zien we vaker dan ons lief is een volstrekt gebrek aan moed en overtuigingskracht bij burgemeesters. Er is iets grondig mis met de selectieprocedure en wat ons betreft wordt het hoog tijd voor een andere benoemingsprocedure van burgemeesters. Helaas hebben we in dat opzicht nog een lange weg te gaan.

Ergo: Bloemendaal was dus als kleine beheergemeente een brug te ver voor Bernt Schneiders.

Natuurlijk roept Schneiders dat hij zich totaal niet druk maakt over de aangifte die Roos deed. Die reactie is voorspelbaar en onhandig. Dat hij Roos een keffende teckel noemt die in zijn broekspijpen hangt, getuigt van lomp en bot gedrag en zulks zal niet bepaald helpen om de boel weer op orde te krijgen in Bergen.

Ook het Haarlems Dagblad schreef hierover, want het is natuurlijk nieuws wanneer een voormalig burgemeester zich op die manier uitlaat over een volksvertegenwoordiger. De krant heeft dat netjes genoteerd. Aan het slot van het artikel wordt nog verwezen naar het Reglement dat enkele maanden nadat die bewuste handtekeningenactie werd uitgevoerd, werd aangepast. Ja, achteraf…

Achteraf kan de overheid proberen alles goed te praten en recht te breien, maar dat is nog geen rechtvaardiging. En geloofwaardig is het evenmin. Niet in Bloemendaal en niet in Bergen. Van de krant kun je niet verwachten op de hoogte te zijn van het feit dat een college van B&W met een Reglement van Orde de Gemeentewet niet opzij kan zetten. Maar van een burgemeester die zelf jurist is en ondersteund wordt door een compleet ambtelijk apparaat, natuurlijk wel.

Als Schneiders verstandig is, geeft hij de opdracht terug.

Dat is Beter voor Bergen.

Het artikel in het HD:

Enkele reacties:

Inleiding

In zijn column van 10 mei 2019 bespreekt Henk Schell de vraag van een Bloemendaler: ‘’Of het ooit nog goed komt met Elswoutshoek.’’ Anderhalve maand verder is er al weer zo veel gebeurd, waardoor ik denk dat Elswoutshoek een moeilijk oplosbaar probleem is.  Hierna geef ik daarvoor de volgende argumentatie.

Kern van het probleem

Inhoudelijk gaat het vooral om de manier waarop de gemeente Bloemendaal sinds 2014 is omgegaan met de wens van de eigenaren van Elswoutshoek, de broers Slewe, om het landgoed te mogen uitbreiden met een tweede landhuis. Dat is door de gemeente steeds afgewezen op grond van planologische en juridische argumenten. Het wordt echter door de aanvragers beleefd als bewuste tegenwerking, vooral door een aantal raadsleden, collegeleden en ambtenaren. Dat is te vinden in het boek Niet ons soort mensen, geschreven door een van eigenaren van Elswoutshoek, Rob Slewe. De ondertitel Intimidatie, machtsmisbruik en leugens  in miljonairsdorp Bloemendaal zegt genoeg over de gevoelens van de eigenaren van Elswoutshoek jegens de gemeente. In het boek Dorpspolitiek van Martijn Bolkestein en Meindert Fennema wijzen de auteurs op het overdadige gebruik door de eigenaren van Elswoutshoek van telefoon en email richting de gemeente, het permanente gebruik van Facebook en het veelvuldig starten van juridische procedures als bron van de langslepende discussie over de ontwikkeling van Elswoutshoek.[1]

Drie elementen van het conflict

Daarmee is Elswoutshoek niet alleen een ruimtelijke vraagstuk, maar tegelijk een communicatief probleem en een zaak van goed bestuur. Objectief gezien valt er aan beide zijden wel wat af te dingen.  In essentie is er een levensgroot verschil tussen de vertragende systematiek van de gemeentelijk overheid vanwege de noodzaak om zorgvuldig te handelen, zeker bij een Rijksmonument, tegenover de snelheidsdrang  van ondernemende burgers, die gewend zijn om snel zaken te doen en niet belemmerd willen worden door ingewikkelde en vaak langlopende procedures. Dat is op zich al een lastige tegenstelling, maar wordt extra bemoeilijkt door het verschil van inzicht hoe men dat communicatief overbrugt. Tegelijk hebben de broers Slewe, gesteund door de politieke partij Hart voor Bloemendaal, voortdurend geageerd tegen het in het verleden en heden gevoerd gemeentelijke beleid dat zij aanduiden met niet-integer. Door de koppeling van verschil van inzicht over de ruimtelijke mogelijkheid van een tweede landhuis, de overdadige wijze van communiceren door de Slewes en de reactie daarop van de gemeente  en de discussie over de integriteit, ontstond een onwerkbare sfeer met consequenties voor beide partijen. 

Integriteit

Omdat het voor het huidige college van Bloemendaal moeilijk valt in te schatten hoe de gang van zaken in het verleden is geweest, of er integer is gehandeld, heeft zij de raad voorgesteld om een en ander door het onafhankelijke onderzoeksbureau Integis te laten onderzoeken. Vooruitlopend op de resultaten van het onderzoek  hebben de eigenaren van Elswoutshoek een schadeclaim op de tafel van de gemeente gelegd.[2]  In de daaropvolgende tijd stond de integriteit vrijwel iedere raadsvergadering op de agenda. Het Bloemendaals Nieuwsblad spreekt zelfs van het luiden van de noodklok vanwege de ‘tsunami van integriteitsmeldingen’.[3] Gericht aan het adres van oud burgemeester Bernt Schneiders en de huidige burgemeester Elbert Roest.[4] Maar het klapstuk is het feit dat Integis afziet van verder onderzoek vanwege belemmeringen, zoals geheimhouding en het niet willen meewerken van een aantal te interviewen sleutelpersonen. 

Rechtszaal of raadszaal?

De gemeenteraad moet nu beslissen hoe het verder moet met Elswoutshoek.[5] Het integriteitsdebat lijkt vooralsnog de gemoederen in Bloemendaal sterk bezig te houden.  Evenals de vraag waarom er zo veel geheimzinnigheid bestaat over deze zaak, die zelfs in een besloten vergadering van de gemeenteraad besproken moet worden.[6] Wat weer heeft geleid tot het betrekken van de onafhankelijke rechter in de zaak Elswoutshoek, via een kort geding, aangespannen door twee juridisch geschoolde raadsleden van Bloemendaal, Roos en Heukels. De bestuursrechter heeft hun verzoek om beslotenheid te verbieden resoluut van de hand gewezen. Er bestond geen enkele reden voor het afkeuren van het voorstel van de meerderheid van de gemeenteraad om het vastgelopen onderwerp in beslotenheid te behandelen. Na hun verlies bij de bestuursrechter meenden beide juristen vervolgens – m.i. ten onrechte – dat er sprake was van een ondemocratische houding van de meerderheid van de gemeenteraad. ‘’Dit is de dictatuur van de meerderheid.’’ Wat is de essentie van de plaatselijke democratie toch moeilijk te bevatten. Zelfs voor de twee door de wol geverfde raadsleden. Die kennen het verschil niet tussen de maatschappelijke functie van de gemeenteraad en van de bestuursrechter. Zoals Henk Schell van de PvdA formuleerde: ‘’Als raadslid gebruik je raadsinstrumenten zoals moties en een goed debat. Je gaat niet naar de rechter om politieke redenen’’.[7]

Oplosbaar?

ik ben bang dat dit nog lang niet het einde is van de schermutselingen rondom Elswoutshoek. Dat zou gebeuren als de gemeente toegeeft aan het verlangen van Hans Slewe om een tweede landhuis te mogen bouwen. Maar dat zie ik de gemeente niet doen. Communicatief is nergens voorgeschreven hoe je moet communiceren met de gemeente, waarom je digitale technieken niet mag gebruiken, je de sociale media niet mag inschakelen om je gelijk te halen of je belang te ondersteunen en je te beroepen op integriteit van het gemeentebestuur. Wat het begrip integriteit betreft houd ik mij echter vast aan een uitspraak van de socioloog Mark van Ostaijen die opmerkt: “Wetten, regels en codes kunnen geen integriteit afdwingen, want die vloeit voort uit normen en waarden die daarin verondersteld worden. Integriteit heeft te maken met eerlijkheid, gedrevenheid, en inschattingsvermogen, en zich naar eer en geweten kwijten van een taak, ook in de politiek.’’[8]  Of daarom de opdracht voor het onderzoek van Integris zinvol is (geweest) en de oorzaak van het vastlopen van het onderzoek en daarmee verspild gemeentegeld, laat ik in het midden. Met integriteit kom je niet verder. Wellicht is een vorm van mediation een laatste redmiddel. Maar dan moeten beide partijen bereid zijn om tot een oplossing te komen. Los van het verleden en de vele juridische en procedurele hindernissen. Ik mag het hopen.

Piet van der Ham, 22 juni 2019.

[1] Rob Slewe, Niet ons soort mensen: Intimidatie, machtsmisbruik en leugens  in miljonairsdorp Bloemendaal, 2016.  Martijn Bolkestein en Meindert Fennema Dorpspolitiek, 2018, bladzijde 183 e.v. 

[2] Margot Klompmaker, ‘Raad achter onderzoek Elswoutshoek’, Haarlems Dagblad, 15 december 2018.

[3] Marilou den Outer, ‘Gemeenteraad is aan zet’, Bloemendaals Nieuwsblad, 6 maart 2019.

[4] Margot Klompmaker in het Haarlems Dagblad van 16 maart 2019, ‘Bloemendaal: onderzoek handelen burgemeesters‘.

[5] Margot Klompmaker, ‘Mislukt onderzoek naar Elswoutshoek’ en ‘Geheimhouding’, Haarlems Dagblad, 1 mei 2019.

[6] Marilou den Outer, ‘Integisonderzoek eerst in beslotenheid besproken’, Bloemendaals Nieuwsblad, 29 mei 2019. 

[7] Marilou den Outer, ‘Alle bezwaren afgewezen: Dictatuur van de meerderheid’, Bloemendaals Nieuwsblad, 12 juni 2019. 

[8] Mark van Ostaijen, wat ingekorte zin uit het boek Wij zijn van ons, een kleine sociologie van grote denkers, 2018, bladzijde 38.

Het bericht Elswoutshoek, een oplosbaar probleem? verscheen eerst op PvdA Bloemendaal.

Raadsleden Heukels en Roos hebben bezwaar ingediend en gevraagd om een voorlopige voorziening ivm het ‘besluit’ van de raad om een geheime vergadering te houden over de geheim verklaarde Integis brief. De geheime vergadering staat gepland op dinsdagavond 11 juni as. Dat is direct na Pinksteren. Het ‘kort geding’ zal hoogst waarschijnlijk bij de bestuursrechter voor het weekend plaatsvinden. Zodra we weten hoe laat, hoort u dat van ons. Intussen hebben wethouder De Roy en wethouder Heijink een collegebesluit genomen dat wij hieronder publiceren. Daarin staat dat er verweer wordt gevoerd namens de gemeenteraad door de huisadvocaat. De gemeente beschikt over een grote juridische afdeling. Waarom dan de huisadvocaat inschakelen? Dat kost een heleboel geld en moet worden opgebracht door de inwoners. En waarom besluit het college daartoe? Het bezwaar richt zich tegen het raadsbesluit. Dan hoort de raad te beslissen over het verweer.

Dan zijn er meer procedures in aantocht. Helaas. Het college wijst al onze verzoeken om informatie af met standaard briefjes. Hieronder laten wij u zien dat ons verzoek om inzage in interne mail-correspondentie niet wordt gehonoreerd onder verwijzing naar een motie die onlangs werd aangenomen door de raad. Op grond van die motie wordt het wettelijk recht op informatie in strijd met artikel 169 Gemeentewet ingeperkt. In de brief hieronder leest u dat het college vindt dat interne mailcorrespondentie voortaan niet meer onder artikel 169 Gemeentewet valt. Mails en apps zijn niet meer beschikbaar omdat wij dat als raadslid niet nodig hebben voor de uitoefening van onze taak. Het is een vreemde constatering. Om te beginnen maakt het college niet uit wat wij nodig hebben. En verder zijn mails volgens de Raad van State documenten die kunnen worden opgevraagd in het kader van een Wob-procedure. Raadsleden horen toegang te krijgen tot mailcorrespondentie indien zij daarom vragen. Raadsleden hebben immers rechten die boven de Wob uitgaan omdat zij het college moeten kunnen controleren. De burgemeester heeft echter geen behoefte aan controle en vindt dat ambtenaren en leden van het college onderling met elkaar moeten kunnen communiceren zonder dat raadsleden hen op de vingers kijken. Het is in ieder geval niet de bedoeling dat zij verantwoording afleggen voor hun doen en laten. Dat zorgt alleen maar voor een onveilige werkomgeving, aldus Roest.

Aangezien het besluit van het college in strijd is met wet- en regelgeving heeft Roos bezwaar ingediend. De tekst van haar bezwaarschrift hebben wij opgenomen in dit bericht, zie hieronder cursief gedrukt. Wij vinden het natuurlijk jammer dat dit moet gebeuren, want het kost tijd, geld en negatieve energie en daar zit niemand op te wachten. Maar ja, als het werk je als raadslid in de gemeente Bloemendaal volstrekt onmogelijk wordt gemaakt, is er geen keus. Dan rest slechts de formele bezwaarprocedure en vervolgens hoger beroep.

Hierbij dien ik bezwaar in tegen uw besluit om mij geen inzage te verstrekken in de stukken waar ik op 1 april jl om verzocht. U schrijft: ‘Gemeenteraadsleden dienen voor de uitoefening van hun taak te beschikken overs tukken die direct aan het uiteindelijk (aan de raad voorgestelde) beleid ten grondslag liggen, zoals onlangs nog in een motie door uw raad is bekrachtigd. Hieronder valt niet intern verkeer (mail, app, etc) tussen onder andere ambtenaren onderling dan wel leden van het college van B&W onderling of tussen ambtenaren en leden van het college van B&W.’

Uw afwijzing is in strijd met artikel 169 Gemeentewet en met de Wob. Mailverkeer intern behoort ook tot stukken die ‘Wob-baar’ zijn en hetzelfde geldt voor Whatsapp. De Raad van State heeft hierover uitspraak gedaan waardoor vaststaat dat e-mails, Whatsapp-berichten dezelfde status krijgen als andere schriftelijke stukken zoals bijvoorbeeld brieven, dwz e-mails en Whatsapp-berichten vallen onder de definitie van document en zijn daarom opvraagbaar. Ik maak bezwaar tegen uw weigering. Zodra de gevraagde informatie Wob-baar is, dient deze informatie a fortiori aan raadsleden die daarom vragen te worden verstrekt.

Dat u meent dat deze informatie niet behoeft te worden verstrekt is derhalve niet correct cq in strijd met de Wob en met jurisprudentie en een motie die deze besluitvorming wel of niet ondersteunt is niet relevant aangezien moties niet in de plaats treden van de wet.

Gaarne ontvang ik een schriftelijke bevestiging dat u dit bezwaar in behandeling zult nemen en ik verzoek ook gebruik te maken van het recht te worden gehoord.

Hoogachtend,

Marielys Roos

Wat ons steeds bezighoudt in alles wat deze gemeente doet: waarom moeten stukken geheim worden verklaard, waarom geheime vergaderingen, waarom heeft onze fractie geen recht op inzage in dossiers? Waarom wordt interne mailcorrespondentie achtergehouden?

Wat wil het college verbergen? Waarom geen transparant en eerlijk bestuur?

Tot slot een tweetal ingezonden brieven in het Haarlems Dagblad onlangs:

Gisterenavond stuurde burgemeester Roest ons de volgende mail: ‘Bijgaande brief breng ik te uwer attentie. De inhoud spreekt voor zich.

Met vriendelijke groet,

E.J. Roest’

Wij hebben naar aanleiding hiervan het volgende persbericht verstuurd:

Persverklaring Hart voor Bloemendaal 16 mei 2019

Burgemeester Elbert Roest bericht in een persverklaring van 15 mei jl dat hij melding heeft gedaan bij politie van het lekken van vertrouwelijke informatie over het dossier Elswoutshoek. Informatie die niet met derden mag worden gedeeld aldus de burgemeester. Deels zou die informatie ook bestaan uit zogenaamd geheim verklaarde e-mails die op een USB-stick  die aan drie raadsleden zou zijn verstrekt. Waar is het bewijs van deze aantijging van de burgemeester?

Wij vinden dat de heer Roest zijn boekje ver te buiten is gegaan. Om te beginnen is helemaal geen sprake van geheim verklaarde mails die gelekt zijn. Elk bewijs daarvoor ontbreekt. Dat de burgemeester meteen ook de beschuldigende vinger wijst naar drie niet met name genoemde raadsleden is helemaal schandalig.  Zonder onafhankelijk en gedegen onderzoek kan Roest dat helemaal niet verklaren. Zo kan hij niet bewijzen dat de informatie van een USB-stick komt. De stukken die enkele dagen geleden bij een inwoner van Bloemendaal zijn bezorgd, bevatten e-mails van raadsleden uit 2019. Deze correspondentie is gegarandeerd niet afkomstig van een USB-stick en gezien het aantal personen dat in deze correspondentie wordt genoemd is het dus volstrekt onduidelijk wie wat heeft gelekt, als er al van ‘lekken’ gesproken kan worden. Wij menen van niet. Immers: zo lang deze stukken niet conform de Gemeentewet (artikel 55 en artikel 25) geheim zijn verklaard, is geen sprake van een strafbaar feit. Hooguit kan de burgemeester zeggen dat hij het jammer vindt dat  informatie nu op straat ligt, maar daarmee is ook alles gezegd.

Veel erger natuurlijk is het onderliggende probleem: blijkbaar mag beslist niet bekend worden dat de werkwijze van de gemeente Bloemendaal niet deugt. Wij noemen het voorbeeld van een gemeentesecretaris die de uitdrukkelijke instructie afgeeft aan een medewerker: ‘Graag NIET vermelden wie wel en niet aanwezig waren.’ Ja, iedereen beseft en begrijpt dat het college besluiten neemt, maar waag het niet te vragen of het allemaal wel klopt en conform de regels is gegaan want dan ben je ontwrichtend bezig. In plaats dat de burgemeester zich grote zorgen maakt over de belabberde kwaliteit van het eigen bestuur, gaat Roest naar de politie en laat hij een gouden kans liggen om eindelijk eens echt boven partijen te gaan staan en te werken aan het snel terugkeren van de rust. Wie daar op hoopte komt bedrogen uit.

In het persbericht verklaart Roest ook nog even dat de geheimhouding zou zijn opgelegd om (privé)personen te beschermen die in 2014 de verzekering zouden hebben kregen dat stukken niet openbaar zouden worden gemaakt. Dit zogenaamd ter eerbiediging van hun persoonlijke levenssfeer. Ook dat is bezijden de waarheid. Want waaruit blijkt dat? Antwoord: nergens uit. Deze smoes is er weer eens met de haren bijgesleept om net te doen alsof er achter al die geheimen van Bloemendaal een nobel motief schuilt.

Als Roest zegt dat hij het vreselijk vindt dat dit conflict maar door ettert, zoals hij schrijft, dan moeten wij helaas constateren dat hij zelf  een duit in het bekende zakje heeft gedaan.

Wij verwachten van een burgemeester in ieder geval meer dan een persbericht met een ‘ik baal ook’ en ‘zullie hebben het gedaan’ strekking.

Hart voor Bloemendaal

Van NH Nieuws vandaag over dit onderwerp nog een onthutsende reportage die u kunt zien door op de volgende link te klikken:

Tenslotte: van de hand van de bekende Haarlemmer Ralph Mooijekind (de man die toetst of gemeenten zich houden aan de Wet openbaarheid van bestuur) een bijzonder lezenswaardig verslag van zijn bevindingen nav de ‘gelekte’ stukken: