Poliflw

GroenLinks wil meer aandacht voor de toegankelijkheid van schuldhulpverlening, ondersteuning voor hulpverleners en aandacht voor ZZP’ers in schulden. Nu de Rekenkamer met haar onderzoek de aanbevelingen aan het college heeft voorgelegd kan een plan ontworpen worden. Afgelopen week besprak de gemeenteraad het rapport De Schuldenval van de Arnhemse Rekenkamer. Daarin werd duidelijk uiteen gezet waar de verbeteringen op het gebied van de aanpak van schulden nodig zijn. Raadslid Marie José Navis: “De toegang tot schuldhulpverlening is enorm belangrijk. Het moet niet uitmaken hoe groot de schuld is of hoe groot de tas is met ongeopende brieven; de toegang moet er zijn. Daarnaast zal er doortastend maar met geduld moeten worden opgetreden. Dat betekent dat het voor de hulpverlener duidelijk moet zijn waar zijn/haar rol is en waaruit de regiefunctie bestaat, maar tegelijkertijd zal er ook meer ruimte moeten worden gecreëerd voor het opbouwen van vertrouwen met de Arnhemmer die schulden heeft.”

Schulden komen nooit alleen en daarmee ligt een complexe vraag professionals zonder dat daar momenteel duidelijk richting aan gegeven is; stellen we de schuldenaar centraal of geven we de schulden prioriteit? Het college van burgemeester en wethouders heeft de aanbevelingen overgenomen en legt aankomend jaar een plan voor. In dat plan moet er volgens GroenLinks een aantal aspecten terug komen, zoals toegankelijkheid en de regiefunctie van de hulpverlener. In het kader daarvan diende GroenLinks wij samen met de VVD en andere partijen een motie in die ervoor zorgt dat bij de schuldhulpverlening waarbij de Arnhemmer met schuld niet de aanvrager van de hulpverlener is, er meer tijd is om een vertrouwensrelatie op te bouwen tussen de betrokkene en de hulpverlener.

Daarnaast vindt GroenLinks de schuldhulpverlening aan ZZP’ers een belangrijk aandachtspunt. Sociale zekerheid voor ZZP’ers is te duur en in combinatie met de flexibilisering op de arbeidsmarkt maakt dat ZZP’ers kwetsbaar zijn voor inkomensverlies. Marie José Navis: “Als er dan sprake is van schulden is het voor hulpverleners bijzonder complex om ZZP’ers te helpen. DIt omdat schulden dan vaak verbonden zijn aan een onderneming in plaats van een huishouden. Het effect van schulden zijn wel voelbaar in een huishouden. Gezien de verdubbeling van het aantal ZZP’ers in de afgelopen 10 jaar, zal er in het plan van aanpak van het college ruimte moeten worden gemaakt voor deze complexe vraag.”

Grote organisaties zoals zorgverzekeraars en wooncorporaties hebben daarnaast ook een maatschappelijk opdracht om schulden te voorkomen. Door in een vroeg stadium persoonlijk contact zoeken en een passende betalingsregeling aan te bieden worden grote schulden voorkomen. Daarom diende GroenLinks samen met D66 en andere partijen een motie in om onder andere dit te bewerkstelligen.

Woensdag heeft de gemeenteraad ingestemd met het plan Doorbraak Naar Werk. Het plan beschrijft een ambitieuze aanpak van de gemeente om 500 extra Arnhemmers naar werk te begeleiden bovenop de landelijke doelstelling. Meedoen naar vermogen is een belangrijk uitgangspunt. Raadslid Marie José Navis: “Uit het uitgangspunt meedoen naar vermogen spreekt vertrouwen. Want dat uitgangspunt zorgt ervoor dat de Arnhemmer weer centraal wordt gesteld; een mens meer is dan een cv met kwalificaties. Als wij eerlijke kansen op de arbeidsmarkt willen realiseren, op een arbeidsmarkt die steeds meer flexibiliseert, dan vraagt dat om een plan waarin empathie een belangrijke kernwaarde is.”

Het plan Doorbraak Naar Werk spreekt een sterke ambitie uit; 500 mensen extra naar werk begeleiden. En het omvat in de werkwijze ook een andere aanpak dan gebruikelijk: maatwerk. Dat betekent dat bij het doorstromen naar werk de Arnhemmer centraal wordt gesteld met voor hem of haar één aanspreekpunt. Zodat het spreekwoordelijke kastje-naar-de-muur en de bijbehorende bureaucratie beperkt wordt. Dat vraagt een andere manier van werken voor alle betrokkenen en een flinke financiële investering. Daarom stelt de Wethouder Martien Louwers een Werkinvesteringsfonds voor. Dat is een fonds waarmee de gemeente extra inspanningen kan leveren om het nieuwe doorbraakplan kan ontwikkelen. Niet alleen op het stadhuis, maar ook in de wijken. Wethouder Louwers en haar team willen met iedere werkzoekende Arnhemmer aan de slag: passend en naar wens.

Marie José Navis: “Wij zijn positief over de aanpak, want het zorgt voor meer maatschappelijke verbinding door mismatchen tegen te gaan. En bovendien heeft de aanpak aandacht voor het individu als geheel.” Navis merkt wel op dat met het toenemende aantal tijdelijke contracten op de arbeidsmarkt er aandacht moet zijn voor de duurzaamheid van de doorstroom naar werk. De onzekerheid over jouw arbeidssituatie is iets dat binnendringt op je hele bestaan. Het plan Doorbraak Naar Werk gaat daarom uit van een doorlopend contact naar behoefte, zodat een inwoner ook hulp kan vragen aan de gemeente bij het doorstromen naar werk en de daarbij behorende gewijzigde levenssituatie.

Werk kan leiden naar meer bestaanszekerheid, opbouw sociale contacten en mogelijkheden tot zelfrealisatie. Naar verwachting zal daarom het plan Doorbraak Naar Werk (en de verwachte effecten) ook meegenomen worden in de integrale aanpak voor armoedebestrijding, dat in het eerste kwartaal van 2020 aan de raad voorgelegd wordt. Daarin zal onze Marie José Navis uiteraard aandacht vragen voor het tegengaan van de armoedeval, eerlijke lonen, het bijverdienen naast een uitkering en toegankelijkheid van toeslagen. Tijdens het bespreken van Doorbraak Naar Werk is een motie (van PvdA en GroenLinks) aangenomen die het college de opdracht geeft om de armoedeval te onderzoeken en een plan van aanpak voor te leggen aan de raad.

De gemeente is verantwoordelijk voor schuldhulpverlening en de uitvoering van de participatiewet. Als een inwoner van Arnhem met problematische schulden gemeentelijke belasting niet kan betalen, dan zou deze inwoner volgens GroenLinks schuldhulpverlening aangeboden moeten krijgen in plaats van de boete. Raadslid Marie José Navis: “Door schulden moet je vaak de eindjes aan elkaar knopen en dat levert veel stress op. Het aanbieden van kwijtschelding van boetestapeling in ruil voor hulp zou hierin helpen, zodat inwoners met schulden hun rekeningen wel kunnen blijven betalen en mee kunnen blijven doen in de samenleving.” 

In de Tweede Kamer is momenteel veel discussie over de effectiviteit van het opleggen van boetes bij het niet tijdig betalen. Schuldhulpverlening in plaats van boetestapeling werd ook de minister van Rechtsbescherming genoemd als mogelijk alternatief. In Den Haag werd ook door de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de conclusie getrokken dat het tijdig aanbieden van betalingsregelingen en persoonlijk contact zoeken met inwoners goed werkt en leidt tot het eerder betalen van rekeningen. Daarom roept GroenLinks Arnhem samen met andere partijen in haar motie het college ook op om gehoor te geven aan deze constatering van de staatsecretaris, door bij grote schuldeisers (zorgverzekeraars, energieleveranciers of woningcoöperaties) aan te dringen boetestapeling te voorkomen. Dit door tussentijds een aanmaning in eenvoudig Nederlands te sturen en/of vroegtijdig persoonlijk contact op te nemen en een betalingsregeling aan te bieden.

GroenLinks maakt zich grote zorgen om de groeiende armoede onder werkende armen. De situatie lijkt op landelijk niveau niet te verbeteren; het aantal werkenden in armoede is in de afgelopen 13 jaar anderhalf keer zo groot geworden. Meer perspectief op bestaanszekerheid en meer beleidsaandacht is wenselijk, want volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau hebben gemeenten werkende armen niet altijd in beeld.

Raadslid Marie José Navis: “Bij werkende armen gaat het niet alleen om bijstandsgerechtigden die  te maken krijgen met een armoedeval. Maar het zijn ook de mensen die onverwacht geconfronteerd worden met inkomensverlies zoals zzp’ers. Heeft Arnhem de groep werkende armen in beeld?” GroenLinks heeft daarom schriftelijke vragen gesteld aan het college.

In oktober berichtte  het NRC dat een groeiend aantal werkenden in armoede leeft. De meer dan 300.000 werkende Nederlanders die in armoede leven, wonen voornamelijk in grote steden. Een overgroot deel van de werkende die in armoede leven zijn zzp’er. Maar de groep kent naast zzp’ers ook een oververtegenwoordiging van alleenstaanden (met kinderen) en mensen met een migratie achtergrond.

Eind 2014 presenteerde GroenLinks de motie ‘ZZP'ers en werkenden in armoede’. In deze aangenomen motie werd het college opgeroepen te kijken hoe de communicatie over bestaande ondersteuningsmogelijkheden voor werkende armen verbeterd kan worden, en welke nieuwe maatregelen mogelijk nuttig kunnen zijn. De groei van de groep werkende armen neemt toe en voor gemeenten blijven deze groepen vaak verborgen. GroenLinks vraagt wederom aandacht voor werkende armen. Door vragen te stellen over de huidige situatie. Maar ook door vragen te stellen over de ambities van het college voor het creëren van specifieke aandacht voor werkende armen.

Sinds januari 2018 is Presikhaaf Bedrijven over gegaan in het werkbedrijf Scalabor. Voor circa 2.000 mensen in dienst van het werkbedrijf was een tijd van veel veranderingen. Want niet alleen werd de gemeente aandeelhouder, het bedrijf kreeg ook een nieuwe directeur die deze maand z’n eerste 100 dagen aantikt. Tijd voor een bezoek van de fractie!

Op 5 december is de fractie GroenLinks samen met de fractie PvdA op werkbezoek gegaan bij Scalabor. Scalabor is sinds januari 2018 het arbeidsontwikkelbedrijf van Midden Gelderland en werkt samen met de gemeente Arnhem in uitvoering van de Participatiewet en voert namens nog 8 andere regiogemeenten de Wet Sociale Werkvoorziening uit.

De naam Scalabor komt van 2 woorden; het Latijnse woord scala (een groot aantal/variaties) en het Engelse woord Labor (arbeid)

Scalabor begeleidt mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben naar zo passend mogelijk en regulier werk. Maar wat houdt dat nou eigenlijk in de praktijk in? Marcel Hielkema, de nieuwe directeur, legde ons uit dat een afstand tot de arbeidsmarkt voor iedereen iets anders betekent en daarom vraagt dat in de praktijk veel maatwerk. Maar wanneer ervaar je een afstand tot de arbeidsmarkt? Sneller dan je denkt. Want als je een jaar niet actief bent geweest op de arbeidsmarkt, maar je zou dat eigenlijk wel graag willen, kan je door een gevoel van onderwaardering en gebrek aan perspectief een afstand ervaren. Daarom investeert Scalabor ook in het trainen van beroepskrachten op het gebied van sollicitatie en presentatie. Want succesvol solliciteren zit soms in kleine details. De twee fracties mochten samen een dergelijke training proefondervindelijk meemaken. Onder begeleiding van een trainer werden wij op de proef gesteld; hoe stellen wij onszelf voor bij een eerste contact? Is onze houding voldoende open als we ons voorstellen? En geven overtuigend een hand? Ook voor ons was het best een beetje ongemakkelijk om naar onze eigen non-verbale signalen te kijken, maar met een positieve beoordeling konden wij door naar de werkvloer om mee te kijken met de dagelijkse gang van zaken op de afdeling Productie van het werkbedrijf.

Hoewel Scalabor veel van haar medewerkers detacheert bij verschillende bedrijven in de regio, is een deel van de medewerkers actief op een locatie van Scalabor. Bijvoorbeeld bij Presikhaaf Schoolmeubelen, onderdeel van Koninklijke Ahrend. Bij Presikhaaf Schoolmeubelen wordt duidelijk dat Scalabor werkt met het begrip ‘job-carving’ (het creëren van meerdere functies binnen een taak), waarbij is gekozen voor de inzet van medewerkers en minder geautomatiseerde machines. In een tijd waar robotisering steeds meer werk uit handen neemt kiest het arbeidsontwikkelbedrijf ondanks de toenemende concurrentie ervoor om zoveel mogelijk mensen naar werk te begeleiden. Dat wil echter niet zeggen dat er niet gewerkt wordt met machines, want een robot bedienen om complex en tijdrovend laswerk te verrichten is ook een vak apart. Eén van de medewerkers heeft ons nauwkeurig laten zien welke vaardigheden dit met zich meebrengt.

GroenLinks-raadslid Marie José Navis (woordvoerder werk en inkomen): "We kijken als fractie terug op een inspirerende ochtend. Meedoen in de samenleving is wat ons betreft naar eigen vermogen. Maar het doorstromen naar werk moet ook duurzaam zijn. En nu er meer werk is, is er wat ons betreft ook meer ruimte voor reguliere werkzaamheden en minder flex-werkplekken. Maar de toenemende robotisering zal in de toekomst een blijvende uitdaging vormen." Hoe zorgen we ervoor dat mensen blijvend op de arbeidsmarkt actief kunnen zijn? In ieder geval door te starten met het maken van bewuste keuzes bij bijvoorbeeld het uitvoeren van opdrachten door bedrijven die kiezen voor het bijdragen aan de oplossing van de maatschappelijk opgave om de afstand tussen markt en mens te verkleinen.