Poliflw

Het toppunt van zomergevoel geven mij niet die harde boeren, die hebben bij mij al lang het laatste innerlijke loyaliteitsgevoel uit de krotten van mijn ziel gehaald. Nota bene de beroepsgroep die miljarden aan Europese subsidies krijgt. Laat ze het gemeentehuis van Veenendaal niet gaan omsingelen, want dan treedt de politie hard op. Ik hoorde dat er in Renswoude (onze moederzaliger is er geboren, dus ik mag erover meepraten) gemiddeld meer (boeren) miljonairs zijn dan in de gemeente Bloemendaal, welke gemeente thans mijn werkdomein is en waar ik iedere keer verwonderd ben van de schoonheid.

Het zomergevoel geeft mij ook niet Hugo de Jonge. Wat is die man voor mij tegengevallen. De eerste minister die wilde tornen aan verschillende grondrechten, tornen, nee beperken. Ja, de Noodwet, waarbij de politie zonder kloppen bij u in de huiskamer mocht komen, moest er komen en de app. moest er ook komen, wel zo snel mogelijk, aldus ijdele Hugo. Nog ben ik nog steeds hooglijk verrast dat Hugo zo lang zijn gang kon gaan.

Iets van zomergevoel gaf mij Pieter. Pieter Omtzigt kwam zegge en schrijve 0,7 procent te kort om Hugo van de kroon te steken. ‘De winnaar takes its all’ dacht én zei Hugo…, ‘maar we doen het samen Pieter’. Pieter Omtzigt, de luis in de pels stond met tranen op het podium. Ik vond dat mooi, ik vond dat prachtig, maar ook bijna 50 % van de CDA-kiezers.

Overigens overweeg ik mijn gehele schoenencollectie over de doen aan Hugo. Ik heb er alleen geen gelijksoortige riemen bij. Dat vind ik echt te ver gaan. IJdelheid, moet ik erkennen, herken ik wel, maar alles heeft zijn grenzen. Als iemand nog één keer zegt “Je draagt dezelfde schoenen als Hugo’ dan eet ik mijn schoenen op.

Het ultime zomergevoel geven mij de eerste zinnen van het prachtige Summertime.

‘ Summertime and the ‘Livin is Easy, Fish are Jumpin’ and The Cotton is High’ (…).

Deze prachtige song is geschreven door George Gershwin voor Porgy and Bess.

Al in 1934 werd het nummer gecoverd door Abbie Mitchell. Het nummer is overigens het meest gecoverde nummer in de wereld.

Summertime heeft invloeden van de jazz, blues, gospel, reggae en opera.

Onder andere Ella Fitzgerald, Billy Holiday, Janis Joplin, Al Green, Ricky Nelson, The Zombies, Miles Davis hebben het nummer gezongen/geïmproviseerd.

De mooiste uitvoering vind ik, is die van Brainbox uit 1969. Cas Lux, zong de geur van katoen en liet het water golven in grote kringen. Alles past in dit nummer, waar Jan Akkerman zijn virtuositeit samen laat gaan met al zijn recalcitrant wat hij in zich had. Waar de zon nauwelijks ondergaat én de sterren het licht laten schijnen op de bas van Andre Reijnen en de drums van Pierre van der Linden. Het wordt weer zomer.

Het bericht Column: Toppunt van zomergevoel, door Hennie Bos verscheen eerst op PvdA Veenendaal.

Voorzitter, In Nederland wonen mensen met verschillende culturele achtergronden en voorkeuren. De vrijheid van onderwijs zorgt ervoor dat kinderen les kunnen krijgen op een school die aansluit bij de tradities en overtuigingen die ze vanuit huis gewend zijn. Hierdoor leren kinderen beter en vullen onderwijs en opvoeding elkaar aan. In Veenendaal bestaat een breed onderwijsaanbod, met dank aan diverse kerken en het openbaar onderwijs. Dat nu ook de nieuwe Veenendalers met een niet Europese culturele achtergrond vragen om een school die aansluit bij hun Islamitische levensovertuiging is wat het CDA betreft een logische stap, zeker gezien de omvang van deze gemeenschap in Veenendaal. Het CDA hecht veel waarde aan de pluriformiteit van onze samenleving en aan de vrijheid van onderwijs zoals die is geregeld in artikel 23 van onze grondwet. Wij waarderen het dat de Islamitische gemeenschap aangeeft een basisschool te willen toevoegen een het onderwijsaanbod in Veenendaal en zo de keuze voor ouders in Veenendaal verder te verruimen. In constateer dat het ingediende dossier volledig en compleet is qua inhoud en onderbouwing, de aanvraag is dit jaar volledig conform het standaard format voor dergelijke aanvragen. Het is dit jaar bovendien op tijd ingediend. De o.a. door de CU en SGP genoemde ondersteunende handtekeningenactie is geen onderdeel van het wettelijke kader waarop een dergelijk dossier moet worden beoordeeld. Op tijd of niet; deze actie zorgt slechts voor wat kleuring en achtergrond, maar is daarmee voor ons uiteindelijke oordeel niet relevant. Het is de voorgestelde afwijzing waar het CDA twee technische fouten aantreft. Het gaat dan om de volgende 2 punten waar het college wel stelt, maar niet of onvoldoende onderbouwd: (1) Het zogenaamde afstandscriterium is gesteld op 10 km. De VNG adviseert deze afstand vast te stellen op 3 km, de rechter oordeelt kortgezegd dat meer dan 6 km onredelijk is. De 10 km die het college in haar afwijzing gebruikt is derhalve onjuist. Deze uitspraak van de Raad van state maakte vorig jaar geen onderdeel uit van de beraadslagingen van deze raad over een vergelijkbare aanvraag van de stichting Al Amana. En (2) Maastricht zou geen vergelijkbare gemeente zijn vanwege de leerlingen die vanuit de regio en zelfs vanuit Belgie naar de Islamitische school in Maastricht komen. In Veenendaal zien we echter ook leerlingen die bereid zijn vanuit omliggende plaatsen naar Veenendaal te reizen voor onderwijs dat aansluit bij hun levensovertuiging en van de omliggende gemeenten kent alleen Ede Islamitisch onderwijs; de kans dat een Islamitische school kan rekenen op belangstelling van buiten Veenendaal en daarmee een regiofunctie kan vervullen schat het CDA daarom anders in dan dit college. We wijzen in deze context op het precedent in Zeist, dat vorig jaar ook niet bekend was toen we de aanvraag van Al Amana behandelden. Om deze redenen zal het CDA het amendement van dhr. Boutachekourt van D66 steunen, met dank aan dhr. Boutachekourt en de griffie voor het uitzoekwerk. We vertrouwen erop dat de nieuwe juridische informatie die nu op tafel ligt voldoende is voor een meerderheid van deze raad om het afwijzende standpunt van vorig jaar te herzien, voor de CDA-fractie is dat in ieder geval wel het geval. Dank u voorzitter.

Voorzitter, In Nederland wonen mensen met verschillende culturele achtergronden en voorkeuren. De vrijheid van onderwijs zorgt ervoor dat kinderen les kunnen krijgen op een school die aansluit bij de tradities en overtuigingen die ze vanuit huis gewend zijn. Hierdoor leren kinderen beter en vullen onderwijs en opvoeding elkaar aan. In Veenendaal bestaat een breed onderwijsaanbod, met dank aan diverse kerken en het openbaar onderwijs. Dat nu ook de nieuwe Veenendalers met een niet Europese culturele achtergrond vragen om een school die aansluit bij hun Islamitische levensovertuiging is wat het CDA betreft een logische stap, zeker gezien de omvang van deze gemeenschap in Veenendaal. Het CDA hecht veel waarde aan de pluriformiteit van onze samenleving en aan de vrijheid van onderwijs zoals die is geregeld in artikel 23 van onze grondwet. Wij waarderen het dat de Islamitische gemeenschap aangeeft een basisschool te willen toevoegen een het onderwijsaanbod in Veenendaal en zo de keuze voor ouders in Veenendaal verder te verruimen. In constateer dat het ingediende dossier volledig en compleet is qua inhoud en onderbouwing, de aanvraag is dit jaar volledig conform het standaard format voor dergelijke aanvragen. Het is dit jaar bovendien op tijd ingediend. De o.a. door de CU en SGP genoemde ondersteunende handtekeningenactie is geen onderdeel van het wettelijke kader waarop een dergelijk dossier moet worden beoordeeld. Op tijd of niet; deze actie zorgt slechts voor wat kleuring en achtergrond, maar is daarmee voor ons uiteindelijke oordeel niet relevant. Het is de voorgestelde afwijzing waar het CDA twee technische fouten aantreft. Het gaat dan om de volgende 2 punten waar het college wel stelt, maar niet of onvoldoende onderbouwd: (1) Het zogenaamde afstandscriterium is gesteld op 10 km. De VNG adviseert deze afstand vast te stellen op 3 km, de rechter oordeelt kortgezegd dat meer dan 6 km onredelijk is. De 10 km die het college in haar afwijzing gebruikt is derhalve onjuist. Deze uitspraak van de Raad van state maakte vorig jaar geen onderdeel uit van de beraadslagingen van deze raad over een vergelijkbare aanvraag van de stichting Al Amana. En (2) Maastricht zou geen vergelijkbare gemeente zijn vanwege de leerlingen die vanuit de regio en zelfs vanuit Belgie naar de Islamitische school in Maastricht komen. In Veenendaal zien we echter ook leerlingen die bereid zijn vanuit omliggende plaatsen naar Veenendaal te reizen voor onderwijs dat aansluit bij hun levensovertuiging en van de omliggende gemeenten kent alleen Ede Islamitisch onderwijs; de kans dat een Islamitische school kan rekenen op belangstelling van buiten Veenendaal en daarmee een regiofunctie kan vervullen schat het CDA daarom anders in dan dit college. We wijzen in deze context op het precedent in Zeist, dat vorig jaar ook niet bekend was toen we de aanvraag van Al Amana behandelden. Om deze redenen zal het CDA het amendement van dhr. Boutachekourt van D66 steunen, met dank aan dhr. Boutachekourt en de griffie voor het uitzoekwerk. We vertrouwen erop dat de nieuwe juridische informatie die nu op tafel ligt voldoende is voor een meerderheid van deze raad om het afwijzende standpunt van vorig jaar te herzien, voor de CDA-fractie is dat in ieder geval wel het geval. Dank u voorzitter.

Betreft: Raadsvoorstel Ontwerp Omgevingsvisie Dank U voorzitter, Het voorliggende ontwerp stelt terecht dat het, wat betreft ambities en beleidsdoelen, om keuzes gaat met als oogmerk een gezonder, duurzamer en veiliger Veenendaal. Vraag is of de werkelijkheid niet vaak weerbarstiger en minder idealistisch zal blijken. De ambitie om te groeien en te bloeien snapt onze fractie. Daar zit wel onze grootste twijfel. Afgelopen decennia is Nederland hard gegroeid qua bevolking en economie. Ecologisch staan we er in ons land minder florissant voor. Het lijkt ons van belang dat bewust omgaan met groei. De voor- en nadelen tegen elkaar afwegend moet er duidelijk sprake zijn van toegevoegde waarde. Inzake de 30% norm in de sociale woningbouw stipte de wethouder stipte terecht aan dat die norm is overeengekomen tussen de coalitiepartijen, richtinggevend is en in dat kader er periodiek berekeningen in aantallen voor een kortere termijn plaatsvinden. Er wordt altijd een behoefte analyse gemaakt. Dat is precies de aanpak die onze fractie altijd heeft gesteund en nog steeds steunt. Namens de werkgevers werd ingebracht, dat er, door het omkatten van bedrijfsterreinen in woningbouwlocaties, een onbalans tussen wonen en werken dreigt te ontstaan. Dus pleiten de werkgevers voor meer werklocaties in het Stationsgebied! Volgens de CDA fractie terecht. Met de bouwhoogten in het ontwerp Omgevingsvisie is een “Hong Kong aan de Grift” niet aan de orde. En dat is iets van onze fractie ook niet wenselijk acht voor onze gemeente. Voorts blijken appartementencomplexen, zeker grote, niet energieneutraal te kunnen worden gebouwd. Dus hoe meer Veenendaal, binnen de rode contouren, wil groeien in het aantal inwoners en verdichting nastreeft hoe moeilijker het wordt om duurzaam energieneutraal te worden. Een doelstelling waarvan wethouder Verloop terloops al opmerkte dat die naar zijn indruk wellicht niet geheel te realiseren zal blijken. RIVM onderzoek leert dat bewoners zonder voortuin, zonder groenstroken of bomen in de straat of met een ander uitzicht vanuit de woning dan op groen of water duidelijk minder tevreden zijn dan gemiddeld. Die bewoners wonen in de binnenstad of in Vinex wijken. Bij stedelijk ontwikkeling is kennelijk onvoldoende aandacht geweest voor groen. De meest tevreden stedelingen wonen het dichtst bij groen. Groen is het nieuwe goud. De CDA fractie wil een beter en kwalitatief groen zonder dat het ten koste gaat van de uitgaven voor het Sociaal Domein Daarom is het volgens de CDA fractie hoog tijd de waarde van stadsparken en groen te herdefiniëren. Ze leiden bijvoorbeeld tot minder CO2, minder depressies, obesitas, astma, verlaagt het stress niveau, minder gebruik van ritalin enz.. Kortom: minder zorgkosten én een langere levensverwachting. Medio 2018 publiceerde het RIVM er een prachtig Rapport over. Wethouder : het CDA brengt een oplossing onder uw aandacht: we moeten, wat de fysieke leefomgeving betreft, dezelfde kant op als het Sociaal Domein. In het Sociaal Domein zijn door vrijwilligers taken die de overheid voorheen verrichtte, overgenomen. Burgers én bedrijven blijken mee te betalen of melden zich aan als vrijwilliger, omdat ze zich meer betrokken voelen bij een betere samenleving. In de USA, maar inmiddels ook in Nederland (Tilburg en Utrecht) zie je dat, parken en grond waarop groen is geplant publiek eigendom blijven. Maar het beheer door de publieke en private sector gezamenlijk plaatsvindt. Die discussie willen we graag met U komende maand gaan voeren. Want onze geschetste aanpak maakt mogelijk dat de ongetwijfeld spannende gesprekken tussen U en de heer Verloop als schatbewaarder met meer perspectief voor het groen kunnen worden gevoerd. Last but not least: Onze fractie is voor het stimuleren van lopen en fietsen. En als dat leidt tot minder autogebruik: prima. Veel aandacht heeft bij het CDA een gezond verdienmodel van onze gemeente. Veenendaalse ondernemers moeten in ons beleid kunnen terugzien dat wij ons druk maken om hun belang. Onze fractie vindt dat het behoud en het versterken van de detailhandelsinfrastructuur enerzijds en STOMP anderzijds onvoldoende met elkaar samengaan. Het CDA is tegen het stimuleren van lopen en fietsen ten gunste van het gebruik van de auto door het actief ontmoedigen van het gebruik van de auto met behulp van fysieke ingrepen als het “knippen” van wegen. Het leidt voorts tot meer CO2 uitstoot. Ook is onze fractie niet voor het fiets- en autoluw maken van de Binnenstad. Dat zien we niet als consistent beleid en lijkt ons niet in overeenstemming met Uw gedrag wethouder in de vorige raadsperiode. Veenendaal vervult een regiofunctie. Gezinnen van buiten en binnen Veenendaal moeten met de auto naar het centrum kunnen komen.

Betreft: Raadsvoorstel Ontwerp Omgevingsvisie Dank U voorzitter, Het voorliggende ontwerp stelt terecht dat het, wat betreft ambities en beleidsdoelen, om keuzes gaat met als oogmerk een gezonder, duurzamer en veiliger Veenendaal. Vraag is of de werkelijkheid niet vaak weerbarstiger en minder idealistisch zal blijken. De ambitie om te groeien en te bloeien snapt onze fractie. Daar zit wel onze grootste twijfel. Afgelopen decennia is Nederland hard gegroeid qua bevolking en economie. Ecologisch staan we er in ons land minder florissant voor. Het lijkt ons van belang dat bewust omgaan met groei. De voor- en nadelen tegen elkaar afwegend moet er duidelijk sprake zijn van toegevoegde waarde. Inzake de 30% norm in de sociale woningbouw stipte de wethouder stipte terecht aan dat die norm is overeengekomen tussen de coalitiepartijen, richtinggevend is en in dat kader er periodiek berekeningen in aantallen voor een kortere termijn plaatsvinden. Er wordt altijd een behoefte analyse gemaakt. Dat is precies de aanpak die onze fractie altijd heeft gesteund en nog steeds steunt. Namens de werkgevers werd ingebracht, dat er, door het omkatten van bedrijfsterreinen in woningbouwlocaties, een onbalans tussen wonen en werken dreigt te ontstaan. Dus pleiten de werkgevers voor meer werklocaties in het Stationsgebied! Volgens de CDA fractie terecht. Met de bouwhoogten in het ontwerp Omgevingsvisie is een “Hong Kong aan de Grift” niet aan de orde. En dat is iets van onze fractie ook niet wenselijk acht voor onze gemeente. Voorts blijken appartementencomplexen, zeker grote, niet energieneutraal te kunnen worden gebouwd. Dus hoe meer Veenendaal, binnen de rode contouren, wil groeien in het aantal inwoners en verdichting nastreeft hoe moeilijker het wordt om duurzaam energieneutraal te worden. Een doelstelling waarvan wethouder Verloop terloops al opmerkte dat die naar zijn indruk wellicht niet geheel te realiseren zal blijken. RIVM onderzoek leert dat bewoners zonder voortuin, zonder groenstroken of bomen in de straat of met een ander uitzicht vanuit de woning dan op groen of water duidelijk minder tevreden zijn dan gemiddeld. Die bewoners wonen in de binnenstad of in Vinex wijken. Bij stedelijk ontwikkeling is kennelijk onvoldoende aandacht geweest voor groen. De meest tevreden stedelingen wonen het dichtst bij groen. Groen is het nieuwe goud. De CDA fractie wil een beter en kwalitatief groen zonder dat het ten koste gaat van de uitgaven voor het Sociaal Domein Daarom is het volgens de CDA fractie hoog tijd de waarde van stadsparken en groen te herdefiniëren. Ze leiden bijvoorbeeld tot minder CO2, minder depressies, obesitas, astma, verlaagt het stress niveau, minder gebruik van ritalin enz.. Kortom: minder zorgkosten én een langere levensverwachting. Medio 2018 publiceerde het RIVM er een prachtig Rapport over. Wethouder : het CDA brengt een oplossing onder uw aandacht: we moeten, wat de fysieke leefomgeving betreft, dezelfde kant op als het Sociaal Domein. In het Sociaal Domein zijn door vrijwilligers taken die de overheid voorheen verrichtte, overgenomen. Burgers én bedrijven blijken mee te betalen of melden zich aan als vrijwilliger, omdat ze zich meer betrokken voelen bij een betere samenleving. In de USA, maar inmiddels ook in Nederland (Tilburg en Utrecht) zie je dat, parken en grond waarop groen is geplant publiek eigendom blijven. Maar het beheer door de publieke en private sector gezamenlijk plaatsvindt. Die discussie willen we graag met U komende maand gaan voeren. Want onze geschetste aanpak maakt mogelijk dat de ongetwijfeld spannende gesprekken tussen U en de heer Verloop als schatbewaarder met meer perspectief voor het groen kunnen worden gevoerd. Last but not least: Onze fractie is voor het stimuleren van lopen en fietsen. En als dat leidt tot minder autogebruik: prima. Veel aandacht heeft bij het CDA een gezond verdienmodel van onze gemeente. Veenendaalse ondernemers moeten in ons beleid kunnen terugzien dat wij ons druk maken om hun belang. Onze fractie vindt dat het behoud en het versterken van de detailhandelsinfrastructuur enerzijds en STOMP anderzijds onvoldoende met elkaar samengaan. Het CDA is tegen het stimuleren van lopen en fietsen ten gunste van het gebruik van de auto door het actief ontmoedigen van het gebruik van de auto met behulp van fysieke ingrepen als het “knippen” van wegen. Het leidt voorts tot meer CO2 uitstoot. Ook is onze fractie niet voor het fiets- en autoluw maken van de Binnenstad. Dat zien we niet als consistent beleid en lijkt ons niet in overeenstemming met Uw gedrag wethouder in de vorige raadsperiode. Veenendaal vervult een regiofunctie. Gezinnen van buiten en binnen Veenendaal moeten met de auto naar het centrum kunnen komen.

Vandaag geen vraag maar een concrete actie! Koffie schenken bij het afvalbrengstation. Nu veel mensen door de corona-crisis thuiswerken, wordt er thuis massaal een grote voorjaarsschoonmaak gehouden. De gang naar de milieustraat in Veenendaal is dan gauw gemaakt, maar helaas, geduld is dan een schone zaak. Normaliter was het altijd erg druk op de zaterdagen maar nu ook op doordeweekse dagen. Je mag gezellig achteraan in de rij aansluiten met wachttijden van soms meer dan 2 uur. Vanuit verschillende hoeken is hier aandacht voor gevraagd aan het College. Deze week kwam wethouder Verloop tijdens de Raadscommissie, die geheel in het teken stond van de corona-crisis, met de toezegging dat er een reserveringssysteem voor het ACV afvalbrengstation komt! Maar het is nog geen 1 juni. Vandaar dat de fractie van het CDA vrijdagochtend koffie uit ging delen aan alle wachtenden in de nog steeds lange rij. Nog even geduld, nog even wachten. Namens het CDA een hele goede wachttijd gewenst met een heerlijk kopje koffie!

Vandaag geen vraag maar een concrete actie! Koffie schenken bij het afvalbrengstation. Nu veel mensen door de corona-crisis thuiswerken, wordt er thuis massaal een grote voorjaarsschoonmaak gehouden. De gang naar de milieustraat in Veenendaal is dan gauw gemaakt, maar helaas, geduld is dan een schone zaak. Normaliter was het altijd erg druk op de zaterdagen maar nu ook op doordeweekse dagen. Je mag gezellig achteraan in de rij aansluiten met wachttijden van soms meer dan 2 uur. Vanuit verschillende hoeken is hier aandacht voor gevraagd aan het College. Deze week kwam wethouder Verloop tijdens de Raadscommissie, die geheel in het teken stond van de corona-crisis, met de toezegging dat er een reserveringssysteem voor het ACV afvalbrengstation komt! Maar het is nog geen 1 juni. Vandaar dat de fractie van het CDA vrijdagochtend koffie uit ging delen aan alle wachtenden in de nog steeds lange rij. Nog even geduld, nog even wachten. Namens het CDA een hele goede wachttijd gewenst met een heerlijk kopje koffie!

Voorzitter, De Corona-crisis raakt Nederland en ook Veenendaal hard. Wij hebben in deze tijden van crisis gelukkig veel veerkracht gezien in onze samenleving; uitzonderlijke inzet en absolute topprestaties in de gezondheidszorg, mooie initiatieven om eenzame ouderen een hard onder de riem te steken zoals de blije groet en een wethouder die kaarten stuurt aan schoolkinderen op hun verjaardag, het geeft aan hoe krachtig en verbonden onze samenleving in veel opzichten is. Ook is het CDA positief over de snelle acties van onze burgemeester, wethouders en diverse medewerkers van de gemeente om in Veenendaal te doen wat nodig is. De negatieve impact is echter helaas vele malen groter en het is daarom noodzakelijk die nu in deze vergadering te bespreken. Ik noem een aantal punten die er voor mij in negatieve zin uitspringen, ik zal die splitsen in sociaal en economisch: ouderen in verzorgingshuizen mogen niet meer fysiek worden opgezocht. Zelfs op het sterfbed mogen slechts enkele familieleden afscheid nemen en moeten deze familieleden beschermende kleding dragen; een knuffel of even de hand vasthouden zit er zelfs dan niet in. De uitvaart kan vervolgens slechts zeer kleinschalig plaatsvinden en lichamelijk contact om zo elkaar te troosten is niet toegestaan. Eenzaamheid is voor velen een uitdaging en zeker voor mensen met psychische klachten een flink probleem. Door de maatregelen is er minder sociaal contact en ook de wijkcentra zijn gesloten. Daarmee is er minder steun van vrienden en buren en minder sociale controle, bij de meeste mensen gaat het desondanks redelijk goed, maar bij de meest kwetsbare Veenendalers komen problemen later aan het licht en is de impact van de noodmaatregelen hierdoor groter. Dit resulteert ook weer in grotere druk op wijkverpleging en de zorg in bredere zin. Dit baart het CDA zorgen. Samenkomsten in kerken en moskeeën kunnen niet op de gangbare manier plaatsvinden. Dit raakt vele kerkgangers hard; een avondmaalsviering of reguliere dienst op afstand is in de beleving toch echt anders. Ook voor onze Islamitische inwoners heeft dit forse impact, zeker nu de Ramadan midden in deze crisis valt. De steun die veel Veenendalers halen uit hun geloof en uit hun geloofsgemeenschap halen wordt zo geraakt. Tegelijk zijn we positief verrast door vele initiatieven om samenkomsten en contact op afstand goed vorm te geven. Economisch worden ondernemers hard geraakt. Op de markt, in de horeca, in de kappersbranche en in de cultuursector vallen nu al zware klappen. De werkloosheid loopt snel op. De economische crisis die nu wordt verwacht zal mogelijk nog grotere en bredere impact hebben. Dit resulteert bij de CDA-fractie in de volgende vragen: Er leven op dit moment zorgen om De Lampegiet; kan de wethouder aangeven hoe onze culturele sector en dan met name De Lampegiet er op dit moment voor staat? En hebt u voldoende zicht op de financiële situatie van andere beeldbepalende ondernemingen in Veenendaal, in ons winkelcentrum en daar buiten? Zijn de landelijke steunmaatregelen afdoende of is er in Veenendaal meer nodig? En zo ja, wat kan de gemeente hierin doen en op welke termijn? Landelijk ligt er inmiddels een plan om noodmaatregelen af te bouwen en lokaal zien we dat de eerste stappen op de weg terug worden gezet: de markt was zaterdag weer vrijwel compleet en zoals u kunt zien kon ik weer naar de kapper. Het is ook de taak van deze raad om zorg te dragen voor een passende begroting. De impact van deze crisis op de gemeentelijke begroting is groot. Waar dat nog niet definitief kan zullen we dit moeten doen aan de hand van scenario’s en eerste inschattingen. Landelijk heeft het CPB een viertal scenario’s uitgewerkt voor de economische gevolgen, van zeer negatief tot optimistisch. U heeft deze als bijlage 2 bij het laatste memo aan deze commissie gevoegd. Daarnaast heeft u een eerste lijst opgesteld met impact op de gemeentelijke financiën, dank daarvoor. Lokaal heeft u ook de eerste gevolgen op een rij gezet voor de gemeentelijke begroting, dank voor deze eerste actie, maar ik vind hem nog onvolledig. Wat bij dit memo echter nog ontbreekt is een vertaling naar de gevolgen voor de begrotingen 2020 en 2021 en de stappen die we nu moeten zetten om de tekorten te beperken. Graag zouden wij zien dat de facetten waar we nu al financiële gevolgen zien van de coronacrisis op de gemeentelijke begroting vertaald worden naar een concrete impact op de begroting 2020 en 2021, waar nog onduidelijkheid is kan een raming op basis van de vier landelijke scenario’s worden toegevoegd, om zo de bandbreedte van de impact aan te geven. Vervolgens kunnen we dan als gemeenteraad gezamenlijk onze verantwoordelijkheid nemen en samen zoeken naar oplossingen om de begroting weer in evenwicht te brengen, eventuele voorstellen hiertoe van het college ziet het CDA ook met belangstelling tegemoet. Wij horen graag van de wethouder wanneer wij hier een eerste aanzet van kunnen verwachten. In elk scenario dient ruimte te worden gemaakt voor ondersteuning van inwoners en lokale ondernemers; voor zover de landelijke maatregelen niet toereikend zouden zijn, is het goed om handelsruimte te houden om te zorgen dat tijdens en na deze crisis iedereen in Veenendaal mee kan blijven doen. Voorzitter, ik zie uit naar de reactie van het college.

Voorzitter, De Corona-crisis raakt Nederland en ook Veenendaal hard. Wij hebben in deze tijden van crisis gelukkig veel veerkracht gezien in onze samenleving; uitzonderlijke inzet en absolute topprestaties in de gezondheidszorg, mooie initiatieven om eenzame ouderen een hard onder de riem te steken zoals de blije groet en een wethouder die kaarten stuurt aan schoolkinderen op hun verjaardag, het geeft aan hoe krachtig en verbonden onze samenleving in veel opzichten is. Ook is het CDA positief over de snelle acties van onze burgemeester, wethouders en diverse medewerkers van de gemeente om in Veenendaal te doen wat nodig is. De negatieve impact is echter helaas vele malen groter en het is daarom noodzakelijk die nu in deze vergadering te bespreken. Ik noem een aantal punten die er voor mij in negatieve zin uitspringen, ik zal die splitsen in sociaal en economisch: ouderen in verzorgingshuizen mogen niet meer fysiek worden opgezocht. Zelfs op het sterfbed mogen slechts enkele familieleden afscheid nemen en moeten deze familieleden beschermende kleding dragen; een knuffel of even de hand vasthouden zit er zelfs dan niet in. De uitvaart kan vervolgens slechts zeer kleinschalig plaatsvinden en lichamelijk contact om zo elkaar te troosten is niet toegestaan. Eenzaamheid is voor velen een uitdaging en zeker voor mensen met psychische klachten een flink probleem. Door de maatregelen is er minder sociaal contact en ook de wijkcentra zijn gesloten. Daarmee is er minder steun van vrienden en buren en minder sociale controle, bij de meeste mensen gaat het desondanks redelijk goed, maar bij de meest kwetsbare Veenendalers komen problemen later aan het licht en is de impact van de noodmaatregelen hierdoor groter. Dit resulteert ook weer in grotere druk op wijkverpleging en de zorg in bredere zin. Dit baart het CDA zorgen. Samenkomsten in kerken en moskeeën kunnen niet op de gangbare manier plaatsvinden. Dit raakt vele kerkgangers hard; een avondmaalsviering of reguliere dienst op afstand is in de beleving toch echt anders. Ook voor onze Islamitische inwoners heeft dit forse impact, zeker nu de Ramadan midden in deze crisis valt. De steun die veel Veenendalers halen uit hun geloof en uit hun geloofsgemeenschap halen wordt zo geraakt. Tegelijk zijn we positief verrast door vele initiatieven om samenkomsten en contact op afstand goed vorm te geven. Economisch worden ondernemers hard geraakt. Op de markt, in de horeca, in de kappersbranche en in de cultuursector vallen nu al zware klappen. De werkloosheid loopt snel op. De economische crisis die nu wordt verwacht zal mogelijk nog grotere en bredere impact hebben. Dit resulteert bij de CDA-fractie in de volgende vragen: Er leven op dit moment zorgen om De Lampegiet; kan de wethouder aangeven hoe onze culturele sector en dan met name De Lampegiet er op dit moment voor staat? En hebt u voldoende zicht op de financiële situatie van andere beeldbepalende ondernemingen in Veenendaal, in ons winkelcentrum en daar buiten? Zijn de landelijke steunmaatregelen afdoende of is er in Veenendaal meer nodig? En zo ja, wat kan de gemeente hierin doen en op welke termijn? Landelijk ligt er inmiddels een plan om noodmaatregelen af te bouwen en lokaal zien we dat de eerste stappen op de weg terug worden gezet: de markt was zaterdag weer vrijwel compleet en zoals u kunt zien kon ik weer naar de kapper. Het is ook de taak van deze raad om zorg te dragen voor een passende begroting. De impact van deze crisis op de gemeentelijke begroting is groot. Waar dat nog niet definitief kan zullen we dit moeten doen aan de hand van scenario’s en eerste inschattingen. Landelijk heeft het CPB een viertal scenario’s uitgewerkt voor de economische gevolgen, van zeer negatief tot optimistisch. U heeft deze als bijlage 2 bij het laatste memo aan deze commissie gevoegd. Daarnaast heeft u een eerste lijst opgesteld met impact op de gemeentelijke financiën, dank daarvoor. Lokaal heeft u ook de eerste gevolgen op een rij gezet voor de gemeentelijke begroting, dank voor deze eerste actie, maar ik vind hem nog onvolledig. Wat bij dit memo echter nog ontbreekt is een vertaling naar de gevolgen voor de begrotingen 2020 en 2021 en de stappen die we nu moeten zetten om de tekorten te beperken. Graag zouden wij zien dat de facetten waar we nu al financiële gevolgen zien van de coronacrisis op de gemeentelijke begroting vertaald worden naar een concrete impact op de begroting 2020 en 2021, waar nog onduidelijkheid is kan een raming op basis van de vier landelijke scenario’s worden toegevoegd, om zo de bandbreedte van de impact aan te geven. Vervolgens kunnen we dan als gemeenteraad gezamenlijk onze verantwoordelijkheid nemen en samen zoeken naar oplossingen om de begroting weer in evenwicht te brengen, eventuele voorstellen hiertoe van het college ziet het CDA ook met belangstelling tegemoet. Wij horen graag van de wethouder wanneer wij hier een eerste aanzet van kunnen verwachten. In elk scenario dient ruimte te worden gemaakt voor ondersteuning van inwoners en lokale ondernemers; voor zover de landelijke maatregelen niet toereikend zouden zijn, is het goed om handelsruimte te houden om te zorgen dat tijdens en na deze crisis iedereen in Veenendaal mee kan blijven doen. Voorzitter, ik zie uit naar de reactie van het college.