Poliflw

In de nacht van vrijdag 26 op zaterdag 27 juni 2020 is wethouder John van den Heuvel van de gemeente Lelystad onverwachts overleden. Namens de SP zat hij halverwege zijn tweede collegeperiode.

Burgemeester Ina Adema: "We zijn geschokt en verslagen. We verliezen in hem een zeer gewaardeerd bestuurder en een aimabel mens. Onze eerste gedachten gaan uit naar zijn vrouw en beide dochters. We leven met hen mee."

John van den Heuvel was voordat hij wethouder werd twee periodes raadslid: van 2006 tot 2014. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 nam de SP bestuurlijke verantwoordelijkheid en trad John van den Heuvel aan in een college van VVD, PvdA, ChristenUnie en Inwonerspartij Lelystad. Als wethouder was hij in die periode verantwoordelijk voor: Werk & Inkomen, waaronder uitvoering van de Participatiewet, Stads- en wijkbeheer, Wijkvernieuwing / Stedelijke vernieuwing op uitnodiging, Werken in de wijk, Sport en recreatie en Integrale handhaving.

Na de verkiezingen van 2018 bleef John van den Heuvel namens de SP in het met D66 uitgebreide college. Naast de belangrijke portefeuille van Financiën, was hij verder verantwoordelijk voor Werk en Inkomen, Armoede en schuldhulpverlening en Handhaving. Na het vertrek van twee wethouders in maart jl. nam hij tijdelijk waar voor de portefeuilles Gemeentelijk vastgoed en onderwijshuisvesting, Sport en bewegen.

De gemeente opent vanaf maandag 29 juni, 12.00 uur in het stadhuis een condoleanceregister. Burgemeester Ina Adema zal als eerste dit register tekenen. Daarna kan het register door iedereen die zijn/haar medeleven wil tonen, worden getekend. Het stadhuis is daarvoor dagelijks geopend tot 17.00 uur; op donderdagavond tot 20.00 uur. Daarna wordt het register gesloten. Op memori.nl is een online condoleanceregister  geopend.

De afscheidsbijeenkomst van John van den Heuvel is vrijdagmiddag 3 juli 2020 in de Ölandhorst. Dit gebeurt in familiekring. Als gevolg van corona is het aantal bezoekers voor de bijeenkomst beperkt tot honderd.

Over de manier waarop raad en college stil zullen staan bij het overlijden van John van den Heuvel en over het voor deze week geplande college- en raadsprogramma, zoals de raadsbijeenkomsten van 30 juni en 2 juli, vindt nader overleg plaats met de fractievoorzitters.

Na een serie van drie bilaterale gesprekken met de fractievoorzitters is de minderheidscoalitie (VVD, PvdA, D66, SP) eruit: er is geen stabiele meerderheidscoalitie te vormen. Ze gaan samen door en verwerven per keer een meerderheid in de raad. In het door Leefbaar Lelystad en anderen (w.o. GroenLinks) aangevraagde debat blijkt er toch een opening te zijn: mocht een combinatie van samenwerkende fracties komen met een voorstel dat voldoet aan een aantal criteria dan zal daar serieus over gesproken worden, zo zeggen de vier toe. Een overzicht van de gebeurtenissen sinds die gemeenteraadsvergadering van 6 mei 2020. Dat is natuurlijk niet volledig, en gekleurd door de bril van de opstellers. Maar ook dan ….

Een maand lang puzzelen

JongLelystad, Mooi Lelystad en GroenLinks gaan in overleg en doen de coalitiepartners op 13 mei een aanbod tot samenwerking . Over mogelijke bredere steun daarvoor zijn zij in overleg gegaan met CU, CDA en DENK. Ook Forum voor Flevoland lijkt daar serieus over te willen nadenken. Zo wordt de stabiliteit groter dan de minimale 18 zetels, waarop de coalitie zou steunen. Bijna tegelijkertijd melden ook Leefbaar Lelystad en de Inwonerspartij zich. Zij hebben hun strijdbijl begraven en willen in overleg met de coalitie. Al op 16 mei worden de aanbieders in de gelegenheid gesteld hun aanbod toe te lichten aan de coalitiepartners. Op de vraag wat zij daarvan vinden wordt nog geen antwoord gegeven: “nu ga je veel te snel” is de reactie.

De strategie blijkt een week later, op vrijdag 22 mei, bepaald te zijn: onder gespreksleiding van een in overleg aan te wijzen externe verkenner (Jasper Loots) wordt een vervolgproces in gegaan. Loots wil die rol vervullen, maar uitsluitend onbezoldigd en als strikt onafhankelijke figuur. Dat wekt vertrouwen.

De eerste gesprekken (van beide combinaties van aanbieders) met hem vinden plaats op 3 juni. Zijn bedoeling is de wederzijdse verwachtingen en inzet te vernemen. Het wordt een nogal bijzonder gesprek. Al snel wordt nl. duidelijk dat de vier coalitiepartners gezamenlijk met geen van beide aanbiedingen in zee willen gaan. Er heeft geen inhoudelijk gesprek plaats gevonden. Er is niet echt getoetst hoe wederzijdse samenwerking er uit zou kunnen zien. Er is geen poging gewaagd om nader tot elkaar te komen. En toch is de conclusie getrokken. Die is dat de enig mogelijke oplossing zit in een combinatie van de aanbiedingen. Verbaasd dringen Mooi Lelystad, JongLelystad en GroenLinks erop aan alsnog een inhoudelijk gesprek met de coalitiepartners te voeren. De verkenner neemt dat verzoek mee terug.

In tegenstelling tot de afgelopen twee en een halve maand gaat het proces nu ineens snel. De coalitiepartners bewilligen in het verzoek. De gesprekken met hen vinden plaats op maandag 8 juni. Een citaat uit de mail waarin Loots de insteek van dat gesprek verduidelijkt:

“Er is vooralsnog een open agenda, met het oog op een zo open mogelijke verkenning van mogelijkheden en onmogelijkheden. Het kan en zal ook gaan over de 'inhoud', zoals door jullie op schrift gesteld en voorgelegd aan de coalitie. En ook over andere zaken die besproken moeten worden met het oog op het uiteindelijk kunnen opstarten van een kansrijk geachte formatiepoging (zoals gedrag/mores, wethoudersposten, etc.).”

Dat gesprek loopt anders. Niks open verkenning van mogelijkheden en nauwelijks “inhoud”. De coalitiepartners beginnen in een rondje hun positie duidelijk te maken. D66 en PvdA geven aan graag met het aanbod van JongLelystad, Mooi Lelystad en GroenLinks in zee te gaan. VVD en SP voelen daar niets voor. De VVD opteert voor Leefbaar en Inwonerspartij en blokkeert collegesamenwerking met de andere combinatie. Argumenten: de aanvulling van de combinatie GroenLInks, JongLelystad, Mooi Lelystad op de coalitie wordt als ”te links” gezien, wat onbespreekbaar is voor de VVD. Waardering wordt door de VVD uitgesproken voor de inzet van JongLelystad in de afgelopen twee jaar. Desondanks wordt de partij “in relatie tot hun weging in de coalitie” en “in deze combinatie” ineens als te jong en onervaren gezien (hoewel ook dan al bekend is dat hun potentiële wethouders kandidaat een ervaren bestuurder is). Op de vraag of dit ook voor Mooi Lelystad geldt, als partij die nog jonger en korter in de raad zit dan JongLelystad, wordt niet duidelijk gereageerd. Pogingen van JongLelystad om de tegenargumenten te ontkrachten met feitelijke argumenten (“we zitten reeds twee jaar in de raad, zetten ons hard in, dus onervaren zijn we per definitie niet”) bieden geen soelaas, de tegenargumenten zijn gestaafd op “perceptie” en de mening blijft stellig dat de balans in deze constructie straks hoe dan ook zoek is. D66 en PvdA willen wel graag zaken doen met JongLelystad. Het gevoel aan de kant van de aanbieders overheerst dat er gelegenheidsargumenten worden gebruikt om de combinatie van GroenLinks, JongLelystad en Mooi Lelystad open te breken.

Naarmate het gesprek vordert, wordt duidelijk dat het pijnpunt met name zit in de (stem)verhoudingen straks in de coalitie (waar “niet op basis van zetelaantal wordt gestemd”). Over inhoud wordt niet gesproken. Voor de SP, als “de klassieke partij” (letterlijke citaat), geldt dat zij het partijprogramma van JongLelystad lastig vinden te duiden en moeite heeft met de wensen (duurzaamheid, jongeren en wonen) voor nadere accenten in het raadsprogramma. Deze factoren gelden “in zekere mate” ook voor Mooi Lelystad. Tegenover GroenLinks staat de SP positief en ziet graag een aanvulling op de huidige coalitie met GroenLInks en Inwonerspartij. Op de vraag van JongLelystad richting de VVD, of deze bereid is te denken in oplossingen (ipv obstakels) wat betreft het huidige afgewezen aanbod van GroenLinks, JongLelystad, Mooi Lelystad wordt niet direct geantwoord, maar wordt de bal naar D66 gespeeld: is de D66 bereid om met Leefbaar Lelystad in een coalitie te stappen?

Eigenlijk is het gesprek al afgelopen voor het goed ten wel begonnen is. Uiteraard doen de aanbiedende partijen hun best uit deze (coalitie-impasse) te komen, maar dat mag allemaal niet baten. “Al laat je het hele programma liggen, het gaat niet werken met deze partijen.”

Breed overleg op 11 juni

Het advies dat de verkenner uit brengt verbaast de insiders dan ook niet. De enige mogelijk oplossing voor een meerderheidscoalitie zit hem in een combinatie van aanbieders.  Terwijl verschillende fracties (w.o. GroenLinks) nog puzzelen met de vraag of het nu geen tijd wordt dat de raad zich hier over uitspreekt (het advies is immers niet aan de coalitie uitgebracht, maar aan de voltallige raad) komt de uitnodiging van de vier coalitiepartners al binnen voor een overleg van “de vier” met de beide groepen aanbieders op donderdag 11 juni. Het gesprek staat onder leiding van Loots en op basis van de spelregels in zijn advies van 10 juni.  Cruciaal daarin zijn: het “motorblok van vier coalitiepartijen” is niet meer heilig, en: als je aan tafel blijft zitten accepteer je dat de anderen aan tafel met jou in een coalitie kunnen komen te zitten (maw: blokkades zijn van tafel).  

Het wordt een moeizaam overleg. Leefbaar Lelystad en Inwonerspartij houden elkaar stevig omklemd (een verschijnsel dat wel vaker voor komt bij “late bekeerlingen”). De formule dat er geen blokkades meer mogen zijn werkt niet echt: schoorvoetend stemmen Inwonerspartij en Leefbaar Lelystad daarmee in, maar met name de eerste met dermate veel meel in de mond dat je dat nauwelijks serieus kunt nemen. De VVD blijft sterk hechten aan collegedeelname van zowel Leefbaar Lelystad als Inwonerspartij. D66 en PvdA stellen zich anders op: in het belang van de stad zijn zij bereid om hun blokkades tegen resp. Leefbaar Lelystad en de combinatie van Leefbaar en Inwonerspartij op te geven, waarbij uiteraard een onderhandelingsresultaat voor definitieve samenwerking beoordeeld moet worden. Dat is logisch want nu gaat het er nog steeds om wie tot gesprekken kan komen. De aankondiging van GroenLinks dat zij de raad voor wil stellen uit oogpunt van zorgvuldigheid en transparantie een debat te voeren over het advies van Jasper Loots van 10 juni slaat met name aan de rechterkant van het politieke spectrum in als een bom. Het wordt als verraad gezien aan dit proces, hoewel de partij duidelijk probeert te maken dat het ene heel goed naast het andere kan bestaan. Onder de druk van de VVD dat als dat gebeurt dit proces onmiddellijk wordt stopgezet (door de combinatie van VVD, Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij) trekt GroenLinks haar voorstel in, mede omdat dan al afgesproken is om op zaterdagmorgen 13 juni verder te spreken.

De (werk-)relatie tussen de coalitiepartijen PvdA en D66 enerzijds en VVD en SP anderzijds lijkt behoorlijk bekoeld te zijn. De impasse lijkt compleet. Het leidt ertoe dat een aantal partijen zich afvragen of er wellicht nog andere mogelijkheden zijn voor coalitievorming zijn. In dit overleg zitten immers niet alle partijen. PvdA, D66, Mooi Lelystad, Jong Lelystad, CU en GroenLinks zoeken elkaar op en stellen vast dat zij voldoende vertrouwen hebben in elkaar als het gaat om coalitievorming. Tegelijkertijd wordt vastgesteld dat om tot een werkbare meerderheid te komen hoe dan ook een van drie grotere partijen nodig is. In de overleggen tot dan toe heeft Leefbaar Lelystad het minst het achterste van zijn (of haar?) tong laten zien. We sluiten niet uit dat daar mogelijkheden liggen en verkennen die. Het leidt (vooralsnog) niet tot helderheid.

Ondertussen werken tweetallen (van politiek ver van elkaar staande partijen) aan de opdracht van Jasper Loots op moeilijke dossiers tot overeenstemming te komen. Dat blijkt heel aardig te lukken. De problemen rond samenwerking zitten blijkbaar niet primair in de inhoud, maar in andere dingen.

Een chaotisch slotakkoord

Zaterdagmorgen 13 juni treffen de partijen elkaar weer, met Jasper Loots. Het wordt een korte bijeenkomst. De VVD meldt de fractie geraadpleegd te hebben en zich terug te trekken uit dit proces. Men wil verder in een combinatie met in ieder geval Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij en de SP. Ook Mooi Lelystad blijft bij hen aan tafel zitten. GroenLinks mag van de VVD blijven, gelet op de voorkeuren van de SP. De VVD wil hen niet laten vallen, gelet op de goede samenwerking tot dan toe, en is bereid GroenLinks als coalitiepartner te aanvaarden. GroenLinks bedankt in eerste instantie voor die eer, nu partijen als PvdA, D66 en/of Jong Lelystad volledig buiten beeld raken. Die ochtend wordt er nog een stevig beroep gedaan op GroenLinks om haar positie te heroverwegen. Vanuit de SP wordt aan GroenLinks verzekerd dat men niets voelt voor een coalitie waarin geen van de andere linkse partijen zitting neemt. In een gesprek blijken de rechtse partijen opeens bereid op inhoudelijke thema’s (duurzaamheid, wonen, jongeren) de partij tegemoet te komen. Een goed passende wethouders portefeuille wordt in het vooruitzicht gesteld. De blokkade van de Inwonerspartij blijkt als sneeuw voor de zon verdwenen (“niets veranderd” en “wellicht niet goed begrepen”), maar die van Leefbaar Lelystad blijft onverminderd staan. En de VVD blijft onverkort vasthouden aan samenwerking met die twee. Op de GroenLinks wens tot toevoeging van PvdA en/of D66 en/of Jong Lelystad wordt andermaal negatief gereageerd. GroenLinks vraagt enige bedenktijd om e.e.a. in de partij terug te koppelen en krijgt die gedurende dat weekend. Een vergelijkbare actie is er ook richting PvdA, met hetzelfde resultaat.

Er wordt die middag en avond en de volgende (zon-)dag heel veel heen en weer getelefoneerd, gezoomd etc. JongLelystad en GroenLinks maken zich zorgen over de positie van Mooi Lelystad. Kunnen zij nog op die partij rekenen, nu die zo dicht tegen het rechtse blok aan schurkt? De telefoon bij Mooi Lelystad wordt niet opgenomen. In de loop van de dag volgt wel een appje: “vertrouw me”. JongLelystad en GroenLinks vertrouwen op de eerdere woorden van Mooi Lelystad dat een louter rechtse coalitie onwenselijk is en geen recht doet aan de stad. Op eigen initiatief (zo blijkt later) is deze partij ook aan het “klussen”. De suggestie wordt gedaan voor een coalitie VVD, Inwonerspartij, SP, Mooi Lelystad (al dan niet met wethouder), PvdA en GroenLinks. De gedachte alleen al blijkt meteen te worden geblokkeerd door de Inwonerspartij. GroenLinks informeert de VVD aan het eind van de zaterdagmiddag dat een coalitie, zoals zaterdagmorgen voorgesteld is, voor haar niet aan de orde is, zo lang de blokkade van Leefbaar Lelystad overeind blijft. Ook de wispelturigheid van de Inwonerspartij en het ontbreken van het politieke midden zijn redenen voor de partij om geen heil te verwachten van de voorgestelde setting.

De zondag begint met een tweet “eindelijk een dagje geen politiek” van de voorman van Mooi Lelystad. Toch blijkt op die dag (ook met hem) in overleg vordering gemaakt te worden met een rechtse coalitie. Dit ondanks de tot op de zaterdag volgehouden mantra van de VVD dat gestreefd wordt naar een coalitie waarin rechts, midden en links in een goede verhouding tot elkaar vertegenwoordigd zijn. In het geruchtencircuit gaat rond dat wordt gewerkt aan een samenwerking VVD, Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij en Mooi Lelystad, gedoogd door Forum voor Ouderen en PVV. Ook de SP zou dan blijkbaar buiten de boot vallen, of in elk geval tweede keus zijn. Maandag blijkt dat toch weer wat anders te liggen en dinsdag 16 juni bereikt de andere partijen het bericht dat er een principe - akkoord is voor een coalitie van VVD, Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij, Mooi Lelystad / Forum voor Ouderen en SP. Dat JongLelystad en GroenLinks uiteindelijk niet konden bouwen op Mooi Lelystad was in het weekend al duidelijk geworden. Vooral de deelname van de SP aan deze zeer rechtse coalitie wekt verbazing bij andere partijen. Het vertrouwen in het door haar “heilig verklaarde” en de nieuwe coalitie onderschreven raadsakkoord (waar aan bijna alle andere partijen zich overigens net zo gebonden achten) is daar blijkbaar voldoende voor.

En dan …

Natuurlijk vragen Jong Lelystad, PvdA, D66, CU, CDA, Denk, Forum voor Flevoland en GroenLinks meteen een extra raadsvergadering aan. De raad heeft immers nog steeds niet gesproken over het advies van de verkenner en ondertussen gebeurt er van alles.

“Gezien de impact die dit kan hebben op het college en de bestuurbaarheid van de stad, is het ons inziens verstandig om met de raad hier eerst fatsoenlijk over in gesprek te gaan.”

Uiteraard bewilligt de burgemeester in dit verzoek, maar het leidt tot een verontrustende reactie van het nieuwe coalitiefront. Men verzet zich tegen het presidiumvoorstel om dat debat op dinsdag 23 juni te houden, wil dat naar zaterdagavond 20 juni om 18.00u verplaatsen, om daaraan toe te voegen:

“Mocht het debat dinsdag a.s. (de 23e ) gepland worden dan zien wij ons genoodzaakt ons af te melden voor deze vergadering. Op deze dag staan reeds evidente sessies gepland.”

Hoewel het presidium (als verantwoordelijke voor de raadsprocessen) hier over gaat komt het fractievoorzittersoverleg bijeen en bereikt als moeizaam compromis dat het debat op donderdag 25 juni 2020 zal plaats vinden. Er moet nog veel gebeuren wil deze nieuwe coalitie het vertrouwen van de hele gemeenteraad verwerven.

23 juni, Murat Aktan (fractievoorzitter JongLelystad) Sjaak Kruis (fractievoorzitter GroenLinks Lelystad)

(zie bijlage voor bronvermelding)

Enige tijd terug zijn de Inwonerspartij en de ChristenUnie uit de coalitie gestapt en hebben VVD, PvdA, D66 en SP als minderheidscollege het bestuur van Lelystad voortgezet. Omdat een meerderheidscollege gewenst is, heeft er vervolgens een serie van onderhandelingen plaatsgevonden die helaas niets heeft opgeleverd. Na de laatste onderhandelingspoging van verkenner de heer Jasper Loots leek het onmogelijk om hiervoor nog een oplossing te vinden. Hij zag het in zijn eindrapportage als noodzakelijk dat het college van VVD, PvdA, D66 en SP elkaar losliet om tot een nieuwe coalitie te komen.

De SP is ook na deze conclusie aan tafel blijven zitten voor behoud van het raadsprogramma en een stabiel bestuur voor onze stad. De stad zit op dit moment in zwaar weer, er moeten keuzes gemaakt worden hoe we, de mede door Den Haag veroorzaakte bezuinigingen, op een rechtvaardige en voor de toekomst van de stad verstandige manier gaan uitvoeren.

Willen wij hierbij de menselijke maat en ondersteuning voor hen die dat nodig hebben in Lelystad behouden en daarnaast groeien naar een volwassen stad van 100.000 inwoners, met voldoende werk en goede voorzieningen, dan moeten we nu keuzes maken. Het door de SP in 2018 bereikte raadsakkoord is daarvoor in onze ogen essentieel.

Er ligt nu een principeakkoord met de volgende partijen: VVD, Inwoners Partij, Leefbaar Lelystad,  SP en Mooi Lelystad / Forum voor de Ouderen. Deze 6 partijen nemen het raadsakkoord uit 2018 als leidraad om tot een stadsbestuur te komen dat deze lijn voortzet en continuïteit van bestuur garandeert. Hierbij zijn onze eigen SP-wethouder John van den Heuvel, het raadsakkoord en aanvullende afspraken de basis waarop we als SP deze verantwoordelijkheid voor de toekomst kunnen nemen. Iets wat we absoluut noodzakelijk vinden in deze voor veel Lelystedelingen onzekere tijden. Als SP lopen we niet weg voor onze verantwoordelijkheid en durven we in moeilijke tijden te laten zien dat er rechtvaardige keuzes gemaakt kunnen worden voor de toekomst van onze stad.

Het bestuur zal een ledenraadpleging organiseren om de leden te informeren over het bereikte akkoord, en om vervolgens een nieuw mandaat te vragen voor de fractie om zich de komende 2 jaar hiermee in te zetten voor onze stad.

De fracties van GroenLinks, Jong Lelystad en Mooi Lelystad hebben na de extra ingelaste raadsvergadering van woensdag 6 mei een gezamenlijk voorstel opgesteld om samen met de huidige minderheidscoailitie een nieuw stadsbestuur te vormen. Dit nadat in deze raadsvergadering bleek dat hier ruimte voor zou zijn.

We zijn er trots op dat ons in een week tijd is gelukt om op een aantal punten al tot overeenstemming te komen en dit voorstel te formuleren. Het voorstel heeft het al bestaande raadsprogramma als uitgangspunt, maar vraagt ook extra aandacht voor duurzaamheid, jongeren en wonen, alsmede de gevolgen van de coronacrisis voor onze stad.

Het voorstel is woensdag 13 mei aan de coalitie gestuurd. We willen bovendien graag de basis van dit aanbod verder verbreden. Daartoe voeren zij nog (inhoudelijk) overleg met andere partijen. Dat kan helpen voor een (nog) grotere stabiliteit van het stadsbestuur. Lelystad heeft een krachtig bestuur nodig en wij willen hierin graag onze verantwoordelijkheid nemen. We hopen dat we op basis van dit stuk nieuwe gesprekken kunnen voeren met de coalitie van VVD, PvdA, SP en D66 en tot werkbare afspraken kunnen komen.

Het voorstel is hieronder te downloaden.

Afgelopen week bleek dat de vier coalitiepartijen doorgaan met hun idee van een minderheidscollege, gesteund door andere partijen. Sjaak Kruis, fractievoorzitter van GroenLinks, heeft zijn bedenkingen bij deze constructie.

Het “motorblok” heeft iets bedacht. De vier resterende coalitiepartijen houden samen het stuur stevig in handen. Wie verder nog mee wil doen, mag op de achterbank plaatsnemen. Ik begrijp daar eerlijk gezegd niets van. Het klinkt als een boeiend democratisch experiment, maar leidt in werkelijkheid tot een nieuwe ongelijkwaardigheid tussen de partijen in de raad. En wat misschien nog wel net zo ernstig is: “de vier”, goed voor 12 zetels, gooien hun eigen verlegenheid hoe tot een oplossing voor de crisis te komen over de schutting naar de rest van de raad: zij blijken niet in staat een gelijkwaardig gesprek met een combinatie van partijen in de steigers te kunnen zetten (of ze willen het niet). De rest van de raad mag dat nu oplossen en uitvechten wie er dan op die achterbank mag gaan zitten.

GroenLinks is, we betoogden het eerder, sterk voor vernieuwing van het lokaal bestuur, met ook nieuwe vormen in de verhouding tussen raad en college. Maar als dat ten koste gaat van de gelijkwaardigheid van partijen, dan vinden we dat een slechte zaak. Bovendien is een halve raadsperiode wel erg kort om daar verantwoord invulling aan te geven. Laat staan als je daarvoor ook nog een wethouder van buiten bij nodig vindt. Deze halfslachtige en tijdelijke vorm is slecht voor de brede samenwerking in de raad en draagt niet bij aan daadkrachtig bestuur van onze stad.

In de gesprekken met de coalitiepartijen hebben we aangegeven best mee te willen praten, primair (zoals we zijn) vanuit de inhoud. Om in zulke gesprekken werkelijk resultaat te kunnen halen, moet er sprake zijn van gelijkwaardigheid. Inhoudelijk en qua positie moet er meerwaarde zijn t.o.v. ons huidige opereren in de raad. En die zien we nu niet in de aanpak. We mogen wel nog een (4e!) keer op gesprek komen, maar er wordt eerst gesproken met een behoorlijk rechts conservatief blok van InwonersPartij Lelystad, Mooi Lelystad en Forum voor Ouderen. Jong Lelystad en DENK mogen daar een aanvulling op zijn. Als hun (JL/DENK) deelname kan leiden tot echt investeren in jongeren en een krachtig integratiebeleid is dat mooi meegenomen. Maar of dat in deze constellatie reëel is vraag ik mij af.

De richting die "het motorblok" nu kiest is een behoorlijke ruk naar rechts, waarin we de positie van onze broeders en zusters ter linker- en/of progressieve zijde van het politieke spectrum zacht gezegd niet benijden. SP, PvdA en D66 binden zich zo nog sterk(er) aan het rechts conservatieve blok. Ik ben benieuwd hoe zij die keuze aan hun kiezers verantwoorden.

GroenLinks heeft “het motorblok” concrete voorstellen gedaan om de route die zij nu kiezen wat te nuanceren. We willen samen met enkele andere partijen graag in gesprek, gelijkwaardig aan de huidige coalitiepartijen. We hebben inhoudelijk aangegeven welke thema’s de komende tijd voor ons belangrijk zijn. Dat zijn naast duurzaamheid ook wonen, jongeren en de inclusieve samenleving, naast gekende vraagstukken als jeugdzorg, de ontwikkeling van het stationsgebied e.d. In de communicatie vanuit “de vier” zien we helaas nog niet dat daar iets mee gebeurt. Van partijen als PvdA, SP en D66 hadden we iets anders verwacht. En ook de VVD geeft steeds aan naar balans te zoeken in het college. Blijkbaar is dat een geheel andere balans dan die wij voorstaan. 

Onverminderd blijven we natuurlijk bereid het gesprek aan te gaan, en verantwoordelijkheid te dragen. Als drie keer geen scheepsrecht is, dan nu misschien vier keer. Je weet maar nooit waar nog een gesprek toe leidt.

De fractie van de VVD betreurt de ontstane situatie in de coalitie in Lelystad afgelopen week. Waar wij invloed hebben gehad hebben wij deze ten positieve ingezet in het belang van de stad. Natuurlijk stelt het teleur om een gewaardeerde coalitiepartners te verliezen. Echter, als gezegd in de media, wij respecteren ieders keuze.

Lelystad staat voor een aantal grote opgaven waaronder de jeugdzorg, de energietransitie, de woningbouwopgave, afval en Lelystad Next Level. Allemaal dossiers die veel aandacht, geld en menskracht vragen. Maar bovenal goede besluiten vragen die in balans zijn met de stad en uitlegbaar aan onze inwoners.. 

De fractie van de VVD draagt overtuigend uit dat de (schaarse) middelen maar één keer uitgegeven kunnen worden en dat het belangrijk is “scherp aan de wind te zeilen en voorstellen kritisch te beoordelen”. Dit voeren wij allemaal uit in relatie tot het vigerend raadsprogramma, ons verkiezingsprogramma en rekening houdend met de visie binnen de kaders van Lelystad Next Level en de lange termijn agenda.

Helaas botsen belangen hier soms, ook in coalitieverband. Het is dan zaak samen tot de beste oplossing te komen door de tijd te nemen om tot goede besluiten te komen en gepast kritisch te zijn op collegevoorstellen. Dat is ook de controlerende taak van Raad en de volksvertegenwoordigende rol die wij hebben als fractie naar u en onze stad.

DE SITUATIE

De VVD is een bestuurderspartij, een partij die zaken serieus neemt, constructief optreedt en uitsluitend gecalculeerde risico’s kan accepteren waar het om algemene middelen gaat, uw duurbetaalde belastinggeld. En zelfs dan stellen wij vragen, zijn wij kritisch en vragen door om na overweging tot zorgvuldig afgewogen besluiten te komen. Wij moeten ons uiteindelijk ook kunnen verantwoorden naar u, onze achterban op de dossiers die wij behandelen in de Raad. 

De afgelopen periode hebben meerdere voorstellen vanuit het college direct aanleiding gegeven tot vragen en controle op inhoud. Diverse keren zijn dossiers, op basis van onderzoek en constatering op inhoud door de fractie van de VVD, bij overtuigende meerderheid van de Raad teruggegeven aan het college. Daar zijn wij nadrukkelijk niet trots op. De fractie stelt zich hiermee uiterst coöperatief en zelfs kwetsbaar op. 

Wij controleren, beoordelen en communiceren op proces, inhoud en relatie. Helaas leidt dat in sommige gevallen tot een teleurstelling bij anderen. Daar tegenover stond keer op keer een grote meerderheid die onze bevindingen heeft gesteund in de Raad, hoe moeilijk deze keuzes soms ook zijn geweest. 

De fractie van de VVD handelt in de geest van de wet en naar de orde die hoort bij het Raadswerk, nooit voor eigen gewin, altijd in de geest van het raadsakkoord en in het belang van onze achterban en ons liberaal gedachtengoed.

HOE NU VERDER?

Onze tekst begon ermee. Wij betreuren de ontstane situatie in de coalitie in Lelystad. De gesprekken zijn zaterdag 14 maart jl. gestart met onze huidige coalitiepartners: SP, PvdA, D’66. 

Er is nadrukkelijk sprake van een functioneel bestuur en een coalitie, al hebben wij nu een minderheidscoalitie. Volgende week zullen wij ook met de overige partijen aan tafel gaan om de toekomst te verkennen. 

Zodra er meer bekend is zullen wij u nader berichten over het proces na de gesprekken met alle partijen.

Tot die tijd en daarna mag u van ons de volle inzet verwachten in het belang van Lelystad en onze kiezers, niet minder constructief, niet minder kritisch, altijd met oog voor onze achterban.

Voor vragen kunt u ons bereiken op VVDlelystad@outlook.com

Fractie VVD Lelystad

Marco Boogaard

Mariëllla Hermus

Meta Jacobs

Edwin Hers

Dennis Grimbergen

Afgelopen dinsdag werd de programmabegroting 2020 en de meerjarenraming 2021 – 2023 vastgesteld in de gemeenteraad. GroenLinks fractieleider Sjaak Kruis geeft een analyse.

De coalitiepartners (VVD, Inwonerspartij, PvdA, SP, D66 en CU) vormden een stevig front om de gemeentebegroting – toch al een broos compromis - door de raad te loodsen. GroenLinks stelde eerder voor om een klein deel van de gemeentelijke reserves te gebruiken, zodat er minder bezuinigingen nodig zijn. Dit voorstel werd gelukkig overgenomen in de uiteindelijke begroting. En ook het plan om nou eindelijk eens toeristenbelasting in te voeren werd door het college overgenomen.  

Dát de gemeente Lelystad moet bezuinigen is gevolg van Haags beleid, maar hóe er bezuinigd wordt is de keuze van Lelystad zelf. De coalitie koos ervoor om het komend jaar in totaal €400.000 te bezuinigen op de bibliotheek, schuldhulpverlening, kunst en cultuur en welzijn. Er had ook gekozen kunnen worden voor een kleine bezuiniging op de meer dan €2,5 mln. per jaar voor ‘verkoop van de stad naar buiten’ en voor ‘werving rond economie en wonen’. Die keuze maakte de coalitie niet. De VVD noemde dat zelfs “eerlijk delen”.

GroenLinks wil graag ‘eerlijker delen’: geef de gesubsidieerde instellingen een adempauze van een jaar. Dat kan door in 2020 nog wel de inflatiecorrectie (die €400.000) te geven, zonder dat dit ten koste gaat van andere posten. Dat voorstel haalde het niet, hoewel sommige collegepartijen zich haastten te zeggen dat ze graag die kant op willen. Maar ja, de coalitie… Ook het voorstel 10% te bezuinigen op acquisitie en Citymarketing, als fair share (“eerlijker delen”), werd door de coalitiepartijen weggewuifd.

Veel partijen denken dat Lelystad alleen financieel gezond kan worden bij een inwonersaantal van minimaal 100.000 inwoners. Werven van nieuwe inwoners krijgt daardoor financieel eerste prioriteit. GroenLinks zet liever in op een “hoofdstad van de nieuwe natuur”. Een stad die zijn kwaliteiten maximaal benut, met goede culturele en sociale voorzieningen en een hechte, inclusieve samenleving met voldoende steun voor mensen die onvoldoende op eigen kracht verder kunnen. In zo’n stad wil iedereen wel wonen, dus de groei komt dan vanzelf wel.

Van de 12 door alle partijen samen ingediende amendementen kregen er maar drie een meerderheid. Twee daarvan kwamen (mede) uit de koker van GroenLinks: •    samen met Leefbaar Lelystad slaagden we er in de budgetten voor burgerinitiatieven (Mensen maken de buurt en Motiemarkt) structureel te maken (en niet aan het einde van deze raadsperiode af te schaffen); •    de programma’s Jongeren op gezond gewicht en Rookvrije generatie (samen met JongLelystad en ChristenUnie) kunnen worden voortgezet.

De bezuinigingen in het sociaal domein blijven in 2020 nog beperkt tot het niet toepassen van de inflatiecorrectie. Ernstiger wordt het in de jaren daarna: dan zal er nog verder gesneden worden in de budgetten als er niets verandert. Gelukkig gaven D66 en PvdA aan dat, als er een beetje nieuwe financiële ruimte ontstaat, te willen heroverwegen. GroenLinks zal hen daar bij de volgende begroting aan houden.