Poliflw

Een drukke septembermaand in de Baarnse gemeenteraad die enkel in het teken staat van de toekomst van Landgoed Paleis Soestdijk.Maar liefst zes avonden zijn hier aan gewijd. Met presentaties, vele insprekers, een debat tussen de raadsleden en als vanzelf een raadsvergadering met een besluit.Vorig jaar juli is het Voorontwerpbestemmingsplan besproken in de gemeenteraad. Toen zeiden wij er dit over.

Inmiddels zijn we dus een jaar en vele zienswijzen verder en ligt er een aanzienlijk verbeterd plan ten opzichte van een jaar terug.Vorig jaar gaven wij aan dat het pad naar de toekomst van Soestdijk over een hele dunne evenwichtsbalk gaat. Er is ruimte voor iets nieuws, maar er is ook ontzettend veel te beschermen. Deze maand zetten we nieuwe stapjes op die evenwichtsbalk - óf we vallen er dan toch vanaf.Zo spannend is het. Met talloze meningen en emoties.Oude herinneringen staan tegenover nieuwe ontwikkelingen - met alle dilemma’s die erbij horen.

We hebben veel insprekers gehoord en die willen we allemaal bedanken. Een ding is zeker: of je nu voor of tegen de plannen voor Soestdijk bent, iedere inspreker heeft een groot hart voor het paleis en voor Baarn.Maar hoe hoog de emoties soms ook oplopen, de dilemma’s rond het paleis verdwijnen daar niet van.

Dilemma’s hebben geen ideale oplossing, ook niet die rond Soestdijk.En dus willen we elk cruciale onderdeel van het plan eerlijk beoordelen: het Borrebos, de Parade, het paleis zelf, de natuur en het verkeer.

1) Het Borrebos:‘Ons’ Borrebos is inmiddels landelijk nieuws. En nee, eigenlijk horen daar geen woningen. Maar we snappen ook dat de woningen een onmisbaar puzzelstukje voor het totale plan zijn. Is het ideaal? Nee. Kunnen we zonder? Ook niet? Laten we dan - als het dan toch moet - álles uit de kast trekken om hier de meest groene en innovatieve woningen van Nederland van te maken. Soestdijk moet een toonbeeld van innovatie zijn? Laten we dat dan bewijzen in het Alexanderkwartier. Natuurinclusief bouwen, nul-op-de-meter, een woonwijk die opgaat in de natuur in plaats van andersom. We dagen de wethouder én de Meyer Bergman Erfgoed Groep uit om hier leiderschap in te tonen.2) De Parade:Gelukkig ligt de hoofdingang in de nieuwste plannen niet meer op de Parade. En gelukkig komen hier geen evenementen met geluid meer. Toch hebben we hier nog één punt te maken: het hotel. De capaciteit van 120 kamers was destijds gebaseerd op te verwachten bezoekersaantallen bij evenementen. Maar nu die bezoekersaantallen zijn gehalveerd, laten we dan met de hotelcapaciteit hetzelfde doen. 3) Paleis Soestdijk:De vernieuwde plannen voor het paleis en de tuin geven ons vertrouwen in de samenwerking: minder bezoekers bij grote evenementen en geen amfitheater. Maar ook hier een punt van zorg: feesten en partijen tot maximaal 500 bezoekers mogen doorgaan zonder vergunning - die vallen dus niet onder de geplande bezoekersaantallen van grotere evenementen. Natuurlijk, we snappen dat er inkomsten nodig zijn. Maar een vrijbrief voor onbeperkte feestjes op het landgoed? Dat gaat weer te ver. Daarom stellen wij voor: maximaal 100 van deze kleinere feesten per jaar (met licht en geluid). In totaal per jaar dus 100 kleine activiteiten met meldingsplicht, maximaal 28 grotere evenementen en maximaal 12 in de zwaarste categorie. Én een kraakheldere communicatie met de buurt: een activiteitenkalender vanuit het paleis, zodat buurtbewoners minstens 2 maanden van tevoren weten waar ze aan toe zijn.4) De Natuur:Heel veel insprekers hebben het opgenomen voor de natuur, juist omdat zij geen eigen stem heeft. En dat doet ons goed. En hoewel afspraken over de natuur met de provincie gemaakt moeten worden, vinden wij het huidige compensatieprogramma niet voldoende. Bij zo’n groot plan hoort een proactief en veeleisend herstelprogramma, inclusief bewustwording. Denk aan educatieprogramma voor de jeugd, in nauwe samenwerking met De Groene Inval. Dit zien wij graag terug in de natuurplannen.5) Verkeer:Tot slot onze grootste zorg: het verkeer. Provincie, gemeente en MBEG lijken verblind door de Amsterdamsestraatweg. Het OV krijgt een minimale rol en innovatie en duurzame mobiliteit lijken niet te bestaan. Hoe is dat mogelijk? We praten toch over hét centrum voor Nederlandse innovaties. Waar is de visie op het geheel? De provincie wil een lagere snelheid op de Amsterdamsestraatweg, terwijl de gemeente nu juist doorgaand verkeer wil omleiden vía diezelfde weg vanwege de woningbouw op de Baarnsche Zoom. Iedere verkeerskundige weet: verkeer is als water en waar verschillende stromen samenkomen, weet je dat je ruimte moet maken óf moet zorgen dat die stromen niet samenkomen.

Wij pleiten nogmaals voor échte visie op de totale mobiliteit. Hoe gaan we verkeersstromen scheiden of bundelen? Welke innovatieve vormen gaan we inzetten: gratis leenfietsen, e-bikes of e-scooters of elektrische pendelbusjes vanaf het station? Wij verwachten dat het College leiderschap toont en bij het definitieve bestemmingsplan een totale mobiliteitsvisie presenteert (van voetganger en fiets tot auto en duurzaam OV) inclusief een uitvoeringsagenda. Zónder zo’n visie stemmen wij níet in met het bestemmingsplan.Kortom: 

Maak van het Alexanderkwartier een innovatieve, groene woonbuurt;  Breng de hotelcapaciteit terug, zodat het past bij de laatste bezoekersaantallen;  Stel een maximum van 100 meldingsplichtige activiteiten;  Zet veel meer in natuurherstel én op natuureducatie voor de jeugd; Kom met een ijzersterke, ambitieuze mobiliteitsvisie én uitvoeringsagenda;

Deze juli-maand behandelen we in de gemeenteraad het voorontwerp bestemmingsplan voor Landgoed Soestdijk. Een uniek project maar in een kwetsbaar gebied. Dat levert dilemma's op.Tientallen betrokkenen uit Baarn, Lage Vuursche en Soest lieten zich in de afgelopen weken horen. Als inspreker in de raad, bij de Raadsfracties, bij de Meyer Bergman Erfgoed Groep en bij het college. Het was overweldigend. Maar het was ook nodig. Want zonder die betrokkenheid kan de gemeenteraad haar werk niet goed doen. We willen al die insprekers daarom hartelijk danken voor hun enorme betrokkenheid. Die betrokkenheid zorgt ervoor dat de dilemma’s en de emoties rond Soestdijk door iedereen gevoeld worden. En dat is goed. Want het gaat tenslotte om ‘ons’ Soestdijk, ook al is het in bezit van een private onderneming, die grote plannen heeft ons in kleine, behoudende Baarn. Dus zullen we ‘ons’ Soestdijk ook deels moeten loslaten, ook al levert dat onzekerheid en onduidelijk op. De één ziet een boze droom op zich afkomen: woningen in een kwetsbaar bos, evenementen in je voortuin, een hotel met meer kamers dan een gemiddelde Baarnse straat en een eindeloze stoet auto’s op zoek naar een parkeerplek. De ander ziet grote kansen: banen voor Baarn en de regio, een nieuwe vorstelijke trekpleister en een dynamische culturele, ondernemende rol voor ‘ons’ Soestdijk.

Tussen die twee manieren van kijken zit een gat, dat we alleen maar kunnen vullen met wederzijds begrip en vertrouwen. En met respect voor ieders eigen rol: van het College, van de Raad, van de Meyer Bergman groep en de rol van omwonenden in Baarn, Lage Vuursche en Soest. Wij willen de Meyer Bergman Erfgoed groep graag het vertrouwen geven dat we samen staan voor de grote uitdaging van Soestdijk: behoud van het erfgoed, bescherming van natuur en leefbaarheid en de bloei van het hele landgoed. Dat betekent niet dat we zomaar alle plannen steunen. Maar we wijzen ook niet alles af. Vertrouwen vraagt soms om duidelijkheid: om meer uitwerking. En om zekerheden in het bestemmingsplan, zodat we zeker weten dat de Meyer Bergman groep Baarnse belangen óók omarmt.Met die gedachte kijken we naar de verschillende delen van het plan voor Soestdijk:

1) Het AlexanderkwartierWij zagen liever een middenweg tussen grondgebonden woningen en appartementen. Hiervoor is een groter plangebied nodig en daarvoor is geen ruimte. De huidige optie - 10 appartementenvilla’s met elk 8 woningen - is voor ons een acceptabel compromis.

2) De Parade en het hotelOok hier kunnen we leven met de plannen, mits de Parade geen veredeld evenemententerrein wordt: dus geen versterkt geluid op de Parade en geen concerten of grotere evenementen. We zien ook het nut in van een hotel, mits de bouwstijl aansluit bij de omgeving. En mits duurzaamheid en veiligheid op het terrein de boventoon voeren.

3) De voortuin van het paleis Dit is een cruciale plek voor evenementen, maar daarmee ook de plek die omwonenden licht- en geluidsoverlast geeft. Daarom willen hij hier absolute duidelijkheid over het aantal evenementen en de regelmaat ervan. Zodat iedereen weet waar hij aan toe is - en we kunnen terugvallen op een heldere afspraak. Van College en Meyer Bergman Groep vragen wij een onderzoek naar maatregelen om overlast voor omwonenden (in Baarn, Soest en Lage Vuursche) tot een minimum te beperken.

4) De achtertuin van het paleis.De zogenaamde rustzone in de tuin is voor ons cruciaal. Hier komen wat ons betreft geen grote activiteiten. Een educatieve wandeltocht van 10-15 mensen is echt het maximum. En ook voor de achtertuin zien wij graag onderzoek van College en Meyer Bergman Groep naar maatregelen om omwonenden (ook weer in Baarn, Soest én Lage Vuursche) te ontlasten.

5) BereikbaarheidOnze grootste zorg is de bereikbaarheid van Soestdijk. We houden ons hart vast voor de doorstroming op de N-wegen rond het paleis, voor de gelijkvloerse kruising tussen de Parade en het paleis en voor het parkeren bij evenementen. Daarom willen we actie van het College: ga samen met de buurgemeenten pleiten voor meer aandacht van de provincie voor het totale wegennet van N234, N221 en N415 - en voor de ontsluiting van Lage Vuursche en Maartensdijk. En we willen graag de zekerheid dat parkeren op de Praamgracht geen optie meer is bij evenementen. Wat ons betreft haalt de wethouder het parkeren daar uit het bestemmingsplan. Natuurlijk is dan de vraag: waar dan wel parkeren? Maar wat ons betreft kijken we naar een andere oplossing: veel meer aandacht voor OV, zowel regionaal als lokaal. Hier is nog te weinig onderzoek naar gedaan. Als Soestdijk een icoon van innovatie wil zijn, steek dan je nek uit om een icoon te zijn van innovatieve en duurzame bereikbaarheid.

Een ding is zeker: de nieuwe plannen voor Soestdijk zijn spannend voor iedereen. Er kleven risico’s aan, die iedereen nu al voelt. Het is als een evenwichtsbalk. Maar wil je je evenwicht bewaren, dan moet je blijven lopen, ook al is elke volgende stap spannend. Want sta je stil, dan val je vanzelf een keer om.

 

Op 29 oktober 2019 stelde de BOP schriftelijke vragen aan het college van burgemeester & wethouders aangaande het ingestelde participatieproject inzake de ontwikkelingen rond Paleis Soestdijk. De vragen hadden van doen met de keuze voor het adviesbureau Awareness het middels klankbordgroepen vorm te geven participatieproces te begeleiden én over de financiering daarvan. Letterlijk op de valreep van de beantwoordingstermijn van 30 dagen kwam het college op 28 november met de de beantwoording. Burgemeester & wethouders geven daarin aan dat overeenkomstig de vigerende richtlijnen is gehandeld.

De verwijzing hier naar een ruim gesteunde motie die de BOP samen met de VVD in februari 2017 indiende is opvallend te noemen. Die motie gaf juist aan dat indien er sprake is van (nieuw-)bouwplannen die afwijken van een vigerend bestemmingsplan de verantwoordelijkheid voor het participatieproces bij projectontwikkelaars, corporaties en particulieren dient te liggen. Het is helder dat daar ingeval Paleis Soestdijk sprake van is. Toch ziet het college hier een eigen taak weggelegd voor de gemeente, ook waar het de financiering van het participatieproces betreft. Het college geeft hierbij aan dat er vooruitgelopen wordt op de Omgevingswet die voor 1 januari 2021 op stapel staat. Los van het feit dat het nog maar de vraag is of het ooit tot die wet zal komen, is het ongepast vooruit te lopen op wetgeving die er nog niet is, zeker als er sprake is van negatieve  financiële consequenties voor de gemeentekas. Bovendien sluit de redenering niet aan bij dat wat is vastgelegd in de Communicatieleidraad nieuwbouwplannen die het college in oktober 2017 presenteerde en waarin is opgenomen dat ‘de initiatiefnemer in principe risicodrager én financieel verantwoordelijk is’.

De BOP is van mening dat de kosten voor het participatieproces logischerwijze voor rekening moeten komen van de ontwikkelaar. Immers, schreef het college op 3 september 2018 in een startnotitie niet dat de Meyer Bergman Erfgoed Groep de initiatiefnemer is en dat zij in de planvormingsfase dan ook in eerste instantie verantwoordelijk is voor het betrekken van stakeholders en belanghebbenden’?

U begrijpt dat de antwoorden van het college nieuwe vragen bij de BOP oproepen. Die zullen dan ook aan de orde worden gesteld.

fractievoorzitter

Op de website van de gemeente is onlangs een aan Baarnse inwoners gerichte uitnodiging geplaatst om zitting te nemen in een klankbordgroep met het oog op het voor Paleis Soestdijk en het omringende landgoed op te stellen bestemmingsplan. De uitvoering van dit participatietraject is in handen gegeven van het Adviesbureau Awareness. In het algemeen vinden wij het van belang dat er rond grote projecten veel ruimte is voor inspraak en meedenken van onze inwoners. Echter, er dient dan wel sprake te zijn van een neutrale opzet.

Klankbordgroepen dienen daarom gemêleerd van samenstelling te zijn. Het is de vraag of daar in dit geval sprake van zal zijn. Immers, het participatieproject wordt opgezet en begeleid door het Adviesbureau Awareness. Dit bureau kreeg vorig jaar de opdracht van de MeyerBergman Erfgoed Groep een advies uit te brengen over de communicatie en participatie bij het opstellen van het Ruimtelijk Kader voor het paleis en het landgoed. De keuze van het college juist dit adviesbureau het participatietraject in handen te geven, zet wat de fracties van GroenLinks en de BOP betreft vraagtekens bij de onafhankelijkheid van de klankbordgroep en de waarde van het uiteindelijke advies.

Tijdens de raadsvergadering van as. 29 mei leggen wij dan ook deze vragen voor aan het college:

Het instellen van de klankbordgroep Paleis Soestdijk valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Baarn, waarom heeft het college dan gekozen voor een adviesbureau dat een duidelijke link heeft met de MeyerBergman Erfgoed Groep/Made by Holland?

Het Adviesbureau Awareness is verantwoordelijk voor de selectie voor de leden van de klankbordgroep. Aan welke criteria moeten de twintig leden van de klankbordgroep voldoen?

Is het college met ons van mening dat door het betrekken van het Adviesbureau Awareness de onafhankelijkheid van het advies van de klankbordgroep niet kan worden gegarandeerd?

Bent u bereid om gelet op het belang van de Klankbordgroep een ander bureau opdracht te verlenen voor dit participatietraject?

Deze maand hebben we het in de gemeenteraad oa over het Baarnse cultureel erfgoed. Goed dat de lijst geactualiseerd wordt. Tijdens de informatieraad heeft VoorBaarn aan de wethouder gevraagd hoe om te gaan met de openbare ruimte om een monument of beeld heen? De wethouder gaf aan dat de gemeente Baarn hierin zijn verantwoordelijkheid voelt en neemt. Is deze summiere toezegging genoeg? Ter illustratie de situatie rondom het Koningin Emma monument en daarbij hoe het vroeger was.

Minister van Staat Sybilla Dekker, destijds voorzitter van de ronde tafelcommissie die besliste over de gunning van Paleis Soestdijk met het landgoed aan de MeyerBergman Erfgoed Groep, doet in de Baarnsche Courant (8/5/’19) van zich spreken in de discussie rond de planvorming van Made by Holland. Ze heeft het over ‘veel geroezemoes en ruis’ en zegt het onverstandig te vinden dat verschillen worden uitvergroot. Er is door haar commissie niet lichtzinnig met het paleis omgegaan, meldt ze nog.

Laat ik vooropstellen, dat de BOP altijd heeft gepleit voor een museale invulling van het paleis en dat de rijksoverheid daarbij zijn verantwoordelijkheid had moeten nemen, ook waar het betreft de noodzakelijke restauratie van het historische gebouw en het instandhouden van het landgoed. Dat is niet gebeurd en geheel volgens neo-liberale opvattingen is het paleis met alles wat daarbij hoort vermarkt aan een particuliere investeerder. Toen in 2017,  na een procedure waar de gemeenteraad op geen enkele wijze een stem in had, de keuze viel op het plan Made by Holland heeft realiteitszin ons ertoe gebracht die uitkomst welwillend te benaderen. Zeker ook omdat wij met vele anderen in de veronderstelling verkeerden dat het plan Made by Holland de minste effecten zou hebben voor de ruimtelijke kwaliteit en natuurwaarden van het landgoed. Echter, het plan dat nu in de maak is voorziet in de nieuwbouw van een hotel op de Parade en een grote woonwijk op en rond de in een kwetsbaar bosgebied gelegen Marechaussee-kazerne. Daar komt nog bij dat er om de jaarlijks te verwachten 400.000 bezoekers te kunnen verwelkomen grote parkeervoorzieningen moeten worden aangelegd. Ook dat zal gepaard gaan met de nodige bomenkap. En dan zwijg ik nog over de geluids- en lichtverstoringen die de voorgestelde grote evenementen voor mens en dier met zich mee zullen gaan brengen. Al deze elementen afdoen als ‘geroezemoes en ruis’ getuigt van een hoog ivoren torengehalte van de Minister van Staat.

Als mevrouw Dekker denkt dat zij met haar inbreng de gemeenteraad alsnog kan bewegen overstag te gaan en de planbezwaren te laten vallen, dan komt zij wat de BOP betreft van een koude kermis thuis. Wij raden Made by Holland dan ook aan zijn knopen te tellen en de plannen die nu op tafel liggen te heroverwegen. Mocht er onder de streep een negatief euroresultaat tevoorschijn komen dan kan de Minister van Staat haar invloed wellicht aanwenden om er bij de huidige minister van OCW, Ingrid van Engelshoven (D66), op aan te dringen alsnog de portemonnee te trekken teneinde een goede herbestemming van Paleis Soestdijk en zijn landgoed te borgen. Dat past haar beter dan de gemeenteraad pedant te adviseren zich te verdiepen in de stukken en ordentelijk te besluiten.

Kees Koudstaal,

Moedig doorgaan: maar niet tegen elke prijs…

De Tweede Kamerfractie van D66 heeft op 30 april 2019 vragen gesteld aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de groeiende maatschappelijke zorgen aangaande  de plannen voor Paleis Soestdijk. Mooi dat het door de BOP ingebracht Rupsje Nooitgenoeg ook goed gehoord is in Den Haag. Vanzelfsprekend kijken we belangstellend uit naar de beantwoording van de CDA-staatssecretaris.

Zoals dat past binnen het huidige bejubelen van de participatiemaatschappij, moedigt ook de Baarnse coalitie in haar coalitieakkoord (nieuwe) maatschappelijke en culturele initiatieven van harte aan. Zij vindt het belangrijk ‘dat de sociale samenhang in buurten wordt versterkt’ en gaat er daarbij uit van de kracht van de samenleving en wil daar waar mogelijk initiatieven van inwoners stimuleren, zoals bijvoorbeeld buurtkamers.

Aan kunst- en cultuurinstellingen wil de coalitie ‘efficiënte en adequate huisvesting bieden.’ Niks mis met deze ambities, zou je zeggen. In de grote, gevestigde  Kunst- en Cultuurinstellingen als bibliotheek en theater wordt dan ook terecht flink geïnvesteerd. Dat geldt veel minder voor de kleinere initiatieven die – zoals dat tegenwoordig heet – van onderop (zijn) ontstaan. De ruimtes waar deze initiatieven kunnen plaatsvinden worden steeds schaarser in het dorp: het gemeentelijk vastgoed waarin deze initiatieven tot nu toe een plek vinden of vonden wordt de komende jaren afgebroken om plaats te maken voor woningbouw en/of commerciële invullingen.  Denk aan het Poorthuis, de Boemerang, De Loef, het Koetshuis, de voormalige scholen Gaspard de Coligny– en de Montinischool, het Nutsgebouw en ook de benedenverdieping van de huidige bibliotheek aan de Hoofdstraat. Dat betekent dat al bestaande initiatieven zoals het Kunstenaarscollectief Baarn, Lokaal-O, HappyKids, Repair Café, Frontaalkunst etc. het straks moeten stellen zonder ruimte. En hoe om te gaan met nieuwe initiatieven?

De BOP begrijpt het dilemma: sociale woningbouw is gewenst in Baarn en dat er op de plekken van de oude Gaspard de Coligny, de oude Montini en De Loef woningen worden gebouwd is op zich een goede zaak. Maar tot hoever kan je gaan met het ‘vermarkten’ van je maatschappelijk vastgoed zonder ruimte te garanderen voor maatschappelijke en culturele initiatieven? Want mooie woorden in een coalitieakkoord over bewonersinitiatieven is één, maar als daar letterlijk geen ruimte voor wordt geboden dan hebben die mooie woorden niet veel om het lijf. Die discussie wil de BOP graag aangaan. In die zin mag u deze bijdrage zien als de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok.

Marjo Stam