Poliflw

Huurders uit het hele land voeren in aanloop op Prinsjesdag actie om minister Ollongren op te roepen om de huurverhoging terug te draaien. Zij zeggen: 0 is genoeg. De huren waren al onbetaalbaar en zijn nu weer verhoogd, de hoogste verhoging in 6 jaar. Samen met de SP roepen de huurders het kabinet op: draai de huurverhoging terug.

Minister Ollongren van D66 heeft al 3 keer een aangenomen voorstel uit de Eerste Kamer naast zich neergelegd. In plaats daarvan deed zij een ‘moreel appèl’ aan verhuurders om de huren niet te verhogen. Met als resultaat: de grootste huurstijging in de afgelopen 6 jaar. Uit nieuw onderzoek van onderzoeksbureau I&O blijkt dat een grote meerderheid van de mensen het met ons eens is dat de huurverhoging van tafel moet. Zelfs de kiezers van de coalitiepartijen vinden dat. Maar liefst 70% van de D66 kiezers vindt ook dat het kabinet te weinig doet om de wooncrisis aan te pakken en de meerderheid van de CDA en ChristenUnie kiezers is voor het bevriezen van alle huren.

De week voor Prinsjesdag lekten plannen van het kabinet uit om verhuurders een korting te geven van 200 miljoen euro op de verhuurderheffing. Mooi dat de minister nu iets lijkt te willen doen. Maar in totaal betalen woningcorporaties 1,7 miljard euro aan de schatkist. En de vraag is of deze kleine korting überhaupt bij huurders terechtkomt.

Huurders in het hele land komen daarom in aanloop op Prinsjesdag in actie.

Minister Ollongren wilde het niet. Ze weigerde tot drie keer toe het aangenomen SP-voorstel in de Eerste Kamer om alle huren te bevriezen uit te voeren. Ondanks alle acties en oproepen van huurders. Ondanks de coronacrisis. En zelfs ondanks een unieke aangenomen motie van afkeuring van de Eerste Kamer. En wat is het gevolg van het besluit van deze minister? De hoogste huurverhoging in 6 jaar tijd.

De aanpak van de wooncrisis door dit kabinet faalt. Wij lieten door het onafhankelijke bureau I&O onderzoek doen, en daaruit blijkt dat een grote meerderheid van de mensen het met ons eens is. Zelfs de kiezers van de coalitiepartijen vinden dat. Maar liefst 70% van de D66 kiezers vindt ook dat het kabinet te weinig doet om de wooncrisis aan te pakken en de meerderheid van de CDA en ChristenUnie kiezers is voor het bevriezen van alle huren. Zij vinden ook dat het aangenomen voorstel in de Eerste Kamer om de huren te bevriezen moet worden uitgevoerd.

Volgende week is het Prinsjesdag. Uit de uitgelekte plannen van dit kabinet blijkt al dat deze minister weinig tot niets gaat doen om de enorme huurverhoging tegen te gaan. Daarom zullen wij in de Tweede Kamer het voorstel doen om de huurverhoging terug te draaien. Daarnaast wil de SP een pakket aan maatregelen tegen de wooncrisis. Het kabinet draalt terwijl de wooncrisis door de Coronacrisis nog groter wordt. Het I&O onderzoek laat zien dat er brede steun is voor het echt aanpakken van de crisis. Uit het I&O onderzoek blijkt dat 74% wil dat het kabinet meer betaalbare huurwoningen laat bouwen en 60% wil dat er na de verkiezingen weer een ministerie van wonen komt.

Steun je ons? Doe dan mee, voor eerlijk wonen en eerlijke huren!

Met 39 stemmen voor en 36 tegen heeft de Eerste Kamer zojuist een motie van afkeuring van SP-fractievoorzitter Tiny Kox tegen minister Ollongren (D66, Wonen) aangenomen. Daarmee maakt de Eerste Kamer duidelijk niet te accepteren dat een minister een nadrukkelijke uitspraak van het parlement naast zich neerlegt. Eerder vroeg de Eerste Kamer de minister, op voorstel van de SP, een tijdelijke huurstop mogelijk te maken voor 3,3 miljoen huurders vanwege de gevolgen van de coronacrisis. Een kwart van hen zat al voor aanvang van de coronacrisis financieel klem, en de toestand is alleen maar beroerder geworden.

Kox heeft vanmiddag het kabinet gevraagd om uiterlijk komende maandag te reageren op de nu aangenomen motie van afkeuring. ‘Wanneer dringt het bij de regering door dat de ongeschreven hoofdregel van ons parlementaire stelsel is dat een regering in beginsel aangenomen moties uitvoert?’

Voor de tweede maal steunt een meerderheid van de Eerste Kamer de dringende oproep van SP-senator Tiny Kox aan minister Ollongren (Wonen, D66) om per 1 juli de huren niet te verhogen. De minister voert tot nu toe een eerdere SP-motie die vraagt om een huurstop niet uit. In een nieuwe motie eist een Kamermeerderheid dat aangenomen moties door de regering worden uitgevoerd.

Volgens Kox, daarin gevolgd door een Kamermeerderheid, past een tijdelijke huurstop prima bij andere noodmaatregelen die de regering neemt om de coronacrisis te beteugelen: 'Het is een eenvoudige maatregel, met directe werking voor 3 miljoen huurders, zonder bureaucratie en met overzienbare gevolgen.' Volgens Kox is zo'n tijdelijke huurstop temeer passend omdat een bovengemiddeld groot deel van de Nederlandse huurders in een beduidend slechtere financiële uitgangspositie zit dan de gemiddelde Nederlander in deze crisis.

Volgens NIBUD zaten aan het begin van deze crisis al een kwart van alle huurhuishoudens financieel klem. Volgens onderzoek van de woningcorporaties is door de coronacrisis het inkomen van 360.000 van hun huurders financieel onzekerder geworden en nog eens een kwart van de huurders vreest dat hen dat ook kan overkomen.

Tot nu toe zegt minister Ollongren dat zij met 'maatwerk' de huurders wil beschermen. Een Kamermeerderheid steunt dat maatwerk maar wil daar een voor iedere huurder geldende huurstop bovenop.

De Eerste Kamer stemt dinsdag over de motie.

SP-senator Tiny Kox waarschuwt minister Ollongren (Wonen, D66) dat ze zijn breed aangenomen huurstop-motie niet zomaar naast zich neer kan leggen: 'Een minister die de Eerste Kamer negeert, kan van een kouwe kermis thuiskomen!'

Kox is ernstig teleurgesteld in de reactie van de minister aan Eerste en Tweede Kamer op zijn motie: 'Uit niets blijkt dat de minister gedaan heeft wat ze de Eerste Kamer beloofde: te overleggen met woningcorporaties, verhuurderorganisaties en andere ministeries over hoe de motie wel uit te voeren zou kunnen zijn. Ze volhardt gewoon in haar opvatting dat 'maatwerk' per individuele huurder beter is dan een generieke huurbevriezing per 1 juli voor alle drie miljoen huurders. Maar die mening kenden we al toen we in de Eerste Kamer mijn motie aannamen. Daarmee zeiden we: wij willen wél zo'n huurbevriezing, want die is snel en eenvoudig uit te voeren en biedt onmiddellijk wat lucht aan huurders, die toch al bovengemiddeld veel in de hoek zitten waar de klappen vallen en in deze coronacrisis nog meer risico's lopen.'

De SP-senator - nestor van de Eerste Kamer - denkt dat minister niet beseft dat er in de Eerste Kamer (anders dan in de Tweede Kamer) slechts weinig moties worden aangenomen - maar dat juist daarom aangenomen moties ook uitgevoerd dienen te worden. Kox: 'Een minister die zonder argumenten een motie naast zich neerlegt, vraagt om politieke problemen. Komende dinsdag zullen we kijken wat de Eerste Kamer nu te doen staat. Ik heb alle fracties die de motie hebben gesteund om advies gevraagd. Mocht de minister hopen dat ze hier zomaar mee wegkomt, dan zeg ik haar: vergeet het maar. Zo ga je niet met de volksvertegenwoordiging om. En al helemaal niet met drie miljoen huurders. Wordt vervolgd. Ook in de Tweede Kamer trouwens, waar mijn collega Sandra Beckerman samen met de PvdA en GroenLinks probeert ook daar een vergelijkbare motie aangenomen te krijgen. In beide Kamers van het parlement groeit het besef dat huren verhogen in tijden van corona erg onverstandig is.'

Hoera, ze zijn er een beetje achter gekomen, de ‘marktwerking’ in de sociale huursector heeft geleid tot een nieuwe woningnood en onbetaalbare huren. Er komt voor de sociale huursector een miljard euro (over tien jaar, dus maar 100 miljoen per jaar!) beschikbaar voor vermindering op de verhuurdersbelasting als woningcorporaties woningen bouwen met een huurprijs onder de laagste aftoppingsgrens in de huurtoeslag (607,46 euro in 2019). De verhuurderheffing gaat overigens gewoon door. Voor 2023 is de verwachte opbrengst, bijna twee miljard euro. Ofwel: huurders blijven over een periode van 10 jaar circa 20 miljard meebetalen aan belasting op sociale huurwoningen en ‘krijgen’ er 1 terug. Een wel heel treurig klein super dun sigaartje uit eigen doos.

Even terug in de tijd. Zo’n 25 jaar gelden, onder het eerste kabinet Kok (PvdA, VVD en D66), werd de sociale huursector ‘verzelfstandigt’. Dit breekpunt in de geschiedenis van de sociale volkshuisvesting begon onder kabinet Lubbers met de Nota Volkshuisvesting in de Jaren Negentig, ook wel genoemd ‘operatie-Heerma’(vader van de huidige CDA-fractievoorzitter).

De naoorlogse woningnood zou opgelost zijn, was de redenering. De overheid was niet meer nodig. Gemeentelijke woningbedrijven werden overgedaan aan woningcorporaties. Artikel 22,  van de grondwet ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’ kon wel met een stevige korrel zout genomen worden. Als kersvers Kamerlid heb ik dat toen (1996) in en buiten de Kamer fel bestreden en waarschuwde dat woningcorporaties zo gedwongen werden om als commerciële woningbedrijven te gaan opereren. Dat de woningzoekenden en huurders de dupe zouden zijn. En zo is het treurig genoeg ook gegaan. Topsalarissen voor directeuren (gelukkig niet allemaal), miljarden verliezen door beleggen in obligaties, investeringen in verliesgevende projecten die niets met volkshuisvesting te maken hadden, massale sloop en verkoop van sociale huurwoningen en alsmaar stijgende huurprijzen.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren erkend worden en de overheid weer een klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen.

In 2013 werd de verhuurderheffing over de WOZ-waarde van sociale huurwoningen ingevoerd (particuliere verhuurders gaan vrijuit!). Een belasting dus op de ‘marktwaarde’ op huurwoningen van corporaties die alleen tot uitdrukking komt wanneer ze verkocht zouden worden. Maar dan zijn het geen sociale huurwoningen meer. Het is dus feitelijk een ordinaire belasting op huren. Sociale huurwoningen hebben geen ‘marktwaarde’, maar alleen een gebruikswaarde als huisvesting. Zo was onze sociale huursector tot voor 25 jaar geleden opgebouwd, met financiële steun van de overheid.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt over de huidige situatie (gegevens over 2018); ‘Ongeveer een derde van de Nederlandse huishoudens woont in een corporatiewoning. Dit aantal nam het afgelopen decennium af, doordat de woningcorporaties meer woningen verkochten of sloopten dan er bijgebouwd werd. Terwijl het aantal corporatiewoningen afnam, nam het relatieve aantal huurders met een laag inkomen toe’. Toch geen misselijke constatering van het planbureau. Voor de verzelfstandiging woonden meer dan 50% in een huurwoning met in verhouding nog betaalbare huren.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren een beetje erkent worden en dat de overheid weer een heel klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen. Lilian Marijnissen zei terecht dat alleen bouwen niet genoeg is om de wooncrisis te beteugelen. Woningzoekenden hebben niets aan gesubsidieerde huizen die niemand kan betalen. Ze wil de huren voor vijf jaar bevriezen en vindt dat de prijs voor nieuw gebouwde woningen verplicht betaalbaar moet zijn. Er zal nog veel strijd nodig zijn willen we de Volkshuisvesting weer sociaal kunnen noemen. Doe eens normaal en sociaal zou ik zeggen, stop de sloper en verhuurdersheffing en bouw betaalbare huurwoningen. De overheid moet zijn grondwettelijke plicht  weer oppakken; ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’. En dus ook de financiële zorg en betaalbaarheid!

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!