Poliflw

‘Deur op een kier voor Friese kerncentrale’, kopte het Algemeen Dagblad na de vergadering van Provinciale Staten op 25 september. Tijdens die vergadering kreeg het ‘thoriumvoorstel’ van Statenleden Durk Dijkstra (FvD) en Harrie Graansma (PVV), een meerderheid van stemmen: Gedeputeerde Staten moeten de ontwikkeling van kerncentrales met een thoriumreactor volgen en er jaarlijks over rapporteren aan Provinciale Staten. Naast Forum voor Democratie en de PVV stemden ook het CDA, VVD en D66 vóór deze motie.

Bezorgde telefoontjes en opmerkingen op straat volgden, veel mensen vroegen zich af of dit het pad effent voor een kerncentrale 3.0 in onze provincie. Immers, de ronkende kop en de foto met dampende wolken spraken voor zich.

PvdA Fryslân stemde tegen de motie, en wel om drie redenen.

Het woord thorium wordt, vooral door Forum voor Democratie en de PVV, als toverwoord gebruikt. ‘Zo’n centrale is de oplossing’, luidt het vanuit de Statenbankjes. Men klapt in de handen en zie daar, de aarde staat stil. Ze hopen klaarblijkelijk in 2050 weer wakker te worden, want voor die tijd zien ook de grote vóórstanders van thorium de techniek nog als onbetaalbaar en onuitvoerbaar.

Het blijft een vorm van kernenergie. Solidair zijn betekent voor ons dat je de volgende generatie niet opzadelt met kernafval, of het nu duizenden of honderden jaren actief blijft. Eén stuntelige vader in een toverserie lijkt ons genoeg, we willen zeker zijn dat we met elkaar de veilige en gezonde dingen doen.

Tenslotte. We vinden het een motie voor de bühne. Gedeputeerde Staten die jaarlijks rapporteren over de ontwikkelingen van thorium? Onnodig. Steek niet je magische lantaarn aan, maar gewoon je licht op als Statenlid. Abonneer je op kranten, lees het Technisch Weekblad, volg de kleinschalige testen in het Noord-Hollandse Petten. Dan kunnen gedeputeerden zich bezig houden met de oplossingen van vandaag.

Onze overtuiging op dit dossier is dat we vandaag nog aan de slag moeten voor een gezond en groen Fryslân. Het motto van FvD en de PVV? ‘Dat zien we morgen dan wel weer.’

Marijke Roskam Statenlid PvdA

Het bericht Ti Ta Thorium verscheen eerst op Partij van de Arbeid Fryslân.

De PvdA wil beweging, gezondheid en onderlinge contacten meer stimuleren in de openbare ruimte. Provinciale Staten besluit woensdag over de provinciale ontwerp-omgevingsvisie, waarin een koppeling tussen leefbaarheid en gezondheid ontbreekt. Statenlid Anne Zijlstra dient dan een voorstel in om het concept ‘blue zone’ op te nemen in de omgevingsvisie. “Veel kinderen doen niet aan sport, de helft van de volwassenen is te zwaar en mensen zijn ontevreden over de kwaliteit van hun sociale contacten. Door bewegen, ontmoeten en recreëren in onze leefomgeving te stimuleren kunnen we dit allemaal verbeteren.”

Steun uit samenleving

Een ‘blue zone’ is een gebied waar mensen bovengemiddeld gezond zijn en vitaal oud worden. De PvdA denkt dat het krachtig verbinden van leefbaarheid en gezondheid en extra inzet van de provincie Fryslân kan leiden tot een Blue Zone Fryslân. “Wij willen graag dat de Friezen zo lang en gezond mogelijk blijven wonen in deze prachtige provincie”, benadrukt Zijlstra. Verschillende organisaties, waaronder Sport Fryslân, Doarpswurk en Healthy Ageing Network Northern Netherlands, pleiten al langer voor aandacht voor een gezonde en beweegvriendelijke leefomgeving. Met de steun van CDA, VVD en FNP is er in Provinciale Staten een meerderheid voor het voorstel.

Sociaal stempel

Naast het stimuleren een gezonde leefomgeving, komt de PvdA ook met voorstellen om de aanpak van veenweide, biodiversiteit en duurzame energie in Fryslân te wijzigen. “We zijn trots dat we een duidelijk sociaal stempel kunnen drukken op het omgevingsbeleid nu we weer onderdeel zijn van het provinciebestuur.” De wijzigingen komen voort uit het nieuwe bestuursakkoord dat de coalitiepartijen vlak voor de zomer presenteerden.

Het bericht ‘Leefbaarheid en gezondheid krachtig met elkaar verbinden in Blue Zone Fryslân’ verscheen eerst op Partij van de Arbeid Fryslân.

UPDATE 18 juli 2018 – “Niemand voelt zich verantwoordelijk voor het draagvlak. Op deze wijze wordt de overheid ongeloofwaardig.” Fractievoorzitter Remco van Maurik was hard in zijn oordeel over de inzet van de provincie in de weken sinds de behandeling van windpark Nij Hiddum-Houw eind juni. De PvdA hamerde op de monitoring van de gezondheid. “Als blijkt dat er echt iets misgaat, is er dan een afspraak om de windmolens stil te leggen en de schade te vergoeden?”, vroeg Van Maurik. De PvdA hield vast aan het standpunt dat het proces te snel gaat en het huiswerk over moet.

“Als blijkt dat er echt iets aan de hand is, is er dan een afspraak met de initiatiefnemers om te stoppen en schade te vergoeden?” @RemcovanMaurik is kritisch over monitoring van #gezondheid bij #NijHiddumHouw.

— PvdA Fryslân (@pvdafryslan) July18, 2018

Verwondering en ergernis

Van Maurik zei dat vooral de houding van gedeputeerde Klaas Kielstra (VVD) „verwondering en ergernis oproept”. De gedeputeerde verkoos een werkbezoek aan China boven het voeren van gesprekken met bewoners. Aan het aan einde van de discussie bleek dat er in Provinciale Staten alleen een meerderheid was voor lagere windmolens (maximaal 188 meter) en een verhoogde financiële compensatie voor de omwonenden. Volgens de PvdA onvoldoende. De PvdA steunde een motie van GroenLinks voor molens van maximaal 149 meter. Van Maurik gaf daarbij aan dat de mensen „meer hebben aan een eerlijke verdeling van de overlast dan een fooi.”

“Niemand voelt zich verantwoordelijk voor het draagvlak voor #NijHiddumHouw. Op deze wijze wordt de overheid ongeloofwaardig”, zegt @RemcovanMaurik over het feit dat er door @provfryslan de afgelopen weken niet meer met bewoners is gesproken.

— PvdA Fryslân (@pvdafryslan) July 18, 2018

27 juni

“Het besluit over windpark Nij Hiddum-Houw zoals dat er nu ligt, zijn wij tegen.” Statenlid Douwe Hoogland ging op 27 juni al fel in discussie met gedeputeerde Klaas Kielstra (VVD) en coalitiepartijen CDA, VVD, FNP en SP. De PvdA wil dat Kielstra met de lokale inwoners meer draagvlak zoekt. “Het stoort ons dat u alleen spreekt over de gevolgen voor de initiatiefnemers. De bewoners horen daar 100 procent bij”, zei Hoogland tijdens het debat.

Draagvlak verloren

Uiteindelijk kwam het eind juni nog niet tot een besluit. Gedeputeerde Kielstra deed, met steun van de coalitie, het voorstel om de besluitvorming drie weken uit te stellen. Hij wil met de investeerders overleggen over technische zaken zoals de molenhoogte. De PvdA deed, zonder succes, het tegenvoorstel om ook opnieuw met de bewoners om de tafel te gaan en het besluit door te schuiven tot januari 2019. “Drie weken is te kort om het verloren draagvlak terug te winnen”, benadrukte fractievoorzitter Remco van Maurik.

‘Kielstra zal in zijn eigen mes lopen’, aldus Douwe Hoogland tegenover Omrop Fryslân.

Emotionele bewoners

“De overweldigende hoeveelheid brieven vol zorgen, klachten en bezwaren legt één ding pijnlijk bloot”, vulde Hoogland aan. “Het draagvlak is er nu niet.” De PvdA vindt dat er voortschrijdend inzicht moet plaatsvinden. Hoogland: “Bewoners zijn bezorgd en emotioneel en geef ze eens ongelijk. Ze voelen zich niet gehoord.” Toch hebben ze zich volgens het Statenlid nooit expliciet tegen de ontwikkeling van het windpark uitgesproken. “Ze stellen zich juist constructief op.”

Dorpsmolens

De PvdA blijft achter het windbesluit van 17 december 2014 staan. Volgens Hoogland en Van Maurik betekent dat een windpark bij de kop van de Afsluitdijk mét voldoende draagvlak, sanering van oude windmolens én het toestaan van „de voor ons zo belangrijke” dorpsmolens. Aanvullend stelt Hoogland: “Voor ons zijn windmolens een tijdelijke oplossing dat de komende 25 jaar helpt om stappen te zetten richting een fossielvrij Fryslân.”

Historie

Na de besluitvorming in juli haalt Van Maurik ter verduidelijking de recente geschiedenis aan: “Wij hebben ons ondanks alle moeilijkheden altijd ingezet voor windmolens op land. De locatie Nij Hiddum-Houw is daarbij van begin af aan een zoeklocatie geweest. Zo stond het in het coalitieakkoord van 2011, de ontwerpvisie ‘Fryslân Windstreek’ uit 2012 en in het adviesrapport ‘Fryslân foar de Wyn’ uit 2014. Op basis hiervan is eind 2014 besloten om er 36mw aan windmolens te plaatsen, in een groot zoekgebied, op voorwaarde van draagvlak en aangevuld met dorsmolens. Het maar heel beperkt uitvoeren van dit besluit heeft ons ertoe gezet om te zeggen: gedeputeerde, doe je huiswerk over.”

Het bericht ‘Huiswerk windpark Nij Hiddum-Houw moet over’ verscheen eerst op Partij van de Arbeid Fryslân.

Het is bijzonder, vreemd en frustrerend tegelijk: een minderheid die de meerderheid gijzelt. Vorige week was dit het geval in de Friese Provinciale Staten, bij het debat over de verordening ‘Romte’ uit 2014. Simpel gezegd gaat het om provinciale regels waaraan gemeenten zich moeten houden bij het ontwikkelen van bestemmingsplannen. De discussie liep vast op drie belangrijke onderwerpen op het gebied van duurzaamheid: mestvergisters, kleine windmolens en dorpsmolens.

Het provinciebestuur kwam met het voorstel om vrijwel overal in Fryslân mestvergisters toe te staan. De oppositie gaf aan dat grootschalige, industriële mestvergisters niet welkom zijn. Eenvoudigweg omdat wij hier geen mestoverschot hebben en de benodigde mest en bijproducten van ver buiten Fryslân komen. Verre van duurzaam dus. Gedeputeerde Klaas Kielstra en de coalitiepartijen willen deze vervuilende, overlast gevende, weinig duurzame bedrijven klaarblijkelijk wel. Ze deden in elk geval niks om het te voorkomen.

‘Groningse’ windmolens

Nieuw was het debat over kleine ‘Groningse’ windmolens. In de oude verordening werd rommelruimte gegeven zonder duidelijke regels over hoogtes. Nu kwam de gedeputeerde ineens met een hoogte van 10 meter op de proppen. Ondanks goede adviezen, het succes van 15-meter-windmolens in Groningen en weldoordachte moties bleef de coalitie doof voor de wens uit de Friese samenleving. Er was onderling 10 meter afgesproken en daar bleef het bij.

Dorpsmolens

Dit was ook het geval met de discussie over dorpsmolens. Ondanks eerdere besluiten staat deze coalitie (CDA, VVD, SP en FNP) al drie jaar negatief tegenover lokale windmolens met een groot draagvlak. Succesvolle dorpsmolens die willen doorontwikkelen, zoals bij Reduzum, staan daardoor op slot. Hetzelfde geldt voor nieuwe initiatieven. Er gaat een rood kruis door de plannen als die niet in de strenge bestemmingsplanregels van de provincie passen. Kortom: wel grote, vervuilende mestvergisters, maar geen kleine, succesvolle duurzaamheidsprojecten.

Krampachtig

Is deze krampachtige, niet-duurzame houding bij alle coalitiepartijen aan de orde? Zeker niet. De SP verklaarde dat ze eigenlijk voor dorpsmolens zijn en tegen industriële mestvergisters. Een afspraak uit het coalitieakkoord van 2015 belet hen echter om met ons mee te stemmen. Feitelijk is er dus een meerderheid, maar een minderheid aan coalitiepartijen (CDA, VVD en FNP) gijzelt de meerderheid via een, klaarblijkelijk, in beton gegoten akkoord. Tegelijkertijd beweren het college en de coalitiepartijen dat ze de oppositie een uitgestoken hand bieden. Daar was vorige week alleen bitter weinig van te merken.

Gewoon gesprek

Wat wij willen is een gewoon gesprek over duurzaamheid en geen technische discussie over wat wel of niet eerder is afgesproken. De samenleving is de afgelopen jaren ook van mening veranderd. Dan mag je verwachten dat Provinciale Staten daar iets mee doet. Maar er is nog hoop. Komende tijd staan er voldoende belangrijke ‘groene’ onderwerpen op de agenda, waaronder circulaire economie en duurzame landbouw. Wij zullen opnieuw met voorstellen komen en nodigen het college en de coalitiepartijen uit om onze uitgestoken hand dit keer wel aan te nemen.

Remco van Maurik, Partij van de Arbeid Statenfractie Margreet Mulder, D66 Statenfractie Rinie van der Zanden, Partij voor de Dieren Statenfractie Wiebo de Vries, ChristenUnie Statenfractie Retze van der Honing, GrienLinks Statenfractie Jan Waterlander, 50PLUS Statenfractie

Het bericht Coalitiepartijen gijzelen meerderheid Provinciale Staten verscheen eerst op Partij van de Arbeid Fryslân.