"Een zwarte dag voor de academische vrijheid in de Europese Unie", dat zegt Europarlementariër Judith Sargentini op de aankondiging dat de Central European University (CEU) in Budapest uit Hongarije vertrekt.
Sargentini: "Het is te gek voor woorden dat een universiteit uit een Europese lidstaat wordt verjaagd. Dat is niet te rijmen met onze waarden voor democratie, rechtstaat en fundamentele rechten. Het opleiden van bestuurders en kritische denkers wordt onmogelijk gemaakt door de regering-Orbán." De universiteit leidt al ruim 25 jaar studenten op, maar wordt het werken sinds april 2017 bijna zo goed als onmogelijk gemaakt door een wetswijziging van de Hongaarse overheid.
Onzekerheid
Volgens de wetswijziging moest de universiteit onderwijs aanbieden in de Verenigde Staten en had daarvoor een akkoord gesloten met Bard College in de Amerikaanse staat New York. Het enige wat resteert is een handtekening door de Hongaarse overheid, maar die weigert deze te zetten. In plaats daarvan werd de nalevingstermijn van de wet verlengd tot 1 januari 2019. Daardoor houdt de onzekerheid voor de universiteit en haar toekomstige activiteiten aan. Omdat het niet zeker is of voor het nieuwe studiejaar studenten aangenomen kunnen worden die hun studies volledig kunnen afronden, heeft de universiteit besloten een nieuwe campus in Wenen te openen.
Sargentini, opsteller van het Hongarije-rapport van het Europees Parlement, merkt op dat de druk op de academische vrijheid in Hongarije en het wegpesten van de CEU de redenen zijn waarom het Europees Parlement een artikel 7 procedure eist. Onder de zogenoemde artikel 7 procedure kan Hongarije het stemrecht worden ontnomen wanneer het gaat om EU-besluitvorming. Eerdere noodkreten aan het adres van Europese regeringsleiders en de Europese Commissie hebben tot niets geleid. Sargentini: "Er loopt weliswaar een inbreukprocedure van de Europese Commissie tegen Hongarije, maar de schade is in de tussentijd al aangericht. Ook al zou het EU-Hof nu besluiten dat de Hongaarse wet in strijd is met Europese regelgeving, de universiteit heeft dan het land al verlaten."
De Europese christendemocraten, waartoe het CDA behoort, gaven eerder aan dat academische vrijheid een rode lijn is. "Laat ze daad bij woord voegen’, aldus Sargentini. ‘Waar sta je nog voor als je toekijkt hoe een familielid, een EU-land, onze waarden met voeten treedt en dan ook nog eens de grens die je hebt getrokken overschrijdt."
