Poliflw

De afgelopen dagen zagen we weer dat boeren die boos en ontevreden zijn de straat op gingen en de binnenstad inreden om uiting te geven aan die boosheid.

Door: Mirjam Wijnja en Hans Sietsma

Het aantal demonstraties neemt toe, zowel landelijk als in Groningen. Dat hoort bij een samenleving die verandert. Het demonstratierecht is een groot goed en een belangrijk middel om je stem te laten horen, een onderwerp op de (politieke) agenda te zetten of op te komen voor een bepaald belang. Tegelijkertijd is het belangrijk om erop toe te zien dat er geen sprake is van rechtsongelijkheid: het kan niet zo zijn dat de ene demonstratie door de overheid en autoriteiten anders wordt behandeld dan de andere.

In oktober hielden we in Groningen een spoeddebat over de boerenprotesten die toen plaatsvonden. Een belangrijke vraag was: ‘Hoe zorg je er op voorhand voor dat de overheid controle houdt over de openbare orde?’ Wanneer afspraken worden geschonden is een groep demonstranten zonder trekkers immers gemakkelijker te handhaven dan een groep met trekkers. De burgemeester liet toen weten erop toe te zullen zien dat in Groningen dezelfde kaders en spelregels gelden voor iedere groep demonstranten. Maar de afgelopen dagen zagen we weer dat boeren die boos en ontevreden zijn zonder of tegen de afspraken in de binnenstad inreden om uiting te geven aan die boosheid.

Boeren maken zich zorgen en zijn boos. Dat is niet zo gek. Er verandert veel, de positie van de natuur en het klimaat wordt steeds urgenter en vraagt veel van deze sector. We zullen onze voedselvoorziening anders moeten organiseren om het op de lange termijn houdbaar te houden voor iedereen. Niet alleen voor de natuur en de dieren, maar ook voor boeren zelf.

Het systeem van veevoer en kunstmest op grote schaal importeren, de producten exporteren en de mest hier laten is niet langer houdbaar. Boeren produceren niet alleen voor ons eigen voedsel; 80 procent van de productie gaat de grens over. En driekwart van wat we eten komt uit het buitenland. Het leidt tot verwoesting van tropisch regenwoud, tot milieuschade rond mijnen met kunstmest grondstoffen en schade aan de landbouwbodem en de natuur bij ons.

Problematisch in deze context is dat er wat ons betreft te weinig gesproken wordt over waar de echte problemen zitten en hoe we die met elkaar kunnen oplossen. Wat ons betreft zoeken we die oplossing in kringlooplandbouw en natuurinclusief boeren.

Kringlooplandbouw betekent dat voedsel voor dieren en mensen dichtbij geproduceerd wordt en de mest gebruikt wordt om ons en hun plantaardig voedsel te laten groeien. Natuurinclusief houdt in dat we de natuur en de biodiversiteit niet bestrijden, maar juist in ons voordeel laten werken bij het produceren van ons voedsel.

Dat vraagt veel van traditionele boeren; het is geen gemakkelijke omslag en er zal veel gesproken moeten worden om zo’n omslag te laten slagen. Ze worden in die omslag ook te weinig geholpen door supermarkten, de voedingsindustrie en de overheid. Geen wonder dat je je dan in de steek gelaten voelt.

Maar in plaats van dat er nu een gesprek plaatsvindt, hebben verschillende kampen zich - zoals bij veel maatschappelijke debatten – inmiddels volledig ingegraven.

Zelfs afspraken maken over wat wel en niet kan bij een demonstratie is er niet meer bij. Die grens moeten we niet over gaan. Ook boeren hebben het recht om op straat uiting te geven aan boosheid en frustratie. Maar het kan niet zo zijn dat, omdat je op een trekker zit, de regels niet gelden en alles maar mag.

Er dreigt in onze ogen een glijdende schaal. Als er geen consequenties volgen voor mensen die zich niet aan de afspraken houden, waarom zouden ze dat dan in de toekomst wel doen? Het is dan ook belangrijk dat de afspraken en kaders voor iedereen hetzelfde en duidelijk zijn, dat er bij elke demonstraties op dezelfde manier gehandhaafd wordt en dat er gelijksoortige consequenties volgen wanneer de regels worden genegeerd of overtreden.

Pas als er een gelijk speelveld is en dezelfde regels gelden voor een ieder, komt er ruimte om met elkaar te praten over de echte problemen en oplossingen en komen we verder dan confrontaties gebaseerd op emotie. Ook dat is duurzaam de toekomst tegemoet.

Lees hier de volledige woordvoering van onze fractievoorzitter tijdens het voorjaarsdebat.

Als je uitzoomt en van bovenaf kijkt naar een wereld die hard wordt geraakt door corona zie je twee dingen:

Deze crisis legt alle problemen bloot die al lang sluimerden maar nu acuut aan de oppervlakte zijn gekomen

We zagen in korte tijd dat we in staat zijn om bijna alles met elkaar anders te organiseren. 

Over beide elementen moeten we het met elkaar hebben. Wat eerder onmogelijk leek, is nu een manier om sterker uit de crisis te komen. (Wat GroenLinks betreft is het nu tijd om volledig te kiezen voor vergroening, een andere invulling van onze openbare ruimte, duurzamer werken en leven, een circulaire economie. Dit is niet alleen de weg uit deze crisis, maar ook uit de klimaatcrisis.)

Wat zijn dan in deze ongekende en onzekere context de prioriteiten van GroenLinks? Ik ga die uiteenzetten via drie lijnen:

Kwetsbare groepen

Groen is de weg uit de crisis

Waarde gaat over meer dan euro’s

En grofweg is onze redeneerlijn: we willen stimuleren waar we meer van willen en ontmoedigen waar we minder van willen.  

Kwetsbare groepen

Zoals bij elke crisis worden ook nu mensen die het al moeilijk hebben het hardst geraakt. ZZP'ers die in 1 klap alles kwijtraakten en voor mensen die al in een financieel moeilijke positie zaten werd de situatie nog erger Daarom is het goed dat we in Groningen al hard werken aan het tegengaan van armoede en het helpen van mensen met schulden. Wat GroenLinks betreft trekken we daarvoor uit wat nodig is. De hand moet niet op de knip, maar worden uitgestoken naar iedereen die dat nu nodig heeft. Daarbij moet de Groningse aanpak, eentje die draait om vertrouwen en de vraag wat mensen nodig hebben,  centraal blijven staan. 

Zelfs zonder Corona zou de ongelijkheid in onze samenleving sterk toenemen. Het CPB en het SCP becijferden dat als het beleid omtrent armoede in Nederland niet wordt aangepast, het aantal mensen in armoede in 2035 met een kwart zou stijgen. 

Dit alles wordt voor een groot deel verklaard door een politieke keuze: het jaarlijks verlagen van de bijstand in gang gezet door Rutte 1 en doorgezet in Rutte II en III

Voor onze inwoners is het zo dat de rijksoverheid en de gemeente na de intrede van Corona allerlei maatregelen hebben getroffen om mensen te steunen en overeind te houden. Dat is goed, heel belangrijk en laat zien dat het dus wel kan.

Tegelijkertijd is het ook nog steeds zo dat als je in Nederland aan het bestaansminimum zit je bijstand jaar naar jaar verlaagd wordt, werken nauwelijks loont en hebben we een belachelijk oerwoud aan toeslagenregels gecreëerd waar mensen helemaal in vastdraaien. Dat alles omdat we mensen niet vertrouwen met de regie over hun eigen leven. Als het hierom gaat spreken we niet van ‘trots’ of ‘noodzakelijke investeringen’ zoals we wel doen bij het geven van voordeeltjes aan multinationals om ze binnen de grenzen te houden of leningen aan bedrijven die zich niets aantrekken van hun maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid en vooral geld verdienen voor hun aandeelhouders. 

In Groningen kiezen we er voor om mensen verder te helpen en daar ben ik heel blij mee. Wat iemand nodig heeft staat centraal.  De overtuiging dat de overheid iets betekenisvols kan doen voor mensen die het moeilijker hebben dan anderen. Financieel, maar ook die praktisch hulp nodig hebben of die het geestelijk zwaar hebben en bijvoorbeeld een beroep kunnen doen op zelfdodingspreventie 113 waar onze gemeente een bijdrage aan levert. 

Waarom dan ook hier de nadruk op wat het langjarig beleid van de Rijksoverheid is? Omdat we ontzettend veel last hebben van het beleid dat uit Den Haag komt. Bijna op alle vlakken. En die consequenties raken onze meest kwetsbare inwoners het hardst. Dus de prioriteit moet in Groningen blijven liggen op het de hand toereiken aan de mensen die dat het hardst nodig hebben terwijl we tegelijkertijd op alle fronten moeten vechten tegen waar de Rijksoverheid ons mee opscheept.

De verlaging van de bijstand en het feit dat werken niet loont is daar onderdeel van en daarom dienen we daar een motie over in.

Groen is de weg uit de crisis

We zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering meemaken en de laatste generatie die er iets aan kunnen doen.

Ik herhaal het maar: wanneer een nieuwe crisis zich aandient, is dat geen reden om een andere crisis maar te laten lopen.

De klimaatcrisis is urgent en de eerste consequenties zien we nu al. Het weer verandert snel en stelt ons voor problemen die we in Nederland 20 jaar geleden niet hadden. Al begin juni werd gewaarschuwd om op te passen met ons waterverbruik. Het laat ook zien dat ons gedrag consequenties heeft en dat we bepaalde dingen echt anders moeten doen. Want, wat doen we als het water op is? Is het houdbaar om zoveel te vliegen als we doen? Is het houdbaar om te eten zoals we doen? Waarom is ongezond eten goedkoop en gezond eten duur? En, we weten inmiddels toch wel wat de consequenties zijn van smerige energiebronnen?

Dit soort vraagstukken, dat is geen ‘klimaatambitie’, het is onderdeel van de opgave die we met elkaar hebben om deze crisis zo snel mogelijk in te perken. Alles dat een bijdrage levert aan het versneld vergroenen en verduurzamen van onze gemeente, woningen, energievoorziening staat wat GroenLinks betreft torenhoog op de prioriteitenlijst.

Een waardegedreven samenleving

Waarde gaat over meer dan euro’s. Dat lijken we in de onze samenleving nog wel eens te vergeten. Tijden van crisis geven ook de gelegenheid om ons te bezinnen op hoe we de dingen doen en of dat niet anders zou moeten.

De openbare ruimte is een mooi voorbeeld. Die is van ons allemaal. Toch is het voor velen nog steeds gewoon dat sommige mensen buitensporig veel van die ruimte claimen voor zichzelf en dat ook nog helemaal terecht vinden. Nu we voorlopig anderhalve meter afstand moeten houden is de vraag ‘hoe verdelen we de openbare ruimte’ nog belangrijker. We zien dat de gemeente inzet op het creëren van ruimte voor verblijven, groen, wandelen en spelen. En dat de gemeente buurten en straten faciliteert die iets anders willen met hun openbare ruimte. Mijn fractie ziet daar nog wel een verbetermogelijkheid: veel inwoners blijken helemaal niet te weten wat er allemaal mogelijk is en wat ons betreft ligt er een mooie kans om daar als gemeente actiever iets in te doen.

Mensenrechten, democratie en solidariteit. Allemaal zaken die onmisbaar zijn in een waardegedreven samenleving. We hebben wereldwijd gezien dat mensen de straat op gaan om gelijke rechten op te eisen. Terecht wat GroenLinks betreft. Vandaag herdenken we de afschaffing van de slavernij. Het is goed en belangrijk dat de gemeente Groningen inmiddels uitgebreid aandacht heeft voor dit onderwerp en met een indrukwekkend programma stilstaat bij dit gegeven. Maar, voorzitter, op dit onderwerp hebben we nog forse stappen te zetten en wat mijn fractie betreft zet het college daar vaart achter. 

Cultuur is een ander voorbeeld van iets dat waarde heeft in zichzelf en waarvan de waarde, wat GroenLinks betreft, niet moet worden gemeten langs de eurolat. We zijn in Nederland echt niet zuinig genoeg op onze culturele sector. Het pakket dat er nu ligt is mooi, het is goed dat gezien wordt dat het nodig is, maar het is ook te weinig. 

Tot slot

Waar de nadruk de afgelopen jaren in maatschappelijke debatten en de politieke arena heel erg lag op het creëren van tegenstellingen en framing, moeten we toe naar een stevig inhoudelijk gesprek. Als je goed luistert naar het verhaal van Piet Hein Mulligen, hoofdeconoom van het CBS die het feit dat we in Nederland een ‘high trust’ samenleving hebben aanwijst als een van de belangrijkste succesfactoren voor de sterke samenhang en solidariteit die hier heerst dan kunnen wij dat. Ook al hoor je van alles over individualisering, lijkt het of we elkaar de tent uitvechten en dat het allemaal steeds slechter gaat met onze kinderen, met veiligheid en met de samenleving, laten alle cijfers consistent het tegenovergesteld beeld zien.

Wat de gemeente moet regelen is dat de kennis op orde is en de basis vormen voor dat gesprek. Dus, wat weten we op basis van onderzoek? Want als je tijd en energie gaat focussen op dingen waarvan we weten dat het effectief is, dan komen we met elkaar verder. Daarom willen wij dat het college vooral investeert in dingen waarvan we weten dat het zich in veelvoud terugbetaald. Zowel in euro’s als in bijvoorbeeld welzijn. Vroeg inzetten om problemen later te voorkomen. Ook onze inwoners zijn een belangrijke kennisbron. Er wordt veel gesproken over inspraak en participatie en we hebben in Groningen belangrijke stappen gezet. Maar, we zijn er nog lang niet en het optimaal gebruik maken van de kennisbron die inwoners vormen, dat is een weg vol obstakels. 

We moeten anticiperen op het feit dat we de komende jaren te maken hebben met een maatschappij die er anders uitziet. Het is belangrijk dat onze ambtenaren in staat zijn om in die nieuwe situatie op een goede manier verbinding te leggen met inwoners en we horen graag van het college hoe zij van plan is hiervoor te zorgen.

De gemeenteraadsfracties van GroenLinks en ChristenUnie maken zich zorgen over de toename van dak- en thuislozen in Nederland.

Het CBS schatte vorig jaar een verdubbeling van het aantal dak- en thuislozen in: van 17.800 in 2009 naar 39.300 in 2018. Een steeds groter deel van de dak- en thuislozen lijkt te bestaan uit economisch daklozen: mensen die door financiële omstandigheden hun huis hebben verloren. Met de zware economische tijden voor de boeg vanwege de coronacrisis, zal het aantal mensen in financiële problemen en uiteindelijke dakloosheid alleen maar verder toenemen. En hoe langer zij geen basis hebben, hoe groter de problemen worden.

"Op straat belanden is dramatisch en kan iemands situatie enorm verslechteren. Ook de maatschappij betaalt hier een hoge prijs voor, omdat iemand steeds meer met zorg- en politiediensten te maken krijgt. We moeten er alles aan doen mensen zo snel mogelijk weer van een basis te voorzien."

- Nick Nieuwenhuijsen

Daarom hebben de Groningse fracties van GroenLinks en ChristenUnie het college vragen gesteld over een effectieve aanpak van economische dak- en thuislozen. Zij verwijzen hierbij onder andere naar het project Onder de Pannen dat al enige tijd met succes loopt in de gemeenten Amsterdam en Haarlem. Dit project koppelt economisch dak- en thuislozen aan mensen die een kamer over hebben in bijvoorbeeld een sociale huurwoning. Zij worden voor maximaal één jaar de host voor de dakloze, die hier een klein bedrag voor betaalt en op deze manier op adem kan komen. Ook worden beide personen niet gekort op eventuele uitkeringen en kan zelfs een huurachterstand worden weggewerkt. Tessa Moorlag (ChristenUnie) vult daarbij aan: “Daarnaast kan voor beide partijen eenzaamheid worden tegengegaan, door economisch daklozen onder te brengen bij alleenstaande woningeigenaren en huurders.”

“Wij zien graag dat een gemeente als Groningen, met al haar uitdagingen op het gebied van armoede en wonen, zoveel mogelijk juridische drempels en financiële benadeling verlaagt om kwetsbare Groningers de kans te geven hun leven weer op de rails te krijgen. Want uiteindelijk is een onderdak de beste oplossing tegen dakloosheid."

- Lieke Schoutens

Het heeft even geduurd, maar na twee jaar is het onderzoek Bijstand op Maat afgerond. Aan dit onderzoek hebben bijna 900 Groningers meegedaan die een bijstandsuitkering ontvangen.

GroenLinks-wethouder Mattias Gijsbertsen heeft indertijd hard voor dit onderzoek moeten knokken bij staatssecretaris Klijnsma, omdat de huidige wetgeving weinig ruimte biedt voor vrijheid in het 'bijstandsregime'. De deelnemers werden opgedeeld in verschillende groepen met elk een andere aanpak, om zo na te gaan wat het beste voor hen werkt. 

Zo was er een groep die méér mocht bijverdienen, een groep die helemaal geen verplichtingen had en een groep die intensief en individueel begeleid werd. Met name de laatste groep heeft het goed gedaan. Het is geen verrassing, maar wanneer mensen meer persoonlijke aandacht krijgen en er goed naar hun situatie gekeken wordt, kan dat hen enorm verder helpen.

Hoe logisch dit ook klinkt, het reguliere bijstandsbeleid lijkt hier allesbehalve op. Mensen moeten veelvuldig te solliciteren, ook op functies die veel te laag of juist te hoog gegrepen zijn, en op de hulp en aandacht die ze ontvangen is de afgelopen jaren veel bezuinigd.

Voor GroenLinks is het daarom duidelijk dat de gemeente er alles aan moet doen een zo persoonlijk mogelijke benadering mogelijk te maken waarbij we niet kijken naar wat er moet, maar wat iemand wil, kan en nodig heeft. Dat vraagt van coaches en begeleiders dat ze een persoonlijke vertrouwensband op kunnen zetten die zonodig langdurig kan worden vastgehouden. Voor de gemeente betekent dit het absoluut minimaliseren van wisselingen van begeleiders door bijvoorbeeld meer in te zetten op langdurige arbeidsrelaties. Een leerpunt dat in onze ogen ook van grote betekenis is voor terreinen als WMO- en Jeugdzorg.

Het heeft even geduurd, maar na twee jaar is het onderzoek Bijstand op Maat afgerond. Aan dit onderzoek hebben bijna 900 Groningers meegedaan die een bijstandsuitkering ontvangen.

GroenLinks-wethouder Mattias Gijsbertsen heeft indertijd hard voor dit onderzoek moeten knokken bij staatssecretaris Klijnsma, omdat de huidige wetgeving weinig ruimte biedt voor vrijheid in het 'bijstandsregime'. De deelnemers werden opgedeeld in verschillende groepen met elk een andere aanpak, om zo na te gaan wat het beste voor hen werkt. 

Zo was er een groep die méér mocht bijverdienen, een groep die helemaal geen verplichtingen had en een groep die intensief en individueel begeleid werd. Met name de laatste groep heeft het goed gedaan. Het is geen verrassing, maar wanneer mensen meer persoonlijke aandacht krijgen en er goed naar hun situatie gekeken wordt, kan dat hen enorm verder helpen.

Hoe logisch dit ook klinkt, het reguliere bijstandsbeleid lijkt hier allesbehalve op. Mensen moeten veelvuldig te solliciteren, ook op functies die veel te laag of juist te hoog gegrepen zijn, en op de hulp en aandacht die ze ontvangen is de afgelopen jaren veel bezuinigd.

Voor GroenLinks is het daarom duidelijk dat de gemeente er alles aan moet doen een zo persoonlijk mogelijke benadering mogelijk te maken waarbij we niet kijken naar wat er moet, maar wat iemand wil, kan en nodig heeft. Dat vraagt van coaches en begeleiders dat ze een persoonlijke vertrouwensband op kunnen zetten die zonodig langdurig kan worden vastgehouden. Voor de gemeente betekent dit het absoluut minimaliseren van wisselingen van begeleiders door bijvoorbeeld meer in te zetten op langdurige arbeidsrelaties. Een leerpunt dat in onze ogen ook van grote betekenis is voor terreinen als WMO- en Jeugdzorg.

Groningen staat in de top drie van gemeenten met de meeste armoede. Een op de zes kinderen groeit op in armoede. Om die reden is er de afgelopen jaren intensief ingezet op armoedebestrijding. Meer mensen in armoede konden meedoen met sport, cultuur en andere sociale voorzieningen. Het bereik van de voorzieningen is gegroeid en deelnemers waren tevreden over de aangeboden ondersteuning. Met het plan ‘Toekomst met Perspectief’ stelt GroenLinks wethouder Mattias Gijsbertsen voor daar nog een flinke schep bovenop te doen.

Gijsbertsen: “In onze gemeente neemt de kortdurende armoede, ook als gevolg van de economische groei, af, maar de langdurige armoede neemt nog altijd toe. Er is sprake van armoede-overdracht van ouder op kind. Wij willen kijken hoe we juist die langdurige armoede kunnen doorbreken.” Met het inzetten van ervaringsdeskundigen, het opkopen van schulden, maatwerk, vertrouwen en mensen weer regie over hun leven geven hoopt de wethouder deze ambitie te bereiken.

Groningen is de grootste gemeente die mee gaat doen aan een experiment, waarbij coffeeshops de komende vier jaar alleen nog legaal geproduceerde wiet mogen verkopen van telers die door de overheid zijn aangewezen.

Wat GroenLinks woordvoerder Mirjam Wijnja betreft worden softdrugs in Nederland zo snel mogelijk gelegaliseerd. Haar fractie heeft hier in het verleden al vaker voor gepleit. Het voorliggende experiment kan daartoe een aanzet zijn, al zitten er wel de nodige haken en ogen aan. Wijnja: “Dit experiment is gebrekkig, maar het enige haalbare dat nu op tafel ligt en waarschijnlijk een eerste stap die de mogelijkheid biedt tot een duurzame verbetering van het Nederlandse softdrugsbeleid. En dat einddoel is voor GroenLinks het meest belangrijk.”

Je kunt hier het hele debat terugkijken.

De SP in Groningen was vandaag aanwezig bij een bomvolle Grote Markt. De FNV meldt dat er zo'n 6.500 mensen waren aanwezig bij manifestatie voor de pensioenstakingen. Wij als SP vinden het belangrijk dat er een goed akkoord komt en daarom waren wij vandaag aanwezig. 

Het kabinet heeft het pensioenakkoord geblokkeerd. En dat is schandalig! Daarom is het goed dat mensen vandaag zo massaal naar de Grote Markt zijn gekomen.

Want is het rechtvaardig dat de pensioenleeftijd alsmaar blijft stijgen? Dat de pensioenen al jaren niet meestijgen met de prijzen terwijl alles duurder wordt? En dat zzp’ers en flexwerkers niet kunnen rekenen op een goed pensioen? Miljarden weggeven aan rijke aandeelhouders en multinationals, terwijl gewone Nederlanders moeten vechten voor een fatsoenlijke oude dag, is niet rechtvaardig. 

De SP wil de pensioenleeftijd terug naar 65 jaar. Daarom werken we samen met de FNV, PvdA en GroenLinks. We trekken nu samen op om een eerste stap te zetten: terug naar 66 jaar. Dus is de eis 66 jaar, geen dag langer.

Premier Rutte en zijn regering maken ons mooie land steeds onrechtvaardiger. Dat moet veranderen, daarom staan we nú samen op voor een rechtvaardig land. Sluit je dus aan bij onze beweging en word Vriend voor Rechtvaardigheid!

Ga naar rechtvaardigheid.nl/pensioenen en sluit je aan!

Steun ons en we gaan samen aan de slag om uw buurt te verbeteren.

form.antibot { display: none !important; }