Poliflw

Om een halt toe te roepen aan de alsmaar oplopende kosten van de jeugdzorg neemt het college van Amsterdam een aantal ingrijpende maatregelen. Komend jaar worden budgetplafonds en een gedeeltelijke cliëntenstop ingevoerd. De gemeente accepteert dat daardoor wachtlijsten kunnen ontstaan. Daarnaast wil het college per 2021 een stelselwijziging doorvoeren.

Resultaatafspraken

Aanbieders van hoog specialistische jeugdhulp krijgen daarbij resultaatafspraken mee om met een vooraf vastgesteld budget zorg te bieden aan een vooraf overeengekomen aantal cliënten. Dat heeft wethouder Simone Kukenheim (jeugdzorg, D66) aan de gemeenteraad laten weten. ‘De huidige situatie is simpelweg financieel onhoudbaar’, aldus Kukenheim.

Overbesteding

De gemeente stevent mogelijk af op een ‘overbesteding’ op de jeugdzorg van 21 miljoen euro over 2019, ondanks dat er bij de voorjaarsnota al 23,3 miljoen euro extra voor de jeugdzorg was uitgetrokken. De medio dit jaar genomen beheersmaatregelen met een beoogde besparing van 15,4 miljoen euro hebben nog onvoldoende opgeleverd. Daarbij werd onder meer ingezet op minder doorverwijzingen naar zwaardere zorgvormen. Tot nu toe hebben de maatregelen zo’n 5 miljoen euro opgeleverd. De verwachting is dat er komend jaar door een daling van de doorverwijzingen nog eens 5 miljoen euro kan worden bespaard.

Wachtlijsten

Om meer grip op de betaalbaarheid van de jeugdzorg te krijgen, wordt per januari een budgetplafond ingesteld voor aanbieders van hoog specialistische jeugdhulp. Dat plafond was eerder losgelaten om de oplopende wachttijden te verkleinen. In de praktijk is gebleken dat er daardoor te veel kinderen terecht komen in de zwaarste vorm van specialistische hulp, aldus Kukenheim. Een groot aantal aanbieders heeft aangegeven dat zij door het instellen van de budgetplafonds een harde cliëntenstop moeten afkondigen. Amsterdam accepteert met het instellen van budgetplafonds dat er wachtlijsten zullen ontstaan, zo schrijft Kukenheim aan de raad.

Evaluatie Wmo naar voren

De SP en PvdA stipten de problematiek woensdag kort aan. De PvdA wil dat de evaluatie van het Wmo-abonnementstarief naar voren wordt gehaald. Die staat nu voor volgend jaar in de planning. Veel gemeenten zien een aanzuigende werking sinds de inkomensonafhankelijke eigen bijdrage voor Wmo-maatwerkvoorzieningen op 1 januari van kracht is geworden. De SP vindt dat de gemeentelijke tekorten op de jeugdzorg en Wmo door het kabinet gedicht moeten worden. De SP diende daarvoor dinsdag al, tijdens de begrotingsbehandeling van Binnenlands Zaken, een amendement in. GroenLinks gaat tijdens het Wetgevingsoverleg VWS, gepland op 18 november, om meer geld voor de jeugdzorg pleiten.

Te forse bezuinigingen

Het is maar de vraag of een meerderheid van de Kamer de voorstellen van de SP en GroenLinks gaat steunen. Regeringspartijen VVD en D66 hebben aangeven voorlopig geen extra geld voor gemeenten te willen vrijmaken. Ook CDA en ChristenUnie zijn terughoudend. D66-Kamerlid Rens Raemakers stelt dat het kabinet de te forse bezuinigingen van het vorige kabinet op de Wmo en jeugdzorg deels heeft gerepareerd. Raemakers wijst op het Fonds tekortgemeenten (‘stroppenpot’), waarbij vorig jaar 200 miljoen euro is verdeeld onder 77 gemeenten die forse tekorten over 2016 en 2017 op de Wmo en jeugdzorg hadden. De helft van die 200 miljoen is overigens door gemeenten zelf betaald. Raemakers doelt ook op de miljard euro voor de jeugdzorg die het kabinet verspreid over 2019, 2020 en 2021 aan gemeenten beschikbaar stelt. ‘Eind 2020 evalueren we weer en bekijkt een nieuw kabinet welk bedrag structureel nodig is’, aldus Raemakers.

Er is een derde actie vanuit gemeenteland ingezet om het kabinet te overtuigen van de noodzaak extra geld vrij te maken voor de jeugdhulp. Op initiatief van vijf gemeenten is een petitie opgesteld, waarin voltallige colleges ‘Den Haag’ oproepen te zorgen voor een adequate verhoging van het jeugdhulpbudget. De petitie wordt uiterlijk begin juni aan het kabinet en de Tweede Kamer overhandigd

Collegevergadering

De oproep om de petitie te tekenen is donderdag naar 1.455 wethouders en burgemeesters gestuurd, vertelt wethouder Rob Jonkman (financiën) van Opsterland, die de actie coördineert. De actie is samen met Oldebroek, Tytsjerksteradiel, Nunspeet en Heerenveen opgezet. Ruim 40 colleges, waaronder Haarlemmermeer, hebben de petitie meteen al ondertekend. Na dinsdag - na de wekelijkse collegevergaderingen overal in het land - zullen veel meer positieve reacties komen, verwacht Jonkman. ‘De meeste colleges zullen het eerst gezamenlijk willen bespreken.’

Elke actie zinvol

De actie volgt op de open brief van de VNG en op de open brief van de ruim 250 wethoudersvan regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Deze actie ondersteunt en onderschrijft de boodschap van beide open brieven. ‘De nood is zo hoog dat elke actie zinvol is’, benadrukt Jonkman. Bovendien heeft deze actie een andere doelgroep: voltallige colleges met wethouders van zowel landelijke als lokale partijen. ‘De problematiek in de jeugdzorg stijgt uit boven partijpolitiek. Met kunst en vliegwerk timmeren we onze begrotingen dicht. Bezuinigingsmaatregelen raken alle portefeuilles, ook die van de burgemeester.’