Poliflw

Vanmiddag heeft fractievertegenwoordiger Judith Klokkenburg, samen met het CDA, D66, PvdA, GroenLinks, NIDA, HSP en de Partij voor de Dieren, de inspiratienota '100% toegankelijk Den Haag' gepresenteerd. Samen met de minister van Gehandicaptenzaken Rick Brink overhandigden zij de nota aan het college.

Judith Klokkenburg: "Deze inspiratienota staat boordevol ideeën om van Den Haag een toegankelijke stad te maken. Steeds vaker krijgen we klachten over niet toegankelijke gebouwen, festivals en bijvoorbeeld blindengeleidestroken die nergens toe leiden of waar fietsen overheen geparkeerd staan. Allerlei zaken waardoor mensen met een beperking onvoldoende mee kunnen doen in onze stad. En we willen juist een inclusieve stad zijn, waar mensen met een beperking gelijkwaardig mee kunnen doen."

In de nota zijn vele maatregelen te lezen. "Veel maatregelen zijn gericht op mensen met een fysieke beperking, zoals voldoende invalidetoiletten, drempelloze entrees en de toegang van elektrische rolstoelen in al het OV. Maar ook vragen we aandacht voor voldoende prikkelarme plekken (dus niet elk park vol stoppen met allerlei activiteiten), een toegankelijke gemeentelijke website voor blinden en slechtzienden en voorstellingen voor dove mensen. Het is vooral van belang dat in alles wat de gemeente doet, vooraf rekening wordt gehouden met toegankelijkheid. Niet dat we keer op keer achteraf moeten concluderen: dit had anders gemoeten." 

Hieronder kunt u de volledige nota lezen. 

De Haagse partijen NIDA, ChristenUnie/SGP, GroenLinks en PvdA komen vandaag met een initiatiefvoorstel om op te komen voor de rechten van staatlozen in Den Haag. Sommige staatlozen staan ten onrechte geregistreerd bij de gemeente als ‘nationaliteit onbekend’, waardoor ze niet in aanmerking komen voor de rechten die ze volgens de Staatloosheidsverdragen hebben, zoals reizen, trouwen en naturaliseren. De gemeente moet met een proactieve aanpak deze groep tegemoet komen, vinden de partijen.

“Om van de status ‘nationaliteit onbekend’ af te komen en de status staatloos te krijgen, moet een staatloze nu zelf aantonen dat geen enkel land ter wereld hem erkent”, zegt Cemil Yilmaz, fractievertegenwoordiger van NIDA. “Maar dat is een onmogelijke opgave, helemaal voor kinderen. Het kan zelfs zo zijn dat tweede generatie kinderen de status ‘nationaliteit onbekend’ hebben. Daarom roepen we in het voorstel op om maximaal gebruik te gaan maken van de ruimte die de gemeente heeft om zélf de status vast te stellen.” ChristenUnie/SGP-fractievertegenwoordiger Koen van Haeften hoopt dat staatlozen door dit voorstel eindelijk uit het juridische niemandsland komen. “Zo kunnen ze zich in alle rust gaan bezighouden met hun plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt, in plaats van met hun eindeloze tocht langs ambassades en autoriteiten. In een stad waar we omzien naar elkaar moeten we ook aan deze groep bestaanszekerheid bieden.” 

GroenLinks-raadslid Serpil Ates vult aan: “We willen dat wordt onderzocht tegen welke problemen in de dienstverlening staatlozen aanlopen. Wordt hun problematiek herkend? Krijgen ze een begrijpelijke uitleg over hun status?” Het past Den Haag, als stad van Vrede en Recht, om zich hard te maken voor deze groep, vindt PvdA-raadslid Mikal Tseggai. “We mogen deze groep niet langer laten wachten op goede regelgeving en moeten als gemeente alles doen wat we kunnen om hen te helpen.”

Lees hier de bijdrage van Pieter Grinwis aan het debat over het coalitieakkoord op 19 december 2019.

Voorzitter, terwijl we naar dit IJspaleis fietsten hadden we misschien wel de hemelse klanken van de Messiah of het Weihnachtsoratorium in onze oren, of hoorden we één van de vele Christmas Carols voorbij waaien. In deze adventstijd op weg naar Kerst, moeten wij vandaag debatteren over een coalitieakkoord. Over contrasten gesproken. Een coalitieakkoord bovendien waarvan het jammer is dat het nodig is, maar waarbij ook geldt dat het goed is dat het er is. Daarom allereerst mijn hartelijke felicitaties aan de gloednieuwe coalitie met dit akkoord.

Voorzitter, het was 19 september, vandaag precies drie maanden geleden, dat we op deze plek de begroting van het vorige college bespraken. Niet te geloven wat er sindsdien in dit huis en in deze stad is gepasseerd. Daarom sta ik hier ook met gemengde gevoelens. In het besef dat we nog steeds niet zeker weten wie dader en wie slachtoffer is. Ik begrijp hoe vreselijk zuur deze dag is voor Groep de Mos, maar dat laat onverlet dat het een zwaktebod is om hier niet te verschijnen. Ook zij zouden moed kunnen putten uit dit akkoord: er worden immers veel afspraken uit het vorige coalitieakkoord gecontinueerd.

Hoe dat ook zij, voor de ChristenUnie/SGP is het glas halfvol. Goed dat het college bijvoorbeeld hard blijft lopen om Zuidwest, één van de meest kwetsbare delen van onze stad, te laten opbloeien. Maar u weet ook, alleen meer aandacht brengt oplossingen nog niet dichterbij. De Moerwijkers moeten het nu echt gaan merken, de bewoners in een beschimmelde woning, in een overbelast portiek, in een door ratten geplaagde omgeving. Want na de mooie woorden, is het nu tijd voor de daden. Ik zeg het tegen het hele college, maar gelet op deze onderwerpen zeker tegen collega Balster: kom als een raket uit de startblokken! 

En laat op dezelfde manier de inwoners van onze stad die gebukt gaan onder armoede en schulden wat merken van de extra inzet van het stadsbestuur. Hebben de onderhandelaars in dit kader overwogen om, evenals de gemeente Arnhem voor volgend jaar heeft aangekondigd, de schulden die de bewoners nog hebben uitstaan bij de gemeente kwijt te schelden? Is het geen tijd voor een Jubeljaar?

Het stemt mij dankbaar om te zien hoe dit nieuwe stadsbestuur, waar mijn fractie weliswaar niet toe behoort, zich toch heeft willen laten inspireren door tal van onze voorstellen van de afgelopen jaren. Door onze tegenbegroting “Voor een betere kijk op Den Haag”, met daarin een forse tempering van de bezuinigingen op zorg en welzijn, een investering in extra handhavers en betere bestrijding van ondermijning en een iets hogere bijdrage van woningeigenaren. Door onze discussienota “Voor een woonstad met toekomst” met onder andere de tijdelijke zelfbewoningsplicht. Door ons gezamenlijke initiatief “Laat ’t Leefbaar, Verminder Verkamering”, met een vergunningplicht voor kamerverhuur aan meer dan twee personen. En door het voorstel “Van het lachgas af”, met een verbod op de verkoop van lachgas in onze stad. Hulde! 

PijnpuntenMaar voorzitter, het akkoord biedt niet alleen veel moois, er is ook een aantal pijnpunten, waar ik niet aan voorbij kan gaan. Ik noem er twee: de bezuinigingen op zorg en jeugd en de invulling van het prostitutiebeleid. 

Allereerst de bezuinigingen op zorg en jeugd. Trots werd er bij de perspresentatie door collega’s Koster en Balster gesproken over een halvering van de bezuinigingen ten opzichte van de eerder gepresenteerde begroting. Maar voorzitter, wat een mythe is dat. Oké, de structurele bezuinigingen zijn met een kleine 25 miljoen dan wel wat onsjes minder dan de ruim 32 miljoen uit de ingetrokken begroting, maar het verschil van 7,6 miljoen is nog niet eens een kwart minder. En dan boeken de coalitiepartijen de incidentele bijdrage van het kabinet ook nog eens structureel in.

En laten we niet over het hoofd zien: in 2020 - en dat begint al over minder dan twee weken! - boekt deze coalitie een bezuiniging van 20,6 miljoen in. Dat is nog geen schamele 0,7 miljoen minder dan in de vorige begroting. Weliswaar komt er eenmalig 14,5 miljoen aan landingsgeld voor de komende jaren beschikbaar, maar er ligt intussen ook een uitspraak van de rechter dat de jeugdzorgtarieven omhoog moeten. En dat zal niet gratis zijn. Hoe gaat die bezuiniging van nota bene meer dan 20 miljoen, die over anderhalve week ingaat, ingevuld worden? Wie gaat daar de prijs voor betalen? Welke zorgbehoevende oudere krijgt minder thuiszorg, welke kwetsbare jongere kan straks niet meer naar zijn dagbesteding? Daarover tasten we als raad nog volledig in het duister, maar ook zorgbehoevenden en zorgaanbieders weten totaal nog niet waar ze aan toe zijn. En dát terwijl we ook en passant nog even een forse wijziging doorvoeren in de financieringssystematiek. Voorzitter, duidelijkheid is gewenst, eigenlijk voordat 2020 begint, maar uiterlijk in de begroting die eind januari verschijnt. En om dat zeker te stellen de volgende motie, met als dictum:

verzoekt het college bij het opstellen van de nieuwe programmabegroting 2020-2023 meer duidelijkheid te bieden over de maatregelen behorend bij de voorgenomen bezuinigingen dan in de ingetrokken begroting, de onzekerheid hierover bij de aanbieders - van met name maatschappelijke opvang, beschermd wonen en Housing First - zo snel mogelijk weg te nemen en in de begroting duidelijk te maken hoe de € 6 miljoen ter verzachting van de jeugd- en zorgtekorten wordt aangewend.  

Voorzitter, ten tweede maak ik me zorgen over het grote onrecht dat nog steeds dagelijks in onze raamprostitutiestraten plaatsvindt. Er is gelukkig kort aandacht voor sekswerkers die uit de prostitutie willen stappen. Maar we weten vanuit de hulpverlening hoe ingewikkeld het voor hen is om echt uit de handen van pooiers en huisjesmelkers te raken en ook de volgende stap weg uit deze branche vol uitbuiting te zetten. Laat de nieuwe coalitie zich dus ook inzetten voor echte (re-)integratie in onze samenleving. Is zij daartoe bereid? En is het college bereid om als verplaatsing van de raamprostitutie een feit wordt, iedere sekswerker een op maat gesneden aanbod aan te bieden om uit te stappen? Zo kan en passant het aantal mensonterende ramen fors worden teruggebracht. 

PluspuntenVoorzitter, na deze twee pijnpunten, kom ik op twee pluspunten uit het coalitieakkoord, over wonen en drugs. Op de goede voornemens inzake duurzaamheid en mobiliteit ga ik nu niet verder in, aangezien daar weinig is veranderd.

Collega Balster en ik hebben de afgelopen jaren zij aan zij geknokt voor betaalbare toegang tot Den Haag als woonstad. En daarom hebben we gepleit voor een scherpere aanpak van particuliere beleggers die schaarse koopwoningen voor de neus van starters wegkapen. En hebben we ons samen ingezet om de ongecontroleerde groei van verkamering aan banden te leggen. Voormalig wethouder Wonen Revis was bij deze voor de leefbaarheid van onze stad zo belangrijke onderwerpen niet bepaald haantje de voorste, dus ik ben blij dat er in dit coalitieakkoord een paar belangrijke wissels omgaan. En ik hoop dan ook dat wethouder Balster met gezwinde spoed aan de slag gaat om de heel mooie woonparagraaf uit te voeren.

Als tweede ben ik blij dat de nieuwe coalitie de roze bril heeft afgezet als het gaat om het kijken naar drugs, coffeeshops en lachgas. Dat er niet langer wordt weggekeken van de o zo vervelende gevolgen die een pilletje of ballonnetje kunnen hebben. Ik ben dan ook verheugd dat deze coalitie, net als mijn fractie, van het schadelijke lachgas af wil. En wat een timing: op de dag van de presentatie van het akkoord werd vanuit ‘het andere Den Haag’ een verbod op de verkoop en het bezit van lachgas aangekondigd. We weten echter allemaal dat dit verbod nog wel even op zich laat wachten, zeker nu een aantal liberale en libertijnse partijen in het andere Den Haag nog weigeren de welbekende roze bril af te zetten. Gelukkig zijn de lokale VVD, D66, GroenLinks en PvdA verstandiger. En daarom mijn oproep aan het nieuwe college: neem voortvarend het initiatiefvoorstel ‘Van het lachgas af’ in behandeling en wacht niet tot het gekissebis honderd meter verderop ten einde is. Graag reactie.

UitdagingenVoorzitter, na twee pijn- en twee pluspunten, benoem ik graag ook nog twee uitdagingen voor het nieuwe college. Natuurlijk is het eerste woord dat dan valt ‘integriteit’. Terecht is hier veel aandacht voor in het coalitieakkoord. Maar voorzitter, integriteit krijg je natuurlijk niet geregeld op papier. Het moet blijken in de praktijk, waarbij heel goed beseft moet worden dat “Integrity is doing the right thing, even when no one is watching”, zoals C.S. Lewis het zo treffend verwoordde. Voor ons allen de uitdaging om het nieuwe integriteitsbeleid zo concreet mogelijk te maken. Mijn vraag aan de nieuwe coalitie is daarom, met de bevindingen van de integriteitscommissie scherp op het netvlies: hoe zien ze dat nou precíes voor zich? Wat gaat er in de praktijk veranderen op het gebied van subsidieverstrekking; van vergunningverlening; van opdrachtgeverschap naar grote bouwcombinaties; van het uitruilen van zaken buiten de collegetafel en op het gebied van de zogenoemde non-interventiepraktijk? Die laatste twee getuigen immers van een “ongepaste bestuurscultuur”, en niet van een “collegiaal bestuur”, zoals de adviescommissie terecht opmerkt. Graag een grondige reactie.

Als tweede de uitdaging om er echt voor de héle stad te zijn. De prioriteit die de nieuwe coalitie aan Zuidwest geeft, is wat dit betreft hoopgevend. Maar er is meer nodig. De grootste fractie in deze raad, die veruit het grootste werd in de oudere volkswijken, doet namelijk niet meer mee. Mijn oproep aan het college is dan ook: reik iedereen de hand, ook in de raad. Niet alleen aan mijn partij, als constructieve oppositie, maar ook aan de grootste fractie van deze raad. De partijen die nu in het college plaatsnemen hebben onmiskenbaar hun electorale basis op het zand. Het is aan dit college om te laten zien dat het oog heeft voor elke plek en elke inwoner van onze stad. Dat het ook een boodschap heeft aan Laak, Leyenburg, Duindorp en Scheveningen. Wat dat betreft geeft de nieuwe passage over de vreugdevuren te denken. Die is zo ontzettend kil. Met geen woord wordt gerept over de ‘traditie’, laat staan over de waarde die deze heeft voor gemeenschappen in onze stad. Waak ervoor dat u zich niet opsluit in het IJspaleis, druk met afstemmen en overeenstemming zoeken, is daarom mijn oproep aan het nieuwe college. Wees geen regentesk college, maar een rechtvaardig college, dat blijvend oog heeft voor de echte noden in de stad die het bestuurt.

Slot Voorzitter, ik rond af. Ruim 2000 jaar geleden klonk in de buurt van Bethlehem: “Zie, ik verkondig u grote blijdschap, die voor heel het volk wezen zal”. Zoals u weet, had dat geen betrekking op een coalitieakkoord, maar op de komst van een kind, hét Kind, Christus. Natuurlijk hoop ik dat het coalitieakkoord en de uitvoering daarvan heel het Haagse volk zal vervullen met blijdschap. Dat is echter geen sinecure, zoals we alleen vandaag al in allerlei toonaarden hebben kunnen horen. Daarom ben ik blij dat we volgende week weer Kerst kunnen vieren, een feest van vrede en vreugde voor iedereen, een feest om blij van te worden, van de meest loyale coalitiekameraad tot het meest geharnaste oppositielid. Die vreugde van het kerstfeest, van het Christusfeest, wens ik u daarom graag allemaal toe. Én wijsheid, om onze geliefde stad goed, getrouw en rechtvaardig te besturen. Dank u wel. 

“Het is meer dan jammer dat er een nieuw coalitieakkoord voor Den Haag nodig was, maar het is goed dat VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA tot een akkoord gekomen zijn en dat vandaag hebben gepresenteerd. Dat is een felicitatie waard”, vindt fractievoorzitter Pieter Grinwis. “Samen voor de stad, een prachtige titel, waarvan ik hoop dat ze die ten volle waar gaan maken. Dit vernieuwde stadsbestuur zal vanaf dag één namelijk alle zeilen moeten bijzetten om de verhitte gemoederen in grote delen van de stad tot bedaren te brengen. Daarbij zal het college meer tact aan de dag moeten leggen, dan in de afgelopen weken is gebeurd in relatie tot de vreugdevuren. Meer dan ooit hebben we behoefte aan een stadsbestuur dat verbinding weet te brengen tussen zand en veen, aan een stadsbestuur dat er voor iedereen is. Dat zal een forse opgave zijn voor deze coalitie, die haar electorale basis toch vooral heeft op ’t zand.”

In steeds meer Haagse woonwijken neemt verkamering toe. Woningen worden steeds vaker omgezet in los verhuurbare kamers met allerlei leefbaarheidsproblemen tot gevolg. Onze mailboxen stromen vol met klachten uit bijvoorbeeld Leyenburg en Rivierenbuurt: overbewoning, geluidsoverlast en steeds meer (wees)fietsen op smalle stoepen. ChristenUnie/SGP, GroenLinks en Hart voor Den Haag/Groep de Mos trekken een streep en dienen een initiatiefvoorstel in om de overlast van te veel kamerverhuur te beperken en daarmee de leefbaarheid in Haagse woonwijken te beschermen. Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP): “Al meer dan een jaar dringen we aan op aanscherping van het kamerbewoningsbeleid, maar de wethouder blijft het voor zich uitschuiven. Ondertussen gaat de verkamering van onze stad gewoon door en nemen leefbaarheidsproblemen hand over hand toe. Wij van GroenLinks, Hart voor Den Haag en ChristenUnie/SGP vinden dat dit groeiende probleem nu aangepakt moet worden. En daarom komen wij vandaag met een aantal stevige voorstellen om verkamering aan banden te leggen.”

Een quotum van 5% voor een leefbare buurt

Terwijl het splitsen van woningen eerder dit jaar wél aan banden is gelegd, is verkamering in de meeste wijken nog onbeperkt mogelijk. En evenals woningsplitsing gaat verkamering ten koste van de sociale cohesie en leefbaarheid in een wijk, misschien nog wel in sterkere mate. Neem bijvoorbeeld de wijk Leyenburg, waar alleen dit jaar al 25 woningen zijn omgezet naar kamerverhuur aan 4 of meer personen. William de Blok (Hart voor Den Haag): “Meer bewoners op minder ruimte zorgt voor problemen, bijvoorbeeld in Leyenburg en in de Rivierenbuurt. Verkamering heeft gevolgen voor het wooncomfort, de leefbaarheid en sociale cohesie in een buurt. Daarom gaan we dit tegen door de vergunningplicht strenger te maken. De vergunningplicht gaat van 4 naar 3 personen en we stellen voor dat maximaal 5% van de woningen in een wijk nog maar gebruikt mag worden voor deze aangescherpte vergunde kamerverhuur. Zo kan elke Haagse inwoner zich weer thuis gaan voelen in zijn eigen wijk.”

Daarnaast stellen de fracties voor te onderzoeken hoe schaarse koopwoningen - dat zijn de relatief goedkope koopwoningen in onze stad - beter beschermd kunnen worden tegen kamerverhuur. “Nu worden ze maar al te vaak opgekocht door particuliere beleggers die én de prijs opdrijven én deze woningen vaak verkameren. Wij willen dat het college op korte termijn onderzoekt of een verbod op kamerverhuur in het schaarse segment kan helpen om deze koopwoningen te behouden voor bijvoorbeeld koopstarters. Steden als Delft en Utrecht beschermen hun schaarse woningen niet voor niets ook tegen verkamering”, aldus Pieter Grinwis.

Bouw kamers bij in plaats van bestaande woningen te verkameren

De fracties zijn zich ervan bewust dat er wel degelijk kamers nodig zijn in Den Haag. “De vraag naar kamers is er zeker, bijvoorbeeld onder studenten, starters op de arbeidsmarkt en arbeidsmigranten”,  zegt Mariëlle Vavier (GroenLinks). “Alleen dit jaar al zijn er ruim 130 vergunningen voor verkamering door de gemeente verstrekt. En dan zijn er nog de verkamerde woningen waar geen vergunning voor nodig is. De behoefte is er dus, maar die moeten we vooral gaan vervullen door bij te bouwen. Te veel bewoners ervaren overlast door overmatige verkamering in de buurt.” Daarom willen de fracties dat er voortaan een leefbaarheidscheck wordt gedaan. Vavier: “Daarbij wordt bekeken of kamerbewoning een negatieve invloed heeft op de buurt. Als dat zo is, dan komt die vergunning er niet. En zo wel, dan moeten er maatregelen worden getroffen om de overlast te beperken, zoals goede geluidsisolatie.”

Het initiatiefvoorstel “Laat ’t Leefbaar, Verminder Verkamering” bevat de volgende zeven voorstellen:

Fractievoorzitter Pieter Grinwis: “Het college heeft van een onderzoeksmotie een keiharde eis gemaakt om een vergunning al of niet te verlenen. Daarmee gaat het college een stuk verder dan de raadsuitspraak op 17 oktober. Toen stemde de raad namelijk in met een onderzoek naar de mogelijkheid van het opnemen van de aansprakelijkheid als vergunningsvoorwaarde. Door dit nu ineens als harde vergunningsvoorwaarde op te nemen, slaat het college, nog meer dan degenen die de motie in hebben gediend (GroenLinks, VVD, D66 en Partij voor de Dieren) onze in die raadsvergadering gegeven waarschuwing in de wind. Toen waarschuwde ik er namelijk voor dat de bouwers nooit een verzekeraar zullen kunnen vinden die tegen een schappelijk tarief een aansprakelijkheidsverzekering wil afsluiten. Als het mogelijke gevolg van een calamiteit zo groot is, zullen de premies óók bij een kleine kans van optreden onbetaalbaar zijn voor een vrijwilligersorganisatie.”

Grinwis vraagt het college daarom hoe het kan dat de onderzoeksmotie ineens uitgelopen is op een harde vergunningsvoorwaarde. “Door te zeggen dát de aansprakelijkheid geregeld kan worden met een verzekering heeft het college alleen de vraag: ‘kan het?’ beantwoord. Maar hebben ze ook bedacht wat de praktische consequenties voor de bouwers zijn, als ze zo'n voorwaarde stellen? Kunnen we met de torenhoge, voor een vrijwilligersorganisatie onbetaalbare premies voor een aansprakelijkheidsverzekering in het achterhoofd, dit redelijkerwijs wel van hen verwachten? De vraag stellen is hem beantwoorden.”

Grinwis vraagt zich naar aanleiding hiervan af met welke grondhouding het stadsbestuur eigenlijk kijkt naar de vergunningaanvragen. “Wil je graag een vergunning afgeven en gun je Scheveningen en Duindorp een verantwoord vreugdevuur, of ga je als een boekhouder te werk, waarbij aan alle eisen, inclusief de onredelijke, onverkort moet zijn voldaan? De gemeente verschuilt zich toch niet achter een lijstje af te vinken criteria om daarna droog te constateren dat niet is voldaan aan alle criteria en dus de vergunning niet kan worden verleend? Ik ben benieuwd wat het antwoord van het stadsbestuur hierop is.” Hij heeft het college met klem verzocht de vragen mee te wegen bij de besluitvorming en te beantwoorden vóór het raadsdebat over de vergunningen op 28 november.

Voorzitter. Het was donderdagochtend, 12 september. Terwijl we in deze zaal debatteerden over de fiets die ruimer baan moet krijgen in onze stad, hielden we met een schuin oog onze mailbox in de gaten. We keken immers vol spanning uit naar de begroting. We wisten natuurlijk dat het college voor een ingewikkelde afweging stond. Immers, een structureel tekort van zeventig miljoen euro poets je niet zomaar even weg. Hoe zou dit college met partijen van links tot rechts, van elitair tot volks, dat tekort hebben opgelost?  

Voorzitter, toen ik de begroting uit had, bekroop mij niet alleen een gevoel van teleurstelling, maar ook van grote zorg. De keuzes van dit politiek veelkleurige college zijn niet de keuzes van de ChristenUnie/SGP. Hun prioriteiten zijn niet de onze. Dit is niet hoe ik de toekomst van onze stad zie. Ik pleit vandaag voor een betere kijk op Den Haag. Voor een begroting en beleid waarbij we niet langer wegkijken, maar omkijken naar elkaar en beter vooruitkijken.

Kijk niet langer weg…

Voorzitter, met welke bril kijken wij eigenlijk naar de werkelijkheid, kijken wij naar onze stad? Welke bril zetten we op? En welke bril hebben we nodig?Dat we soms door een andere bril moeten kijken, werd weer eens duidelijk begin deze maand. Plaatsvervangend politiechef Paul Entken sprak niet mis te verstane woorden in deze zaal. Hij waarschuwde voor de grote groei van drugsmarkten. En hij zei het minister Grapperhaus na: “We moeten het eens hebben over de vraagkant van de drugsmarkt.” En terecht, een markt zonder vraag bestaat niet. De snel groeiende vraag duidt op een ongekende normalisering van drugs. Maar al dat snuiven en slikken heeft vele keerzijden. “Denk even aan deze puinhoop als je weer gezellig een pilletje neemt om te feesten”, twitterde wethouder Van Asten een jaar geleden terecht naar aanleiding van een drugsafvaldumping. En voorzitter, erger dan dat is natuurlijk de ondermijning van een stevig deel van onze stedelijke economie met al dat drugsgeld. De Weimarstraat is al veelvuldig aan bod gekomen het afgelopen jaar. Hoe staat en gaat het daar eigenlijk met de aanpak van ondermijning? En dan de harde criminaliteit, soms culminerend in liquidaties. Na de liquidatie gisteren op nota bene een advocaat - een paar jaar ouder dan ik, vader van twee jonge kinderen - staat die keerzijde weer op ons netvlies gebrand.

Natuurlijk schrikken we hiervan. Van dumpingen en hartinfarcten. Van zwart drugsgeld dat wordt witgewassen. Van liquidaties, nota bene van onschuldigen, en aanvallen op de rechtsstaat. Maar wat ik bij drugs echt niet begrijp is de dubbele standaard, de dubbele moraal, de houding van moet kunnen. Van wel problemen met het eten van een gehaktbal hier in het stadhuis (GroenLinks) of met de komst van een Burger King (D66), maar niet met het slikken van een pilletje of het snuiven van een lijntje coke. Alsof we massaal bijziend zijn. We schudden het hoofd over wat we dichtbij zien passeren, maar we doorzien niet de consequentie van onze inconsistentie.

Voorzitter, is het college het eigenlijk eens met politiechef Entken dat we het eens moeten hebben over de vraagkant van de drugsmarkt? Welke ambitie heeft het college om de groeiende vraag in onze stad naar wiet, cocaïne en XTC terug te dringen? Hoe geeft het daar invulling aan?

En voorzitter, over groeiende vraag gesproken. Waar ik me toch van geschrokken ben de afgelopen maanden is van de volgende krantenkoppen: “Twee twintigers met dwarslaesie door lachgas ”, “Studente invalide na inhaleren 360 lachgaspatronen”, “Lachgaspatronen in auto dodelijk ongeval ”, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Allemaal krantenkoppen over de gevolgen van het zogenaamde recreatieve gebruik van lachgas. Het wordt met de dag duidelijker hoe schadelijk en ontwrichtend dat spul is.

Al sinds begin 2017 trekt de ChristenUnie/SGP bij het college aan de bel om de verkoop van lachgas aan banden te leggen. Soms alleen, soms samen met de collega’s van Groep de Mos en het CDA. En herinnert u zich nog de motie die we daar vorig jaar over indienden? En is het u ook opgevallen hoe ontzettend stil het daarna is gebleven? Geen briefje, geen afdoening, geen uitvoering. En dit terwijl, terwijl allerlei gemeenten inmiddels zijn overgegaan tot lokale verboden.

Voorzitter, wat betreft de ChristenUnie/SGP wacht ook de gemeente Den Haag niet langer op het andere Den Haag met het nemen van maatregelen tegen deze partydrug. Daarom presenteer ik vandaag ons initiatiefvoorstel “Van het lachgas af”. Mijn fractie stelt voor om (1) het gebruik en (2) het venten van lachgas in aangewezen gebieden te verbieden en (3) wil mijn fractie een verkoopverbod opnemen in de evenementenvergunning.

Graag dien ik het voorstel hierbij in en ik ben benieuwd naar uw eerste welwillende reactie. 

…maar kijk om naar elkaar…

Voorzitter, ik had het zojuist over de noodzaak van het opzetten van een bril, maar soms twijfel ik of het college wel de goede bril op heeft gehad. Bij het bestuderen van de begroting bekroop me namelijk vaak het gevoel dat vooral door een roze bril is gekeken. Alsof je zonder gevolgen voor mensen die afhankelijk zijn van zorg 33 miljoen euro kunt bezuinigen.

En natúúrlijk: dat het college zorgcowboys wil aanpakken: prima. Dat het college af wil van scootmobielen die buiten staan te verroesten: prachtig. Dat het college af wil rekenen met fraude: perfect.

Maar sommige maatregelen zijn van een heel andere orde. Ambtenaren die gaan indiceren in plaats van zorgprofessionals en kostenbesparingen inboeken door het leveren van meer lichte in plaats van zware zorg. Hoe moet ik dit voor me zien? Heeft onze wethouder Parbhudayal bijzondere gaven waarvan wij het bestaan nog niet kennen? Die ervoor zorgen dat mensen ineens minder zorg nodig hebben? Ik ben bereid veel te geloven - ik zit niet voor niets bij deze fractie - maar dit zou ik wel heel wonderlijk vinden. Ik ben zeer benieuwd naar haar reactie.

Voorzitter, en over wethouder Parbhudayal gesproken; ik zou bijna denken dat haar collega’s een hekel aan haar hebben. Terwijl ze collega De Mos volslagen over het hoofd zagen bij het oplossen van de financiële problemen; die hoeft immers niets te bezuinigen, keken ze alleen maar naar onze wethouder zorg, jeugd en volksgezondheid. En die had al te forse bezuinigingen op haar bordje op welzijn en beschermd wonen vanuit het coalitieakkoord. Vooruit, wethouder Bruines doet een klein duitje in het zakje, maar daar is ook alles mee gezegd. Hoe en waarom heeft wethouder Parbhudayal zich zo de kaas van het brood laten eten? En waarom hebben bijvoorbeeld de wethouders Van Tongeren en Van Alphen dit zo geaccepteerd? De gekozen oplossing is toch niet bepaald sociaal?

… en vooruitkijken!

Voorzitter, ik stelde de brilkeuze van het college bij het opstellen van de begroting al aan de orde. Waar ik echter nog meer aan twijfel is of het college de beschikking heeft over een verrekijker. Is er bij het opstellen van de begroting bijvoorbeeld eigenlijk wel gedacht aan de volgende generatie wethouders? Ik betwijfel dat.

Hoe kun je anders zo’n greep doen uit de reserves? Herinnert de wethouder financiën zich nog zijn antwoord op mijn vragen over de financiële gezondheid van onze gemeente? Nog geen vier maanden geleden gaf hij mij de garantie dat hij de solvabiliteitsratio niet onder het gezondheidsminimum van 20% zou laten zakken. Wat schetst mijn verbazing? In deze begroting kom ik 15% tegen. Kijk, ik weet dat het Rijk het heeft af laten weten, maar dit kan toch niet wethouder? Wat was uw garantie waard? Waarom bijvoorbeeld die grote uitruil met de Activareserve?

En voorzitter, bij Eneco maakt de wethouder het helemaal bont. Zelfs inmiddels lang afgetreden Griekse regeringen boekhouden beter. Als de Hans Klok van het ijspaleis goochelt wethouder Guernaoui geld tevoorschijn dat er helemaal niet is. 51 miljoen euro van de opbrengsten van de Eneco-zilvervloot, die notabene nog moet aanmeren in Den Haag. 51 miljoen om begrotingsgaten te dichten. En dat is nog tot daar aan toe, ware het niet dat de coalitie heeft afgesproken om de opbrengsten van ons tafelzilver te benutten voor echte investeringen in duurzame mobiliteit, energietransitie en gebiedsontwikkeling. En dan de toelichting met zinnen als dat de gemeente “niet kan én wil vooruitlopen op de beoogde verkoopopbrengst uit Eneco.” Bespottelijk. Hoe krijg je het uit je pen. Dit gegoochel met woorden en geld is niet om aan te zien.

En dan ook eens de aloude kaasschaaf, die met het deels inhouden van de loon- en prijsbijstelling over onze ambtenaren wordt gehaald, vooral in de jaren als dit college al geschiedenis is. Ik weet het, voor een protest tegen het inhouden van de loon- en prijsbijstelling komt niemand zijn bed uit, maar dit is toch te makkelijk wethouder?

En voorzitter, waarom toch? Ik snap de frustratie over het Rijk. Ik snap de frustratie over mijn partij, die op dit moment deel uitmaakt van het kabinet. Ik snap het allemaal best. Maar waarom heeft het college niet gekozen voor een wat rechtvaardiger verdeling van de pijn? Waarom niet iets voorzichtiger met al die bezuinigingen op zorg, jeugdhulp en beschermd wonen? Waarom die trucs en grote grepen in de reserves? Waarom niet ook een bijdrage gevraagd aan huizenbezitters, aan hen die zich een tweede auto kunnen veroorloven en aan hondenbezitters? Waarom koste wat kost de goedkoopste OZB-gemeente van het land willen blijven en er nog trots op zijn ook?

Voorzitter, het moge duidelijk zijn. De ChristenUnie/SGP pleit voor een andere, voor een betere kijk op Den Haag. En u kent mijn fractie, wij blijven niet hangen in kritiek. Ik bied ook graag een alternatief. Kortom, ik heb mijn teleurstelling in de begroting van het college omgezet in een voorstel voor een alternatieve begroting. Een realistisch alternatief, een rechtvaardiger alternatief, een alternatief waaruit naar mijn bescheiden mening toch een betere kijk op Den Haag blijkt dan die van het college.

In onze tegenbegroting leggen we de pijn van de gemeentelijke financiële problemen niet eenzijdig neer bij kwetsbare mensen. Een ook niet eenzijdig bij één wethouder. Wij hebben zogezegd mevrouw Parbhudayal even lief als meneer De Mos. En dat levert een veel beter te verteren begroting op dan het voorstel van het college. Een behoorlijk aantal onsjes minder bezuinigingen op zorg en welzijn, een paar ons meer op de weinig effectieve economiegelden, evenementen en citymarketing. Een vleugje ozb per maand er bij en nog wat vleugjes hier en daar. We investeren in een paar broodnodige extra ingrediënten. En zie daar, een smakelijk geheel, waar de wethouder financiën nu toch al het water van in de mond moet lopen.

En serieuzer. De ChristenUnie/SGP vraagt dit college, evenals veel andere fracties, om zijn begrotingskeuzes te heroverwegen. Om niet te blijven steken bij de te gemakkelijke keuzes die zijn gemaakt, maar te gaan voor dappere keuzes. Voor keuzes waarbij we niet wegkijken van wat krom is. Voor keuzes waarbij we omkijken naar elkaar en waar we mensen die zorg en hulp behoeven niet laten bloeden voor het financieel zware weer waar de gemeente in terecht is gekomen, maar waar we van iedereen een rechtvaardige bijdrage vragen. Voor keuzes waarbij we vooruit kijken en investeren in een gezonde en duurzame toekomst. Voorzitter, mijn oproep aan het college is kortom: kijk met de juiste bril naar de begroting en met andere ogen naar onze stad.

Pieter Grinwis pleit voor buurt- of thuisbatterijen in Den Haag, waarmee mensen hun eigen opgewekte zonnestroom zelf kunnen opslaan. "Zo’n buurtbatterij is een oplossing voor instabiele zonnestroom. [...] We moeten ervoor zorgen dat onregelmatig opgewekte stroom regelmatig beschikbaar is.” Lees hier meer over zijn idee 👇☀️

ChristenUnie/SGP: buurt- of thuisbatterij oplossing voor ‘wiebelstroom’

De duurzaamheidsnota van wethouder Van Tongeren (GroenLinks) die donderdagochtend wordt besproken staat vol mooie ambities, maar het ‘hoe’ en ‘wanneer’ blijft bij veel voornemens vaag. Teleurstellend, vindt fractievoorzitter Pieter Grinwis. “Neem de plannen voor slimme energieopslag. Ik pl...

De duurzaamheidsnota van wethouder Van Tongeren (GroenLinks) die donderdagochtend wordt besproken staat vol mooie ambities, maar het ‘hoe’ en ‘wanneer’ blijft bij veel voornemens vaag. Teleurstellend, vindt fractievoorzitter Pieter Grinwis. “Neem de plannen voor slimme energieopslag. Ik pleit al jaren voor buurtbatterijen in onze stad, waarmee mensen hun eigen opgewekte stroom kunnen opslaan. De wethouder benoemt het als goed idee, maar gaat er vervolgens niet mee aan de slag.”

“Zo’n buurtbatterij is een oplossing voor instabiele zonnestroom”, zegt de fractievoorzitter. “De productie van deze ‘wiebelstroom’ is namelijk niet constant. Er wordt veel stroom opgewekt als het minder nodig is, en andersom. We moeten ervoor zorgen dat onregelmatig opgewekte stroom regelmatig beschikbaar is.” Bovendien is ons elektriciteitsnet niet gewend aan de wiebelige stroomtoevoer. “Ik juich het van harte toe dat steeds meer mensen zonnepanelen aanschaffen. Maar deze groeiende toevoer van zonnestroom betekent ook met grotere regelmaat een aanslag op ons net, met als gevolg dat de spanning soms veel te hoog wordt.  Daarom kunnen we veel beter kiezen voor alternatieve opslagmethoden, zoals een buurt- of thuisbatterij.”

Pieter Grinwis: “Het college is naar aanleiding van onze motie van bijna twee jaar geleden aan de slag gegaan met pilots met elektrische deelauto’s en een laadplein voor elektrische auto’s bij het ADO-stadion. In de Groene Mient wordt daarnaast gekeken naar mogelijkheden voor een buurtbatterij. Goed nieuws.” Verschillende gemeenten, bijvoorbeeld Woerden, Breda en Haarlemmermeer, hebben inmiddels al zulke batterijen in hun buurten staan. “Laten we hun goede voorbeeld volgen. Het tempo is nu te traag”, stelt Pieter Grinwis. “Die buurtbatterijen worden met de dag goedkoper. Laat de wethouder eens als doel stellen om jaarlijks vijf nieuwe buurtbatterijen te installeren, dat lijkt me een mooi begin.”

Wie met zonnepanelen zijn eigen stroom opwekt, kan via de huidige salderingsregeling deze stroom bij de leverancier verrekenen tegen hetzelfde tarief als hij voor de stroom betaalt. Volgens de huidige plannen van minister Wiebes vervalt deze regeling in 2021. “Met het wegvallen van die regeling wordt het terugleveren van stroom veel minder interessant en wordt het voor particulieren rendabeler om gebruik te maken van een buurt- of thuisbatterij. Of voor woningcorporaties die met het plaatsen van zonnepanelen zo ook de sociale huurder kunnen laten meeprofiteren.”

Misschien ken je hem wel, de cartoon van Tom Jansen, cartoonist bij Trouw en ‘misschien wel de beste cartoonist van Nederland’. De cartoon waarin twee mannen aan de bar hangen met een goed glas bier en waarbij de een tegen de ander zegt: ik ben toch zo benieuwd wie de waterschapsverkiezingen gaat winnen… Ben jij ook zo benieuwd?

Nou ben je misschien politiek geïnteresseerd, maar ik geloof niet dat er iemand is die daar echt benieuwd naar is. Ja, tenzij je natuurlijk op een kandidatenlijst voor een waterschap staat. En dan nog.

Toch wil ik in deze column een lans breken voor de waterschapsverkiezingen. Of beter gezegd: voor de waterschappen. Je mag best weten. Ik hou van de waterschappen. Eerlijk gezegd meer dan van de provincie (zeg ik heel zachtjes, maar ik geef eerlijk toe dat dat vast met mijn vorige banen bij Verkeer en Waterstaat en de deltacommissaris te maken zal hebben).

Lang voor Nederland bestond met z’n raden, staten en Kamers, waren hier waterschappen. Polder voor polder werd veroverd op het water. En om deze polders ook te veroveren op de toekomst, moest er worden samengewerkt. Door vrije boeren, vrije burgers en vrije kooplieden. En dat gebeurde in waterschappen. Je weet het, de oudste democratische lichamen van ons land.

Deze polderbewoners hadden een groot belang bij veilige polders en goed beheer van het water. Ze betaalden daaraan. En ze hadden zeggenschap. Zo ontstond de aloude trits belang-betaling-zeggenschap, een trits die vandaag de dag nog steeds deze functionele democratie kenmerkt. By the way, dit is gelijk de verklaring waarom die waterschappen zogenaamde geborgde zetels hebben voor het bedrijfsleven, de landbouw en de natuur. Hun belang is groot, zij betalen meer dan burgers, maar zijn met weinigen. En zijn er dus speciale zetels voor hen gereserveerd in de algemene besturen van de waterschappen. Maar dat terzijde.

Polder voor polder ingepolderd, dijk voor dijk gebouwd. Duizenden waterschappen ontstonden in ons lage landje aan de zee. En toen de watervloed van 1953 het zuidwesten van ons land overspoelde, waren er wel 2.651 waterschappen. Nu zijn het er nog slechts 21. En zijn het professionele organisaties met een dichtheid aan nuchtere ingenieurs die je bij geen enkele andere overheidslaag aantreft. Dat is logisch en dat moet zo blijven.

In onze algemene democratie bieden politici en beleidsambtenaren al snel tegen elkaar op met allerlei doelen. De een nog mooier en ambitieuzer dan de ander. 40% CO2-reductie in 2030. Nee, 49. Wie biedt meer? 55 hoor ik daar iemand roepen. Ja, ambitieuze doelen stellen voor een toekomst voorbij een regeerperiode, dat kunnen we als de beste in Nederland. Maar hoe verhouden die doelen zich eigenlijk met de realiteit? Al jarenlang stoten wij bijna de meeste CO2 per hoofd van de bevolking uit van heel Europa. En ook als het gaat om de afname van de CO2-intensiteit van de economie de afgelopen jaren, gaat het hier niet heel hard. We kijken met afgrijzen naar de Brexit, maar man, aan hun CO2-reductie kunnen wij een puntje zuigen. En als ik hier lokaal kijk - ik ben tenslotte raadslid - als ik kijk hoe moeizaam, afgezien natuurlijk van de Groene Mient, de zeewatercentrale in Duindorp werkt en dat de Aardwarmtecentrale aan de Leyweg na bijna 10 jaar nog altijd stilligt, dan zie ik dat de energietransitie in de praktijk geen appeltje eitje is. Dat hoge doelen mooi zijn, en natuurlijk nodig voor een stabiel ambitieus beleid, maar dat eerst en vooral we in de praktijk de hand aan de ploeg moeten slaan. In onze fabrieken, bedrijven, huizen, mobiliteit, landbouw, noem maar op.

Nee, dan de waterschappers. Ze meten wat er gebeurt en wat er verandert in weer en klimaat, ze weten wat er speelt, houden rekening met onzekerheid en ze handelen ernaar. En ondertussen zijn steeds meer van hun afvalwaterzuiveringen ook nog eens heuse energiecentrales.

Afgelopen week was ik bij een verkiezingsavond van de ChristenUnie/SGP-lijst voor het Hoogheemraadschap van Delfland, een paar kilometer verderop in Monster. Geen vlotte speeches, kekke oneliners of fraaie frames, maar gewoon een hele avond inhoud. Over zeespiegelstijging. Je mag best weten, ik vond het fantastisch. Wist je bijvoorbeeld dat Nederland de langste betrouwbare meetreeks heeft over zeespiegelstijging voor z’n kust, sinds 1890 al? En wist je dat de zeespiegel sindsdien met 24 cm is gestegen? En wist je dat er nog geen versnelling zichtbaar is in die stijging en dat we daarmee op dit moment onder het minst vergaande scenario van het KNMI zitten met onze zeespiegel en dat elders op de wereld die versnelling al wel zichtbaar is en dat de zeespiegel dus niet overal even hard stijgt? Zo maar wat interessante feitjes die langs kwamen op een verkiezingsavond voor ons waterschap met meer dan 125 bezoekers! 

Ik liet net het ‘Hoogheemraadschap van Delfland’ vallen. Ons waterschap. Relatief klein van stuk, maar met meer dan 1,2 miljoen mensen en zeer veel bebouwing heeft het een uitdagende taak in het zorgen voor veilig leven met schoon water dat je bij een steeds vaker voorkomende piekbui niet tot de lippen stijgt.

Best belangrijk, hoor ik je denken, dat water keren, water beheren en zorgen voor een goede waterkwaliteit. Best ook dat die dingen bestaan. En vooruit, ik betaal mijn waterschapsbelasting wel weer hoor dit jaar, maar waarom zou ik m’n bed uit komen om naar de stembus te gaan voor waterschapsverkiezingen?

Eerlijk gezegd begrijp ik deze vraag best. Zeker in relatie tot de politieke lijsten die we sinds 2008 hebben. Daar ben ik eigenlijk ook niet zo’n groot fan van. Daarvoor konden we stemmen op een persoon die zich had gekandideerd, bijvoorbeeld omdat haar of zijn belang groot was, of omdat hij of zij er veel affiniteit mee had. Maar sinds 2008 hebben we lijsten van vooral politieke partijen, zoals de bekende politieke partijen en bijvoorbeeld Water Natuurlijk waar D66 en GroenLinks achter schuil gaan.

Natuurlijk, er zijn politieke verschillen in de waterschappen. Bijvoorbeeld over of de functie nu het waterpeil moet volgen, of het peil de functie. Over in welke mate het water gezuiverd moet worden. Over hoe dijken moeten worden ingepast het landschap en hoe ze gebruikt mogen worden. Over de bestrijding van muskusratten. Over de inzet voor duurzame energie. Over wie nu wat moet betalen en of huishoudens met een laag inkomen niets hoeven te betalen.

Ik hoor je denken: nou vooruit, best belangrijk allemaal. Omdat je zo aandringt, ga ik wel stemmen, maar op wat of wie dan?  

Je hoort er ook zo weinig over, over het waterschap. Natuurlijk bij extreme droogte of bij extra hoog water zie je wel eens een dijkgraaf in beeld verschijnen. En als er stront aan de knikker is. Want helaas kwam Delfland daar het afgelopen jaar het meest mee in het nieuws. Over armpje drukken tussen de hoogheemraden, zeg maar de wethouders van het hoogheemraadschap. Misschien heb je dat nieuws ook wel gezien bij Omroep West.

Juist daar waar SAMENWERKEN met hoofdletters moet staan geschreven, in het oudste democratische orgaan van ons land, in de polder, daar waar waterveiligheid, waterkwaliteit en waterbeheer alles met elkaar te maken hebben, daar maakten ze er volgens de dijkgraaf himself een zootje van in het dagelijks bestuur, zeg maar het college van B&W van het waterschap. Dat dagelijks bestuur bestond de afgelopen vier jaar overigens uit de VVD, het CDA, Water Natuurlijk, de Algemene Waterschapspartij en de bedrijfslevenzetel.

Kortom, dat dagelijks bestuur kan wel wat ChristenUnie gebruiken. Inhoudelijk heeft de ChristenUnie/SGP, zoals altijd, een verstandig programma. Daar kun je van op aan. Maar de ChristenUnie is ook een club waar ze SAMENWERKEN, net als in de polder zoals die bedoeld is, met hoofdletters hebben geschreven. Zeker in ons Hoogheemraadschap van Delfland is een keuze voor de ChristenUnie zo gek nog niet. Een partij met hoopvol realistische mensen met passie voor water, die zeker in de waterschappen, nuchter en met oog voor elkaar de hand aan de ploeg zullen slaan.

Terug naar de vraag waar ik mee begon. Ben jij ook zo benieuwd wie de waterschapsverkiezingen gaat winnen? Ik denk nog steeds dat je antwoord, ook na deze column, nee zal zijn. Maar hopelijk is in ieder geval wel het vlammetje voor de waterschappen wat harder gaan branden. En ben je gemotiveerd geraakt om a.s. woensdag te gaan stemmen. Ik zou het wel weten.

Pieter Grinwis is lijstduwer van de ChristenUnie/SGP (lijst H).