Poliflw

We leven in uitzonderlijke tijden. Het Corona virus maakt dat we een bestuursakkoord bespreken in een nauwelijks gevulde Statenzaal; we feliciteren nieuwe coalitiefracties door naar hen te zwaaien en nieuwe gedeputeerden moeten het doen met een dikke knipoog. Nooit eerder legde de Nederlandse politiek zichzelf zoveel beperkingen op.

Maar de democratie gaat door. Zo hoort het. Het is dan ook extra bijzonder dat vandaag buiten dit provinciehuis geprotesteerd wordt. En dat er geprotesteerd wordt bij de presentatie van een bestuursakkoord is op zichzelf al bijzonder. Ook dat werd nooit eerder gedaan.

En er zijn meer dingen die nooit eerder zijn vertoond. Qua samenstelling van de coalitie bijvoorbeeld. Brabant heeft daar een traditie mee. Eerder was er de SP die voor het eerst ooit op provinciaal niveau mee bestuurde; er was de eerste keer een Brabantse coalitie zonder het CDA; er was de eerste Brabantse gedeputeerde namens D66 en recenter de eerste keer voor GroenLinks. En vandaag de eerste keer voor Lokaal Brabant. Waarvoor felicitaties aan de heer Van Pinxteren en zijn team.

Nooit eerder was er binnen een beoogd coalitiepartij zoveel commotie over een potentiele partner. Nooit eerder sprak een voormalig Commissaris van de Koningin van Brabant zich uit over een te vormen coalitie. Nooit eerder waren er zoveel columnisten met een mening over de coalitie in Brabant.

En de commotie is nog niet klaar. Er stapten al twee raadsleden op vanwege een coalitie in de Provinciale Staten; er werd een wethouder weggestuurd vanwege zijn ambitie gedeputeerde te worden. En voorzitter, die onrust is volkomen terecht.

Door je te laten verleiden door een stel joviale mannen; door je te verschuilen achter een Brabants bont douchegordijn; door je ogen te sluiten voor de misselijkmakende uitspraken van de politiek leider van een van je partners zet je een eerste stap op een hellend vlak. Een pad waar je als middenpartij helemaal niets te zoeken hebt.

Met een meerderheid van slechts een zetel neemt u de sprong. Het rapport Op zoek naar Zuurstof adviseerde ons toch echt iets anders. Een stabiel bestuur voor Brabant. De afgelopen weken bewijzen het tegendeel; uw krappe meerderheid biedt geen stabiliteit. Ik zocht dan ook in de inhoud van uw akkoord een handreiking. Misschien had u daar de vertaling gemaakt van dit zwaarwegende advies. En gelukkig lijken daar aanknopingspunten verstopt.

Ik wil complimenten maken richting de VVD voorzitter. Politiek heeft u een knappe prestatie geleverd. Uw verkiezingsprogramma Thuis in Ons Brabant in 2019 las prettig en was helder; ook uw verkiezingsprogramma van 2020, dit keer verpakt als coalitieakkoord, Samen, Slagvaardig en Slim Ons Brabant mag er zijn. Alleen over de volgorde van samen, slagvaardig en slim struikel ik soms. Maar ach.. En door ze een mooie job te bieden brengt u bovendien weer wat oud-VVD’ers terug op het nest. De heren Rutte en Dijkhoff zullen trots op u zijn. Of mochten die ook niet achter uw douchegordijntje meekijken?

D66 is tevreden dat de VVD geen afscheid neemt van ingezette transities; de beweging die we samen begonnen in 2015 is op onderdelen nog altijd zichtbaar. Zo zien we de focus op start-up en scale-up in het economisch beleid, we zien de visie op openbaar vervoer als oplossing van het fileprobleem terug, u zet door met de eiwittransitie, u heeft het idee van Erik van Merrienboer en Anne-Marie Spierings om via immunisatieportefeuille boeren te helpen richting weidegang om te komen tot kringlooplandbouw overgenomen, u blijft bij de ambitie om in 2030 50% van onze energie duurzaam op te wekken en wil ook de CO2 met minstens 50% reduceren, u handhaaft zelfs een snellere verduurzaming van de veehouderij dan de landelijke voorschriften. Het gekozen spoor geeft ons hoop.

Maar over uw tempo maken we ons grote zorgen. U doet niets zonder het toverwoord draagvlak. Liefst 21 maal spreekt u over draagvlak in uw akkoord, maar wat draagvlak dan precies betekent wordt nergens helder. Op het terrein Energie maakt D66 zich overigens weinig zorgen over dat draagvlak. Het ontwikkelde netwerk is sterk en mensen weten elkaar beter dan ooit te vinden om ambities te realiseren. Als provinciale overheid past ons een terughoudende, regierol. Dat moet u aanspreken. Daardoor verbaasde ons de zin dat u in de volgende fase van de RES’en wellicht een andere rol wil pakken; wat bedoelen de coalitiepartijen hier?

Ook schrijft het bestuursakkoord stevige teksten over bezuinigingen. De provinciale begroting loopt af en in de onderhandelingen hebben de partijen scherpe keuzes gemaakt. Structurele budgetten op natuur, mobiliteit en cultuur worden ingeboekt. Maar wat die keuzes nu echt betekenen is niet helder. Bovendien is het volstrekt onduidelijk waar de bezuinigingen nu precies vallen; een klassieke truc: schuiven met de potjes en gelijktijdig leeghalen. Dan valt het minder op. Bovendien worden de keuzes pas in de volgende bestuursperiode geeffectueerd. Voorzitter, ook D66 is voorstander van schoon opleveren en ook D66 ziet dat bezuinigingen nodig zijn; maar zeker met de krappe meerderheid van deze coalitie past daar een bredere behandeling bij. Wij dienen daarom een motie in.

Voorzitter, ik kom bij mijn laatste blokje. En dat gaat uiteraard over cultuur. Ten eerste heeft D66 weinig sympathie voor uw keuze om de term Cultuur te schrappen bij uw portefeuilleverdeling; we dienen een motie in om dat te herstellen en rekenen daarbij op uw steun. De commotie van de laatste dagen is namelijk extra heftig door uw inschattingsfout om deze te schrappen. Misschien had u toch die stakeholdersbijeenkomst moeten organiseren; dat had een hoop gedoe voorkomen.

Ook inhoudelijk is D66 erg teleurgesteld over dit onderwerp in uw akkoord. Onze teleurstelling zit erin dat u onze makers geen enkel perspectief biedt. Geen ambitie, waardering, niets. Terwijl in de cultuursector zoveel mensen een baan vinden; zoveel ZZP-ers die het door corona al ongekend moeilijk hebben. Richting de VVD opnieuw een compliment, de dorpenderby en semi-gemeentelijke projecten lijken voorgoed uit ons provinciehuis te verdwijnen. Maar wij hopen dat de lessen van sociale veerkracht uit de vorige bestuursperiode wel bij de beleidsambtenaren geborgd worden. We hebben immers ook mooie voorbeelden ontwikkeld die wel de noodzakelijke transities provincie versterken. Cultuur is bovendien een belangrijke aanjager van de vaak geroemde Brabantse innovatie en daarmee van onze economie. Het is een belangrijk onderdeel van onze geweldige onderwijsinstituten. Het is een van de belangrijkste vestigingsfactoren voor mensen van buiten.

Iedere avond voor het slapen gaan lazen mijn ouders mijn zus en mij voor. Sinds vorig jaar doe ik hetzelfde voor mijn dochter. Vandaag mis ik haar bedtijd; maar ik lees toch een gedicht voor. Vandaag richting alle makers, naar Ton Jurriansen:

Sterren in de nacht spelen hun akkoorden de maan houdt de wacht fluistert stille woorden

In het vroege morgenlicht ontwaken duizend bloemen samen in een gedicht om hun kracht te benoemen

Hou vol. Hou hoop. Er komt een morgenlicht.

Gisteren werd het nieuwe provinciale bestuursakkoord gepresenteerd. Wij hebben als fractie het bestuursakkoord grondig bestudeerd. Dit akkoord schuift, schopt en schoffeert. Terwijl Brabant juist nu behoefte heeft aan steun en warmte. D66 maakt zich dan ook grote zorgen over de consequenties van dit akkoord.

Toen D66 in 2015 voor het eerst deelnam aan het provinciale bestuur deed zij dat met een stevige ambitie. Op cruciale transities wilden wij grote stappen voorwaarts zetten; op het gebied van energie, landbouw, cultuur, mobiliteit en economie wilden we duurzaamheid, innovatie en ruimte voor creativiteit vooraan zetten. D66 kiest voor de toekomst, stelt de gezondheid van Brabanders centraal en wil vooruit met Brabant. Dan zijn veranderingen en hervormingen nodig die soms ingrijpend zijn. Veranderingen die wij de laatste jaren samen met de VVD, PvdA, SP en GroenLinks in gang hebben gezet en hebben gerealiseerd. Het nieuwe akkoord kiest voor een stap achteruit; een visie ontbreekt. Noodzakelijke hervormingen worden door de nieuwe coalitie doorgeschoven, in gang gezette hervormingen worden teruggedraaid en afgebroken.

Brabant is een rijke provincie; ons ondernemerschap en onze innovatiekracht maken dat we internationaal bekend zijn. Brabanders denken in oplossingen, kansen. Als zaken mislukken, pielen we net zo lang verder tot het slaagt. Dat kunnen we door onze bijzondere mix van stad en platteland, doeners en denkers, tradities en vernieuwing. Met de conservatieve partijen die het provinciaal bestuur gaan vormen, komt deze balans onder druk te staan. Het akkoord schopt keihard tegen de schenen van natuurbeschermers, cultuurliefhebbers, dwarsdenkers en energieke Brabanders. Liefst 10 mln. euro per jaar wordt bezuinigd op natuur, er wordt onderzocht of Natura2000 gebieden geschrapt kunnen worden, er is niet eens een portefeuille Milieu meer benoemd. Door de focus op de traditionele veehouderij en alle privileges die zij krijgen vanuit dit nieuwe akkoord dreigt alle vernieuwing en verduurzaming in die richting te verdwijnen. Kringloopboeren komen weer alleen te staan. Ook de woningbouw heeft het nakijken en dat is juist voor de (middel)grote steden in Brabant een enorme uitdaging. En dit bestuursakkoord kiest ervoor de structurele steun aan de cultuur- en sportsector fors af te bouwen. Tot 2030 liefst 50 miljoen. En dat laten we onze investeringsagenda uit het huidige bestuursakkoord nog buiten beschouwing. Juist nu deze sectoren als gevolg van het Coronavirus enorme klappen moeten verwerken. Een klimaatontkenner krijgt de portefeuille energie en gemakshalve wordt er tot 2030 ruim 30 miljoen bezuinigd op de toch al krappe financiën voor dit programma.

Er worden kortom keuzes gemaakt zonder visie en zonder perspectief. En dat gebeurt door een coalitie met een meerderheid van slechts één kwetsbare zetel. Het behoeft geen uitleg dat deze coalitie zeer omstreden is, ook binnen de achterban van ten minste één van de deelnemende partijen. De laatste weken is door diverse partijen, waaronder D66, regelmatig de oproep gedaan om te werken aan een door Provinciale Staten breed gedragen Corona-akkoord. Op deze oproep is geen enkele reactie gekomen, de nieuwe coalitiepartijen hebben ervoor gekozen hun eigen plannen door te zetten op basis van de kleinst mogelijke, fragiele meerderheid. Er is bovendien geen enkele afstemming geweest met de Brabanders of de maatschappelijke partners. Zij voelen zich daardoor in de kou gezet.

Na vijf jaar besturen met D66 in de coalitie zijn sommige veranderingen gelukkig niet meer terug te draaien. Wij zien dat het zelfbewustzijn en de mondigheid van natuurbeschermers, cultuurliefhebbers, dwarsdenkers en energieke Brabanders is toegenomen. Hun netwerken zijn versterkt, de traditionele bolwerken hebben aan kracht ingeboet. In deze netwerken zult u D66 volop blijven ontmoeten. De komende periode zal D66 zich in blijven zetten voor de gezondheid van alle Brabanders. Wij zullen wel de keuzes maken die nodig zijn! Voor de toekomst van onze mooie provincie.

Anne-Marie Spierings en Arend Meijer

Afgelopen vrijdag bracht Minister Schouten een pakket aan maatregelen naar buiten waarmee ze de stikstofcrisis ook voor Brabant grotendeels oplost. Dat, en de niet mis te verstane signalen uit de achterban van het CDA lijken me voldoende: CDA, kom weer met ons praten, want er zijn juist voor jullie betere opties dan een coalitie met Forum voor Democratie.

In Brabant hebben we geen touwtje in de brievenbus. Want in Brabant kom je achterom. De koffie staat klaar. En je krijgt er een worstenbroodje bij. In Brabant ben je altijd welkom. In Brabant is iedereen welkom.

Of moet ik zeggen, was. Want waar D66, GroenLinks en PvdA de deur open hebben laten staan nadat CDA in december 2019 van tafel liep, heeft het CDA die deur in februari gesloten. Ze openden liever een andere deur, de deur naar Forum voor Democratie. “Want het CDA sluit niemand uit.”

In mijn Brabantse katholieke opvoeding heb ik geleerd dat we moeten zorgen voor iedereen die dat nodig heeft. Voor de kinderen in Afrika die hongerlijden, voor de arme mensen in Oost-Europa die onze kleding die we niet meer dragen goed kunnen gebruiken. En natuurlijk dat godsdienstvrijheid een groot goed is en dat iedereen gelijk is en zichtbaar zichzelf mag zijn. Het botst dan ook met die opvoeding dat de Christendemocraten juist een partij verkiezen die groepen uitsluit en nationalistisch de ogen sluit voor alles buiten onze landsgrenzen.

Het verhaal dat het Brabantse Forum anders is dan het landelijke Forum gelooft eigenlijk niemand. In Brabant voerden we indirect campagne tegen Thierry Baudet en tegen een in Amsterdam geschreven verkiezingsprogramma. Het is één partij met een gedeeld gedachtegoed, met gedeelde normen en waarden. Normen en waarden die ver af staan van de katholieke opvoeding. We voerden met al onze verschillen schouder aan schouder campagne tegen de uitsluiting die Baudet voorstaat. Voor de toekomst van Brabant. Die overtuigingen waar onze partijen allebei een afkeer van hebben; die verdwijnen niet met acht punten waarachter iedereen zich veilig kan verstoppen. Die zouden we samen moet bestrijden met debat.

Ik begrijp dat de druk op het CDA heel erg groot was en is. En ik respecteer een politica die consequenties verbindt aan beleid waar zij niet langer verantwoordelijk voor wil zijn. Het belang van de agrarische achterban telt uiteraard zwaar mee. Zo heeft elke partij onderwerpen die zwaar tellen. Maar niets telt zo zwaar als het belang van de toekomst van Brabant. In dat belang kan iedereen water bij de wijn doen, ook D66.

In het belang van Brabant is bovendien alles bespreekbaar. Vanuit de agrarische belangen is het gesprek sinds afgelopen vrijdag een stuk gemakkelijker. Want een pakket van het Rijk van 5 miljard (!) euro om het stikstofprobleem op te lossen plaatst ook het Brabantse stikstofbeleid in een nieuw daglicht. Dit is het Rijksbeleid waar we in december 2019 op hoopten, maar dat nog bijna vijf maanden op zich heeft laten wachten. Hadden we er toen al over kunnen beschikken, dan was deze hele crisis onnodig geweest.

Veehouderij is in Brabant al tientallen jaren een ingewikkelde kwestie. In Brabant doen we de dingen samen en hebben de lange traditie van het gesprek. Ook na stevige botsingen en onenigheid hebben we het gesprek altijd weer hervat. Ongeacht wie er op enig moment boos van tafel liep. Als gedeputeerde Landbouw heb ik juist met CDA-wethouders uitstekend samengewerkt op dit onderwerp. Met begrip voor ieders positie en het oog op de belangen van Brabant als geheel. Algemeen belang boven sectorale deelbelangen. Door elkaar te kennen, ontmoeten en samen creatieve oplossingen bedenken kwamen we samen vooruit.

Ik zie in Brabant meer dat ons bindt dan wat ons verdeelt: ons erfgoed, onze tradities en onze rijke cultuur; ‘van carnaval tot Philharmonie’. Samen kunnen we de provincie besturen waarin iedereen welkom is; waarin we in verbinding met Europa de koploper van de Nederlandse economie zijn; de provincie waar we duurzaam het licht laten branden. Ook in de donkerste nacht. Laten we die tradities niet verkwanselen! Het CDA heeft nu de kans om de deur alsnog te openen of definitief te sluiten. Ik zeg daarom: “Kom maar achterom. Kloppen hoeft niet. En de koffie staat klaar!”

Anne-Marie Spierings                                    Arend Meijer

Lijsttrekker D66 Brabant                                Fractievoorzitter D66 Brabant

In dit interessante stuk over effecten op milieu wordt ook over gemeenten in Brabant gesproken waaronder Landerd en Oss. De moeite waard om te lezen. Maakt het handelen van gemeenten en provincie ook inzichtelijk.

De Rijksoverheid breekt de milieuwetgeving stelselmatig af

Ooit werd de milieueffectrapportage (MER) in het leven geroepen om Nederland te beschermen tegen grote vervuilers. Maar de laatste tien jaar is het aantal rapportages gehalveerd. ‘Lokale overheden geven nu half blind vergunningen af.’