Poliflw

Zie ook: Overheid en Bestuur Verkeer en Mobiliteit

Voorzitter, 

Het is gebruikelijk bij plenaire debatten over de begroting of de voorjaarsnota stil te staan bij de wereld buiten het stadhuis en hoe we deze beter kunnen maken. Ik wil dit keer beginnen met de wereld binnen deze muren, de dagelijkse realiteit die wij als raad zelf maken en dus ook zelf kunnen veranderen. Ik heb het dan over hoe en vooral hoe veel en hoe lang wij vergaderen. Want dat is veel te veel en veel te lang. En dat gaat ten koste van onze aanwezigheid in de stad en van een daadkrachtig stadsbestuur. 

Iedereen hier hoort zichzelf graag praten. We hebben rustig een bijdrage van twintig minuten over een voorstel waarmee we het grotendeels eens zijn. We krijgen steeds vaker debatten niet af in de daarvoor beschikbare tijd. Het gevolg is dat besluitvorming eindeloos duurt, omdat we het simpelweg niet meer gepland krijgen. Ik vind dit beschamend voor de vierde stad van Nederland. Het kan en moet echt anders. Procedures en afspraken kunnen ons daarbij helpen, maar het gaat er vooral om dat u en ik ons anders gaan gedragen. En er is niets zo moeilijk als het veranderen van ingesleten gedragspatronen. Maar we kunne op z’n minst een poging wagen. Ik heb daarom een korte bijdrage en zal proberen het aantal interrupties te beperken. En ik doe bij deze een oproep aan de voorzitter, mijn fractiegenoten en u allen om mij tot de orde te roepen als u vindt dat ik me toch te veel door mijn enthousiasme of bevlogenheid laat meeslepen. 

Dan nu de inhoud. Ik wil kort ingaan op een aantal bezuinigingen en zal daarbij een drietal moties indienen. 

Utrecht moet bezuinigen en staat daarin niet alleen. Doordat het rijk minder geld uitgeeft, krijgen gemeenten ook minder geld. In Utrecht valt het dit keer relatief nog mee. Het college kiest ervoor om de investeringen in belangrijke ambities als gezonde mobiliteit, duurzaamheid, het bouwen van betaalbare woningen en het aanpakken van armoede grotendeels op peil te houden. GroenLinks is hier blij mee. Het bezuinigingspakket is een verzameling van vaak kleinere maatregelen waarmee geprobeerd is om geld te besparen met zo min mogelijk last voor de Utrechter. Dat wordt in de stad niet altijd zo gevoeld, want soms zijn het juist de kleine besparingen die veel pijn doen bij de direct betrokkenen. 

Amaliapark 

Een voorbeeld hiervan is de bezuiniging op de atletiekbaan in het Amaliapark. Deze levert relatief weinig geld op, maar zorgde afgelopen weken voor veel beroering in de wijk en in onze mailbox. GroenLinks heeft die geluiden uit de stad goed gehoord en begrijpt de zorgen over deze bezuiniging. Tegelijkertijd zijn wij het met het college eens dat de atletiekbaan op dit moment onvoldoende gebruikt wordt en dus te veel kost voor wat het nu voor de stad oplevert. Daarom stellen we samen met een aantal andere partijen voor om een beter plan te maken voor dit sportpark en draaien we de bezuiniging terug. We willen dat het college samen met gebruikers en mensen in de buurt gaat kijken hoe het gebruik van de atletiekbaan kan worden vergroot en hoe hier andere activiteiten en sporten een plek kunnen krijgen. Het CDA zal hierover straks een motie indienen. 

Initiatievenfonds  

Een andere bezuiniging die bij GroenLinks pijn doet, is de bezuiniging op het initiatievenfonds. Op zich denken we dat het mogelijk moet zijn om grotere initiatieven te betalen vanuit de programma’s zelf, maar dan moet er wel flexibel budget zijn om hier eventueel in te investeren. Dit zelfde geldt voor initiatieven die op meerdere beleidsterreinen opereren. Eerder is al een motie aangenomen om een groter deel van de begroting flexibel te maken, maar we zien hiervan nog onvoldoende resultaat. Ook kan het helpen om bestaande subsidieregels te veranderen, zodat initiatieven die op verschillende terreinen actief zijn, meer kans krijgen. Daarom dien ik een motie in waarvan het dictum luidt: 

ID-bewijs voor mensen met een minimuminkomen  

Iedereen in Nederland heeft een ID-bewijs nodig om mee te kunnen doen in de samenleving, maar ook om regelingen te kunnen aanvragen. Mensen in armoede kunnen dat eigenlijk niet betalen. Eerder hebben we daarom gevraagd of een ID-kaart voor mensen met een minimuminkomen vergoed kan worden via de leges. Het college heeft dit uitgezocht en hierover een brief geschreven, waarvoor dank. Uit die brief blijkt dat vergoeding via de leges moeilijk is. Wel is het mogelijk een noodfonds in te stellen voor het vergoeden van deze leges, maar dat kost naar schatting zo’n 225.000 euro per jaar. Dat geld is er op dit moment niet. 

Toch wil GroenLinks dit belangrijke punt niet zomaar loslaten. Daarom hebben wij een motie, waarvan het dictum luidt: 

Vraagt het college om: 

• Wanneer er extra baten zijn bij leges, door efficiënter werken of door hogere leges bij andere posten, hier de ID-kaart van te vergoeden  

• In de voorbereiding van het debat over kostendekkendheid van alle leges het bekostigen van de gratis ID-kaart voor minima uit de opbrengsten van de leges, als uitgangspunt te nemen. 

Motie biodiversiteit  

Op de tegenbegrotingen zal ik via interrupties en voor het overige in de tweede termijn reageren. Maar ik wil VVD, PvdA en S&S wel alvast bedanken voor hun werk. Het is voor de raad, de stad en het college goed om op deze manier ook in cijfers te zien welke keuzes deze partijen anders zouden hebben gemaakt. Dus dank daarvoor. 

“Woon je op je 30ste nog thuis, is de leraar van je kind gedwongen uit de stad verhuisd of ben je starter en is je bod op je droomhuis weer overboden? Dan ben je niet de enige. Een fijne, betaalbare woning in onze steden wordt van een recht steeds meer een privilege. In onze steden heerst een wooncrisis.
Een van de belangrijkste oorzaken van deze #wooncrisis is de vrije markt die de laatste decennia te veel vrij spel heeft gekregen op een speelveld dat er niet geschikt voor is.  De volkshuisvesting – zoals wij het liever noemen – bepaalt hoe wij in onze steden samen wonen, werken en dus leven. Het algemeen belang dat we daarin hebben, loopt niet gelijk aan de belangen die de vrije markt heeft. 


Door onze volkshuisvesting als vrije markt te benaderen, is er in tijden van economische tegenspoed te weinig gebouwd, zijn woningcorporaties uitgeknepen met hoge belastingen en hebben lokale overheden te weinig instrumenten gekregen om prijzen te reguleren.  

De gevolgen hiervan zijn groot. Het tekort aan sociale huurwoningen is immens en in de vrije sector worden woningen onbetaalbaar en onbereikbaar voor mensen met een gemiddeld inkomen. De wooncrisis raakt aan bestaanszekerheid, aan kansengelijkheid voor onze inwoners en aan de samenstelling van onze steden.Dat er bewuste politieke keuzes aan de wooncrisis ten grondslag liggen, stemt ons droevig maar hoopvol tegelijk. Het betekent namelijk dat je het tij ook kunt keren. Als steden kunnen we dit niet alleen. We hebben het kabinet nodig. Daarom presenteren de fracties van de PvdA, GroenLinks en de SP uit de vier grote steden vandaag een pamflet met maatregelen die het kabinet moet nemen om de wooncrisis op te lossen, gebaseerd op twee uitgangspunten: minder markt en meer volkshuisvesting. 

Zo moeten onze woningcorporaties meer financiële ruimte krijgen door de verhuurdersheffing af te schaffen. De extra woningen die hierdoor gebouwd worden, moeten toe komen aan zowel lage- als middeninkomens. Hiermee kunnen we onze jongeren voor de stad behouden en onze leraren, verpleegkundigen en politieagenten een plek geven. 

Tegelijkertijd moet de vrije markt minder vrij worden. De mate waarin woningbezit op dit moment lucratief is, strookt niet met het algemeen belang en vergroot de ongelijkheid. Het kabinet moet daarom een woonplicht introduceren en met wetgeving komen om snelle winsten af te romen en de positie van starters te versterken ten opzichte van beleggers.  


Wij willen betaalbare en diverse steden waar de dikte van je portemonnee niet je kans op een fijne, betaalbare woning bepaalt. De te vrije woningmarkt heeft de afgelopen jaren laten zien het tegenovergestelde te veroorzaken. Het is tijd om het over een andere boeg te gooien en al onze inwoners het recht op de stad terug te geven. Kabinet, kies dus voor minder markt en meer volkshuisvesting.  

De gemeenteraadsfracties van de PvdA, GroenLinks en SP uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht“