Poliflw

Reportage over de ruim duizend gifvaten in Doetinchem, waarvan er meerderen lekken. De eerste overtreding was in 2011. Negen jaar later en er wordt vooral naar elkaar gewezen, en is er nog geen begin gemaakt met het opruimen van het gif. Zowel de burgemeester, de eigenaar van het terrein en ikzelf komen aan het woord. Tijdens het interview heb ik nogmaals de urgentie aan de orde gesteld, maar ook de irritatie laten blijken dat de hele kwestie met de gifvaten al sinds 2011 zich voortsleept. Met als resultaat; torenhoge kosten voor de belastingbetaler, schade aan het milieu en risico's voor de volksgezondheid.

Het fijne aan een journalist die ook zelf research doet is, dat je nieuwe dingen leert. Het heeft me vanaf het begin verbaasd dat het waterschap Rijn en IJssel oorverdovend stil is. Uit een telefoontje van de journalist met het waterschap blijkt dat rivier Oude IJssel volgens het waterschap geen gevaar loopt, omdat een rioolput is afgesloten. Het vervelende is dat het terrein met de opgeslagen gifvaten meerdere rioolputten heeft die niet afgesloten zijn. (in die ene rioolput is dat gebeurd door er een zak zand in te gooien, volgens de eigenaar) Onderzoeksbureau Rouwmaat heeft al aangetoond dat aan de achterkant de lekkende vloeistoffen het bos inlopen richting de zijtak van de Oude IJssel (op 100 meter afstand). Er zijn dan ook veel te hoge concentraties aangetroffen. Ze waarschuwen niet voor niets voor mogelijke schade aan de rioolwater zuiveringsinstallatie van het waterschap. Als het afsluiten van één afvoerput de manier is waarop het waterschap Rijn en IJssel de rivieren denkt te beschermen, dan vraag ik me af waar wij in vredesnaam belastinggeld voor betalen.

In ieder geval wordt nu wel erkend door de autoriteiten dat de vaten lekken.

Hopelijk wordt de titel van de reportage door de gemeente Doetinchem inderdaad in september waar gemaakt en begint dan de start van het opruimen van de lekkende gifvaten en niet het zoveelste overleg.

De eerste overtreding was in 2011.

Op 11 november 2011 wordt naar aanleiding van een milieucontrole namens provincie Gelderland aangegeven dat er overtredingen zijn geconstateerd, omdat er meer activiteiten plaatsvinden dan vergund. Het betreft de opslag van 264.468 kg blusschuim daar waar maximaal 10.000 kg is vergund.

Negen jaar later en er wordt vooral naar elkaar gewezen, en is er nog geen begin gemaakt met het opruimen van het gif.

https://www.regio8.nl/opruimen-vaten-moet-binnen-maand-starten/nieuws/item?1163565&fbclid=IwAR3WQv2AVIKsVaMKMibY3TL2dzLj_jPIfVngjeyd9JRWPgKXnojFaomQxlE

Ik heb op 27 juli schriftelijke vragen gesteld over de 1300 vaten met het giftige PFOS van het failliette bedrijf Rutgers Milieu, aan burgemeester en wethouders. Met het verzoek deze met spoed te behandelen. 

De eerste overtreding is al op 11 november 2011 geconstateerd door de toezichthouder. Het betreft de opslag van 264.468 kg blusschuim, daar waar maximaal 10.000 kg is vergund. Na heel wat voorvallen is men eindelijk zover om op 19 februari 2020 over te gaan tot bestuurlijke dwang. Was dit direct gebeurd, dan was behoorlijk wat schade aan natuur, risico's voor de volksgezondheid en kosten oplopend tot een miljoen vermeden. Wat betreft dat laatste, gaat dit alleen nog maar over het opruimen van het gif. Dan hebben we het nog niet over bodemsanering van de bedrijfslocatie, omliggende terreinen van bedrijven, natuurgebied de Wehlse Broeklanden en mogelijke schade aan de rioolwaterzuiveringsinstallatie van het Waterschap Rijn IJssel.

Vragen zijn gericht op het direct maatregelen treffen om de gifvaten veilig te stellen. Kosten 150.000,- , dit kan binnen een maand gerealiseerd zijn, volgens informatie van de gemeente zelf. Dat is veel geld voor jou en mij, maar zeker gezien de situatie te overzien voor een gemeente. Helemaal als je de kosten verdeelt over gemeente, provincie, waterschap en de omgevingsdienst Achterhoek, wat me toch niet onredelijk lijkt. Daarna ga je maar in alle rust verder overleggen wie wat betaalt en hoe te verhalen is op veroorzakers.

De vragen zijn openbaar en terug te vinden in het informatiesysteem van de gemeente Doetinchem; https://besluitvorming.doetinchem.nl/Documenten/Artikel-38-vragen

Welkom in de Wehlse Broeklanden. Tot je aan de achterkant van de bedrijfslocatie met de lekkende vaten met PFOS van Rutgers Milieu komt. 

In het bodemonderzoek van Rouwmaatgroep in opdracht van ODA van 9 september 2019 staat dat aan de achterzijde van het perceel schuimend vloeistof stroomt van het talud af het bosperceel op. Resultaat van het onderzoek is dat er sprake is van sterk verhoogde PFAS-verbindingen in grond en afvalwater die waarschijnlijk afkomstig zijn van lekkende IBC vaten. Ook de referentieboring is sterk verontreinigd met PFAS-verbindingen. Nader onderzoek is vereist om te concluderen of hier sprake is van een ernstig geval van bodemverontreiniging (meer dan 25m). Mocht grondwater onttrokken worden t.b.v. bemaling dan dient eerst bekeken te worden in hoeverre de grondwaterkwaliteit de lozingsnormen overschrijdt.

Het natuurgebied begint heel idyllisch. Een meanderend bospaadje, door een gevarieerd bos met vlierbessen en bramenstruiken. Via een bruggetje kom je over een beekje en overal zijn dieren. Vogels, konijntjes en opvallend veel padden. Zeker vanwege die laatste diertjes moet je af en toe oppassen waar je je voeten neerzet. Het stukje bos grenst aan een bredere beek en daarachter beginnen de afgerasterde weilanden. Gisteravond waren er meerdere mensen te zien die hier hun hond uitlaten. Een plek waar mijn vader mij vroeger als kind mee naar toe zou nemen om bramen en vlierbessen te plukken. Nu hoop ik maar, dat niemand uit de aangrenzende wijk op dit idee komt. Het is natuur die tot stand is gekomen mede dankzij de inzet van omwonenden, verenigingen en bedrijven. https://www.buurmaaktnatuur.nl Dat maakt het nog eens extra triest. De natuur, maar ook de liefdevolle inzet van mensen wordt stuk gemaakt door niets ontziende bedrijfsbelangen. Aan het bos grenzen ook de bedrijvenlocaties van de Huet. Vanaf het bospad zijn deze niet te zien. Toch is de bedrijfslocatie Voltageweg 86a niet moeilijk te vinden. De dode bomen zijn het oriëntatiepunt. Ook de weerzinwekkende geur wijst je de weg.

Aan de achterkant van het bedrijventerrein zijn paaltjes in de grond geslagen. In het bodemonderzoek van Rouwmaatgroep in opdracht van Omgevingsdienst Achterhoek van 9 september 2019 staat dat aan de achterzijde van het perceel schuimend vloeistof stroomt van het talud af het bosperceel op. Resultaat van dit onderzoek is dat er sprake is van sterk verhoogde PFAS-verbindingen in grond en afvalwater die waarschijnlijk afkomstig zijn van lekkende IBC vaten. Ook de referentieboring is sterk verontreinigd met PFAS-verbindingen.

Nader onderzoek is vereist om te concluderen of hier sprake is van een ernstig geval van bodemverontreiniging (meer dan 25m). Mocht grondwater onttrokken worden t.b.v. bemaling dan dient eerst bekeken te worden in hoeverre de grondwaterkwaliteit de lozingsnormen overschrijdt.

Het blijft voor mij onvoorstelbaar dat deze situatie al zolang duurt en dat het gif nog steeds niet is opgeruimd. Uit rapportages blijkt nu ook dat het niet alleen om PFOS gaat. Er zijn ook andere afvalstoffen opgeslagen waaronder hydraulische olie, antivriesvloeistoffen die gevaarlijke stoffen bevatten, waterig vloeibaar afval dat gevaarlijke stoffen bevat en afgedankte chemicaliën. Hier was absoluut geen vergunning voor, bovendien zijn ze op volstrekt onverantwoorde wijze opgeslagen met alle risico’s van dien. Wat zich precies op het terrein bevindt weet alleen Rutgers. Maar die houdt zich inmiddels met andere bedrijven in de omgeving bezig.

Voor mij nog even geen vakantie. Wordt vervolgd.

Op uitnodiging van de eigenaar van het bedrijventerrein, Reinoud Arts, ben ik een kijkje gaan nemen op het terrein. Rond de 1300 vaten (1300000 kg) aan brandblusschuim met het giftige PFOS Niet alleen het beeld, de hoeveelheid en erbarmelijke staat van vaten, maar ook de stank is overweldigend. 

Naar inschatting van Reinoud Arts, staat inmiddels ongeveer de helft van de vaten te lekken. Hij liet me zien dat vaten al leeg gelekt zijn. Ze staan op vermolmde pallets.

De vaten bevatten PFOS. Een stof dat sinds 2011 officieel staat geregistreerd als zwaar toxisch. Niet afbreekbaar in het milieu, slecht voor de volksgezondheid, mogelijk kankerverwekkend. Ik heb zelf kunnen waarnemen hoe de vloeistof in de bodem verdwijnt, via het riool, in het grondwater en hoogst waarschijnlijk komt het ook in de Oude IJssel die vlakbij stroomt. Voor degenen die daar vissen, eet ze in vredesnaam niet op. Vlak achter het terrein staan koeien te grazen. Koeien wiens vlees en/of melk bedoeld zijn voor consumptie.

Onbegrijpelijk dat de eerste overtreding al op 11 november 2011 geconstateerd is. Het betreft de opslag van 264.468 kg blusschuim daar waar maximaal 10.000 kg is vergund.

Rutgers Milieu kreeg vanaf 4 mei 2010 een oprichtingsvergunning van de gemeente. In de tussentijd is de verantwoordelijkheid voor de vergunningen overgenomen door de provincie. De provincie Gelderland heeft op 31 juli 2012 een vergunning verleend voor een nieuwe activiteit , het recyclen van van blusschuim. Door een foute interpretatie van de vergunning door een ambtenaar van de provincie, is Rutgers gaan uitbreiden tot zo’n 1300 vaten.

De Omgevingsdienst Achterhoek (ODA), verantwoordelijk voor de verstrekking en controle van de naleving van de vergunningen deed niets volgens Reinoud Arends. De ODA die eens in het jaar Rutgers Milieu standaard controleerde. De explosieve groei van het aantal vaten, mocht volgens de ODA. Wijzen op de milieuvergunning door de ODA zelf verstrekt, waarin staat maximaal tien vaten liep op niets uit, vertelde Reinoud Arts. Volgens de vertegenwoordiger van de ODA was alles in orde. Een mail uit 2015 waarin de buurman erop wees, dat er inmiddels al 600 vaten stonden, leverde ook niets op. Lekkende vaten zorgden in eerste instantie niet voor aanmaningen, laat staan boetes, volgens Arts. Er was geen gevaar, ook al liet bodemonderzoek in opdracht van de eigenaar Reinoud Arts iets heel anders zien. Conclusie uit dat onderzoek zou zijn; afgezien van het blusschuim verwijderen, bodem saneren van het terrein, saneren van de bodem van bedrijven eromheen en het bos erachter. Waarvan bomen inmiddels zichtbaar aan het afsterven zijn. Pas toen de eigenaar Reinoud Arts uit wanhoop volgens zijn zeggen met de vaten is gaan slepen en ze op andere terreinen waar Rutgers Milieu actief was dumpte, werd men gealarmeerd. Het leverde Reinoud Arts een boete op. Rutgers zelf nog steeds niet. Die had ondertussen een aardige handel in oud ijzer van oude brandblusapparaten. Ook het innemen van de brandblusapparaten leverde hem geld op. Het blusschuim bleef achter op het terrein van Reinoud Arts.

Na lange tijd is eindelijk een traject ingezet waarbij Rutgers aanmaningen en vervolgens boetes kreeg opgelegd. In mei liet Rutgers zich failliet verklaren. Volgens Reinoud Arts heeft hij alweer een doorstart gemaakt. Inmiddels heeft hij een handel in plastic. Eigendommen zijn overgeheveld naar een b.v. en privé blijft hij buiten schot. Er was immers tijd genoeg om zijn zaken te regelen. Een ontluisterend verhaal.

Het meest trieste is dat het nog steeds niet duidelijk is, wanneer het gif wordt opgeruimd. Er is overleg tussen betrokken partijen, er worden verwachtingen uitgesproken, maar niets is zeker. Ondertussen verslechtert de situatie met de dag.

Bijdrage Anne Marie Kamphuis

GroenLinks ziet de Kadernota 2021 als de opmaat naar een groener Doetinchem, waarbij tevens de sociale aspecten niet uit het oog worden verloren. We hebben hieruit met name de doorfietsroute Wehl - Doetinchem, het werkbudget voor het plan van aanpak diversiteitsbeleid, de voorbereidingswerkzaamheden commissie ruimtelijke kwaliteit en de verduurzaming woningvoorraad als positieve elementen genoemd.

Tijdens de behandeling van dit document - een voorloper van de Begroting 2021 die we in november gaan vaststellen - kwamen diverse aspecten aan de orde. Wij hebben met name voortgeborduurd op het onderwerp klimaatadaptatie, dat vorige week, tijdens de Raadsvergadering van 9 juli bij de behandeling van het Meerjarig Perspectief Ontwikkellocaties, ook al ter sprake kwam.

Ten aanzien van de transities op het gebied van klimaat, energie en circulaire economie hebben we in Doetinchem toenemende aandacht. In stedelijk gebied zijn we bezig met plannen voor herinrichting zodat er geen wateroverlast of hittestress ontstaat. Dit nemen we tevens mee in onze plannen voor woningbouw en gebiedsontwikkeling. In het buitengebied zoeken we juist naar manieren om de verdroging tegen te gaan. Dit laatste, verdroging, is iets dat overigens óók meer en meer een probleem vormt in de bebouwde omgeving.

Over deze problematiek maakt GroenLinks zich ernstig zorgen. Bij het MPO hebben we reeds gevraagd in hoeverre de klimaatadaptatiemaatregelen meegenomen worden bij de grondexploitaties en andere projecten die vooral uit steen en beton bestaan. En het gaat natuurlijk ook om bestaande bebouwing. We waren erg benieuwd wat er in de pipeline zit van het college, zodat we dat kunnen meenemen in de voorbereiding op de begroting. De wethouder gaf aan dat inmiddels de stresstest - die samen met de gemeenten Oude IJsselstreek en Montferland is uitgevoerd - afgerond is. De resultaten, verwerkt in een zogeheten Klimaatatlas, zullen direct na het zomerreces gedeeld worden met ons als raad. Vervolgens zal er een risicodialoog plaatsvinden om te komen tot beleid en te bepalen welke middelen wij over hebben voor deze opgave. Een opgave waarvan het college in ieder geval, naar eigen zeggen, uitermate doordrongen is.

GroenLinks wil benadrukken dat de integrale benadering van de gevolgen van klimaatverandering, dus de maatregelen voor klimaatadaptatie, hoge prioriteit hebben mede gezien de enorme kosten die hiermee zijn gemoeid; 600 miljoen euro aan investeringen tegenover ruim 70 miljard euro kosten aan schade wanneer we niks doen. Ook óns huishoudboekje gaat er heel anders uitzien wanneer we niet méér gaan sturen op ontstening en vergroening. Het stemt aldus hoopvol te lezen in de Kadernota dat “meer betrokkenheid van inwoners het oogmerk is” en “inwoners geacht worden meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun omgeving”.

Wat verder opvalt in paragraaf 5.1 van de Kadernota is de aandacht voor enkele positieve neveneffecten van de Coronacrisis, waarbij we navolgende zin willen citeren: “We merken dat bedrijven meer met elkaar willen samenwerken en minder afhankelijk willen zijn van de inkoop van grondstoffen en halffabricaten uit andere landen.” De opgave uit de coalitieagenda om onze ecologische voetafdruk te verkleinen lijkt hiermee iets meer in zicht te komen.

De Kadernota 2021 werd met een meerderheid van stemmen aangenomen. Ook GroenLinks stemde voor.

In 2018 heeft het RIVM geconstateerd dat rubbergranulaat, dat op kunstgrasvelden gebruikt wordt, zorgt voor milieuvervuiling wanneer dit terecht komt in de natuur.

In 2018 heeft het RIVM geconstateerd dat rubbergranulaat, dat op kunstgrasvelden gebruikt wordt, zorgt voor milieuvervuiling wanneer dit terecht komt in de natuur. Naar aanleiding van dit rapport heeft GroenLinks vragen gesteld aan de wethouder en heeft deze toegezegd de beheerders van de velden op te dragen om de korrels op de velden te houden. Dit kan o.a. door middel van kantplanken, uitloopmatten en van buiten naar binnen gericht vegen. Tijdens een werkbezoek aan BUHA op sportpark de Bezelhorst hebben we vervolgens kunnen zien dat aan deze oproep daadwerkelijk gehoor gegeven wordt. Toch rees vandaag de vraag “Is dit voldoende?” De stichting ‘Kom van dat gras af’ heeft de gemeente Doetinchem een handhavingsverzoek gestuurd waarin ze aangeven dat er rubbergranulaat ligt in de het omliggende groen van sportpark de Bezelhorst. GroenLinks Doetinchem komt graag in contact met inwoners uit onze gemeente die zich aangesloten hebben bij de stichting ‘Kom van dat gras af’ en met inwoners die de verspreiding van rubbergranulaat in de natuur hebben waargenomen. Je verhaal en eventuele foto’s kun je mailen naar doetinchem@groenlinks.nl.

Samen zetten we stappen, ook in de gemeente Doetinchem!