In de raadsvergadering van januari kon elke fractie zelf een thema aandragen waar de raad in de komende tijd mee aan de slag zal gaan omdat het speelt in de samenleving. Drie van de negen fracties kwamen met een voorstel: Kampen Sociaal (Great Bubble Barrier), ChristenUnie (Bouwen aan de woonwijken van 2030) en GroenLinks (Samen Leven).
Nieke Jansen over het voorstel van GroenLinks:
Er is maar één samenleving. Die delen we met heel verschillende mensen en soms strijdige belangen. Dat gaat niet vanzelf, dat horen en lezen we elke dag.
Er wordt in Kampen her en der al veel gedaan om ons samen leven sterker te maken, saamhoriger. Ik denk bijvoorbeeld aan Eetze, groene buren, de Ifgbtarmaaltijd, de groene Brunneper, taalmaatjes.
Met onze voorzet zeggen we: laten we bewuster werk maken van samen leven.
oog hebben voor tweedeling en die voorkomen of verkleinen
sociale initiatieven aanmoedigen
vooroordelen ontmaskeren
Als dat lukt, kunnen we in onze gemeente gerust heel verschillend zijn, maar leven we minder los van elkaar of ten koste van elkaar of tegenover elkaar. We delen die ene samenleving. Laten we die zo mooi mogelijk maken voor iedereen.
Het voorstel van GroenLinks
Onze maatschappij wordt in toenemende mate getekend door een tweedeling die ook tegenstelling in zich bergt. De verschillen tussen (kans)rijk en (kans)arm groeien, bijvoorbeeld op het gebied van inkomen, (digitale) geletterdheid, opleiding, kansen op de arbeidsmarkt, culturele achtergrond en gezondheid. Deze tweedeling gaat voor een deel van de mensen hand in hand met het gevoel zelfs niets te kunnen veranderen aan (persoonlijke of maatschappelijke) omstandigheden.
Dit heeft allerhande gevolgen; afhaken op alles wat met democratie te maken heeft, loslaten van maatschappelijke verantwoordelijkheid, terugtrekken uit de samenleving, protesten van ‘gele hesjes’, gepolariseerde en polariserende uitlatingen op sociale media. Vooroordelen en een tekort aan daadwerkelijk contact spelen een rol in het ontstaan en instandhouden van deze tweedeling.
Mogelijkheden
Hier ligt een opgave voor de gemeenteraad. Als de gemeente Kampen werkelijk een samenleving wil zijn, een hartelijke Hanzestad met ‘Kamper kracht’, moeten we daarin investeren.
In het algemeen zien we dat de gemeenteraad zich al inzet om tweedeling te verkleinen of groei daarvan te voorkomen. Daar kunnen we in de toekomst bewuster aandacht aan geven. Ons voorstel is om daarnaast als raad samen met het college te zoeken naar mogelijkheden om duurzame verbindingen tussen verschillende mensen en groepen te laten ontstaan. Bovendien zouden we een manier van doen willen ontwikkelen voor momenten dat het (lokaal) opeens spant door een bijzondere gebeurtenis of situatie, zoals dat gebeurde rond zogenaamde ‘veiligelanders’.
Een mogelijk traject
1. Het thema bespreekbaar maken en bepalen waar we ons in eerste instantie op willen richten. Een werkgroep kan de aandachtsgebieden inventariseren en onderzoeksvragen voorbereiden.
2. Nader onderzoek (laten) doen om in kaart te brengen hoe en in welke omvang ‘tweedeling’ een punt van zorg is in de gemeente Kampen. Dat kan bijvoorbeeld door een ‘hoorzitting’ te organiseren waarin we deskundigen uitnodigen om hun ervaringen te delen en door het burgerpanel te betrekken.
3. Op basis van uitkomsten van onderzoek vaststellen welke opgave er ligt en hoe de gemeente kan bijdragen aan versterking van maatschappelijke cohesie en het voorkomen of verminderen van tweedeling.
Bijval en vragen in de raadsvergadering
Een enkele partij zette vraagtekens bij de tweedeling: is dat verschil er echt tussen (kans)rijk en (kans) arm? Nieke Jansen: “We zien dat verschil groeien als we zelf goed luisteren en kijken. Dat geldt op het gebied van inkomen, maar ook als het gaat om mee kunnen doen in onze samenleving of er echt bij horen. Onderzoek laat ook zien dat het verschil groter wordt en dat mensen niet alleen verder van elkaar maar ook vaker tegenover elkaar staan.”
Van buiten de raad kwamen er op dezelfde avond al reacties van mensen die een tweedeling ervaren. “Dankjewel dat je dit aankaartte”, kwam iemand vertellen. “Je wilt niet weten hoe ingewikkeld het soms is; de mensen willen niet eens met ons praten”, zei iemand die zich om vooroordelen buitengesloten voelt. Iemand die thuis de vergadering had gevolgd appte: “Ik zie de tweedeling bijna elke dag in onze vereniging. En dan komen de groepen elkaar bij ons nog wel tegen. Houd dit op de agenda!”
Aandacht
Bijval was er ook voor de oproep om beter om te gaan met situaties waarin tegenstellingen scherp worden. Als het in de samenleving hard tegen hard gaat, of als de vooroordelen zich opstapelen, moeten we als raad manieren hebben om nuances en oplossingen te zoeken. Iemand citeerde ‘Alles wat aandacht krijgt, groeit’. Nieke Jansen: “Dat is de spijker op zijn kop. Daarom zetten we Samen Leven op de agenda, en niet tweedeling of armoede of vooroordelen.”
Praktisch
“Het is een idealistische opgave”, concludeerde een raadslid, terecht. Het werd niet duidelijk of de raad er daarom niet of juist wel mee aan de slag moest. Nieke Jansen: “Samen leven is idealistisch en heel praktisch tegelijk. Praktisch is het als we kijken naar wat we direct en heel concreet kunnen doen om mensen meer samen te laten meedoen. Kinderopvang verbinden met plekken waar ouderen wonen geeft verbindingen. Een revalidatiecentrum kreeg ruimte voor een tuin waar de buurt én de revalidanten elkaar ontmoeten. Mensen uit het AZC betrekken bij evenementen en dan echt samenwerken, dat verbindt ook. Idealistisch is de stip op de horizon: dat we echt samen leven. Elke stap die daarbij helpt is heel praktisch.”
Volgende stap
Er is behoefte om het thema concreter te maken. GroenLinks gaat daarvoor een volgende stap voorbereiden, liefst samen met andere fracties en zo gauw mogelijk ook samen met inwoners van de gemeente Kampen.
