Op 29 juli 2019 is op 78-jarige leeftijd rustig ingeslapen ‘onze’ Machteld Versnel-Schmitz. Met het diepste respect staan wij stil bij het leven van één van de grondleggers van D66 Utrecht. Dankbaar zijn we voor haar bijdrage aan onze partij en aan onze Utrechtse afdeling in het bijzonder.
Ook toen haar gezondheid haar in de steek begon te laten bleef Machteld betrokken bij het wel en wee van onze afdeling. Niet in de laatste plaats door de liefdevolle verzorging en steun van haar man Hans, die we daarvoor zeer erkentelijk zijn.
Onze gedachten zijn dan ook bij Hans, hun kinderen en kleinkinderen met wie wij samen onze dierbare herinneringen aan Machteld zullen blijven koesteren.
Utrecht, 29 juli 2019
D66 Utrecht
Roel Masselink, afdelingsvoorzitter Jony Ferket, fractievoorzitter
Lees hieronder ook:
Een terugblik op het leven van Machteld Versnel door Herman Kernkamp en Ineke Herweijer
Een standvastige en robuuste vrouw: Persoonlijke herinneringen aan Machteld door Jan Terlouw, 1e fractievoorzitter van D66 Utrecht
Een terugblik op het leven van Machteld Versnel
Machteld Versnel was een D66-er van het eerste uur. Zij was als studente naar Utrecht gekomen waar zij geschiedenis studeerde. Zij leerde daar de latere kopstukken van D66 kennen. In 1967 maakte Machteld, met onder meer Jan Terlouw, Henk Zeevalking en Herman Kernkamp, deel uit van een groep die de afdeling Utrecht oprichtte en voorbereidingen trof voor deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen van 1970.
Machteld heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het eerste D66 verkiezingsprogramma voor Utrecht. Het succes was groot, meteen 4 zetels, en Machteld kwam in de gemeenteraad.
Ondertussen werkte zij al sinds 1961 voor het Universiteitsmuseum, dat zij altijd een warm hart bleef toedragen.
Na 4 jaar werd zij voor een korte periode lid van Provinciale Staten, maar dat beviel haar minder dan de concretere politiek in een grote gemeente.
Zij verhuisde in 1979 met Hans en de kinderen voor enige jaren naar Indonesië, maar kwam op tijd terug om zich kandidaat te kunnen stellen in 1982 voor de Utrechtse gemeenteraad. Toen behaalde D66 (toen nog met komma: D’66) 2 zetels maar leverde wèl een wethouder, Herman Kernkamp. Omdat wethouders toen nog uit de gemeenteraad werden gekozen, bleef Machteld als eenpersoonsfractie over in de Raad. Zij overlegde vaak en kundig met de fractievoorzitters van de andere collegepartijen, PvdA en VVD. Politieke tegenstanders hielden niet altijd van haar – typische D66 – opvattingen, maar hadden wel veel respect voor haar!
Inhoudelijk maakte zij zich in die raadsperiode onder meer sterk voor behoud van monumenten, energiebesparing (denk aan de befaamde “trui van Machteld”, oftewel: zet de verwarming wat lager en doe een trui aan) en groene ruimte in de stad. Een aansprekend voorbeeld van het laatste is haar inzet voor behoud van de Oude Hortus aan de Lange Nieuwstraat. Andere partijen wilden daar woningbouw plegen, maar Machteld en omwonenden in de Binnenstad hielden vol! De Oude Hortus is nu nog steeds een mooie groene oase in het Museumkwartier!
In 1989 werd Machteld lid van de Tweede Kamer, wat zij tot 1998 bleef. In die tijd bleef zij echter trouw lid van de afdeling Utrecht, bezocht als het enigszins kon, de afdelingsvergaderingen, waar zij graag en kundig het woord voerde. Ook na haar Kamerlidmaatschap bleef zij tot op hoge leeftijd actief de afdelingsvergaderingen bezoeken. Toen zij in 2015 tijdens de Nieuwjaarsborrel in Utrecht de Jan Glastra van Loon-penning kreeg uitgereikt, zei de landelijke voorzitter Fleur Gräper-van Koolwijk daarover tegen Machteld: “En menig kandidaat schuwde het moment dat jij opstond om eens een aantal scherpe vragen te stellen of met een korte en heldere opmerking duidelijk te maken waar jij stond in een debat”.
Machteld was altijd goed voorbereid, had kraakheldere opvattingen, maar wist die ook zonder scherpe randjes te brengen en zonder mensen te beschadigen. Ze was sociaal en heel communicatief. Altijd vol inzetbaar voor D66. Ook bij het campagne voeren voor verkiezingen, waar ze onvermoeibaar stond te flyeren op de Stadhuisbrug. De afdeling Utrecht van D66 heeft een kopstuk verloren.
Herman Kernkamp,
mede-grondlegger, voormalig raadslid en wethouder in verschillende raadsperiodes
Ineke Herweijer,
voormalig statenlid, raadslid en wethouder in Utrecht
Een standvastige en robuuste vrouw
Persoonlijke herinneringen aan Machteld Versnel door Jan Terlouw, 1e fractievoorzitter D66 Utrecht
In januari 1967 kwam de net opgerichte afdeling Utrecht van D66 bijeen, onder voorzitterschap van Henk Zeevalking. Aan de orde waren de gemeenteraadsverkiezingen die drie jaar later zouden plaatsvinden. De voorzitter informeerde wie er verstand had van gemeentepolitiek. Niemand meldde zich. Vervolgens vroeg de voorzitter wie bereid was zich er in te gaan verdiepen. Een twintigtal mensen gaf zich op, waarbij Machteld Versnel en ondergetekende. Er werd een werkgroep opgericht van die twintig mensen, die mij als voorzitter kozen en Machteld als secretaris.
Het was het begin van een hartelijke samenwerking en vriendschap tussen ons.
Machteld bleek als historica te beschikken over veel kennis en ze had een enorme werkkracht. We inventariseerden welke onderwerpen zoal aan de orde komen in een gemeenteraad en we zochten drie personen per onderwerp om zich in de betreffende materie te verdiepen. Vervolgens maakte Machteld een vergaderschema van drie jaar, waaruit een D66-gemeenteraadsprogramma moest voortkomen. Bijvoorbeeld: op 14 oktober 1968 komt het daarvoor aangewezen drietal voor gemeentefinanciën met een mogelijk D66-standpunt over dat onderwerp.
Het vergaderschema is drie jaar lang zonder hapering uitgevoerd en Machteld heeft de besluiten die zo werden geformuleerd samengevoegd tot een ontwerp-gemeenteraadsprogramma, dat hoorde bij het meest gedetailleerde politieke programma van alle aan de verkiezingen deelnemende partijen. We haalden vier zetels, bezet door Henk Zeevalking, Machteld Versnel, Ton Vendrik en mezelf.
Die jaren van samenwerking met Machteld horen bij de vreugdevolste jaren in mijn politieke loopbaan. Ik heb er door ervaren hoe zinvol het is om met geestverwanten in de politiek samen te werken, ideëen te toetsen, vrienden te worden.
Je kon pittig met Machteld discussiëren. Ze had een kritische geest. We werden het meestal eens, maar niet altijd. Later, toen ze lid was van de Tweede Kamer, zijn we bijvoorbeeld verschillend blijven denken over de Betuwelijn, maar dat was geen enkele hinderpaal voor onze vriendschap en wederzijds respect. Ze nam serieus wat serieus genomen moet worden, en ze kon relativeren waar dat op z’n plaats was. Natuurlijk ga je elkaar minder zien als je levensloop dat zo met zich mee brengt. Ik was bijvoorbeeld het grootste deel van de tachtiger jaren in het buitenland, maar in 1987 sloot Machteld als ambtenaar van de burgerlijke stand in Utrecht het huwelijk van onze dochter Pauline, met een kostelijke toespraak, en het klikte meteen weer.
Machteld Versnel-Schmitz, een standvastige en robuuste vrouw, meer dan een halve eeuw toegewijd aan de publieke zaak, liefdevol, echtgenote, moeder, grootmoeder, politica. Het is een groot voorrecht met haar te hebben mogen samenwerken en bevriend te zijn. Vanaf de oprichting was ze lid van D66, een steunpilaar vooral in moeilijke tijden. Ze was alles wat een politicus moet zijn: volstrekt integer, met een krachtige overtuiging maar altijd open voor discussie, rechtvaardigheid als leidraad, optimistisch en oplossingsgericht.
Onze gedachten zijn bij Hans en hun kinderen, die haar vooral ook in de laatste zware jaren met zoveel liefdevolle zorg hebben omringd.
Lieve Machteld. Moge ze rusten in vrede.
Jan Terlouw
