Poliflw

De laatste week van het jaar 2019. De tijd van lijstjes, terugblikken en overzichten is weer aangebroken. En ja: wij doen daar ook aan mee. In de eerste plaats omdat we verantwoording willen afleggen aan alle Deventenaren die in maart 2018 op GroenLinks hebben gestemd. Ten tweede omdat we hartstikke trots zijn op wat we in 2019 hebben bereikt en de komende jaren nog gaan bereiken. Om die reden presenteren wij met trots ons eigen jaaroverzicht. GroenLinks Deventer wenst iedereen een groen, duurzaam en sociaal 2020 toe. Wij gaan er in ieder geval hard aan werken!  [Bij de foto hierboven van links naar rechts: raadsleden Anne van der Meer en Koen Boswinkel, fractievoorzitter Tjeerd van der Meulen, wethouder Carlo Verhaar, raadsleden Lida Zegel en Halla Baher]

Wij presenteren enkele hoogte- en dieptepunten van het politieke jaar 2019. Wij zijn niet volledig omdat we buiten de politieke arena om ook acte de présence geven en als we alles vermelden je het verhaal niet meer voor het einde van het jaar kunt uitlezen:). In de bijlage onderdaan vind je een overzicht van ons stemgedrag. Heb je een vraag hierbij, mail dan naar onze fractievoorzitter Tjeerd van der Meulen (t.vandermeulen@gemeenteraaddeventer.nl) en je krijgt een antwoord.    

Januari : Grote Kerkhof is autovrij maar voormalige stortplaats Westfalenstraat is vervuild 

Het jaar start op 2 januari 2019 met het leegmaken van het Grote Kerkhof voor auto's. Na de vele jaren dat we hiervoor (met andere partijen) hebben geknokt, is het prachtige middeleeuwse plein dan eindelijk autovrij. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan plannen voor de herinrichting van dit plein en de omliggende pleinen (Nieuwe Markt, Stromarkt) onder de naam "Lebuinuspleinen". Tot die tijd is het Grote Kerkhof beschikbaar voor activiteiten en recreatie, zoals terrassen, concerten en in de zomer van 2019 een enorme zandbak voor de kinderen. 

Aan het einde van 2018 kwam aan het licht dat de voormalige stortplaats aan de Westfalenstraat dusdanig was vervuild dat het mogelijk gevolgen had op de omgeving. De stortplaats is de bouwlocatie van de nieuwe milieustraat. Wij hebben dit bij het college aangekaart en mede daardoor is het toezicht verscherpt en wordt de monitoring geïntensiveerd. Wij hebben inmiddels voldoende vertrouwen dat de situatie onder controle is. In 2020 wordt de nieuwe milieustraat (met verbeterde scheidingsmogelijkheden en minder lange wachttijden) geopend. 

Februari : Klimaatstakers en een nieuwe wethouder voor werk, zorg en inkomen.

PvdA wethouder Jan-Jaap Kolkman treedt terug als wethouder en wordt opgevolgd door fractievoorzitter Rob de Geest.

Op 1 februari worden de – door Greta Thunberg geïnspireerde- wekelijkse klimaatstakers voor het stadhuis van Deventer door ons een hart onder de riem gestoken door ze een duurzame thermoskan met warme chocomelk aan te bieden.

Samen met PvdA en D66 bereiden wij een verzoek voor om meer informatie over de mogelijkheden van windenergie in Deventer. In de raadsvergadering is van februari is dit besproken en de discussie wordt begin 2020 voortgezet in het Energieplan.

Maart : Kiezen voor de provincie, onderwijs en een verbod op wegwerpplastic

In februari en maart zijn we als fractie ook druk bezig geweest met campagne voor de provincie, onder andere door langs de huizen te gaan om te vragen wat de inwoners bezighoudt en om te vertellen wat wij belangrijk vinden. GroenLinks werd op 21 maart 2019 een grote winnaar  van de provinciale verkiezingen want ze wonnen maar liefst 3 zetels (van 2 naar 5). Helaas leidde dit niet tot deelname in het college van Gedeputeerde Staten. Door de verkiezingswinst werd ons fractielid – opvolgend raadslid Lucas Brinkhuis- in de Staten gekozen en nam hij afscheid van de fractie. Enige tijd later verwelkomden we Rob Thijssen bij de fractie. 

Onze Lida Zegel is in maart mede-organisator van de onderwijsconferentie. In 2019 kwam sowieso de uitgestelde nieuwbouw van VMBO Het Slatink meerdere keren aan de orde. Ons standpunt vind je hier en we hopen dat in 2020 eindelijk een besluit kan worden genomen over de toekomst. 

Op 27 maart dienden wij met succes de motie "single use plastics" waarin wordt voorgesteld om wergwerpplastic van evenementen te weren, bijvoorbeeld door over te gaan op statiegeldbekers. Deze motie wordt op dit moment uitgevoerd en besproken met de organisatoren waardoor we vanaf 2020 evenementen zonder wegwerpplastic kunnen verwachten. 

April : Egels, vogels op het vogeleiland en de Viking

Elk jaar reikt GroenLinks Deventer een GroenLintje uit voor een bijzonder initiatief. Op 13 april 2019 reikten wij het lintje uit aan Egelopvang Caspar in Diepenveen.  

De bouw van FilmTheater De Viking bleef ook in 2019 de gemoederen bezighouden. In april heeft de raad besloten om noodgedwongen voor 4 miljoen euro extra te investeren. Een lastig besluit maar ook wij konden niet anders dan hiermee in te stemmen.   In december 2019 hebben we overigens opnieuw een pijnlijk besluit moeten nemen over de inrichting van het gebouw, een lening van 600.000 euro voor de Stichting Mimik. Het goede nieuws is dat Mimik in 2020 de deuren zal openen en vanaf dat moment iedereen kan zien dat dit een enorme aanwinst is voor Deventer. 

Het Vogeleiland (Rijsterborgherpark) was in 2019 regelmatig onderwerp van discussie. Hierbij ging het vooral om het houden van dieren (vogels) in hokken en de afsluiting met hekken. In de raad van 25 mei 2019 is, mede gesteund door GroenLinks, besloten om de Stichting Vogeleiland meer tijd te geven om met een plan te komen voor de toekomst. De revitalisering van het Vogeleiland komt in 2020 waarschijnlijk terug op de agenda van de raad.    

Mei : Tuinonttegelen, concept-energieplan en het Vogeleiland

Elk jaar onttegelt GroenLinks een betegelde tuin. In mei hebben we weer een inwoner gelukkig gemaakt met bloemen in plaats van tegels.   We maakten er dit jaar ook een fraaie documentaire over. 

In mei spraken we voor het eerst over het duurzame Energieplan voor Deventer. We waren niet erg tevreden en eind van het jaar kregen we een sterk verbeterde versie terug. Begin 2020 zullen er echte knopen over worden doorgehakt, onder andere over nieuwe locaties voor wind- en zonne-energie.   Ook zullen begin 2020 de deuren van het duurzaamheidscentrum in de stadsetalage van het stadhuis de deuren openen. Hier zullen de Deventenaren die duurzamer willen leven voorlichting kunnen krijgen over de verduurzaming van hun woning.  

Juni : Een nieuwe burgemeester, nieuwe cultuurvisie en weglopende oppositie

Op 6 juni werd in een bijzondere vergadering de nieuwe burgemeester van Deventer geïnstalleerd: Ron König (D66) is de opvolger van Andries Heidema (CU) die al eerder benoemd was als Commissaris van de Koning van Overijssel. 

In de raad van 22 juni 2019 is de Cultuurvisie van GroenLinks wethouder Carlo Verhaar vastgesteld. Met de cultuurvisie werden wel enkele heikele onderwerpen zoals de toekomst van de speelgoedcollectie, het burgerweeshuis en de schouwburg uitgesteld tot een later besluitmoment.

De raadsvergadering leidt echter tot een dieptepunt in de Deventer politiek: een deel van de oppositie weigerde het debat aan te gaan omdat een uitstelverzoek niet werd gehonoreerd en nam niet aan het debat deel. Wij hadden over die actie een uitgesproken standpunt.  De oppositie- en coalitiepartijen hebben na afloop samen met de burgemeester de raadsvergadering geëvalueerd en het opstappen heeft geen gevolgen voor de verdere goede verstandhouding tussen de partijen.

Juli : Voorjaarsnota, stadstroubadour en uitvoering van de Participatiewet  

De maand juli is altijd een politieke drukke maand omdat in voor de begroting voor het nieuwe jaar wordt voorbereid. Dit noemen we de "Voorjaarnota" en als we het met het bereiden van een gerecht zouden vergelijken dan is de voorjaarsnota het "boodschappenlijstje" voor het bereiden van een maaltijd aan het einde van het jaar als we de begroting vaststellen. Wij hadden onder andere als wens om nog een keer onderzoek te doen naar het verbeteren van de leefbaarheid van de Van Oldenielstraat en het toepassen van circulaire bouwmaterialen bij de herinrichting van de Keizerstraat.

Ook kreeg ons voorstel om in 2020 in Deventer een stadstroubadour aan te stellen voldoende steun van de raad . 

Met een motie probeerden wij de bezuiniging op jobhunters bij Deventer Werktalent bij te sturen maar de stemmen staakten wat in principe betekent dat het voorstel een volgende raad opnieuw in stemming wordt gebracht. In die raad van 11 juli hebben wij het amendement uiteindelijk veranderd in een motie waarin wij het college opdragen om mensen met een arbeidsbeperking op te nemen als specifieke doelgroep binnen het nieuwe beleidskader voor de uitvoering van de Participatiewet. Uiteindelijk heeft deze motie in december 2019 beslag gekregen in het nieuwe beleidskader. 

Augustus: schoorsteen melkfabriek en station Colmschate

In de zomermaanden is de raad met reces ("grote vakantie") maar natuurlijk kunnen er allerlei dingen gebeuren waarbij de fractie actie onderneemt.

Op industrieterrein Bergweide is de schoorsteen van de voormalige melkfabriek een icoon en veel Deventenaren hechten aan het behoud. Wij wilden – samen met VVD en Gemeentebelang – graag dat  het college onderzoekt om deze schoorsteen als monument aan te merken en te behouden. In december blijkt dat partijen met elkaar in gesprek zijn en dat de kans op behoud is vergroot!

Deventer heeft naast haar "centrale" station ook het station Colmschate. Volgens ons zou het comfort op dit station kunnen verbeteren en zou ook de aansluiting op de intercity's beter kunnen. Wij stelden er (samen met D66 en Deventer Sociaal) schriftelijke vragen over en inmiddels is ook duidelijk dat de wethouder daadwerkelijk met de NS in gesprek gaat om de aansluitingen te verbeteren. Dit wordt vervolgd in 2020. 

September: WorldCleanUpday en fastfood nabij scholen

Op 21 september deed GroenLinks mee aan de wereldwijde actie World Clean Up Day. We schrokken van de enorme troep die wij aantroffen in en om het centrum van Deventer. Wij zullen ook in 2020 meedoen aan deze zeer geslaagde actie.

In de Stentor verschijnt een artikel over de opmars van fastfoodrestaurants (ook nabij middelbare scholen) en de gemeentebesturen die - ondanks hun gezondheidsbeleid – dergelijke initiatieven ruim baan geven. In de raad van maart hebben wij hier zonder succes aandacht voor gevraagd. In het kader van de uitwerking van de Omgevingvisie zullen wij steeds aandacht blijven vragen voor alle aspecten die met de gezondheid van Deventenaren samenhangen. 

Oktober: Verkeerscamera's op zwart, zwerfjongeren en de invoering van de JA-JA-sticker

GroenLinks zet zich in voor de privacy van onze inwoners. Wij waren verbaasd over de verkeerscamera's op een aantal drukke verkeersknooppunten waarop duidelijk woningen in beeld en stelden daar al eerder schriftelijke vragen over.   

  Naar aanleiding van de beantwoording dienden wij een motie in om de beschikbaarheid van deze beelden via de internetsite van de gemeente te beëindigen. Het college zag bij nader inzien ook in dat dit niet gewenst was en ondersteunde onze oproep zodat de webcams niet langer publieke beschikbaar, oftewel "op zwart". Ook in de toekomst zullen wij in de gaten blijven houden of de privacy van inwoners gewaarborgd blijft. Zo stelden wij in november schriftelijke vragen over de camera's die tijdelijk in de binnenstad waren opgehangen in verband met verkeerstellingen maar gelukkig stelden de antwoorden ons gerust. 

In oktober werd ook onze motie (samen met D66) om de JA-JA sticker  voor reclamedrukwerk in te voeren aangenomen.  Dit systeem zal een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de beperking van het papierafval en in het Grondstoffenplan waarover in 2020 wordt besloten, komt dit voorstel terug.

Omdat er in Deventer nog steeds veel onduidelijkheid bestaat over de hoeveelheid zwerfjongeren (de cijfers spreken elkaar tegen) vroegen wij samen met de ChristenUnie en Deventer Sociaal bij de wethouder om opheldering en een onafhankelijk onderzoek. Het college zag daar weinig in waardoor onafhankelijk onderzoek uiteindelijk in november per motie is gevraagd. De resultaten verwachten we in 2020. 

November : Roetveegpieten, Speelgoedmuseum en een nieuw bestuur

Dit jaar is ook in Deventer de "zwartepietendiscussie" losgebarsten. Het is het college opgevallen dat sinterklaas tijdens de jaarlijkse intocht alleen maar zwarte pieten meenam en zij heeft aan het sinterklaas comité uitdrukkelijk gevraagd om dit jaar ook voor een deel "roetveegpieten" mee te nemen. Dit leidde tot discussies en uiteindelijk een compromis tussen het college en het Sinterklaas comité. De fractie heeft in ieder geval een duidelijk standpunt: maak van Sinterklaas een feest voor iedereen.  Begin 2020 zal de gang van zaken en de sinterklaasintocht van 2019 (waarbij toch nog opvallend veel zwarte pieten aanwezig waren) geëvalueerd worden.  

In juli heb je kunnen lezen dat de begroting voor het nieuwe jaar (de "maaltijd") in november wordt vastgesteld. Wij hebben tijdens deze raad verschillende moties mede ingediend of gesteund en een bijdrage geleverd aan het debat. 

Een groot deel van de vergadering stond in het teken van de toekomst van het Speelgoedmuseum. Een meerderheid van de raad besloot om verder te gaan in het huidige pand. Waarom dit niet onze keuze was lees je hier .  

In november koos de Algemene Leden Vergadering van GroenLinks een nieuw bestuur. Saskia van der Elst neemt als nieuwe voorzitter het stokje over van Cora Smelik die is benoemd tot gedeputeerde in de provincie Flevoland!

December: beleidskader voor mensen met een uitkering en de eerste centrale vuurwerkshow

In de raad van december konden wij met tevredenheid instemmen met het nieuwe beleidskader voor de participatiewet.  

Op 31 december 2019 zal in Deventer de eerste keer een centrale vuurwerkshow aan de Welle plaatsvinden (welkom vanaf 23.30 uur!), een uitvloeisel van het coalitieakkoord "met lef en liefde voor Deventer". Wij hopen dat de vuurwerkshow de opmaat is voor een (lokaal) vuurwerkverbod omdat het afsteken van vuurwerk door particulieren elk jaar slachtoffers, overlast en milieuhinder veroorzaakt. 

Nogmaals: het bovenstaande is slechts een deel van waar wij ons mee bezig hebben gehouden. Een totaal overzicht van het stemgedrag bij moties en amendementen en de ingediende schriftelijke vragen vind je hier onderaan. 

Wist je trouwens dat je alle bijdragen van onze raadsleden, debatten en raadsvergaderingen kunt terugkijken? Handig als je het werk van onze raadsleden wilt controleren vanuit je eigen huis. De raadsvergaderingen en raadstafels zijn op deze site terug te kijken of te luisteren.

Fijne jaarwisseling en tot in 2020!

Bron foto: De Stentor Deventer / Liselotte Kolthof

In juni 2018 berichtten wij over het dossier Werkmakelaar- Oost: een bedrijf dat zich in Deventer vestigde om mensen vanuit de Participatiewet weer aan het werk te helpen. De gemeente Deventer verleende forse subsidies maar het bedrijf ging uiteindelijk toch failliet. Ondertussen waren er verontrustende verhalen over de arbeidsomstandigheden bij dit bedrijf. Omdat er veel verkeerd was gegaan, besloot de raad in juni unaniem tot een onafhankelijk onderzoek. Het onderzoeksrapport dat in november 2018 verscheen, bevat een gedetailleerde reconstructie van alles wat er mis ging. De gemeente heeft een bedenkelijke hoofdrol. In de raadsvergadering van 28 november 2018 hebben GroenLinks, D66, GemeenteBelang, CDA en PvdA met een motie hun ongenoegen en bezorgdheid geuit over over het gebrek aan bestuurlijke regie bij de opstart en uitvoering van dit dossier. De destijds verantwoordelijk wethouder Jan-Jaap Kolkman (PvdA) heeft de gemaakte fouten erkend. Uit dit dossier zijn dure lessen geleerd en het college heeft beloofd aan de slag te gaan met de waardevolle aanbevelingen voor toekomstige subsidietrajecten.

De fractie van GroenLinks heeft zich de afgelopen maand intensief gebogen over het onderzoeksrapport over de regie en uitvoering van de gemeente Deventer in het dossier Werkmakelaar-Oost. Het heeft de nodige hoofdbrekens gekost om een beoordeling te maken want de gedetailleerde reconstructie is een ontluisterend beeld waaruit blijkt dat de gemeente op veel fronten fouten heeft gemaakt. In de raadsvergadering van 28 november 2018 is onze conclusie dat het college onvoldoende "in control" is geweest en dat de bestuurlijke regie ontbrak, onderbouwd met de volgende vijf ernstige tekortkomingen: 1.  Er was sprake van een gebrekkige voorbereiding en overhaaste besluitvorming. Hierbij is het bijvoorbeeld opmerkelijk dat er is afgeweken van de normale gang van zaken bij startbaansubsidies zonder dat te motiveren. Het is een verkeerde keuze om een gevraagd schriftelijk advies niet af te wachten; 2. Er was sprake van een subsidiebesluit met onvoldoende danwel multi-interpretabele voorwaarden, vooral veroorzaakt doordat er te weinig informatie was vergaard in de voorbereidingsfase; 3. Alarmbellen en waarschuwingen hadden aanleiding moesten zijn voor het aan de rem trekken en een actieve monitoring van de financiële resultaten. Helaas is dat steeds niet gebeurd. 4. Er was onvoldoende handhaving van de subsidievoorwaarden terwijl de bedrijfsvoering door alle alarmbellen juist onder een vergrootglas had moeten liggen. 5. Slecht gemotiveerde en rommelige gang van zaken rondom de bevoorschotting subsidies. Tijdens de laatste levensstuipen van WM-O zijn er zelfs voorschotten verleend in verband met mogelijk afbreukrisico van de gemeente. Dat mag natuurlijk nooit een reden zijn!

Ons eindoordeel is dan ook: overhaast, onzorgvuldig en onverstandig.

Samen met D66, Gemeentebelang, CDA en PvdA voelden wij ons genoodzaakt om een stevig signaal aan het college af te geven. Wij dienden een motie van bezorgheid en ongenoegen in (zie hieronder). Deze motie is ondersteund door de ChristenUnie. De motie is een hard oordeel over het falen van het college maar bevat ook de opdracht om de aanbevelingen uit hetzelfde rapport op zeer korte termijn uit te voeren. Onze insteek is dat alles op alles wordt gezet om dit soort tragedies in de toekomst te voorkomen.

Het college was dus onvoldoende in control en het ontbrak aan bestuurlijke regie. Wethouder Jan-Jaap Kolkman was destijds verantwoordelijk. Enkele oppositiepartijen deden een moreel beroep op de wethouder om zijn taken per direct neer te leggen. Wij hebben dat verzoek niet onderschreven. In het debat heeft de wethouder namelijk de gemaakte fouten erkend en heeft aangegeven dat hij veel lessen heeft geleerd. Daarbij heeft onze fractie onder meer betrokken dat het project is opgestart vanuit de goede intentie om mensen vanuit de participatiewet aan het werk te helpen. In dat opzicht heeft de wethouder lef getoond om een nieuw bedrijf naar Deventer te halen. De keerzijde van zijn wensdenken en enthousiasme is dat er overhaast en slordig gehandeld is. Een complexe subsidierelatie vraagt echter om andere interventies. De balans tussen goede bedoelingen en zorgvuldigheid is in dit dossier doorgeslagen naar de verkeerde kant. Een dure les voor Deventer (en de werknemers van WM-O) maar met de aanbevelingen kunnen we dit soort debacles in de toekomst voorkomen.

Tot slot: de fracties van VVD en Deventer Sociaal hebben zich naar aanleiding van diverse signalen van betrokkenen rond WM-O op deze kwestie gestort en onder meer door het stellen van kritische vragen aan het college de kwestie op de kaart gezet. Ondanks dat we de politieke eindbeoordeling van deze partijen niet delen, zijn we de kritische raadsleden uit deze fracties erkentelijk voor de energie en doorzettingskracht die zij in dit dossier hebben gestoken om de onderste steen boven te krijgen.

Tjeerd van der Meulen Fractievoorzitter GroenLinks

De afgelopen periode hebben de VVD en Deventer Sociaal veel zorgwekkende geluiden gehoord over Werkmakelaar Oost. Dit bedrijf neemt mensen vanuit de bijstand aan en krijgt in ruil daarvoor subsidie van de Gemeente Deventer. Op zich is dit een goede regeling om mensen duurzaam uit de bijstand te helpen. Toch gaat er binnen Werkmakelaar Oost veel mis. Beide fracties hebben daarover vandaag schriftelijke vragen ingediend.

Waarom subsidie?Werkmakelaar Oost is een zogenaamde sociale ondernemer. Zij krijgt inkomsten uit opdrachten en uit subsidie van de gemeente. Het bedrijf krijgt tot €9.000,- subsidie voor elke medewerker die vanuit de bijstand wordt aangenomen. In totaal is voor de periode 2016 – 2018 een subsidiebedrag overeengekomen van maximaal €1.350.000,- voor het aannemen van 150 personen vanuit de bijstand. Opvallend is dat de gemeenteraad niet betrokken is bij deze beslissing, zelfs niet eens officieel op de hoogte is gesteld van de overeenkomst. Ook is het vreemd dat Werkmakelaar Oost voordat de subsidie werd toegekend, geen bedrijfsactiviteiten kende. Geeft de gemeente Deventer echt zo veel geld en vertrouwen aan een organisatie die nog niets heeft laten zien?

Wat zijn de financiële risico’s?Als sociaal ondernemer moet er sprake zijn van een gezonde verhouding tussen inkomsten uit opdrachten en uit subsidies. Daarvan blijkt bij Werkmakelaar Oost geen sprake. Al meerdere malen zijn subsidies vervroegd overgemaakt. Deventer Sociaal en de VVD willen graag weten waarom dit voor de gemeente geen aanleiding is geweest om direct in gesprek te gaan. Welke financiële risico’s lopen wij? En welke maatregelen heeft de gemeente ondernomen om risico’s te voorkomen? Daarnaast willen we weten in hoeverre deze overeenkomst niet leidt tot verdringing en ongewenste concurrentievoordelen.

Stromen mensen duurzaam uit?Je hoopt dat mensen vooral duurzaam uit hun uitkeringssituatie stromen. Uit ons bekende cijfers blijkt daar geen sprake van. Er wordt vooral verdiend aan zogenaamde proefplaatsingen voor een periode van 3 maanden. Deventer Werktalent, verantwoordelijk voor re-integratie, kan die  proefplaatsingen echter wel als behaalde resultaten schrijven. Iets wat wethouder Jan-Jaap Kolkman (PvdA) ook goed uitkomt. Er ontstaat een draaideur-beleid: mensen stromen niet duurzaam uit hun uitkering, maar vallen tijdelijk niet onder in de bijstand.

Hoe zit met de werkomstandigheden?Mensen die soms jarenlang niet hebben gewerkt, hebben goede begeleiding nodig. Uit gesprekken, mails en belletjes blijkt dat Werkmakelaar Oost die niet biedt. De omstandigheden op de werkvloer zijn eveneens punt van zorg. Deventer Sociaal en VVD willen daarom graag weten in hoeverre de Gemeente en Deventer Werktalent daarvan op de hoogte zijn. En zo ja, wat er al dan niet met die signalen is gedaan.

Schriftelijke vragenDe afspraken tussen Werkmakelaar Oost en de Gemeente Deventer hebben alle schijn van een schijnconstructie. Er wordt gegoocheld met cijfers en resultaten. Nog schrijnender is het gegoochel met onze inwoners. Kwetsbare mensen die ongewenst de inzet vormen van een spel tussen gemeente, Deventer Werktalent en een sociaal ondernemer. Daarover hebben de fracties van de VVD en Deventer Sociaal vandaag schriftelijke vragen ingediend.

Onze dorpen en steden zijn zo mooi, veilig en schoon omdat ze voor iedereen bewoonbaar zijn. Dat staat onder druk als er nu niet snel gebouwd wordt. Iedereen in Nederland moet er zeker van kunnen zijn betaalbaar en fijn te wonen.

Nederland is een prachtig land. In vergelijking met vrijwel alle andere landen in Europa en daarbuiten, zijn onze steden veiliger, schoner en de voorzieningen zijn goed. Maar alhoewel het goed gaat met onze steden, gaat het nog niet goed met alle inwoners. Nu de economie aantrekt, lijkt niet iedereen daar evenveel van te profiteren. Dat komt het meest zichtbaar tot uiting in onze huizenmarkt. Daar staan nu echt alle lichten op donkeroranje.

Want hoe verschillend onze steden ook zijn, en hoe verschillend de uitdagingen ook zijn waar we op dagelijkse basis tegenaan lopen, zijn ze op het gebied van de woningmarkt opvallend – en zorgwekkend – gelijk. Met tal van oorzaken komt het er op neer: er zijn te weinig betaalbare woningen. En dat merkt eigenlijk iedere Nederlander. Iedereen heeft wel een nichtje, vriend, zoon die al jaren op de wachtlijst staat voor een sociale huurwoning, of wiens bod wederom is afgeslagen omdat er nauwelijks betaalbare woningen te koop zijn en er boven de vraagprijs geboden moet worden.

Dit is een trend. Het Sociaal en Cultureel Planbureau schrijft afgelopen december in ‘De Sociale Staat van Nederland’ dat in zes jaar tijd twee keer zoveel jonge mensen in een particuliere huurwoning zijn gaan wonen. Door de korte inschrijfduur maken ze minder kans op een sociale huurwoning of hun inkomen is net te hoog zodat ze zijn overgeleverd aan de huurprijzen van de moderne huisjesmelkers.

Dat is natuurlijk onacceptabel. Iedereen in Nederland moet er zeker van kunnen zijn betaalbaar en fijn te wonen. Nu dreigen de centra van onze steden in toenemende mate vooral het domein te worden van een heel kleine, rijke groep Nederlanders. Op veel plekken worden in een hoog tempo sociale woningen verkocht, zodat het aanbod betaalbare huurwoningen steeds kleiner en de wachtlijsten langer worden. Zonder überhaupt langs te gaan bij een bezichtiging kopen grote beleggers huizen op, om ze vervolgens tegen hoge huurprijzen weer op de markt te brengen. En dit raakt ons allemaal, want het gebrek aan goed onderhouden, betaalbare woningen is niet alleen voelbaar in de randstad of de grote steden, maar door het hele land.

Deze ontwikkelingen leiden tot een verandering van de samenstelling van steden. En dat tast de fundamenten van onze samenleving aan. Onze dorpen en steden zijn zo mooi, veilig en schoon omdat wij Nederlanders met al onze achtergronden veelal door elkaar heen wonen. De leraar woont niet ver van de advocaat, de loodgieter naast de student. Sociale woningbouw staat óók in het centrum. Je komt elkaar in de supermarkt of bij de huisarts tegen, ongeacht opleiding of achtergrond. Dit in tegenstelling tot veel steden in het buitenland, waar het centrum van de stad aan de superelite voorbehouden is. Waar de leraar naar de buitenwijk wordt verdrongen en waar aan de randen van de grote steden de flats met sociale woningbouw verzameld zijn, in wijken waar de politie soms niet eens meer durft te komen.

Zo ver gaat het hier niet komen, maar de tweedeling in de samenleving die wij zo hard proberen te voorkomen zien we soms snel, soms langzamer, voltrekken in de centra van onze steden.

Je zou verwachten dat een kabinet dat zo hecht aan de Nederlandse identiteit alles op alles zet om het unieke karakter van onze steden te behouden. Het tegendeel lijkt het geval. Vandaar onze gezamenlijke oproep aan de minister om het probleem van onze woningmarkt niet te laten versloffen, maar nu de economie aantrekt daadwerkelijk stevig te investeren in woningen.

Concreet vragen we dit kabinet om vandaag aan de slag te gaan. Spendeer de komende jaren minimaal één miljard euro aan woningbouw, betaalbare huren en verduurzaming. De voorstellen zijn helder: bouw sociale huurwoningen, ook in de binnensteden. Maar bouw ook snel meer betaalbare en duurzame koop- en huurwoningen voor de middeninkomens. Schrap de geplande bezuiniging op de huurtoeslag. Maak het verduurzamen van je huis toegankelijk – ook voor de (sociale) huurder. En pak de moderne huisjesmelkers aan: we kunnen niet accepteren dat (Oost-Europese) arbeiders met 12 personen op een kamer worden gedumpt.

Iedereen in dit land moet zeker zijn van een fijne woning voor een redelijke prijs. Nu kan het, er is geld, en veel welwillendheid om te bouwen. Kabinet, steek de handen uit de mouwen, want in geouwehoer kun je niet wonen.

Rabin Baldewsingh (Den Haag), Fleur Imming (Amersfoort), Jan Jaap Kolkman (Deventer), Taco Kuiper (Zoetermeer), Eefke Meijerink (Zwolle), Jeroen Olthof (Zaanstad), Floor Roduner (Haarlem), Roeland van der Schaaf (Groningen), Rogier Tetteroo (Gouda), Yasin Torunoglu (Eindhoven)

Dit bericht is opgesteld door het landelijke communicatieteam van de PvdA. Lees het oorspronkelijke artikel hier. De ondertekenaars zijn PvdA-wethouders wonen en/of wijkaanpak, waaronder de wethouder van PvdA Zoetermeer, Taco Kuiper.