Poliflw

De afgelopen maanden ontstond in de media – bij onder andere Omroep Gelderland en Een Vandaag – een schokkend beeld van misstanden bij Arnhemse aanbieders van beschermd wonen. Uit rapporten die de GGD in opdracht van de gemeente Arnhem maakte, blijkt dat de zorg soms niet conform afspraak wordt geleverd en dat de afgesproken verbeteringen uitblijven. Ook zijn bij verschillende aanbieders onveilige situaties en drugsproblematiek geconstateerd. De gemeente is verantwoordelijk voor deze zorg en voor het toezicht daarop. D66 en SP vroegen daarom een debat aan in de Arnhemse gemeenteraad. 

Tijdens het debat, afgelopen woensdag, werd duidelijk dat verantwoordelijk wethouder Van der Zee inmiddels ook de noodzaak ziet tot verbetering van het toezicht. Om richting te geven aan deze verbeteringen, diende D66 samen met de SP moties in met uitgangspunten voor beter toezicht en om malafide zorgbestuurders te weren. De verbeteringen moeten nog voor de zomer zijn doorgevoerd. Raadslid Mattijs Loor: “De gemeente is verantwoordelijk voor de controle van de kwaliteit van zorg. Goed toezicht is extra belangrijk voor kwetsbare groepen, die problemen niet uit zichzelf melden. We moeten er voor zorgen dat het onmogelijk is voor aanbieders om onvoldoende kwaliteit zorg te leveren.”

De zes verbeterpunten voor toezicht die de partijen voorstelden:

Het doen van periodieke controles – dus ook als er geen incidenten gemeld worden – op basis van een inschatting van de risico’s per zorgaanbieder; Het opvolgen van relevante signalen over misstanden bij zorgaanbieders op basis van cliëntervaringen en tips van buitenstaanders; Het (deels) onaangekondigd doen van controles; Het bindend maken van de aanbevelingen van de GGD, inclusief de termijnen waarbinnen tekortkomingen verholpen moeten worden; Het verbinden van consequenties aan het niet opvolgen van aanbevelingen, inclusief een plan hoe de continuïteit van zorg wordt gewaarborgd als instellingen hierdoor moeten sluiten; Het steekproefsgewijs controleren of de afgesproken hoeveelheden zorg ook daadwerkelijk worden geboden, bijvoorbeeld op basis van jaarrekeningen van zorgaanbieders.

De raad steunde in grote meerderheid de voorgestelde verbeteringen.

Naast dit voorstel stemde de raad ook in met een motie van D66 en SP tegen woekerhuren bij beschermd wonen. Voortaan moeten alle wooneenheden bij deze zorgaanbieders voldoen aan het landelijke puntensysteem van het Woningwaarderingsstelsel. Ook een voorstel om nader te onderzoeken welke perverse prikkels marktwerking in het Arnhemse zorgaanbod met zich meebrengt, werd aangenomen.

Alle (gemeentelijke) gebouwen, evenementen en de openbare ruimte toegankelijk maken voor iedereen. Dat is het doel van de Arnhemse Standaard Toegankelijkheid (AST). Maar het raadsvoorstel hierover dat woensdag 27 maart besproken werd was te onduidelijk. D66 raadslid Mattijs Loor kwam samen met VVD, CDA, GroenLinks en PvdA tot een amendement dat het volledige raadsvoorstel ombouwde tot een duidelijk besluit, met een oproep aan het college voor een volledige financiële onderbouwing. De raad stond hier unaniem achter.

Arnhem is één van de koplopergemeenten in Nederland die met de Arnhemse Standaard toegankelijkheid beleid opstelt dat de verouderde bouwnormen moet vervangen. Samen met de APCG is een mooi stuk opgesteld, waar de raad achter kan staan. Het raadsvoorstel dat dit in moet stellen is echter een ander verhaal.

Een eerlijk besluit

De invoering van de AST heeft financiële gevolgen. Het raadsvoorstel was zeer verhullend over hoe deze kosten gedekt moeten worden. Daarnaast zou de AST direct deel van het beleid zijn, maar werd er nog geen budget voor gereserveerd. Het amendement bouwt dit om naar een duidelijk besluit, waarbij het college met een volledig overzicht van de financiële consequenties én een aanvullend voorstel moet komen om de AST ook daadwerkelijk te kunnen gaan toepassen. Daarnaast regelt het amendement dat de AST direct wordt toegepast waar dat redelijkerwijs mogelijk is.

“Met het unaniem aannemen van dit amendement geeft de raad een duidelijk signaal af aan wethouder Louwers,” stelt Loor. “Goede bedoelingen zijn niet genoeg, wij willen goede raadsvoorstellen met een goede financiële onderbouwing.”

Geen nadeel voor scholen

Naast het amendement kwam de D66’er ook met een motie die als kader meegaf dat extra huisvestingskosten die de AST voor scholen zou kunnen opleveren niet ten koste mogen gaan van middelen voor onderwijs. Deze motie is ook met ruime meerderheid aangenomen. “De wethouder gaf aan dat de extra kosten waarschijnlijk klein zouden zijn, maar we wilden de garantie dat de gemeente, die extra regels oplegt, het onderwijs hier niet mee opzadelt,” benadrukt Loor.

Op 26 maart maakte het college de volgende ontwikkeling in Malburgen West bekend. Maar de plannen lijken in te gaan tegen eerdere toezeggingen aan de wijkbewoners. D66 raadsleden Sjoerd Dijk en Mattijs Loor stelden daarom onderstaande schriftelijke vragen:

Geacht College,

Het ontwikkelingsplan Malburgen (vastgesteld in 1998) kent een lange geschiedenis. Bewoners in Malburgen, gemeente en projectontwikkelaar/ woningcorporatie werken bij de ontwikkeling samen volgens de ‘Malburgse Methode’. Deze samenwerking kent een nog langere geschiedenis. Uitgangspunt binnen die methode is dat bewoners in alle fases van de projectontwikkeling meepraten.

Met de bewoners is in de jaren ‘90 van de vorige eeuw een ontwikkelingsplan opgesteld. De gemeenteraad heeft dat plan vervolgens vastgesteld. Eén van de doelen van het ontwikkelingsplan is het creëren van een meer divers woningaanbod in de wijk. Aanvankelijk kende de wijk 80% sociale huurwoningen. Verschillende vernieuwingsprojecten sturen de wijk inmiddels richting een meer gebalanceerd woningaanbod. Nog steeds is het aandeel sociale huur in Malburgen groter dan in andere wijken.

Een volgende ontwikkeling binnen de wijk is de bouwlocatie WW3 binnen Het Nieuwe A. De wijkwethouder heeft gezegd bij die ontwikkeling toch opnieuw een aanzienlijk deel sociale huurwoningen in de wijk te willen toevoegen. Bewoners houden echter vast aan het streven naar een betere mix, en dus geen extra sociale huurwoningen in de wijk. Bovendien heeft de raad deze locatie in de motie ‘Groener wonen is wervender wonen’ aangemerkt als mogelijke locatie voor het hogere en topsegment.

Tevens kondigde het college op 26 maart 2019 de eerste stappen in de ontwikkeling van de locatie Nijmeegseweg aan: een bewonersavond op 2 april. Eerder, in het Centraal Overleg Malburgen van september 2018, is door de gemeente aangegeven dat men opnieuw met bewoners samen de kaders wilde stellen. Bewoners konden zich daarvoor aanmelden. De bewoners hebben echter sindsdien niets meer hierover vernomen. Wel presenteert de gemeente bij het persbericht op 26 maart een kaart met “ruimtelijke uitgangspunten” (zie pagina 3), die zowel voor de raad als voor de wijkbewoners nieuw zijn.

De fractie van D66 heeft over deze twee projecten daarom de volgende vragen:

Deelt het college onze mening dat bij het bepalen van toe te voegen woningbouwprogramma de gedifferentieerde opbouw van wijken een belangrijk doel is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom is het college afgeweken van de eerdere plannen en toezeggingen om in de projecten in Malburgen-West in te zetten op het toevoegen van woningen in het midden- en hogere segment? De gemeente zei in het Centraal Overleg Malburgen toe inwoners te betrekken bij het opstellen van de kaders voor de ontwikkelingen rondom de Nijmeegseweg. Hoe heeft het college invulling gegeven aan het betrekken van inwoners bij de in een persbericht gepresenteerde “ruimtelijke uitgangspunten”? Waarom hebben de bewoners deze uitgangspunten via de media moeten vernemen? Op basis van welke gegevens en welke door de raad gestelde kaders is de kaart met “ruimtelijke uitgangspunten” voor de omgeving van de Nijmeegseweg tot stand gekomen? Hoe verhouden deze kaders zich tot actuele en te verwachten ontwikkelingen in de wijk, de stad en de regio? Op welke wijze worden actuele inzichten – nieuwer dan de bestaande plannen uit de periode 1995-2005 – over de kwalitatieve en kwantitatieve behoefte aan verschillende stedelijke woonmilieus in Arnhem meegenomen in de ontwikkeling van de randvoorwaarden voor de twee projecten in Malburgen-West? Is het college bereid vóór het nemen van verdere stappen tot vaststellen van een (gewijzigd) woningbouwprogramma voor beide genoemde locaties hierbij de bewoners én de gemeenteraad te betrekken?

Met vriendelijke groet,

Sjoerd Dijk Mattijs Loor D66 Arnhem

D66 en GroenLinks in de Arnhemse gemeenteraad nemen het initiatief om te voorkomen dat de gemeente zelf financiële problemen van inwoners groter maakt. Samen met PvdA, Partij voor de Dieren, DENK, SP en VVD dienen de partijen een motie in, die ervoor moet zorgen dat inwoners waarbij door de gemeente beslag is gelegd op loon of uitkering altijd minimaal 95% van de bijstandsnorm overhouden. Ook moet de motie ervoor zorgen dat boetes en andere verhogingen van de vordering bij betalingsachterstanden door de gemeente niet worden opgelegd ingeval van financiële problemen. Voorwaarde hiervoor is wel dat de inwoner schuldhulpverlening accepteert.

Schulden niet nog erger maken

De overheid is bij schulden vaak de voornaamste schuldeiser. Tegelijkertijd heeft de gemeente ook een verantwoordelijkheid om mensen met schulden te ondersteunen. Dan helpt het niet mee als diezelfde gemeente ook boetes en andere verhogingen oplegt bij betalingsachterstanden. Raadslid Marie José Navis: “Door schulden moet je vaak de eindjes aan elkaar knopen en dat levert veel stress op. Het aanbieden van kwijtschelding van boetestapeling in ruil voor hulp zou hierin helpen, zodat inwoners met schulden hun rekeningen wel kunnen blijven betalen en mee kunnen blijven doen in de samenleving.”

Genoeg overhouden om van te leven

Ook in de Tweede Kamer is de afgelopen weken veel gesproken over schuldenproblemen en de rol van de overheid daarbij. Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaf aan gemeentes te willen oproepen altijd ten minste 95% van de bijstandsnorm als “beslagvrije voet” te hanteren: het deel van het inkomen dat bij beslaglegging over blijft voor vaste lasten en om van te leven. Raadslid Mattijs Loor: “Rondkomen op bijstandsniveau is al niet eenvoudig. De gemeente Arnhem hanteert op dit moment een minimum van 90% van het bijstandsniveau. Wat ons betreft is dat te weinig. Wij willen dat zo snel mogelijk gehoor wordt gegeven aan de oproep van de staatssecretaris en mensen ten minste 95% van de bijstandsnorm overhouden.

Andere schuldeisers

Bij veel Arnhemmers met schulden of betalingsachterstanden is de gemeente niet de enige schuldeiser. GroenLinks, D66, PvdA, Partij voor de Dieren, DENK, SP en VVD roepen in hun motie daarom het college van B&W ook op het gesprek aan te gaan met andere grote schuldeisers. Het sturen van aanmaningen in eenvoudig Nederlands, het tijdig aanbieden van betalingsregelingen en persoonlijk contact zoeken met schuldenaars kunnen goed werken om veel financiële problemen te voorkomen. De belastingdienst, het Centraal Justitieel Incassobureau, zorgverzekeraars en energieleveranciers zouden met deze simpele maatregelen kunnen helpen financiële problemen van Arnhemmers te voorkomen.

Documenten Motie ‘Meer schulden voorkomen’

Een open cultuur is nodig voor goede en veilige zorg. Het nieuws over zwijgcontracten in de jeugdzorg was daarom reden voor D66-raadslid Mattijs Loor om schriftelijk vragen te stellen. Hebben zorgaanbieders in Arnhem ook zwijgcontracten? En wat zegt dat over de kwaliteit en de veiligheid van de zorginstellingen?

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) doet onderzoek naar zogenaamde ‘zwijgcontracten’ in de zorg. Dit zijn vaststellingsovereenkomsten tussen personen en zorginstellingen met – zoals de IGJ het zelf noemt – een ongewenste inhoud. Het gaat dan om contracten waarin wordt afgesproken om verplicht te zwijgen, af te zien van een gang naar de (tucht)rechter, af te zien van aangifte bij politie of openbaar ministerie om strafrechtelijke vervolging te ontlopen, af te zien van melden bij de inspectie of af te zien van het inschakelen van de media.

D66 Arnhem is van mening dat vaststellingsovereenkomsten met geheimhoudingsbepalingen een open en transparante cultuur in de weg staan. Een open cultuur is nodig voor goede en veilige zorg. Onlangs werd bekend dat een soortgelijke vaststellingsovereenkomst ook in de jeugdzorg is afgesloten. Het kabinet overweegt nu een wettelijk verbod op dit soort overeenkomsten.

D66 Arnhem is benieuwd of dergelijke ‘zwijgcontracten’ ook door in Arnhem actieve aanbieders van (jeugd)zorg zijn afgesloten en heeft de volgende vragen:

Deelt het college de mening van D66 dat ‘zwijgcontracten’ onwenselijk zijn en deze afspraken een open en transparante cultuur in de zorg in de weg staan? Zo nee, waarom niet? Is het college bekend met ‘zwijgcontracten’ in onze gemeente? Is het college bereid om onze partners in de (jeugd)zorg hierop te bevragen? Zo nee, waarom niet? Welke rol ziet het college voor de gemeente weggelegd om te voorkomen dat vaststellingsovereenkomsten met deze ongewenste inhoud worden gesloten door aanbieders van (jeugd)zorg in Arnhem? In hoeverre gebruikt de gemeente Arnhem, bijvoorbeeld in subsidievoorwaarden, haar opdrachtgeversrol om te voorkomen dat zwijgcontracten worden ingezet?

Enkele duizenden Arnhemmers zijn afhankelijk van een uitkering van de gemeente. Arnhem scoort hierin ieder jaar relatief hoog. Onbekend is echter hoeveel mensen er jaarlijks bij komen, en hoeveel er weer naar betaald werk geholpen worden. D66 raadslid Mattijs Loor vraagt het college dit jaarlijks bekend te maken. “Zonder deze informatie kan de raad niet oordelen over de effectiviteit van het beleid.”

“Gedurende de crisis is het aantal bijstandsgerechtigden gegroeid, maar nu de arbeidsmarkt aantrekt zouden meer mensen – met de juiste hulp van de gemeente – een betaalde baan moeten kunnen vinden,” aldus Loor. “Naast dat we mensen moeten helpen vanuit de bijstand aan het werk te gaan, moeten we ook voorkomen dat onnodig veel mensen instromen in de bijstand. We hebben op dit moment onvoldoende zicht op of de Arnhemse aanpak werkt.”

De bijstandsuitkeringen worden betaald door de gemeente. Het budget dat de gemeente daarvoor uit Den Haag ontvangt, is lager dan de kosten die worden gemaakt. Op het moment dat minder mensen in Arnhem afhankelijk zijn van bijstand, hebben deze mensen een prettiger leven én maakt de gemeente minder kosten. Loor: “Het geld dat zo bespaard wordt, kan worden ingezet om weer meer mensen richting betaald werk te begeleiden.”

Op 28 november stelde de gemeenteraad van Arnhem de nieuwe verordeningen voor Maatschappelijke Ondersteuning en Jeugdhulp vast. D66 wil dat iedereen zelf kan kiezen welke hulp men wil. Hiervoor is een goed persoonsgebonden budget nodig (PGB). Maar dan moeten daar geen onnodige regels en voorwaarden aan hangen, en moeten de tarieven ook bij PGB-zorg hoog genoeg zijn voor ondernemerschap in de zorg.

Een begrijpelijker toelichting

Voor D66 is het logisch dat de toelichting bij nieuwe regels voor iedereen te begrijpen moet zijn. Zeker voor de inwoners en zorgverleners die ermee te maken krijgen. Op vragen van D66 raadslid Mattijs Loor zei wethouder Van der Zee toe dat er met cliëntenorganisaties gewerkt zal worden aan een begrijpelijke toelichting bij de regels.

En soepeler voorwaarden

Bij de behandeling van de verordeningen was verder veel aandacht voor de toegankelijkheid van zorg uit een PGB. Samen met GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, VVD en Arnhem Centraal diende D66 wijzigingsvoorstellen in om de voorwaarden van het persoonsgebonden budget te versoepelen.

Maar geen innovatie

Een ander voorstel van D66 was om ook zorgverleners die op basis van een persoonsgebonden budget werken budget te geven voor financiële risico’s en ontwikkeling en innovatie. “Financiële risico’s horen bij ondernemen, ook in de zorg. En met goede ontwikkeling en innovaties is soms een wereld te winnen”, stelt Loor. “Het is niet eerlijk als we bij gecontracteerde aanbieders daar wel voor betalen, maar bij persoonsgebonden budgetten niet. En dat terwijl de gemeente bij een persoonsgebonden budget sowieso al voordeliger uit is.”

Helaas dacht de rest van de raad hier anders over. Alleen Partij voor de Dieren, CDA, PVV en ChristenUnie stemden met D66 mee. “Het is jammer dat de raad deze kans voor meer innovatie en een steviger basis voor PGB-zorg door haar vingers laat glippen”, aldus een teleurgestelde Loor. “Doordat er geen budget komt om risico’s af te dekken en te innoveren, zijn Arnhemmers met een persoonsgebonden budget slechter af.”

Vanaf 2020 wordt de gemeente weer verantwoordelijk voor de inburgering. De grote vraag is: hoe moeten we dit in Arnhem doen? Om hier een antwoord op te krijgen, organiseert D66 Arnhem op dinsdagavond 20 november een politiek café ‘van nieuwkomer tot Nederlander’. Het evenement is gratis toegankelijk voor alle geïnteresseerden.

Minister Koolmees heeft bepaald dat het inburgeringsbeleid op de schop gaat. Een belangrijke verandering in de nieuwe wetgeving is dat de gemeenten verantwoordelijk worden voor het inkooptraject inburgering. Ook gaat de taaleis omhoog (van A2 naar B1). De nieuwe wetgeving gaat in per 1 januari 2020. Dat betekent dat we nog een jaar hebben om nieuw beleid te maken. Maar hoe dan?

Hierover gaan we praten met professionals. Onder leiding van Wimer Heemskerk (politicoloog/Jonge Democraten) gaan Marjan van den Broek (RijnIJssel manager Educatie & Entree), Daniel Boomsma (Van Mierlostichting) Marjon Loor (casemanager Integratie & Participatie in Arnhem) en haar collega coach bij Vluchtelingenwerk die zelf het inburgeringstraject in Arnhem heeft doorlopen in gesprek over inburgering en integratie. Hoe doen we het nu in Arnhem? Wat gaat er goed en wat kan er beter? Wat moeten we doen en wat vooral niet?

Kom met ons meepraten! De bijeenkomst begint om 19.30 uur (inloop vanaf 19:00 uur) bij Geniet in de Weerd, Weerdjesstraat 168 in Arnhem en is gratis voor iedereen toegankelijk (ook niet-leden).

2,5 miljoen volwassenen in Nederland zijn laaggeletterd en 1 op de 7 VMBO’ers verlaat de middelbare school met een te laag taalniveau. Ook na hun MBO-opleiding kunnen veel jongeren bijvoorbeeld een eenvoudige instructie niet lezen. Deze mensen lopen tegen een heleboel problemen aan. Denk aan solliciteren. Een bijsluiter lezen. Geldzaken bijhouden. Maar ook (klein)kinderen voorlezen. Aan de vooravond van de week van de alfabetisering vraagt D66 raadslid Mattijs Loor aan het college hoe het met de aanpak van laaggeletterdheid in Arnhem gaat.

D66 wijst al jaren op de problematiek van laaggeletterdheid in Arnhem, en vindt daarbij steevast een meerderheid van de raad aan haar zijde. Arnhem kent bijvoorbeeld al vijf jaar een bondgenootschap tegen laaggeletterdheid. “Met al deze mooie plannen en overleggroepen zou het probleem inmiddels goed in beeld moeten zijn”, stelt Loor. “En er zou zicht moeten zijn op concrete resultaten.”

Maatschappelijk probleem

Laaggeletterdheid is een groot maatschappelijk probleem, omdat de kloof tussen de mensen die wel en niet mee kunnen komen in de samenleving groeit. Er heerst een groot taboe op laaggeletterdheid, mensen schamen zich en durven niet om hulp te vragen. Deze mensen hebben vaker schulden, vinden moeilijker een baan en leven vaker ongezond. Veel kinderen groeien op in armoede.

Beter perspectief

D66 vraagt het college naar de stand van zaken en haar ambities. Zeker bij jongeren moet duidelijk zijn om wie het gaat en wat eraan gedaan kan worden, voordat het tot schooluitval of jeugdwerkeloosheid leidt. “Een betere taalvaardigheid draagt bij aan het krijgen en houden van een baan, het voltooien van een opleiding, en een makkelijker dagelijks leven. Een beter toekomstperspectief, en minder afhankelijkheid van de gemeente”, benadrukt Loor.

De volledige vragen vind je hier.

Na de mislukte aanbestedingen van het Museum Arnhem en het Zwembad Valkenhuizen, blijkt nu ook de aanbesteding van de uitbreiding van een Arnhemse basisschool 40% boven budget te komen. D66 raadslid Mattijs Loor vraagt het college nu om opheldering: “De verbetering van Arnhemse basisscholen is hard nodig. Arnhemse kinderen mogen niet de dupe worden van een oververhitte bouwmarkt of verkeerde kostenramingen.”

Na de cultuur en de zwemsport dreigt nu ook het onderwijs in Arnhem te lijden onder de stijgende bouwkosten. Uit onderzoek blijkt dat één op de vier aanbestedingen van scholen mislukt door de hoge kosten. Bij de overige gevallen wordt vaak ingeleverd op kwaliteit.

Investeren in duurzaamheid en frisse lucht

Naast aannemers die de hoofdprijs vragen, wil de gemeente Arnhem ook dat scholen duurzamer worden en dat de luchtkwaliteit binnen verbetert. De gemeenteraad heeft besloten dat de eisen van het programma Frisse Scholen moeten worden toegepast en gaat vanaf dit jaar uit van de BENG-norm (Bijna Energie Neutrale Gebouwen), die vanaf volgend jaar verplicht wordt. D66 vraagt zich af of in de huidige markt de Arnhemse bouwbudgetten wel toereikend zijn om de noodzakelijke kwaliteit te halen.

Lagere budgetten

De hogere eisen worden niet altijd meegenomen in de berekening van budgetten. Daarom adviseert de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) de normbedragen voor onderwijshuisvesting met 40% te verhogen. De gemeente Arnhem rekent in haar Integraal Huisvestingsprogramma met een verhoging van slechts 2% per jaar.

Noodzakelijk

De verbetering van binnenklimaat en andere kwaliteitseisen zijn van groot belang voor het welzijn van de kinderen. Nu niet investeren in duurzamer gebouwen leidt alleen maar tot meer kosten in later gebruik en beheer. “Het zijn allemaal noodzakelijke verbeteringen, bezuinigen op kwaliteit is geen optie”, stelt Loor. “Wij hebben echter grote zorgen of het college en de schoolbesturen dit met het beperkte budget in de huidige markt waar kunnen maken. Hier mogen de Arnhemse kinderen en leerkrachten niet de dupe van worden.”