Poliflw

In de vergaderingen van 17 mei en 25 mei heeft de Leiderdorpse gemeenteraad het concept Regionale Energie Strategie besproken. Het CDA steunt de energietransitie, inclusief de noodzaak voor zonneweiden en windmolens, maar is wel kritisch. In de schaarse ruimte van de regio Holland Rijnland verdient de flora en fauna, landschap, biodiversiteit en recreatie veel meer aandacht. Ook vindt het CDA het onverantwoord om de Leiderdorpse Munnikkenpolder aan te prijzen als een kansrijk gebied voor 6 windmolens.Het CDA heeft daarom in de twee amendementen ingediend, nl ‘aandacht voor de natuur’ en ‘windambitie van Leiderdorp’ die allebei in de raadsvergadering werden aangenomen. Waar gaat het bij deze energiestrategie om? Via het energieakkoord heeft de landelijke overheid dertig regio’s in het land de opdracht gegeven om een strategie uit te werken waardoor ze in 2050 energieneutraal te zijn. Eind 2020 moet dit plan worden vastgesteld en er ligt nu een eerste concept waarop alle gemeenten van Holland Rijnland, waar Leiderdorp onder valt, hun wensen en bedenkingen mogen geven. De energiestrategie gaat over energiebesparing, warmte, elektriciteit en mobiliteit. Het is daarmee een groot onderwerp en via tussendoelen in 2030 moet een en ander al op korte termijn vorm gaan krijgen. D66-wethouder Van Woudenberg heeft aan de gemeenteraad een conceptdocument voorgelegd met wensen & bedenkingen vanuit Leiderdorp. Dit document vormde de basis voor de discussie met de raadsleden. Het CDA steunt de energietransitie. Voor warmte is het essentieel dat er restwarmte vanuit Rotterdam komt, omdat voor onze huizen het anders lastig zal worden om met een realistisch plan te komen om van het gas af te komen. Voor elektriciteit heeft Holland Rijnland twee denkrichtingen uitgewerkt om via zonneweiden en windmolens de elektriciteit voortaan op te wekken. Opvallend is dat daar het zwaartepunt bij zonneweiden wordt gelegd, terwijl volgens de adviezen een verhouding van 1 op 1 optimaal is. In de vergadering van 17 mei pleitte Jan Huisman, CDA-burgerraadslid, voor vier belangrijke punten als commentaar op het concept-RES en de voorgestelde brief van de wethouder: Ten eerste vraagt Leiderdorp met de regio om landelijke instrumenten voor energiebesparing. In het concept wordt gevraagd om instrumenten die inwoners kunnen afdwingen. Een aantal partijen, zoals GroenLinks is sterke voorstander voor afdwingen Wat het CDA betreft gaat het om stimuleren, maar niet om dwang. Op basis van het pleidooi in de vergadering van 17 mei, zwakte de wethouder de formulering al af.Een amendement van VVD en CDA om nadrukkelijk aan te geven dat er geen sprake kan zijn van dwang, werd in de de raad gesteund door D66 en LPL en daarmee aangenomen. Ten tweede moet een betere mix tussen zonne- en windenergie worden gevonden. In één van de varianten is er een mix van 1 op 22 tussen wind- en zonne-energie. Dit leidt ertoe dat in onze regio minimaal 7 km2 grond (1400 voetbalvelden) in zonneweide moet worden veranderd. Bovendien is de scheve balans ongunstig voor de belasting van het elektriciteitsnetwerk. Immers ’s nachts en in de winter, is er vooral windenergie beschikbaar. Verder is het draagvlak van bewoners essentieel. Naast communicatie, gaat het wat het CDA betreft ook om daadwerkelijke participatie van de Leiderdorpers. Een project als Zon op Leiderdorp is hierin een voorbeeld. Hier zijn Leiderdorpers zelf eigenaar geworden van zonnepanelen op grote daken. Wat het CDA betreft een voorbeeld voor de regio. Tot slot moet de energiestrategie met een bredere blik naar de schaarse ruimte in onze regio kijken. De energiestrategie zoals die er nu ligt, houdt geen rekening met zaken als de behoefte aan woningbouw en nieuwe bedrijventerreinen. De wethouder vroeg daar terecht aandacht voor, want ook hiervoor moeten de komende jaren keuzes worden gemaakt. Het CDA voegt daaraan toe dat recreatie, natuur, landschap en biodiversiteit ook criteria moeten worden bij de afwegingen.Hiervoor heeft Medea Hempen namens het CDA een amendement ‘aandacht voor de natuur’ ingediend wat werd gesteund door VVD, D66, GL en LPL en daarmee werd aangenomen. Alleen PvdA stemde tegen. In 2016 heeft de Leiderdorpse raad onderzocht of het mogelijk is om windmolens te plaatsen in Leiderdorp. Hier is de Munnikkenpolder als kansrijk gebied uitgekomen. Destijds was de Munnikkenpolder een zandwinningsput en opslaggebied voor de HSL. Inmiddels is dit gebied echter samen met de Ruigekade, volledig ontwikkeld als recreatie- en natuurgebied. Deze ontwikkeling was noodzakelijk als natuurcompensatiegebied voor de A4. Het gebied is inmiddels een populaire plek voor vogelexcursies en vele Leiderdorpers maken er graag een wandeling. Het CDA vindt het daarom onlogisch om juist dit gebied vanuit Leiderdorp aan te bieden aan de regio als de beste keuze voor windmolens.Ook hiervoor heeft het CDA een amendement ingediend. Dit ‘windambitie voor Leiderdorp’ amendement werd gesteund door alle partij, met uitzondering van PvdA en is daarmee ook aangenomen.

In de vergaderingen van 17 mei en 25 mei heeft de Leiderdorpse gemeenteraad het concept Regionale Energie Strategie besproken. Het CDA steunt de energietransitie, inclusief de noodzaak voor zonneweiden en windmolens, maar is wel kritisch. In de schaarse ruimte van de regio Holland Rijnland verdient de flora en fauna, landschap, biodiversiteit en recreatie veel meer aandacht. Ook vindt het CDA het onverantwoord om de Leiderdorpse Munnikkenpolder aan te prijzen als een kansrijk gebied voor 6 windmolens.Het CDA heeft daarom in de twee amendementen ingediend, nl ‘aandacht voor de natuur’ en ‘windambitie van Leiderdorp’ die allebei in de raadsvergadering werden aangenomen. Waar gaat het bij deze energiestrategie om? Via het energieakkoord heeft de landelijke overheid dertig regio’s in het land de opdracht gegeven om een strategie uit te werken waardoor ze in 2050 energieneutraal te zijn. Eind 2020 moet dit plan worden vastgesteld en er ligt nu een eerste concept waarop alle gemeenten van Holland Rijnland, waar Leiderdorp onder valt, hun wensen en bedenkingen mogen geven. De energiestrategie gaat over energiebesparing, warmte, elektriciteit en mobiliteit. Het is daarmee een groot onderwerp en via tussendoelen in 2030 moet een en ander al op korte termijn vorm gaan krijgen. D66-wethouder Van Woudenberg heeft aan de gemeenteraad een conceptdocument voorgelegd met wensen & bedenkingen vanuit Leiderdorp. Dit document vormde de basis voor de discussie met de raadsleden. Het CDA steunt de energietransitie. Voor warmte is het essentieel dat er restwarmte vanuit Rotterdam komt, omdat voor onze huizen het anders lastig zal worden om met een realistisch plan te komen om van het gas af te komen. Voor elektriciteit heeft Holland Rijnland twee denkrichtingen uitgewerkt om via zonneweiden en windmolens de elektriciteit voortaan op te wekken. Opvallend is dat daar het zwaartepunt bij zonneweiden wordt gelegd, terwijl volgens de adviezen een verhouding van 1 op 1 optimaal is. In de vergadering van 17 mei pleitte Jan Huisman, CDA-burgerraadslid, voor vier belangrijke punten als commentaar op het concept-RES en de voorgestelde brief van de wethouder: Ten eerste vraagt Leiderdorp met de regio om landelijke instrumenten voor energiebesparing. In het concept wordt gevraagd om instrumenten die inwoners kunnen afdwingen. Een aantal partijen, zoals GroenLinks is sterke voorstander voor afdwingen Wat het CDA betreft gaat het om stimuleren, maar niet om dwang. Op basis van het pleidooi in de vergadering van 17 mei, zwakte de wethouder de formulering al af.Een amendement van VVD en CDA om nadrukkelijk aan te geven dat er geen sprake kan zijn van dwang, werd in de de raad gesteund door D66 en LPL en daarmee aangenomen. Ten tweede moet een betere mix tussen zonne- en windenergie worden gevonden. In één van de varianten is er een mix van 1 op 22 tussen wind- en zonne-energie. Dit leidt ertoe dat in onze regio minimaal 7 km2 grond (1400 voetbalvelden) in zonneweide moet worden veranderd. Bovendien is de scheve balans ongunstig voor de belasting van het elektriciteitsnetwerk. Immers ’s nachts en in de winter, is er vooral windenergie beschikbaar. Verder is het draagvlak van bewoners essentieel. Naast communicatie, gaat het wat het CDA betreft ook om daadwerkelijke participatie van de Leiderdorpers. Een project als Zon op Leiderdorp is hierin een voorbeeld. Hier zijn Leiderdorpers zelf eigenaar geworden van zonnepanelen op grote daken. Wat het CDA betreft een voorbeeld voor de regio. Tot slot moet de energiestrategie met een bredere blik naar de schaarse ruimte in onze regio kijken. De energiestrategie zoals die er nu ligt, houdt geen rekening met zaken als de behoefte aan woningbouw en nieuwe bedrijventerreinen. De wethouder vroeg daar terecht aandacht voor, want ook hiervoor moeten de komende jaren keuzes worden gemaakt. Het CDA voegt daaraan toe dat recreatie, natuur, landschap en biodiversiteit ook criteria moeten worden bij de afwegingen.Hiervoor heeft Medea Hempen namens het CDA een amendement ‘aandacht voor de natuur’ ingediend wat werd gesteund door VVD, D66, GL en LPL en daarmee werd aangenomen. Alleen PvdA stemde tegen. In 2016 heeft de Leiderdorpse raad onderzocht of het mogelijk is om windmolens te plaatsen in Leiderdorp. Hier is de Munnikkenpolder als kansrijk gebied uitgekomen. Destijds was de Munnikkenpolder een zandwinningsput en opslaggebied voor de HSL. Inmiddels is dit gebied echter samen met de Ruigekade, volledig ontwikkeld als recreatie- en natuurgebied. Deze ontwikkeling was noodzakelijk als natuurcompensatiegebied voor de A4. Het gebied is inmiddels een populaire plek voor vogelexcursies en vele Leiderdorpers maken er graag een wandeling. Het CDA vindt het daarom onlogisch om juist dit gebied vanuit Leiderdorp aan te bieden aan de regio als de beste keuze voor windmolens.Ook hiervoor heeft het CDA een amendement ingediend. Dit ‘windambitie voor Leiderdorp’ amendement werd gesteund door alle partij, met uitzondering van PvdA en is daarmee ook aangenomen.

Ronde Tafel De FNP heeft een inisjatyfutstel journalisiteke ferslachlizzing riedsgearkomsten gemaakt en hiervoor waren journalisten van de LC, Friesch Dagblad en een inwoner aanwezig tijdens de ronde tafel. Alle insprekers stonden niet echt positief tegenover dit voorstel, met als reden dat de journalistiek in principe altijd onafhankelijk is en dat de schrijvende media in Friesland voldoende aandacht heeft voor de gemeente politiek. Het maken van een onafhankelijk verslag van een gemeenteraad bijeenkomst, zou in feite een schriftelijke samenvatting worden van de bijeenkomst. Dit is in meerdere gemeenten geprobeerd, maar de ervaring leert dat dit vaak geen succes is. Verder kan de gemeente dit altijd zelf organiseren via een communicatie afdeling. Daarnaast hebben Inwoners voldoende gelegenheid om raadsbijeenkomsten bij te wonen. De Veiligheidsregio Fryslan heeft de jaarstukken 2019, programma begroting 2021 en de 1e begrotingswijziging 2020 opgeleverd, hiervoor was dhr. Oostinga namens de VRF aanwezig. In verband met de corona crisis maakt ook de VRF extra kosten, waarbij er nu landelijk overleg plaats vindt om deze extra kosten te declareren bij de overheid. Gevolg van de corona crisis is wel dat er werk niet uitgevoerd kan worden, die wel financieel zijn ingepland. Dit werk met bijbehorende financiën zullen mogelijk in de bestemmingsreserve worden geplaatst, het is zeker niet de bedoeling om gemeenten extra te belasten. Debat Bestemmingsplan extra woningen Kletsterlaan Drachten: Door D66 werd aangegeven dat zij tegen dit plan gezien het cultureel agrarisch grondgebied betreft en hier geen woningen gebouwd zouden moeten worden. Wethouder Sijperda gaf aan dat het cultureel beeld vooral de lintbebouwing langs de straat betreft en niet de grond betreft waar gebouwd zal worden. Verder met zonne-energie in Smallingerland: De meeste fracties zijn positief over het plan, waarbij de CDA fractie aangaf meer duidelijkheid te willen van de wethouder over het opruimen van de zonnepanelen bij einde van de levensduur. Hierbij werd aangegeven dat de ontwikkelaar Kronos Solar bij het beoogde zonneveld in Opeinde, heeft aangegeven om de zonnepanelen na levensduur naar Afrika te verschepen. De CDA fractie wil voorkomen dat ontwikkelingslanden mogelijk de dupe worden van afval uit het Westen. Er werden 2 amendementen ingediend; amendement FNP/GL/CDA) voor een garantie dat zonnepanelen bij einde levensduur door de ontwikkelaar worden opgeruimd en zij ook financieel verantwoordelijk zijn, amendement PvdA om alleen ontwikkelaars toe te laten die de gedragscode “zon op land” hebben ondertekend (de gedragscode houdt in dat ontwikkelaars zoveel mogelijk inwoners laat participeren, goede locatiekeuze en vormgeving en oorspronkelijk grondgebruik mogelijk blijft na levensduur zonnepark). De motie van D66 hield in om minimaal 50 % participatie te eisen bij inwoners. Wethouder de Ruiter zei dat beide amendementen goed uitvoerbaar zijn en ook zijn vermeld in het beleidsstuk. Tevens staat in het beleidsstuk vermeld zoveel mogelijk (financiële) participatie van inwoners te stimuleren, waarbij dit ook al is vastgelegd in het klimaatakkoord. Een harde eis van minimaal 50% is discutabel. Beleidsplan focus op werk: De CDA fractie gaf aan content te zijn met het beleidsplan en gaf complimenten hoe dit plan in gezamenlijkheid met relevante betrokkenen tot stand is gekomen. Koersen op maatwerk is een belangrijk onderdeel, vindt de fractie. Wel had zij vragen aan de wethouder over de uitvoering van het plan, aangezien het college in de begeleidende brief schrijft dat beleid afhankelijk is van financiële situatie. Daarnaast ziet de fractie graag dat een aantal doelstellingen meer SMART worden beschreven en de koppeling met het onderwijs. Wethouder Hoekstra vertelde dat de koppeling met het onderwijs loopt en ook met het innovatiecluster, maar dat dit nog verbeterd kan worden. De opmerking van het college over de financiën, moet men zien als een “winstwaarschuwing”. De volledig uitvoering van het plan is financieel niet gedekt en Hoekstra zal de raad hier verder over informeren. Besluit Bestemmingsplan Kletsterlaan: aangenomen (CDA voor) Amendement PvdA (verplichting governance code): verworpen (CDA tegen) Amendement FNP/GL/CDA (garantie opruimen zonnevelden): aangenomen Motie D66 (verplichting en eis minimaal 50% deelname): verworpen (CDA tegen) Verder met zonne-energie: aangenomen Beleidsplan focus op werk: aangenomen In verband met de eerder uitgestelde raadsvergaderingen vinden er extra vergadering plaats op 26 mei. De agenda hiervoor is in te zien via de gemeente website en de vergaderingen zijn online te volgen. Met vriendelijke groet uit de CDA fractie, Karin (van der Velde-Ronda), Hans (Doddema), Corrie (Ponne), Minke (de Voor-Veenstra), Douwe (Hiemstra) en Sjouke (Rijpma) Reacties welkom via cdarijpma@hotmail.com Sjouke Rijpma (fractievertegenwoordiger CDA Smallingerland) 06-470 56 678

Sinds maart 2016 kunnen huiseigenaren bij de gemeente Leiden een zogenaamde ‘duurzaamheidslening’ afsluiten. Voor energiebesparende maatregelen zoals isolatie van muren of dak, maar ook voor het aanleggen van zonnepanelen of warmtepomp. Afgelopen donderdag stemde een meerderheid van de raad in met het vergroten van het fonds; het budget wordt ruim verdubbeld van 800.000 tot 1.700.000. Een flink bedrag. “Maar het is een lening, dus het geld komt ook weer terug” aldus Josine Heijnen, raadslid stedelijke ontwikkeling. “Het CDA vindt het belangrijk mensen zelf te stimuleren hun huis te verduurzamen. En dat kunnen we met deze lening bereiken.” Reden dat het fonds vergroot wordt, is namelijk de populariteit. “Er werden in 2019 40 aanvragen verwacht, maar dat werden er meer dan 80.” Een goed teken, volgens Heijnen. “En ook omdat een hele straat samen zonnepanelen op het dak ging zetten, en dus tegelijk een aanvraag deed. We hopen dat dat in 2020 nog veel gaat gebeuren.” D66 stemde voor, maar was kritisch op het faciliteren van de particuliere huizenbezitters die ‘toch al voorlopen in de energietransitie’. De PvdA stemde om die reden tegen de voortzetting van het fonds. “Jammer dat zo’n initiatief niet door iedereen ondersteund wordt” aldus Heijnen. Het CDA vindt dat er voor iedereen mogelijkheden moeten zijn om te verduurzamen. “Waarom niet ook voor huizenbezitters? Die moeten ook hoge kosten maken. En het is een lening; geen gratis geld. We juichen dit van harte toe en zien graag het aantal aanvragen in 2020 nog meer stijgen.” Vragen en/of opmerkingen n.a.v. bovenstaande tekst? Stuur een mail naar raadslid Josine Heijnen viaJ.Heijnen@gemeenteraadleiden.nl

Tot aan de raadsvergadering bleef onduidelijk welke criteria worden gehanteerd voor de besluitvorming omtrent de haalbaarheid van de scenario's voor de ontwikkeling van het zogenaamde Zwikkerterrein. Het amendement dat D66 en PvdA daarvoor indienen bood daarvoor geen oplossing, behalve dan dat het college wel bij de raad terug komt als het meest vergaande scenario niet haalbaar zou blijken. Nadeel daar can is dat er dan al wel de nodige tijd en energie -en dus ook geld- in de uitwerking is gaan zitten en richting de eigenaren wordt hiermee wellicht een bepaalde verwachting gewekt. De CDA-fractie vindt dat de keuze voor een scenario daarom nu gemaakt moet worden en niet, zoals het college voorstelt, eerst de meest vergaande versie uitwerken en als dat niet haalbaar is, de minder vergaande scenario's. De factor planschade zal een belangrijke rol spelen, omdat de gemeente geen eigenaar is van het terrein en een wijziging van de bestemming waarschijnlijk tot directe planschade zal leiden. Uitwerken van het meest vergaande scenario zal daarom naar verwachting op voorhand weinig kansrijk zijn, gezien de inschatting van de hoogte van de planschade en wie voor die planschade opdraait. De vraag is wat deze raad er voor over heeft om de droom/wens ten aanzien van dit terrein te verwezenlijken. Daarbij komt de inschatting dat het niet realistisch is om op deze locatie (qua ligging) het meest vergaande scenario te realiseren, ook al omdat externe adviseurs aangeven dat woningbouw voor teveel problemen en verplichte aanpassingen leidt. Vanuit die redenatie lijkt het niet logisch dat realisatie van recreatiewoningen haalbaar zal zijn met een industrieterrein in de achtertuin. Ook al biedt de regelgeving voor recreatiewoningen meer ruimte dan voor reguliere woningbouw. Als wij het voorstel verder afpellen, dan ziet de CDA-fractie weinig heil in de minst vergaande scenario's. Die passen niet in de door deze raad vastgestelde Structuurvisie en het Meppel dat de CDA-fractie door willen geven. Daarom heeft de CDA-fractie het amendement van de VVD mede ingediend. De overgang van woongebied naar bedrijventerrein, en andersom,kan daarmee geleidelijker worden ingevuld, waarmee ook tegemoet wordt gekomen aan de zorgen van de bewoners die nu uitkijken op dit terrein. En de kans op een dubbelbestemming en dus een deels recreatieve invulling blijft realistisch.

Dinsdagavond hebben we een moeilijk besluit moeten nemen als fractie over het windmolenpark bij de Goyerbrug. Lees hieronder de bijdrage die Robert Pelleboer tijdens de raadsvergadering uitgesproken heeft. Inbreng Geachte voorzitter, collega’s van de Raad, omwonenden en betrokkenen op de tribune, Als CDA- fractie moeten wij er vanavond voor uitkomen dat we door een diepgaand en heftig afwegingsproces zijn gegaan over de vraag of we deze 4 windmolens bij de Goyerbrug willen. Vanavond zal ik dan ook geen makkelijk verhaal houden. We balanceren tussen de verantwoordelijkheid die we hebben voor een duurzame toekomst én de impact die dit heeft op het landschap en de omwonenden van de Goyerbrug. Voorzitter, tijdens het vorige raadsdebat heb ik aandacht gevraagd voor zes punten: · Duiding over de hoogte van de windmolens i.r.t. het landschap; · Uitbreiding van de compensatiemaatregelen; · De financiële en operationele risico’s; · Een bijdragen van de ondernemer aan het windfonds; · Een excursie voor omwonenden; · De omwonenden app om het draaien van de molen te beïnvloeden. Over de ruimtelijke aspecten in relatie tot het landschap en de garanties voor de compensatiemaatregelen wil ik het volgende zeggen: Punt 1: Ruimtelijke aspecten Voorzitter, we gaan hele hoge windmolens tot mogelijk 241 meter neerzetten in een uniek landschap. We horen en voelen de zorgen in het gebied. De zorg van omwonenden is ook onze zorg. De notitie over de landschappelijke inpassing, waar we om gevraagd hebben, concludeert dat het landschap windmolens van deze hoogte kan dragen. Tegelijkertijd ontstaan er ook veel vragen. De verkleining/verdwerging van het landschap klinkt zorgelijk en vraagt om oplossingen en interventies om dat te verzachten. Wij vragen de wethouder om hierover een toezegging te doen. Er worden overal in Nederland steeds grotere windmolens gebouwd, waarmee een steeds hoger rendement te behalen valt. Afgelopen zaterdag hebben we de impact van hoge windmolens kunnen bekijken met omwonenden. Collega’s van PvdA, D66 en GroenLinks waren ook aanwezig. Het was goed om ook zelf te ervaren en te zien waar we het over hebben. Had het veel verschil gemaakt als molens lager waren geweest? Een voorzichtige conclusie van zaterdag is dat impact vooral bepaald wordt door hoeveel windmolens in een landschap geplaatst worden, de verhouding hoogte/rotordiameter en de manier waarop ze in het landschap geplaatst worden en niet door de hoogte in absolute zin. Voor ons was dat in zekere mate geruststellend! Nu de compensatie en de zekerheid daartoe Het is positief, dat de initiatiefnemer met vrijwel alle bewoners tot 500 meter afspraken heeft gemaakt over compensatie en dat de participatie met korting voor bewoners buiten de 500 meter is uitgebreid. Maar, zijn we er zeker van dat deze ambitieuze compensatieplannen ook uitgevoerd gaan worden? Dat is ook de vraag die omwonenden hebben. Om die vraag te beantwoorden hebben we een summiere notitie van de wethouder ontvangen over de financiële positie van de initiatiefnemer. Deze notitie gaf ons onvoldoende antwoord op de zorgen die wij hadden. We hebben als CDA onze verantwoordelijkheid genomen en de initiatiefnemer afgelopen vrijdag uitgenodigd om óns uit te leggen hoe het zit. Eigenlijk lag daar natuurlijk een taak voor de wethouder om dit voor de gehele Raad te organiseren. Er is uitvoerig gesproken over hoe de gemaakte toezeggingen en afspraken onderdeel uitmaken van de business case en financiering en hoe dat proces in elkaar zit. De brief die we gisteren nog van de initiatiefnemer kregen met de afspraken en garanties op een rij hebben óns het vertrouwen gegeven dat deze afspraken wel degelijk een essentieel onderdeel uitmaken van het plan. Nu nog enkele laatste inhoudelijke punten Voorzitter, kort zou ik nog iets over de app willen zeggen. Onder omwonenden wordt verschillend gedacht over het gebruik van een app waarmee de windmolens stilgezet kunnen worden bij overlast. Wij zien daar nog steeds een win-win situatie, waarbij omwonenden grip krijgen op de overlast, maar de molens meer kunnen draaien als er niemand last van heeft. We blijven de wethouder dan ook vragen om zich er hard voor te maken dat deze app er daadwerkelijk gaat komen. Van de initiatiefnemer hebben we deze toezegging al ontvangen. Afsluiting Voorzitter, zoals gezegd is dit voor ons echt een besluit, waar we niet lichtvaardig over oordelen, waar we diepgaand over gesproken hebben met elkaar en met belanghebbenden, zowel voorstanders als tegenstanders. Wij zijn gekozen volksvertegenwoordigers, die in de positie zijn geplaatst, om na al dat wikken en wegen, over alle relevante aspecten een besluit te nemen. Een besluit waarbij we als CDA zo goed mogelijk alle belangen met elkaar af hebben te wegen. We constateren, dat dit plan een lange voorgeschiedenis heeft, die we niet kunnen veranderen En als we er nu aan zouden beginnen, dan zouden we de participatie vanaf het begin anders hebben ingevuld. Tegelijkertijd voelen we vandaag als CDA’ers ook onze grondbeginselen meespelen, waarbij we een diepe verantwoordelijkheid voor onze schepping voelen en willen nemen. En over die schepping horen we iedere dag in een steeds sneller tempo dreigende berichten in de media: over CO2, stikstof, stijging van de zeespiegel, klimaatverandering en vervuiling. Vanavond ligt er een plan voor waar veel aan gewerkt is en veel over gesproken en gediscussieerd is. Een plan waarmee we belangrijke stappen zetten op de weg naar het realiseren van onze doelstellingen voor duurzame energie. Als we nu ‘nee’ zeggen, plaatsen we onszelf weer heel ver terug op die weg. In het licht van alles wat nog op ons afkomt misschien zelfs onverantwoord ver terug. Laat iedereen die vanavond tegenstemt zich dát goed realiseren! Alles afwegend stemmen wij vanavond daarom: ‘voor’.

Op 14 mei 2019 heeft het college in beantwoording op schriftelijke raadsvragen van het CDAaangegeven dat het plan voor het zonnepark Arresveld zich in stap 2 van het beleidskader bevond. Tijdens de raadsvergadering van 29 mei 2019 heeft de wethouder stellig aangegeven dat een eventuele aanvulling (of wijziging) van het beleid in elk geval geen gevolgen meer zou kunnen hebben voor het initiatief van het zonnepark op het Arresveld en zij heeft dit op een later moment in de vergadering nogmaals expliciet bevestigd op vragen van de D66 fractie.De wethouder kon echter niet met zekerheid aangegeven of er inmiddels sprake was van een formele aanvraag of in welk stap het initiatief zich op dat moment bevond.Het CDA heeft daarom de volgende vragen. 1. In welke stap bevond zich het initiatief Arresveld op 29 mei 2019? 2a. was er op dat moment (dus) al sprake van een formeel besluit danwel formele aanvraag (stap 6)? 2b. indien het antwoord ‘ja’ is, wat was dan het principebesluit van het college (stap 4)? 3. In welke stap bevindt het initiatief zich nu? 4a. Ongeacht het oordeel van het college of het wenselijk is, heeft het college het standpunt dat het beleid nog kan worden aangepast, zodat de aanpassing invloed heeft op initiatieven waarvan de voorbereidingen weliswaar reeds in gang zijn gezet, maar waar nog geen formele aanvraag voor is ingediend of besluit is genomen, zoals bijvoorbeeld de plannen op het Tuunterveld of Arresveld? 4b. Indien het antwoord op de vorige vraag ‘nee’ is, hoe ziet het college dan de bestaande jurisprudentie, zoals bijvoorbeeld blijkt uit de uitspraak van de ABRvS van 16 januari 2014 (ECLI:NL:RVS:2013:BY8548) of ECLI:NL:RVS:2013:BZ2518 onder r.o. 5.3?Het indienen van de motie van het CDA werd als ‘prematuur’ bestempeld, omdat de eerste aanvraag voor een zonnepark nog niet eens was afgerond. De motie had voor het CDA echter ook juist een preventief doel, namelijk zorgen dat er eerst zonneparken in de ruilverkavelingsgebieden terecht komen in plaats van op de meest makkelijke (en kwetsbare) plekken en hiervoor zo snel mogelijk duidelijkheid verschaffen aan huidige en toekomstige initiatiefnemers.5a. Is het college voornemens het proces, de inhoud en de rol van het beleid daarin van het eerste zonnepark kort na de afronding te evalueren en deze evaluatie te delen met de raad? 5b. Zo nee, wanneer wordt het beleid wel geëvalueerd? 6. De indiening van de motie van het CDA werd als prematuur bestempeld. Welk moment ziet het college dan meer als een juist moment, vanuitgaande dat het doel in eerste instantie juist het voorkomen is van grootschalige zonneparken in het cultuurlandschap, en ook het voorkomen van onnodige investeringskosten bij projectontwikkelaars? In relatie tot de vastgestelde energievisie en de vastgestelde energiemix zijn er de volgende vragen t.a.v. de zonneparken: 7. In de energievisie staat: “De energievisie gaat over de bebouwde omgeving die in 2030 energieneutraal moet zijn. Dat betekent dat alle energie die de gebouwen (bedrijven, industrie, scholen, boerderijen, woningen, nutsvoorzieningen, et cetera) in 2030 nog verbruiken, schoon opgewekt moet zijn. Wat hier niet onder valt is energie voor mobiliteit”. 8. Onderschrijft het college nog steeds deze definitie van wat energieneutraal in 2030 inhoudt8. Onderschrift het college ook dat in de energiemix rekening is gehouden met het gasverbruik en de ontwikkeling van gasloos bouwen en dat dit de opgave dus niet verhoogt? 9. Onderschrijft het college dat de opgave van 120 hectare aan zonneparken er vanuit gaat dat slechts 33% van het dakpotentieel in Winterswijk wordt benut (zie p.11 energiemix) en dat bij een hogere benutting van het dakpotentieel het aantal hectares aan zonneparken naar beneden kan worden bijgesteld. 10. Hoe interpreteert het college het op 29 juni 2017 aangenomen amendement op de energievisie waarin is bepaald dat hernieuwbare energiebronnen die mogen worden meegerekend bij een energieneutraal Winterswijk ook buiten de gemeentegrenzen en buiten de Achterhoek kunnen staan. En wat betekent dit voor de hoogte van de opgave in Winterswijk. 11. Kan het college aangeven wat de Tweede Kamer motie d.d. 28 mei 2019 betekent voor de aanleg van zonneparken in Winterswijk. Daarbij willen wij graag specifiek weten hoe het college omgaat met de Zonneladder die er vanuit gaat dat eerst het potentieel aan daken wordt benut en waarbij pas bij de laatste stap (stap 4) op de ladder productieve landbouwgrond in beeld komt voor zonneparken.

Ronde Tafel Tijdens de Ronde tafel stonden de volgende onderwerpen geagendeerd: Vaststelling bestemmingsplan De Pender Mieder herziening, bestemmingsplan Iendrachtsingel 2 Opeinde, onderzoek Rekenkamercommissie over privacy- en informatieveiligheid en de privacybeleid van gemeente Smallingerland. Er werden geen vragen gesteld door de fracties over de onderwerpen. Vragenuur Er werden vragen gesteld door de PvdA fractie over het informatieboekje van Carins (de naam van de Overheids BV Sociaal Domein) en waarom bij sommige Carins medewerkers er nog een mailadres van de gemeente Smallingerland achter stond. Meerdere fracties gaven aan dat het toch juist de bedoeling was om deze Overheids BV volledig los van de gemeente te laten werken en vroegen zich af het dit zat. Wethouder de Ruiter bevestigde dat het informatieboekje van Carins alleen voor interne medewerkers is bestemd en niet voor externe doeleinden. Sinds vorige week zijn de mailadressen voor medewerkers van Carins allemaal aangepast naar de nieuwe situatie. Hij benadrukte dat bij de gemeente inmiddels duidelijk is “ ingedaald” dat Carins een zelfstandige organisatie is en los staat van de gemeente. D66 had vragen over het Noordelijk Belastingkantoor en de geluiden die zij hoorden over de moeilijke bereikbaarheid en matige service vanuit deze organisatie bij bijvoorbeeld kwijtschelding og betalingsregelingen. Wethouder ter Keurs maakte duidelijk dat de gemeente weinig zaken doet met het Noordelijk belastingkantoor, zij int alleen de waterschapsbelasting voor de 3 noordelijke provincies. De gemeente Smallingerland is zelf verantwoordelijk voor de invordering van de gemeentelijke belastingen. De CDA fractie kwam met een motie vreemd: de motie riep op om gezamenlijk in Friesland met provincie, gemeenten en andere partijen, burgerparticipatie mogelijk te maken voor zowel dorps- en molens op zee. In het kader van rentmeesterschap en verbondenheid voelt het CDA zich geroepen om te zorgen voor klimaat en natuur. Mogelijkheden voor deze energietransitie is een en-en verhaal. Niet alleen zonnepanelen, geothermie, waterstof, windmolens op land, maar ook op zee. Het CDA vraagt om ook te kijken naar investering en participatie van burgers in windmolenparken op zee. Een windmolen op zee levert meer opbrengst dan een windmolen op land. De meeste fracties stonden niet onwelwillend tegenover de motie, maar zien meer in lokale participatie en de energie opdracht die er ligt. Wethouder de Ruiter is zeker voorstander van burgerparticipatie, maar beargumenteerde dat veel van de zaken die worden gevraagd in de motie, al zijn of worden ingezet in Friesland. Na een korte schorsing werd duidelijk dat de motie op dit moment geen voldoende steun zou krijgen van de andere fracties en de motie werd niet in stemming gebracht. Het CDA is het eens met de wethouder dat er al veel wordt gedaan, maar vindt tevens dat er ook “out of the box” mag worden gedacht. https://www.waldnet.nl/wn/nieuws/60892/CDA_pleit_voor_dorpsmolens_op_zee.html Met vriendelijke groet uit de CDA fractie, Karin (van der Velde-Ronda), Hans (Doddema), Corrie (Ponne), Minke (de Voor-Veenstra), Douwe (Hiemstra) en Sjouke (Rijpma) Reacties welkom via cdarijpma@hotmail.com Sjouke Rijpma (fractiesecretaris CDA Smallingerland) 06-470 56 678

Geachte voorzitter, aanwezigen en collega raadsleden, De Raad heeft in 2017 besloten een alternatief draaiprogramma te willen onderzoeken wat de overlast onder omwonenden moest verminderen. De proef leverde veel meer schone energie op, maar de beleving onder omwonenden is niet beter geworden en de geluidsbelasting is toegenomen. Kortgezegd: het CDA is tegen continueren van de proef, gaat mee in lijn met het raadsvoorstel, en doet dat op basis van een aantal overwegingen. Aan het idee om meer energie op te kunnen wekken is voldaan. Er is 30 procent meer energie opgewekt, vooral omdat er in de nacht meer gedraaid kon worden. Met die opbrengst zijn we als CDA natuurlijk blij. Het sluit aan bij de doelen die we voor Houten hebben om een duurzame gemeente te worden. Daarnaast, storen veel inwoners van Houten zich eraan dat de windmolens zo weinig draaien. Het is eigenlijk niet te verkopen dat, nu er 3 windmolens in ons landschap staan, die zo vaak doelloos stilstaan. Wij balen er ongelooflijk van dat de proef niet geslaagd is. Maar, met pijn in het hart hebben we moeten constateren dat niet voldaan is aan de criteria voor het slagen van de proef en we de windmolens dus niet méér schone energie kunnen laten opleveren dan nu het geval is. Dat vinden we écht bijzonder jammer. Het CDA hecht veel waarde aan een heel goed en rechtvaardig proces. Dat betekent dat we niet opeens afwijken van de randvoorwaarden die we indertijd zelf als Raad hebben meegegeven aan het begin van de proef. Ja, er is veel extra duurzame energie opgeleverd, 30 procent! En dat is voor ons als CDA ook niet onbelangrijk. Maar, er is geen substantiële voorkeur onder omwonenden voor het doorzetten van de proef. Sterker nog: - Er is geen daling geconstateerd van ervaren geluidshinder door omwonenden. De bewoners van de binnenste ring huizen die het meest in de invloedssfeer van de windmolens staan en in zekere zin de ‘geluidswal’ voor de rest van de wijk zijn, hebben zelfs in meerderheid aangegeven tegen continueren van de proef te zijn, - De 2db daling van de geluidsbelasting lijkt winst, maar is in de praktijk volgens het onderzoek van LBP, nauwelijks merkbaar. - De geluidsbelasting voor omwonenden is dan ook niet minder geworden, maar veel meer, doordat molens ’s nachts veel meer draaien. Of, zoals de onderzoekers van de Universiteit Utrecht het noemden: het verschil tussen 41db en 39db is heel klein, maar het verschil tussen 0db (stilstaande molens) en 39db is heel groot. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de overlast groter is geworden, met name ook in de nacht, terwijl we bewoners juist graag met de proef een betere nachtrust wilden geven. Voor ons is het dus ook duidelijk: we moeten de proef niet doorzetten. Wij zijn dan ook geen voorstander om nieuwe maatwerkvoorschriften te maken, zoals D66 heeft voorgesteld in haar amendement. De maatwerkvoorschriften die we nu hebben zijn streng en bieden de bewoners de nodige bescherming tegen overlast. Ook niet onbelangrijk: ze zijn in nauw overleg met hen tot stand gekomen. Ons inziens betekent het plan van D66 feitelijk dat we de overlast voor omwonenden en de geluidsbelasting door het windpark vergroten. Maar, het grootste struikelblok voor ons is dat we hiermee naar bewoners toe eerst A zeggen en dan B gaan doen. Eerst stellen we criteria op en op een later moment zijn die toch niet meer van tel. Dat kan je niet maken! Daar is het CDA niet van en daarom zijn we tegen het amendement van D66 voor een nieuw maatwerkregime. Voorzitter, er staan voor Houten en Nederland nog grote uitdagingen te wachten in het kader van de energietransitie. Veranderingen die impact hebben op onze leefomgeving en op hoe we leven. Daar hebben we onze inwoners nog heel hard bij nodig. Robert Pelleboer Raadslid CDA Houten

Spreektekst Marianne van der Sloot - Fractievoorzitter CDA BrabantBegroting 2019 Provincie Noord-Brabant (09-11-2018)Voorzitter, Het weerbericht van ons mooie Brabant is redelijk stabiel. Bewolkt met hier en daar zonneschijn. En met een politieke klimaatverandering op komst, die vanaf maart lijkt in te zetten. Daar gaan wij van uit ;-). En in dat licht zijn de recente temperatuurschommelingen in de coalitie op zijn minst ‘boeiend’.  Want de SP veroorzaakt een koudefront in dit college door haar standpunt over de herindeling van Nuenen. Met steun overigens deze week van de Eindhovense SP-fractie.  D66 lijkt alle donkere wolken structureel te ontkennen.  De PvdA is lekker klimaatneutraal.  En, ach voorzitter, de VVD, die maken zich niet druk om een koudefrontje meer of minder. De VVD zegt nog steeds dat de zon schijnt, ook als het regent. We gaan het meemaken. Voorzitter, volgend jaar zijn de verkiezingen. En steeds weer is het vertrouwen in ons, in de ‘politiek’ laag. Te laag, zo’n 40%. Om met het KNMI te spreken: een Code Oranje. Met kans op problemen en extreme situaties. Maar laten we eerlijk zijn. Een aantal processen van de afgelopen tijd, in dit Huis, scoorden niet eens Code Oranje maar rechtstreeks Code Rood, door de wijze waarop met de Brabanders is omgegaan. En met Code Rood kun je er volgens het KNMI zeker van zijn dat er problemen gaan ontstaan. En dat klopt:  bij de transitie van de landbouw;  bij de herindeling van Nuenen;  en bij de mestfabriek in Oss staan we met de ruggen tegenover elkaar én voelen mensen zich niet gehoord. De Provincie wordt gezien als ‘onbehouwen’ en onvoorspelbaar, en dat snap ik wel. Het lukt het college keer op keer om van bovenaf in te grijpen. Terwijl – en het CDA blijft het herhalen – het gras echt niet harder gaat groeien door aan de sprieten te trekken. Maar door de wortels te voeden.Voorzitter, gelukkig zien we in Brabant ook momenten waarop de zon doorbreekt.  In het groot: met de snellere aanpak van Hooipolder.  En in het klein: geen flitspaal voor hardrijders, maar eentje die goed bedrag beloont. Met een spaarsysteem voor de lokale gemeenschap. Een groot succes in Helmond, Eerde en Lith. Dichtbij en duidelijk. Voorzitter, Wij zijn van mening dat het na Code Rood tijd is voor Code Groen. Nietwaar GroenLinks? Ik zal u een stukje meenemen in onze Code Groen. Voorzitter, vandaag spreken wij als CDA over 3 onderwerpen, die dichtbij en duidelijk zijn: 1) Sociale Veerkracht. 2) De Nieuwe Economie. 3) De toekomst (van energie en landbouw). Mijn collega Huseyin Bahar zal straks ingaan op de degelijkheid van het huishoudboekje van de Provincie. 1. Sociale Veerkracht Op Sociale Veerkracht, de leefbaarheid van Brabant, blijven we terugkomen, voorzitter. Niet omdat we de heer Swinkels zo graag in de weg zitten. Maar omdat de gevoelstemperatuur zo laag is, én wij dit onderwerp zó ongelooflijk belangrijk vinden. Wij zien dat we in 2019 5,6 miljoen euro inzetten om vooral óver mensen te spreken. Er wordt vergeten mét mensen te spreken én dingen samen te doen. En ik kan mij de discussies nog goed herinneren: de ‘bolwerken’, zoals de seniorenbonden, móesten en zouden onder dit college verdwijnen. Maar er kwam niets voor terug. En dat terwijl er zoveel maatschappelijk opgaven in Brabant zijn. Zoals de vergrijzing. Met grote impact. Daarom komen we met een motie Senioren. Bij leefbaarheid hoort voor ons ook verantwoordelijkheid, nu én in de toekomst. De ondersteuning van Q-koorts slachtoffers is sinds dit jaar bij de gemeente belegd. Uit gesprekken met Q-koorts patiënten en Q-support begrijpen wij dat die overdracht, soms wel, maar soms ook echt niet soepel gaat. Ook zien we dat alle kennis over Q-koorts en de aanpak nú nog in huis is, bij de betrokkenen. Die willen we borgen, ook voor de toekomst. Hier dienen we een motie voor in. Ondermijning voorzitter, blijft een bedreiging voor onze Brabantse samenleving. Wij zien 3 zaken die we willen aanpakken: dichtbij 1) met de versterking van de lokale journalistiek, 2) met een experiment met ‘onorthodoxe’ maatregelen tegen dumpers van drugs- en ander afval, en 3) met een gereedschapskist voor gemeenten gevuld met mogelijkheden en instrumenten om vakantieparken zonder toekomstperspectief aan te pakken. Hiertoe dienen we twee amendementen en een motie in. 2. Economie Dan Economie voorzitter, de wind waait uit een andere hoek. De wereld van 4 jaar geleden is niet meer. We gaan van werkloosheid toen naar een schreeuwend tekort aan personeel nu. En van hoge rentes naar leningen die je bijna gratis krijgt. Die veranderende wereld, dat betekent ook iets voor ons. De rol van Provinciale Suikeroom past niet meer. Pleiten wij voor een einde aan de economische programma’s? Nee. Het CDA ziet een hele goede rol voor de Provincie als partner in de economie. Want we hebben veel grote uitdagingen. Zoals het gat op de arbeidsmarkt. De mismatch. En de tekorten aan vakmensen. Hét grote item van dit moment, zoals het college het zelf ook noemt. Dat vraagt om actie. Als wij lezen dat, ondanks alle acties, ‘het resterende budget beperkt is’, dan vrezen wij dat we kansen missen. En dat de zorg, de horeca, de logistiek en de techniek straks écht met lege handen zitten. Met alle consequenties van dien. Graag horen wij meer van de gedeputeerde. Voorzitter, belangrijk voor de economie van Brabant is het bereikbaar maken van bedrijventerreinen met het openbaar vervoer. Bijvoorbeeld: Bedrijvenpark Moerdijk, Bedrijvenpark Aviolanda, Breda Airport en onze legerbasis in Oirschot. Hiervoor komen wij met een motie. En dan de arbeidsmigranten. Zo’n 100.000 mensen die allemaal een goed dak boven hun hoofd verdienen. En veiligheid. Want zolang we onze logistieke ambities hebben en houden, zijn we afhankelijk van mensen van ver en verder. We zijn blij dat we als Brabant aan de slag gaan met de huisvesting. Met een grote rol voor de gemeenten en de provincie. De vraag aan de gedeputeerde is hoe verstrekkend hij zijn rol ziet. Wat als er nu geen goede afspraken liggen over de huisvesting van arbeidsmigranten met een gemeente? Wat doet u dan? 3. De toekomst Voorzitter, dan de toekomst. De Provincie is bij uitstek (mede)verantwoordelijk voor de toekomst van Brabant. Want we hebben de wind in de rug en daar moeten we gebruik van maken. Specifiek ga ik in op stadslogistiek, cultuur en de toekomst van de landbouw. a. Stadslogistiek Voorzitter, de bezorging van pakketjes en boodschappen én de bevoorrading van winkels groeit gigantisch. Net als de regels en goede bedoelingen. Maar er is weinig vooruitgang.  We spraken met Brabantse ondernemers die gek worden van alle losse regels van gemeenten over bevoorrading. Net na de zomer is gelukkig door de minister één lijn getrokken. Er zijn straks nog maar 2 soorten milieuzones. Het CDA wil er zeker van zijn dat Brabant in al haar steden kiest voor dezelfde soort milieuzone. En wel de groenste die er is. Daarom vragen wij de gedeputeerde daar regie op te nemen.  En dan de bestelbusjes: van DHL, PostNL, UPS, GLS, de Jumbo, Albert Heijn die de hele dag door de straten rijden. Al eerder stelden we hier vragen over. Pas is onderzocht dat 80% van de rondjes die gereden worden voor 1 pakketje is. Samenwerken en het bundelen van vracht lijken simpele oplossingen. Maar die vragen lef en veel data-onderzoek. En laten we daar in Brabant nu allebei heel goed in zijn. Wij dienen een motie in voor een Brabantse Green Deal Stadslogistiek. Met een hoge ambitie: in 2025 emissieloos bevoorraden in de B5 steden. b. Cultuur Voorzitter, de keuze voor de toekomst van de Philharmonie vonden wij geen goede beslissing. Wij dienen daar een amendement voor in. GroenLinks komt straks met een bijdrage over steun aan ons Noordbrabants Museum. Terecht. c. Toekomst van de landbouw Dan de toekomst van de landbouw, die kent veel vraagtekens. Zeker na woensdag. Het is belangrijk dat we als Brabant gaan investeren in innovaties. Zoals 8 nieuwe stalsystemen. Maar we vragen ons af of deze ontwikkelingen én vóóral de erkenning ervan, wel op tijd komen voor de deadline van 2022. Vraag aan de gedeputeerde: wat doet u als blijkt dat de stalsystemen er niet op tijd zijn? Ook in de stad of in het dorp zijn mooi groene initiatieven als pluktuinen en stadslandbouw. De huidige groensubsidies voor biodiversiteit zijn er alleen niet voor ingericht. Wij willen de gedeputeerde vragen om bij deze subsidies geen verschil te maken tussen stad en platteland. Verder dienen we een amendement in voor afschaffing van de leges bij faunaschade. Vooral omdat wij, net als veel organisaties van Das&Boom tot de ZLTO, het belangrijk vinden dát er geen drempels zijn voor melden. Tot slot willen we stilstaan bij 2019 als een bijzonder jaar. 75 jaar bevrijding. Een indrukwekkend moment, een indrukwekkende herdenking en een indrukwekkend programma dat er ligt om 2019 bijzonder te maken. Voor iedereen, groot en klein, dat vinden we belangrijk. Tot zover, voorzitter, Code Groen. En nu over naar het Degelijke Huishoudboekje van collega Bahar. Want voor niets gaat de zon op. Spreektekst Huseyin Bahar – Statenlid CDA Brabant Begroting 2019 Provincie Noord-Brabant (09-11-2018) Voorzitter, Het wisselvallige en onheilspellende weerbericht zet zich voort met de financiën. Hier staat het sein op Code Oranje. Dan is niet alleen alertheid geboden om risico’s te beperken, maar moeten we ook maatregelen treffen. De middellange termijn is namelijk allesbehalve rooskleurig. Voorzitter, ik zal de PvdA-fractie dit jaar maar voor zijn en benoemen dat een degelijk financieel beleid kennelijk ook toevertrouwd kan zijn aan een socialist. Sluitende begrotingen zonder tekort en verbeterslagen in de P&C-cyclus in déze bestuursperiode zijn een erkenning voor de gedeputeerde. En die delen wij ook. Maar zoals het een ware socialist betaamt: alles op korte termijn is rozengeur en maneschijn, maar met beperkt zicht op de middellange en lange termijn. Het blijft toch iedere keer alleen maar de eindjes aan elkaar knopen als socialist… Voorzitter, graag begin ik als eerste punt bij de rente- en dividendinkomsten van onze provincie. Al vanaf dag één van deze bestuursperiode heeft onze fractie gewaarschuwd voor de stevige windstoten op dit vlak. Keer op keer hebben we de degens gekruist bij de diverse P&C-momenten, maar onze inbreng en adviezen zijn helaas continue in de wind geslagen. Voorzitter, we kunnen alleen degelijk zijn, indien we ook realistisch zijn. Aan de uitgavenkant hebben we al gezien dat realistisch ramen een onderwerp is dat we nog niet helemaal beheersen. Dit geldt helaas ook voor onze inkomstenkant. Dan heb ik het met name over het jaarlijks rendement van 122 miljoen euro, waarmee we blijven rekenen. En dit terwijl we weten dat: 1. de 100 miljoen euro Essent-lening tegen hoge rente wordt ingelost; 2. het uitgekeerde dividend vanuit Essent onder druk staat; 3. de leningen aan gemeenten buiten Brabant alleen maar een appel en een ei opleveren. Voorzitter, dat is dus al 3 x Code Rood. We kunnen er dus zeker van zijn dat er problemen gaan ontstaan en het de hoogste tijd wordt om activiteiten en agenda aan te passen. Is de gedeputeerde, aan het einde van deze bestuursperiode, nu eindelijk zo ver om te erkennen dat de 122 miljoen euro geen realistische raming meer is voor de middellange termijn? Voorzitter, mijn tweede punt over de rente- en dividendinkomsten zijn de leningen die we aan decentrale overheden buiten Brabant verstrekken. Dit zijn namelijk langjarige leningen, gemiddeld 12 jaar, tegen een vast rendement van 1,4%. Er worden dus nu al keuzes voor drie komende bestuursperioden gemaakt, dus 3 x vier jaar, en financieel gezien is Brabant aan handen en voeten gebonden. Dit is toch een voorbeeld van degelijkheid dat niet uitblinkt in verstandigheid, omdat het ten koste gaat van flexibiliteit. Voorzitter, ik zal mijn punt illustreren met een voorbeeld dichter bij huis. Stel, u heeft 10.000 euro als huishouden opzij gelegd door hard en verstandig te werken. Zou u dit geld dan volledig voor 12 jaar op een spaarrekening willen vastzetten, waarbij u maar 12 euro per maand rente ontvangt, óf zou u toch flexibel willen blijven om in de komende jaren misschien zonnepanelen te plaatsen voor lagere energielasten of bijvoorbeeld de auto te vervangen teneinde hogere onderhoudskosten te voorkomen? Enz. Ik kijk even de zaal in: collega-Statenleden, onze bezoekers, GS, Griffie? Nee? Dat dacht ik al, ik zie nog niemand enthousiast reageren om 12 euro per maand rente te ontvangen als dit ten koste gaat van de flexibiliteit. Dat is dan wel vreemd, als we dit niet met ons eigen huishoudboekje willen, maar prima vinden wanneer het om het huishoudboekje van de provincie gaat. Voorzitter, met ruim 1,5 miljard euro, dat is dus al ruim 50% van onze immunisatieportefeuille in langjarige, niet verhandelbare uitzettingen, tegen zeer lage vaste rente wordt het tijd om na te denken of Brabant inderdaad beter af is met 14 miljoen euro per jaar of flexibiliteit moet houden voor investeringen met maatschappelijk rendement? Vraag aan de gedeputeerde is dan ook: wanneer is de grens bereikt om te stoppen met deze langjarige uitzettingen aan gemeenten buiten Brabant? Wanneer is deze grens volgens u wel bereikt? Het alternatief schatkistbankieren biedt misschien tijdelijk lage rente, maar biedt wel degelijk flexibiliteit als alternatief en afwachting van kansen in maatschappelijk rendement! Voorzitter, mijn derde en laatste punt is de uitdaging op het vlak van indexeren. Voor deze bestuursperiode is gekozen om niet te indexeren. Gezien de lage inflatiecijfers in de eerste twee jaren van deze bestuursperiode begrijpelijk en haalbaar. Echter, in de laatste twee jaren zien we de inflatiecijfers weer richting de 1,5% gaan. Hiervoor hebben we deze bestuursperiode een stelpost van 4 miljoen euro per jaar beschikbaar. Op onze eerdere vragen hierover is gesteld dat 4 miljoen euro per jaar echt voldoende was. Kijken we naar de prognoses voor de komende bestuursperiode, dan hebben we grofweg 21 miljoen euro per jaar nodig als we willen indexeren.Kan de gedeputeerde aangeven hoe het kan dat bij ca. 1,5% aan inflatie en gelijkblijvende uitgaven nu 4 miljoen euro per jaar wel voldoende is, maar voor de komende periode we moeten uitgaan van gem. 21 miljoen euro per jaar? Voorzitter, ik kom tot een afronding. Degelijkheid komt alleen maar tot haar recht als we ook realistisch, verstandig en flexibel blijven. Voor deze bestuursperiode hebben we helaas nog een strenge winter voor de boeg, maar straks is het weer voorjaar en waait er vanaf 21 maart naar verwachting een frisse groene wind!