Utrecht staat voor enorme opgave om te verduurzamen. En als we het daarover hebben dan gaat hetΒ vaakΒ over nieuwbouw, over renovaties en soms over herbouw.Β Voor nieuwbouw stellen we al hoge eisen, maar hoe pakken we het aan als er renovatie of transformatie nodig is?Β Ik wil weten hoeΒ de inzet van de gemeente werktΒ in de praktijkΒ bij verschillende soortenΒ gebouwen.Β DaaromΒ ben ikΒ gaan kijken bij twee voorbeeldenΒ op het gebied van sport.Β Het eerste voorbeeld is het door de gemeente Utrecht gebouwde kleedgebouw de Nieuwe Lunet op sportpark Lunetten. Het tweede voorbeeld is hetΒ door hen zelfΒ gerenoveerde en verduurzaamdeΒ gebouw de Driewerf, waar de drie Utrechtse roeiverenigingenΒ Triton,Β OrcaΒ en VikingΒ hun thuis hebben.Β
Lerend bouwenΒ
Circulair bouwen, het staat nog in de kinderschoenen.Β Daarom ben ik blij met dit pilotproject van de gemeente. De Nieuwe LunetΒ is een pioniersproject gewordenΒ met een prachtig resultaat.Β De ambtenaren die ik sprak hebben dit project met veel enthousiasme en energie begeleid, maar vooral ook met creativiteit. Veel lessen moesten tijdens het bouwen geleerd worden: waar haal ik mijn materiaal vandaan? Hoe lossen we het op alsΒ hetΒ zogenoemde oogstgebouw later gesloopt wordtΒ en de materialen er nu niet zijn? Hoe kom ik aan deurenΒ van vereiste grootte, terwijlΒ de beschikbareΒ oudeΒ deuren te kleinΒ zijn?Β EnΒ hoeΒ kunnen deΒ collega’s van toezicht en handhaving de veiligheid van deΒ circulaire materialenΒ controleren,Β terwijl er nog weinig ervaring mee is?Β AntwoordenΒ vindenΒ op die vragen stond continu centraal in het project.Β Β
De gemeente heeft met dit project niet alleen haar eigen kennis vergroot, maar ook die van de markt.Β De gemeente heeft deze aanbesteding ingericht om te laten concurreren op circulariteitΒ in plaats van opΒ prijs, zo is het binnen budget gebleven terwijl wel de hoogst haalbare duurzaamheid bereikte.Β De bouwersΒ bepaaldenΒ zo meeΒ hoe dit ontwikkeld moest wordenΒ en zo haalden we de beste kennis uit de markt.Β Dit project bleek eenΒ begin dat grote lessen geeftΒ en innovatie heeft aangejaagd binnen deΒ eigen organisatieΒ enΒ bijΒ deΒ aannemer.Β
Pluk het laaghangend fruitΒ
Naast de gemeente, doen inwoners in de stad veel zelf. ZoΒ hebben de Utrechtse roeiverenigingen hun handenΒ ineenΒ geslagenΒ enΒ een aantal jaar geleden bij de renovatie van hun gebouw ook grondig verduurzaamd.Β De drie verenigingen hebben gekozen voor investeringen die zichzelf terugverdienen over tijd.Β VooralΒ door hun energievraagΒ te verminderen: door betere isolatieΒ en zuinigere omgang metΒ gas, elektriciteitenΒ water.Β En, bovendien,Β door duurzame energie te gebruiken. BijΒ de roeivereniging VikingΒ wordt nu bijvoorbeeld gedoucht opΒ warm water vanΒ eenΒ zonneboiler.Β Β
De verduurzaming gaat in stappen, waarbij de verenigingen elkaar meenemen en inspireren.Β Β Zo helpen deΒ (zelfbenoemde) “oude rotten”Β van Viking de studenten vanΒ OrcaΒ en Triton om inzicht in hun verbruik te krijgen en hoe en waar er minder verbruikt kan worden. Bijvoorbeeld: het belangrijkste instrument om het hoge gasverbruik terug te dringen bleek de introductie van thermostaten in de verschillende ruimtes.Β OmΒ te ontdekken waar hun grootste energiegebruik zitΒ zijn ze hun verbruik gaanΒ monitoren. Dit leverdeΒ henΒ inzicht op in piek- enΒ dalmomentenΒ enΒ daardoorΒ de mogelijkheid om de energievraag gerichter te maken. Ze besparenΒ sindsdien ruim één derde van hunΒ gasverbruik en ruim 20% van hunΒ elektriciteitsverbruik.Β Dat is goed voor het klimaat Γ©n voor de kas.Β Β
Durf te investerenΒ
Circulair bouwenΒ ofΒ verduurzamingΒ vraagt investeringen Γ©n kennis,Β daarom kan het afschrikken.Β Maar deze beide voorbeelden leren ons dat er veel mogelijk is. Zo kan een overheid meer doen, om ook lucht teΒ geven aan de markt om te leren en te innoveren.Β En zelf ook voor een andere insteek te kiezen dan de laagste prijs.Β Daarnaast, verduurzaming gaat niet in één keer, maar in stappen, ga nietΒ directΒ voor het perfecte maar voor het betere en zie wat de winst is dieΒ mogelijkΒ is.Β Zo werken UtrechtΒ en UtrechtersΒ stap voor stap naar een circulaire en duurzame toekomst.Β