Poliflw

unaniem voor transparantie

Naast het reeds openbare adviesrapport van de informateur, zullen ook de verslagen van de gesprekken met de verschillende partijen openbaar gemaakt worden. Dat heeft de gemeenteraad unaniem besloten. De raad kwam gisteravond (donderdag 12 april) bij elkaar in een extra vergadering, om de bevindingen van de informateur te bespreken.

De - door de ChristenUnie aangezochte - informateur, Wouter de Jong, heeft vorige week gesprekken gehad met alle partijen. Dit om te bezien hoe er een nieuwe coalitie gesmeed kan worden die de wethouders levert. Op basis van deze gesprekken ried hij een combinatie aan van ChristenUnie, VVD, SGP en ProV.

Tussenstap

Alvorens hij deze aanbeveling durfde te doen, wilde hij nog eens extra spreken met deze vier partijen. Deze tussenstap meldde hij echter niet aan de andere partijen - die hierover pas geïnformeerd werden toen zij het advies lazen. Het was dan ook vooral deze tussenstap waarover De Jong werd bevraagd in de gemeenteraad.

"Ik zag onuitgesproken problematieken en ik moet eerst even mensen in de ogen kijken," legde De Jong uit. Hij gaf aan te worstelen met de kwestie of dit extra gesprek bekendheid moest krijgen, maar het leek hem - vanwege het delicatie karakter ervan - uiteindelijk beter van niet. "Dat is aan de partijen zelf."

Driepartijencoalitie

De reden dat De Jong een deze vier partijen voordraagt voor de coalitie, is omdat 'vrijwel niemand' een coalitie van drie partijen - met de kleinst mogelijke meerderheid - zou willen. Het verschil tussen 'niemand' en 'vrijwel niemand' werd onder andere gemaakt door de SP. Het was dan ook aan raadslid Jan Breur om, als 'Lonesome Cowboy' een afwijkend geluid in de raadszaal te laten horen.

"Wij hadden eigenlijk liever een driepartijencoalitie gezien," vertelde Breur, "en wie ons langer volgt, weet ook dat zelfs een minderheidscoalitie voor ons niet onbespreekbaar is. Want daarmee komt het zwaartepunt niet zozeer bij de coalitie te liggen, maar bij de gemeenteraad als geheel. En dat bevordert het democratische gehalte." In een meerderheidscoalitie - zeker als er in de coalitie sprake is van ruime meerderheid - ligt het gevaar op de loer dat de oppositie enkel voor spek en bonen meedoet.

"De vorige coalitie rustte op een ruime meerderheid," bracht VVD'er Dylan Lochtenberg daar tegenin. "Maar toen was toch ook de gehele raad relevant?" "Dat klopt," antwoordde Breur, "maar bij een minderheid is dat automatisme, terwijl het bij zo'n ruime meerderheid echt aankomt op de mentaliteit van de coalitie. Maar goed, ik ken u. Ik vertrouw erop dat u het open karakter niet verloren zal laten gaan. En anders zal ik u er nog wel aan houden."

Inhoudelijke punten

Dat de coalitie een partij meer omvat dan dat de SP graag had gezien, was echter geen onoverkomelijke belemmering. Dit advies was immers het logische gevolg van de inbreng van alle partijen. Wel gaf de SP nog wat inhoudelijke punten mee voor de formatie die nu gaat plaatsvinden.

"Als dadelijk de gespreksverslagen openbaar worden," zei Breur, "zult u zien dat wij een aantal zaken graag een plek zien krijgen in het raadsprogramma. Die hebben niet alleen te maken met de politieke cultuur als zodanig, maar ook met de vergaderdiscipline. Zaken als de energietransitie en het sociale domein verdienen zeker de aandacht, dus zie ik graag dat onze inbreng hierop zal worden meegenomen. Tot slot: van de vier partijen die nu de coalitie gaan vormen, is er maar één die het Regenboog Stembusakkoord heeft getekend. Desalniettemin hoop ik dat de vijf daarin opgenomen actiepunten de aandacht krijgen die ze verdienen."

(vlnr) SP delegatie Jan Breur en Enna van Duinen met informateur Wouter de Jong

Meer over dit onderwerp: De kiezer heeft gesproken Op zoek naar een nieuw College VIDEO: 'Gesprek met informateur Wouter de Jong'

Informateur Wouter de Jong heeft de verkennende fase om te komen tot een nieuw college in Veenendaal afgerond. Hij biedt het verslag aan de gemeenteraad aan, waarin hij adviseert om de onderhandelingen in te gaan met vier partijen: ChristenUnie, VVD, SGP en ProVeenendaal.

Op donderdag 12 april geeft de informateur een toelichting op zijn verslag en wordt er door de gemeenteraad over gedebatteerd.

Verslag

Informateur Wouter de Jong heeft de afgelopen twee weken gesprekken gevoerd met alle raadsfracties in Veenendaal. In deze gesprekken is gesproken over de verkiezingsuitslag, belangrijke thema’s voor Veenendaal voor de komende jaren, de wensen van de verschillende fracties voor wat betreft het nieuw te vormen college en de wijze waarop Veenendaal bestuurd moet worden. Al deze bevindingen heeft de heer De Jong verwerkt in een gespreksverslag. Onderdeel van dit verslag is ook het advies van de informateur over de meest gewenste combinatie van partijen.

Advies

Naar aanleiding van al deze gesprekken is het advies van de informateur om de zogenoemde formatiegesprekken in te gaan met vier partijen: ChristenUnie, VVD, SGP en ProVeenendaal. De informateur is van mening dat deze partijen in staat zijn om elkaar te vinden tijdens de onderhandelingen en met elkaar de komende 4 jaar Veenendaal te besturen.

Debat

De fractievoorzitters hebben ervoor gekozen om het verslag van de informateur in een openbare raadsvergadering te bespreken om daaraan duiding te geven. In een extra raadsvergadering op 12 april licht Wouter de Jong zijn verslag toe. Daarna debatteert de gemeenteraad over het verslag.

Vervolg

Na deze raadsvergadering starten de vier beoogde coalitiepartijen met de gesprekken om afspraken te maken over een coalitieakkoord. Daarin staan onder andere afspraken over belangrijke thema’s voor de komende periode en een verdeling van de onderwerpen over de portefeuilles van de beoogde wethouders. Het is nog niet bekend wie deze formatiegesprekken gaat begeleiden.

De openbare raadsvergadering op 12 april start om 21.30 uur in de raadzaal van het gemeentehuis. Het verslag is te lezen op de website van de gemeente Veenendaal: www.veenendaal.nl.

De Jong (r) met de delegatie van de SP: Jan Breur (l) en Enna van Duinen.

Negentig boze buspassagiers uit Alkmaar, Bakkum, Castricum, Heerhugowaard kwamen vandaag naar het Provinciehuis in Haarlem. Zij protesteerden daar tegen de plannen voor opheffing van elf buslijnen in Noord-Holland Noord. Veertien van hen namen als inspreker ook deel aan de discussie in de statencommissie Mobiliteit. Officieel stond daar op de agenda alleen een voorstel van de PvdA om een paar busritjes uit het bezuinigingsplan toch maar niet te schrappen – door de SP bestempeld als schaamlap voor de afbraak van het openbaar vervoer. Over het bezuinigingsplan zelf wilden coalitiepartijen PvdA, VVD, D66 en CDA liever niet praten. De insprekers trokken zich daar niets van en pleitten samen bijna een uur lang, vurig en soms ontroerend, voor behoud van hun buslijn 5 (Alkmaar), 152 (Julianadorp) en 164 (Bakkum, Egmond).

De insprekers vertelden allemaal wat het verdwijnen van hun bus voor hen

betekent. Heel veel indruk maakte de toespraak van Giel Schoon, die leeft met een handicap: "Wij wonen met veertien mensen op de Alkenhoef in Alkmaar. Wij gaan bijna allemaal met de bus. Wij zijn geschrokken dat de bus misschien verdwijnt. Dan zijn we veel vrijheid kwijt. Wij willen dat de buslijn 5 blijft." Ontroerend was ook de inspraak van Salver Sarp-Koç, vrijwilligster in het buurthuis De Alkenhorst in Alkmaar. Ze werkt voor gehandicapten en oude mensen, en heeft zelf ook een handicap: "Wij zijn heel erg verdrietig, wij kunnen niet heel erg ver lopen. Wij gaan met de bus naar de stad en het vrijwilligerswerk. Dat kan ik niet met mijn scootmobiel. Met de bus kan ik dat wel. Alstublieft …. voor de gehandicapten en de oude mensen …. stop niet met bus 5, alstublieft."

Anke Kretsmar is ook actief in De Alkenhorst: "Toen bekend werd dat bus 5 ging verdwijnen, is men erg geschrokken. Drie jaar geleden moest ik vanwege financiële omstandigheden mijn auto de deur uit doen. Wat nu? Lijn 5! Ik moest er even aan wennen. En toen vond ik het geweldig. Met mijn lijn 5 kan ik naar het kerkhof, naar de kinderboerderij, maar het speeltuintje, naar het ziekenhuis en naar het centrum, en niet te vergeten de bibliotheek. De bereikbaarheid is voor economisch zwakkeren - en daar wonen er heel veel van in deze wijk - heel belangrijk om te kunnen participeren." Hilda Deis wees er op dat er in Hoefplan binnenkort een Pabo komt. Die studenten hebben ook bus 5 nodig.

Uit Castricum sprak Wil Groentjes, bewoonster van een appartement bij woonzorgcentrum De Sandmark: "Wij zijn allen zelfstandig, maar willen wel graag naar onze familie en vrienden. Ook willen wij hen kunnen ontvangen. Maar dit wordt onmogelijk als buslijn 164 komt te vervallen. Zelf heb ik familie en vrienden in Bakkum-Noord, in Egmond aan de Hoef en Egmond aan Zee. Zonder deze bus wordt het eenzaam, heel eenzaam."  Carolien Jansen verhuisde zes jaar geleden om gezondheidsredenen van Amsterdam naar Castricum: "Bij mijn sociale huurwoning stopten twee bussen. In de advertentie had gestaan: de strandbus naar Castricum aan Zee stopt bij u om de hoek! En dankzij bus 164 was Egmond aan Zee binnen 18 minuten bereikbaar. Nu dreigt dat uit beeld te raken. Nooit meer even snel de bus pakken voor een bezoek aan het strand of voor vrijwilligerswerk in de terminale zorg."

Ilse Dieben uit Julianadorp is ouder van een kind dat onderwijs volgt in Schagen. In haar inspraak zei ze: "Ik maak me erg veel zorgen over het busvervoer, over lijn 152." Ze maakte duidelijk dat de paar ritten die op scholierenlijn 652 overblijven volstrekt onvoldoende zijn: "Lange wachttijden tot meer dan een uur. Scholieren zullen langer blijven hangen in het centrum van Schagen. Mijn dochter maakt elke dag gebruik van lijn 152 en volgens haar is het altijd druk in de bus. In de middag zijn er altijd passagiers. Hou het studeren alstublieft aantrekkelijk voor onze kinderen."

Inspreekster Marjo Husslage werd aangevallen door VVD-statenlid Hanneke Kamer van Hoegee, die Husslage tegenwierp: "Op een gemiddeld buskaartje zit 60 procent subsidie. Dus wilt u dat wij nog meer gaan subsidiëren op bussen die leeg rondrijden?" Waarop Husslage terugsloeg: "De bussen rijden niet leeg rond, mevrouw, daar gaat het nou juist om. En u heeft het over subsidie, maar een bus was en zou nog steeds een nutsvoorziening moeten zijn." Ook andere insprekers gaven een politiek oordeel. Zoals Arjan Gelder van Wil Nu uit Alkmaar: "Deze verslechteringen zijn echt op de liberale zelfredzaamheid toer – zoek het maar lekker zelf uit. De overheid ontwikkelt zich op een voor ons onaanvaardbare wijze, waarbij niet meer sprake is van een dienende overheid, maar steeds meer afstotend."

SP-statenlid Marnix Bruggeman vatte daarna de verhalen van de insprekers nog eens samen: "Van de insprekers hebben we gehoord wat dit voor hen betekent. Niet meer met de bus boodschappen kunnen doen. Met een enorme omweg naar het ziekenhuis. Minder bezoek van familie. Ach, zegt Connexxion, waar de bus is opgeheven, moeten mensen voortaan maar voor eigen vervoer zorgen. Ik zeg: ach ja, en zo gaan jullie lekker door met de afbraak van publieke voorzieningen. Maar wij pikken het niet meer!"

In het debat daarna tussen de statenleden ging het er vaak fel aan toe. Tot zichtbare irritatie van de coalitiepartijen deed Bruggeman het volgende voorstel: "Ik heb laten uitzoeken wat we besparen als we de gedeputeerden niet meer in dienstauto's en taxi's laten rondrijden en ze in plaats daarvan een ov-jaarkaart geven. Per jaar een hálf miljoen. Dat geld kan dan naar behoud van de bus!"

D66 statenlid Andries Tijssens (D66) wekte de suggestie dat Bruggeman met zijn overzicht van de elf op te heffen buslijnen gelekt zou hebben uit geheime stukken. Bruggeman wees er fijntjes op dat zijn informatie kwam uit een stuk van Connexxion. Dat stuk had hij als openbaar stuk gekregen via gemeenteraadsleden uit Castricum en Heerhugowaard. Alleen de statenleden hadden dit stuk niet gehad. Gedeputeerde Post (VVD) stelde bij herhaling dat openbaar maken van de busplannen alleen maar tot verwarring zou leiden. Waarop Bruggeman reageerde: "Over dat verhaal dat het niet openbaar kan worden, omdat daardoor mensen wel eens in de war kunnen raken, wat is dat voor onzin? Dat er in de politiek dingen kunnen veranderen, dat gebeurt zo vaak. Moet je voortaan alles geheim houden tot aan het eind van een wetsvoorstel de Eerste Kamer definitief besloten heeft? Dat gelooft u zelf toch ook niet? Bruggeman kondigde tot slot aan in de komende statenvergadering te komen met een eigen voorstel om het openbaar vervoer daadwerkelijk te redden, "en niet met een schaamlap zoals de PvdA doet."

Gemeenteraad geïnstalleerd

Na de verkiezingen en de hertelling was het eindelijk zover: de gemeenteraad kon geïnstalleerd worden. Op donderdag 29 maart legden 33 mannen en vrouwen, van 11 politieke partijen de eed danwel de verklaring en belofte af. Een nieuwe raadsperiode is van start gegaan...

En wat een spannende verkiezingen zijn het geweest! Dat elke stem telt werd eenstemeer duidelijk, want één stem bepaalde het verschil tussen een extra zetel voor de SGP of het voortbestaan van de PvdA. Het is dat laatste geworden.

Voor de SP had de verkiezing een bitter bijsmaakje. De organisatorische vlucht vooruit en de keiharde inzet onder de mensen hebben zich niet vertaald in zetelwinst. Sterker nog: de SP heeft verloren. Dat was even slikken, maar TEAM SP heeft zich herpakt en is weer volop actief!

Fractievoorzitter Jan Breur legde dan ook vol goede moed de eed af. Hij gaat zijn vierde periode als raadslid in. Hij mag dan wel een 'Lonesome Cowboy' in de gemeenteraad zijn; hij weet zich op de achtergrond gesteund door een ijzersterk team. Met elkaar zetten zij zich in voor een bruisend, duurzaam en sociaal Veenendaal.

Collegevorming

De ChristenUnie kwam als grootste partij uit de bus. Zij mogen dan ook de informateur leveren; degene die met vertegenwoordigers van alle gemeenteraadsfracties spreekt om te ontdekken uit welke partijen er een College van Burgemeester en Wethouders gesmeed kan worden.

Deze informateur vonden zij in de persoon van Wouter de Jong. De Jong is in het dagelijkse leven Burgemeester van Houten. In de aankomende week ontvangt hij alle vertegenwoordigers.

Het is in ieder geval al duidelijk dat Arianne Hollander (VVD) geen deel uit zal maken van het nieuwe College. Zij heeft bekend gemaakt niet meer beschikbaar te zijn als Wethouder en heeft om haar ontslag gevraagd. Hollander is acht jaar lang wethouder geweest.

Aan de slag

De nieuwe gemeenteraad kan in ieder geval aan de slag, na deze feestelijke start waarbij bloemen en cadeaus op hun plaats waren.