Poliflw

Vrijheid en kansengelijkheid voor iedere Arnhemmer. Daarmee opende D66 fractievoorzitter Sabine Andeweg haar algemene beschouwing op de begroting op woensdag 13 november.  Een andere rode draad was de hoop op resultaten van het college. Hieronder leest u haar volledige bijdrage (gesproken tekst geldt).

 

Voorzitter,

Wat D66 betreft leeft iedere Arnhemmer in vrijheid. Vrij van zorgen: over een woning, een baan, of je wel de juiste zorg krijgt. En vrij van schulden. Pas dan hebben Arnhemmers de vrijheid om te leven. Om te genieten van onze aantrekkelijke stad.

En voorzitter, op al deze punten zijn er uitdagingen. Er zijn nog genoeg problemen voor onze inwoners. Problemen die zij ook niet altijd zelf op kunnen lossen. Waar zij bij uitstek ons – college én raad – voor nodig hebben. Het is onze taak om lef te hebben en resultaten te boeken.

Voorzitter, de problemen die wij willen oplossen:

Ongelijke kansen: waar het gaat om een woning, om werk en om de juiste zorg. Maar ook in het onderwijs, dat nu de ongelijkheid eerder vergroot dan verkleint. Schulden: we moeten meer schulden voorkomen en jongeren van problematische schulden af helpen. En de nodige inzet op cultuur: concrete stappen in vernieuwing van het verouderde Stadstheater. Gelijke kansen

Voorzitter,

Iedere Arnhemmer verdient een kans op een woning. En er is veel werk te doen: er moeten ruim 7.500 woningen bij. Bouwen, bouwen en bouwen dus. We verwachten leiderschap en visie van het college. Concrete plannen, natuurlijk met behoud van groen. We verwachten een woningbouwplan met lef.

En iedere Arnhemmer verdient een kans op betaald werk. We hebben een mooi plan – ‘Doorbraak naar werk’ – maar verwachten ook ambitie in de uitvoering. Nieuwkomers die we naar werk begeleiden, moeten allemaal – mannen én vrouwen – dezelfde kansen hebben. We stelden daarover al schriftelijke vragen. Om dit bij gezinshereniging al goed te regelen, dienen we samen met GroenLinks een motie in.

Tot slot gelijke kansen in het onderwijs. Het is in Arnhem nog steeds zo dat het uitmaakt in welke wijk je opgroeit. Of je hulp krijgt bij je huiswerk en of je bijles kan krijgen als dat nodig is. Uit onderzoek blijkt dat het onderwijs, dat kinderen vanaf 12 jaar in hokjes duwt, kansengelijkheid verkleint in plaats van vergroot. We zijn blij met de toezegging van het college om zich in te zetten voor brede brugklassen. Daarmee kan het onderwijs beter aansluiten bij de talenten van kinderen.

Schulden

Maar voorzitter, soms zijn gelijke kansen niet genoeg. Voor Arnhemmers in schulden is een tweede kans nodig. Veel inwoners weten de weg naar schuldhulp nog steeds niet te vinden. Helaas. Een half jaar geleden werd duidelijk dat het schuldenfonds nog steeds heel weinig jongeren bereikt. Hoe gaat dit nu? Hoe gaan we ervoor zorgen dat we alle jongeren met problematische schulden bereiken én helpen?

Cultuur

En voorzitter, dan de nodige inzet op cultuur.

Ik kan de tekst van vorig jaar hier herhalen. Het Stadstheater stamt uit 1938. Een simpele renovatie is niet voldoende voor de toekomst. Het Stadstheater moet ingrijpend vernieuwd worden, samen met Oostpool en Introdans. Er ligt helaas nog steeds geen voorstel vanuit het college voor de vernieuwing van het Stadstheater, terwijl dat voor afgelopen kwartaal beloofd was. Kan het college toezeggen dat we uiterlijk in het 1e kwartaal van 2020 een voorstel kunnen verwachten?

Resultaten

Voorzitter, onze verwachtingen voor komend jaar:

Meer kansengelijkheid. Waar het gaat om een woning, om werk en om het best passende onderwijs Visie op het gebied van armoede, schulden, werk en zorg Jongeren eindelijk van problematische schulden af helpen En investeren in cultuur: Een schop in de grond bij het museum én een volgende stap in de vernieuwing van het Stadstheater.

Voorzitter, ik rond af,

In deze stad moet je op dit moment redelijk wat geduld hebben. Ik roep het college op om ervoor te zorgen dat ik volgend jaar niet opnieuw dezelfde punten hoef te noemen. Om problemen echt op te lossen. Om te laten zien dat deze stad een bestuur heeft met lef. Een stadsbestuur dat resultaten boekt.

Namens D66 wens ik u succes.

Reactie College van B&W

Wethouder Hans de Vroome reageerde namens het college van B&W op de vragen van D66 over investeren in cultuur. Hij zegde toe dat de raad in het eerste kwartaal van 2020 een voorstel kan verwachten voor vernieuwing van de Stadsschouwburg in samenwerking met Toneelgroep Oostpool en Introdans. Ook gaf hij aan dat direct na de feestdagen voor Museum Arnhem de eerste schop de grond in gaat.

Wijzigingsvoorstellen (eigen en ondersteund) ‘Open data’ (amendement VVD, D66) – unaniem aangenomen ‘Aanvullende coalitieafspraken wonen’ (amendement GL, VVD, D66, PvdA) – aangenomen ‘Aanvullende coalitieafspraken zorg’ (amendement GL, VVD, D66, PvdA) – aangenomen ‘Eerlijke klimaatcijfers in de begroting’ (amendement SP, PvdD, D66) – aangenomen ‘Niet overhaast besluiten’ (amendement D66, SP, CDA, AC, AOP) – aangenomen ‘Impuls openbare toiletten in de binnenstad, de wijken én bij winkelcentra’ (motie CDA, CU, VVD, D66, PvdA) – unaniem aangenomen ‘Jeugdbudgetten reëel begroot, geen papieren werkelijkheid’ (motie D66, CDA, SP, CU, PvdA, VVD, AOP, PVV, AC) – unaniem aangenomen ‘Concrete visie op circulair Arnhem’ (motie GL, VVD, D66, PvdA) – aangenomen ‘Op naar een rookvrije generatie!’ (motie PvdA, CU, D66, GL) – aangenomen ‘Subsidieregeling burgerkracht sociaal domein’ (motie PvdA, GL, AC, PvdD, D66) – unaniem aangenomen ‘Maak werk van (dekking voor) de Arnhemse standaard toegankelijkheid’ (motie VVD, D66, PvdA, CDA, GL, AC) – unaniem aangenomen ‘Armoede door de ogen van kinderen’ (motie D66, SP, PvdA, GL) – aangenomen ‘Betere begeleiding nareizigers’ (motie GL, D66, PvdA, D/VA) – aangenomen

Op woensdagmiddag 26 juni debatteerde de Arnhemse gemeenteraad over de ontstane situatie na het opzeggen van de coalitiesamenwerking door GroenLinks en PvdA. De bijdrage van D66 fractievoorzitter Sabine Andeweg is hieronder te lezen.

 

 

Voorzitter,

De bestuurbaarheid van de stad is in het geding, en dat is knap ongemakkelijk en de vraag is nu: Wat is nu ons gezamenlijke belang? Wat ons betreft valt het probleem van nu uiteen in twee componenten: Inhoud en stijl.

Natuurlijk begin ik met de inhoud. Op dit punt delen wij de analyse van de VVD volledig. D66 sluit zich graag aan bij de conclusies van dhr. Combee. Er is een voorstel uit het college gekomen dat niet aan onze eigen financiële spelregels voldoet. VVD en D66 zijn bezig met een verbetervoorstel om ervoor te zorgen dat we bij calamiteiten niet meteen in de financiële problemen komen. Om financiële tegenvallers op te kunnen vangen heeft onze gemeente echt een buffer nodig.

En dan over de stijl. Ja, er zijn gevoeligheden over en weer. En natuurlijk, niemand is zonder zonde.  D66 koos het afgelopen jaar nadrukkelijker dan voorheen de stijl van het dualisme:

Het college komt met voorstellen en de raad, coalitie en oppositie, weegt deze af en Alle politieke besluiten vinden in openbaarheid en transparantie plaats.

Misschien had onze toon milder kunnen zijn.

Hoe nu verder?

Hoe handelen we nu in het belang van alle inwoners van Arnhem? De onderlinge relatie kan toch niet tot gevolg hebben dat de stad onbestuurbaar wordt. Het coalitieakkoord dat we vorig jaar met elkaar sloten, is nog steeds een mooie balans tussen een sociaal Arnhem aan de ene kant en het beperken van de lasten aan de andere kant. Daar staan we nog volledig achter.

Waar het gaat om de onderlinge samenwerking is D66 bereid naar zichzelf te kijken en ook te veranderen als die behoefte er is. We gaan daarover graag in gesprek met GroenLinks en PvdA, als zij besluiten daarvoor open te staan. En uiteraard zijn we ook bereid met andere fracties in deze raad te spreken als die behoefte bestaat.

Wij zien graag een raad ontstaan die in gezamenlijkheid op een positief kritische manier naar het college kijkt en bovenal de stad bestuurt vanuit het algemeen belang.

Het lijkt ons verstandig eerst met GroenLinks, VVD en PvdA gesprekken te voeren en niet vanavond in deze raadzaal daar een voorschot op te nemen. Ik wil graag constructief vooruitkijken. Arnhem verdient een mooie maar ook een financieel gezonde stad.

Op vrijdag 25 mei presenteerden de onderhandelende partijen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA hun coalitieakkoord en kandidaat wethouders. Op woensdag 30 mei besprak de raad het akkoord, werden de wethouders geïnstalleerd, en werden nieuwe raadsleden geïnstalleerd. Voor D66 betekent dit dat Hans de Vroome zijn raadslidmaatschap verruilt voor het wethouderschap, en dat Maarten Venhoek terugkeert als raadslid.

Het debat over het coalitieakkoord nam een groot deel van de avond in beslag. Hieronder de bijdrage van D66 fractievoorzitter Sabine Andeweg (gesproken tekst geldt).

Bijdrage coalitieakkoord-debat

“Na een aantal weken stevig onderhandelen heeft D66 samen met GroenLinks, VVD en de PvdA afgelopen vrijdag een nieuw coalitieakkoord gepresenteerd aan de stad. Het is ons gelukt om een ambitieus en evenwichtig akkoord voor te leggen.

Toen we als D66 aan de onderhandelingstafel kwamen hebben wij gezegd dat het onze ambitie was om het akkoord zo kort en bondig mogelijk te maken. Want dat biedt maximaal ruimte aan de stad en aan de raad om inbreng te leveren. En als ik naar het akkoord kijk dan denk ik ook dat we daar in grote mate in geslaagd zijn. Over een heleboel zaken staat in het akkoord helemaal niks. Althans wel in de visie maar niet in de set met afspraken. De set met afspraken is beperkt, zelfs nog minder dan de vorige keer, en daarmee is er dus maximaal ruimte voor anderen en wordt het niet afgegrendeld door vier coalitie partijen die toevallig een meerderheid vormen.

Maar zonder afspraken kun je uiteindelijk geen akkoord sluiten. Dus op een aantal zaken hebben we elkaar zekerheid moeten geven. Dat is een kwestie van geven en nemen. En zo zitten er in de set van afspraken dingen die GroenLinks leuk vindt, zaken die de VVD leuk vindt, zaken die de PvdA leuk vindt en zaken die D66 leuk vindt. Maar voor alle vier de partijen staan er ook dingen in die we misschien wat minder leuk vinden. Dat is geven en nemen. En natuurlijk leggen we verantwoording af en verwacht ik misschien ook nog wel wat vragen op dingen die voor ons wat minder leuk zijn. Het zij zo.

Mensen verwachten dat we in Arnhem samen tot oplossingen komen. Of het nu gaat over het proces of over de inhoud. We moeten samen begrijpelijk maken wat we doen en elkaar scherp houden. Daarbij is het van groot belang dat we bij de feiten blijven. Feit is dat D66 met dit akkoord de kernafspraken nakomt die wij in de campagne met de Arnhemmers maakten. Onze speerpunten zijn bekend, waren bekend en blijven bekend. Onderwijs, Werk, Duurzaamheid en natuurlijk Cultuur.

Maar nu we met de feiten bezig zijn toch nog een kleine greep uit het coalitie akkoord waar wij trots op zijn;

Feit is dat Museum Arnhem snel weer open kan; Feit is dat 80 jaar geleden, in 1938 de schouwburg van Arnhem in gebruik is genomen en het dus tijd is voor een ingrijpende vernieuwing; Feit is dat er geld vrijgemaakt wordt om nieuwbouw van het Stadstheater in samenwerking met Introdans, Oostpool en het Gelders Orkest deze periode mogelijk te maken; Feit is dat er een klimaatfonds komt van 10 miljoen euro en er jaarlijks extra geld wordt vrijgemaakt om flinke stappen te zetten in de energietransitie en verduurzaming. Feit is dat we een ambitieus plan hebben om de komende vier jaar 500 mensen bovenop de landelijke trend uit de bijstand te halen; Feit is dat de wijkteams mogen blijven doen wat nodig is; Feit is dat de referendumverordening deze periode niet wordt aangepast; Feit is dat het coalitieakkoord in Arnhem NIETS verandert aan het genomen raadsbesluit over Stadsblokken Meinerswijk, waar in een referendum 2/3 VOOR was. En dat betekent dat we door kunnen met de plannen. Dus voor een groen en toegankelijk Stadsblokken Meinerswijk

Dit is een greep uit de afspraken uit ons akkoord. Dit wil niet zeggen dat dit het is, u kunt als raad de handschoen oppakken en ook zelf met voorstellen komen. Goede voorstellen kunnen altijd op steun van D66 rekenen, zolang ze niet strijdig zijn met onze afspraken.

Al met al zijn wij dik tevreden met dit akkoord, en zou ik zeggen aan de slag. De fractie van D66 verwacht dan ook van het college dat ze ervoor gaan zorgen dat onze ambities uitgewerkt worden en dat er onomkeerbare stappen genomen worden. Met andere woorden van Papier naar Praktijk! En spreek ik mijn hoop uit dat wij over 4 jaar, net als nu, terug mogen kijken, op een zeer succesvolle periode waarbij we met elkaar weer mooie resultaten hebben behaald voor Arnhem.”

Documenten Coalitieakkoord 2018-2022 (841 KB) Totaaloverzicht verslag “Coalitieonderhandelingen Arnhem 2018” (3.77 MB)

 

Arnhem moet werken aan een ‘paarsgroene’ coalitie van GroenLinks, VVD, D66 en PvdA. Tot dit advies komt informateur Tom van der Lee na een uitvoerige, stapsgewijze analyse van de opvattingen van alle partijen in de Arnhemse raad. Hij presenteerde dit advies op maandag 9 april. GroenLinks heeft de drie partijen uitgenodigd voor een eerste gesprek. D66 heeft deze uitnodiging aanvaard.

Groen, progressief, liberaal en sociaal

Het advies van informateur Van der Lee komt overeen met één van de twee voorkeursopties die D66 in de gesprekken en in haar schriftelijke inbreng meegaf. “Deze combinatie doet in veel opzichten recht aan de uitslag en biedt uitzicht op een goede balans”, stelt Van der Lee in zijn rapport. “In deze vierpartijencombinatie zijn groene waarden stevig vertegenwoordigd. Dat geldt in menig opzicht ook voor progressieve waarden. Op liberale en sociale waarden is er sprake van een evenwicht.”

Om de tafel

GroenLinks heeft naar aanleiding van het advies van de informateur de overige drie partijen direct uitgenodigd de onderhandelingen te starten. Een eerste gesprek zal deze week plaatsvinden. D66 fractievoorzitter Sabine Andeweg: “We zijn blij met deze uitnodiging. De verkiezingsuitslag laat een groen-progressieve en een liberale koers zien. Die wordt hiermee gevolgd.” Komende week bespreken de betrokken partijen welke afspraken zij wenselijk achten in een coalitieakkoord en hoe het proces daar naartoe vorm kan worden gegeven. Andeweg: “Wij hebben er alle vertrouwen in dat we met deze vier partijen kunnen komen tot een goed stadsbestuur. Daarmee maken we Arnhem de komende jaren nog aantrekkelijker, leefbaarder en duurzamer.”

Op vrijdag 30 en zaterdag 31 maart vonden de eerste gesprekken plaats tussen de verschillende fracties en informateur Tom van der Lee, die door GroenLinks gevraagd is een eerste verkenning te doen voor een mogelijke nieuwe coalitie in Arnhem. Namens D66 voerden Sabine Andeweg en Mattijs Loor op zaterdagochtend een eerste gesprek met de informateur. In aanvulling op onze bijdrage bij het duidingsdebat hebben we de informateur op zijn verzoek schriftelijk antwoord gegeven op vier vooraf gestelde vragen. Vervolgens hebben we gedurende ruim een uur een constructief gesprek met elkaar gevoerd.

De door de informateur voorgelegde vragen waren:

Wat is uw duiding van de verkiezingsuitslag? Welke thema’s/issues zijn voor u de belangrijkste voor de komende 4 jaar? Welke mogelijke coalities ziet u? Bent u van mening dat er in de week na Pasen een keuze gemaakt kan worden ten aanzien van een volgende stap in ‘t formatieproces, namelijk welke partijen met elkaar in gesprek gaan over het vormen van een coalitie? Welke afweging heeft u bij het gewenste tempo in de formatie?

De volgende antwoorden zijn door D66 schriftelijk aan de formateur versterkt, en zullen als bijlage bij zijn verslag worden opgenomen:

Wat is uw duiding van de verkiezingsuitslag?

Op 21 maart kwamen in Arnhem GroenLinks en VVD als grote winnaars naar voren. Verliezers zijn D66, SP en de PvdA. Voor D66 is dit overigens de op 1 na beste uitslag bij de GR sinds 1994. Wij zien in de verkiezingsuitslag vooral het landelijk effect terug. Wij zien dat er duidelijk gekozen is voor een groene en progressieve en bovendien voor een liberale koers.

Welke thema’s/issues zijn voor u de belangrijkste voor de komende 4 jaar?

Klimaat: Alle wijken in 2035 energieneutraal Werk: Investeren voor goede werkgelegenheid en terugdringen bijstand Onderwijs: Goede klaslokalen met schone lucht Cultuur: Blijvend investeren in cultuur, om de top te behouden en de basis (cultuureducatie en talentontwikkeling) te versterken Goed informeren van inwoners en bedrijven, maximale transparantie en goed georganiseerde inspraak Geen stijging van de lokale lasten

Welke mogelijke coalities ziet u?

ChristenUnie heeft zelf tijdens het openbare duidingsdebat aangegeven voor de oppositie te kiezen en een samenwerking met de PVV is voor vele partijen programmatisch onmogelijk. Het ligt voor de hand dat de twee grote winnaars, GroenLinks en VVD, samen deel uitmaken van een coalitie. Varianten zonder deze twee partijen doen minder recht aan de uitslag en zijn ook moeilijk te realiseren.

GroenLinks en VVD kunnen samen een minderheidscoalitie vormen, al dan niet aangevuld met D66, PvdA, SP of Arnhem Centraal. D66 zou bereid zijn deel uit te maken van een minderheidscoalitie. Voor een meerderheidscoalitie is een aanvulling met D66 en PvdA of met PvdA en Arnhem Centraal een mogelijkheid.

Bent u van mening dat er in de week na Pasen een keuze gemaakt kan worden ten aanzien van een volgende stap in het formatieproces, namelijk welke partijen met elkaar in gesprek gaan over het vormen van een coalitie? En welke afweging heeft u bij het gewenste tempo in de formatie?

Deze afweging ligt bij de informateur, onze basishouding is: ja, dit zou mogelijk moeten zijn.