Poliflw

De Arnhemse gemeenteraad stemde afgelopen 19 februari unaniem in met het Bomenplan. Met dit door GroenLinks-wethouder Cathelijne Bouwkamp voorgestelde plan worden bomen beter beschermd en komen er meer bomen. En gaan we zorgvuldiger om met bestaande bomen, mogen inwoners meedenken over de toekomst van onze bomen via een Boom Kwaliteitsteam en gaat bijvoorbeeld de diversiteit van bomen toenemen door het toevoegen van meer verschillende soorten bomen. Fractievoorzitter Mark Coenders: "De groene wind blijft doorgaan voor een bomenrijker Arnhem. Met dit bomenplan beschermen we bomen beter en komen er meer bomen. Voor onze groene stad!"

De laatste periode is er veel onrust over kap van bomen. Begrijpelijk, want in 2013 is de kapvergunning in Arnhem grotendeels afgeschaft. GroenLinks stemde daar destijds tegen en heeft sinds die tijd aandacht gevraagd voor bescherming van bomen. Het college heeft in de huidige periode al goede stappen kunnen zetten: zo zijn er veel bomen gespaard, zoals de bomen aan de Lauwersgracht en heeft het college ons voor het eerst een Bomenplan voorgelegd.

Het Bomenplan is tot stand gekomen met veel betrokken Arnhemmers. Zij pleitten voor onder andere voor meer diversiteit aan bomen, voor het terugbrengen van de kapvergunning en het zorgvuldig omgaan met bestaande bomen. In het ontwerp-Bomenplan is deze input verwerkt. In een uitvoeringsplan wordt dit allemaal concreter gemaakt.

Met ons aangenomen amendement ‘Meetbare doelen’ wilden we de doelen nog concreter maken en in de gaten houden of deze doelen ook daadwerkelijk bereikt worden. Zo is een doel dat de komende 5 jaar het kroonoppervlak van bomen met 5% moet toenemen. Dit voorstel diende GroenLinks mede in met D66, PvdA, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, DENK/VA en Arnhem Centraal.

Met dit alles is het wel erg teleurstellend dat sommige partijen bleven pleiten om het kappen van bomen makkelijker te maken. Met als dieptepunt een aangenomen amendement van VVD, D66 en anderen, om de kapvergunning niet geheel terug te brengen. Dit gaat lijnrecht in tegen een wens van heel veel Arnhemmers. Vorig jaar ontvingen we een petitie van honderden Arnhemmers om de kapvergunning terug te brengen, ook voor Arnhemmers. Ook in het participatietraject was dit een belangrijk onderwerp. VVD, D66 en anderen laten deze mensen in de kou staan en maken bijna alle particuliere bomen vogelvrij. Desondanks maken we met dit Bomenplan een grote stap voor onze bomen.

Mark Coenders: “Arnhem is een groene stad, waar bomen van groot belang zijn. Bomen hebben een belangrijke functie in de stad. Zij helpen klimaatverandering tegen te gaan en zorgen (mede) voor een koele, leefbare en groene stad. Wat GroenLinks betreft komen er meer bomen en worden bomen beter beschermd. Met dit Bomenplan doen we dat.”

De afgelopen tijd is de fractie van GroenLinks meerdere malen verrast door het kappen van microbossen op bouwlocaties. GroenLinks en de Partij voor de Dieren willen daarom weten op welke locaties dit nog meer voor kan komen en welke mogelijkheden er zijn om deze locaties groen te houden.

Arnhem heeft de nodige percelen waar een bouwbestemming op rust, zonder dat deze momenteel bebouwd zijn. Doordat deze percelen al jarenlang onbebouwd zijn, zijn ze begroeid. Op sommige plekken zijn er zelfs microbossen ontstaan. Nu het economisch meezit, ontstaan er weer verschillende bouwplannen. Ook op de locaties die momenteel feitelijk groen zijn, maar op papier een bouwbestemming hebben. Voorbeelden hiervan zijn de bouw van het Lorentz College, nieuwbouw aan de Leidenweg en binnenkort waarschijnlijk ook aan de Wassenaarweg.

“Deze microbossen zijn van groot belang. Ze dragen bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit, biodiversiteit en de beleving van de stad. GroenLinks heeft daarom in een motie gevraagd om alle percelen met een bouwlocatie, die nu feitelijk groen zijn, in kaart te brengen en aan te geven welke mogelijkheden er zijn om deze groen te houden”, zegt woordvoerder Cyriel Prinsen. “We willen het hiermee niet onmogelijk maken om te bouwen want er ligt immers een flinke woningbouwopgave voor Arnhem, maar we willen op basis van het overzicht wel onderzoeken of het mogelijk is de bouwopgave met het behoud van groen te combineren.”

De afgelopen tijd is de fractie van GroenLinks meerdere malen verrast door het kappen van microbossen op bouwlocaties. GroenLinks en de Partij voor de Dieren willen daarom weten op welke locaties dit nog meer voor kan komen en welke mogelijkheden er zijn om deze locaties groen te houden.

Arnhem heeft de nodige percelen waar een bouwbestemming op rust, zonder dat deze momenteel bebouwd zijn. Doordat deze percelen al jarenlang onbebouwd zijn, zijn ze begroeid. Op sommige plekken zijn er zelfs microbossen ontstaan. Nu het economisch meezit, ontstaan er weer verschillende bouwplannen. Ook op de locaties die momenteel feitelijk groen zijn, maar op papier een bouwbestemming hebben. Voorbeelden hiervan zijn de bouw van het Lorentz College, nieuwbouw aan de Leidenweg en binnenkort waarschijnlijk ook aan de Wassenaarweg.

“Deze microbossen zijn van groot belang. Ze dragen bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit, biodiversiteit en de beleving van de stad. GroenLinks heeft daarom in een motie gevraagd om alle percelen met een bouwlocatie, die nu feitelijk groen zijn, in kaart te brengen en aan te geven welke mogelijkheden er zijn om deze groen te houden”, zegt woordvoerder Cyriel Prinsen. “We willen het hiermee niet onmogelijk maken om te bouwen want er ligt immers een flinke woningbouwopgave voor Arnhem, maar we willen op basis van het overzicht wel onderzoeken of het mogelijk is de bouwopgave met het behoud van groen te combineren.”

Op initiatief van GroenLinks, in samenwerking met Partij voor de Dieren, PvdA en Denk, heeft de raad bij de behandeling van de begroting unaniem ingestemd met de motie Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn. In 2020 loopt de huidige uitvoeringsagenda af. En daarom wil GroenLinks graag dat het college kijkt naar een bredere invulling van deze welzijnsagenda voor dieren. GroenLinks-raadslid Marie Jose Navis: “Voor veel Arnhemmers vervullen dieren een belangrijke rol in hun leven, en daarmee maken zij een essentieel onderdeel uit van onze samenleving. Daarom willen wij ambitieus beleid voor het verbeteren van het welzijn van dieren.”

Sinds 2016 heeft de gemeente Arnhem een Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn. Daarin staan een aantal beleidsafspraken genoemd die het dierenwelzijn van asiel-, huis- maar ook wilde dieren moet bevorderen. Toen de Uitvoeringsagenda voor de eerste keer werd geïntroduceerd was daar nog geen geld aan verbonden. En dat vond GroenLinks toen al vreemd; want hoe ga nu iets uitvoeren als je daar geen geld voor hebt? Mede op initiatief van GroenLinks is er in de loop van de jaren meer geld gereserveerd voor initiatieven. Zo is er in 2017 een pilot gestart die minima ondersteunen bij dierenartskosten, zodat zieke dieren toch geholpen kunnen worden. De pilot was zo succesvol dat deze een doorstart krijgt.

In 2020 loopt de huidige Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn af. En daarom wil GroenLinks graag dat het college kijkt naar een bredere invulling van deze welzijnsagenda voor dieren. Marie Jose Navis: “In de afgelopen 4 jaar hebben we gezien dat een bredere ambitie op dierenwelzijn nodig is. Denk hierbij aan een verbetering voor de opvang van (wilde) dieren en het vergroten van biodiversiteit. Maar ook het verminderen van dierenleed bij landbouwdieren en het voorkomen van bijtincidenten. Door samen te werken met partners uit de stad kunnen we hier een voortrekkersrol innemen.” Daarom wil GroenLinks dat het college bij de perspectiefnota in mei 2020 met een voorstel komt voor een ambitieuze Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn en daar ook het benodigde geld voor reserveert.

Verandering gaat door in Arnhem. De afgelopen weken heeft de gemeenteraad het uitgebreid gehad over hoe we het geld in Arnhem gaan verdelen. Dit leggen we vast in de zogenaamde MJPB, de meerjarenprogrammabegroting. De MJPB is dus erg belangrijk voor de richting van het beleid van de gemeente. We hebben het groenste en sociaalste coalitieakkoord ooit. We zetten ook grote stappen met deze begroting, en we maakten aanvullende coalitieafspraken. Alle voorstellen (moties en amendementen) die GroenLinks (mede) indiende hebben een meerderheid gehaald! Fractievoorzitter Mark Coenders voerde woensdag 13 november namens GroenLinks het woord tijdens de algemene beschouwingen.

"Voorzitter, GroenLinks wil welvaart eerlijk delen en armoede aanpakken. GroenLinks wil betaalbare en toegankelijke zorg voor alle Arnhemmers. GroenLinks wil een gezonde toekomst: wij willen een duurzame stad met schone lucht. Iedere Arnhemmer moet betaalbaar kunnen wonen in diverse wijken. En GroenLinks wil een groene stad: wij willen niet dat de groei van de stad ten koste gaat van onze natuur. Dat is de toekomst waar wij met elkaar aan willen bouwen. En dat is waar wij voorstellen aan toetsen.

Terugblik op 2019

Maar voorzitter, op een moment als deze ontkom je niet aan terugkijken. Het afgelopen jaar was voor Arnhem en GroenLinks een roerig jaar. Het begon al met de steeds maar oplopende kosten in de zorg, waar ik het zo over al hebben. Gevolgd door een coalitiebreuk in juni en een herstel van de coalitie vorige maand. We maakten daarbij een aantal aanvullende afspraken die we beschreven in een drietal voorstellen waar ik later op terugkom. Voorzitter, we realiseerden ons dat de periode van onzekerheid lang duurde. Maar we hebben er vertrouwen in dat we met nieuw elan, samen met de rest van de raad, het college en de stad er nog mooie en belangrijke periode van gaan maken.

Er waren ook positievere zaken in het afgelopen jaar: er is eindelijk een besluit over de Blauwe Golven, we stelden een ambitieuze Luchtagenda vast en we hebben een Arnhemse standaard voor toegankelijkheid.

Ook hadden we veel discussie over biomassa. Voor GroenLinks is houtgestookte biomassa geen duurzame oplossing. We hebben zoveel betere alternatieven voor onze energievoorziening. Daarom diende GroenLinks eerder, met andere partijen, een voorstel in om geen biomassa toe te staan, tenzij dit geen nadelige gevolgen heeft voor mens en milieu.

We blijven strijden voor écht duurzame oplossingen, en hopen dat het Rijk zo verstandig is het verbranden van bomen voor energie niet meer als duurzame energie te zien.

Vooruitblik naar een decennium

Voorzitter, dan terug naar de begroting. We staan aan de vooravond van 2020. Een nieuw jaar, zelfs een nieuw decennium. Een decennium waarin de wereld ontzettend zal gaan veranderen als het aan GroenLinks ligt. Waarin we hopelijk eindelijk als gemeenten meer het heft in eigen handen nemen op belangrijke dossiers, en hiervoor ook ruimte krijgen én nemen van het Rijk. Waarin we het recht op de stad claimen: voor een stad waarin wij als Arnhemmers de toekomst bepalen, niet projectontwikkelaars. Een decennium waarin we de zorg op orde krijgen en marktwerking zoveel mogelijk uitbannen. Waarin armoede geen probleem meer is. Een decennium waarin we als vrije stad racisme en discriminatie uitbannen in een stad waarin iedereen veilig en vol trots zichzelf kan zijn. En GroenLinks gaat uiteraard voor het ‘decennium van de duurzaamheid’ waarin onze groene stad nog groener wordt en we tenminste 55% reductie van CO2-uitstoot realiseren.

Begroting 2020

En voorzitter, zo’n decennium verdient een goede start. Dat is natuurlijk lastig wanneer het Rijk taken over de schutting blijft gooien zonder voldoende middelen of zeggenschap. Toch presenteerde het college al voor de nieuwe coalitieafspraken een solide begroting met goede plannen:

We investeren bijvoorbeeld meer dan ooit in armoedebeleid. Maar het aantal Arnhemmers in armoede groeit en dat is niet te verkroppen. We hebben een duidelijke visie nodig op het gebied van armoedebestrijding om hier zo snel mogelijk iets aan te doen. Langlopende ingewikkelde dossiers als Diftar worden afgrond. Daarbij moet bij Diftar de raad ook de politieke daadkracht hebben achter haar eigen besluiten te staan. We hopen dan ook dat we vanavond besluiten Diftar per 1 juli 2020 in te kunnen voeren, in het belang van de stad. We horen graag van het college wat het gevolg is als we dat vanavond niet doen. Voorzitter, met het Klimaatfonds en de wijkgerichte energietransitie zetten we flinke stappen richting een duurzamer Arnhem. Nu de kaders hiervoor vaststaan hopen we het komende jaar hier ook mooie eerste stappen en resultaten van te zien. Dit zien we terug in het nieuwe New Energy Made in Arnhem: we nemen als gemeente meer regie. We maakten al kleine stappen in het hier en nu, en hadden goede vergezichten. Nu gaan we ook grote stappen zetten. We krijgen meer zonnepanelen, we krijgen windmolens. Er komen talloze laadpalen. En we gaan werken aan schoon vervoer op veel verschillende manieren.  

Investeren in de zorg

En voorzitter, we mogen ook verder trots zijn op de begroting. Want ja, er zijn moeilijke maatregelen genomen. Maar zeker in vergelijking met andere gemeenten hebben we zeer pijnlijke maatregelen kunnen voorkomen. We hoeven geen bibliotheek te sluiten. We hoeven schoolzwemmen niet te schrappen. En we investeren meer dan ooit in de zorg. Meer dan ooit voorzitter. Waar in de vorige periode structureel te weinig begroot werd voor de zorg, en we vorig jaar ook nog eens geconfronteerd werden met een stijging van de uitgaven van 13 miljoen begin dit jaar tot nu zelfs ruim 26 miljoen, hebben we nu een begroting waarin we deze periode ongeveer 100 miljoen extra begroten voor de zorg. Een enorm bedrag.

Maar voorzitter, het gaat niet alleen om geld. Het gaat om het beantwoorden van fundamentele vragen: ‘hoe kunnen we dit mens het beste helpen, of hoe zorgen we dat dit kind zo snel mogelijk veilig is?’ Daar ligt de focus voor GroenLinks, dat is het fundament van de zorg voor Arnhemmers. Helaas zien we dat het zorgsysteem verstrikt is geraakt in regelgeving, controle en administratie en structureel gekaapt wordt door financiën.

Als we de zorg willen veranderen, of transformeren, dan doen we dat vanuit het idee dat het dan beter wordt. Dat de kwaliteit en de toegankelijkheid van zorg erop vooruit gaan. Dat kost tijd, geld en energie en het levert, soms later dan je wil, iets op. Daarom blijft GroenLinks structureel investeren in de transformatie van de lokale zorg. Het versterken van preventieve hulp, het op peil krijgen van algemene voorzieningen, dat is onze opdracht voor de komende tijd.

Moties en amendementen GroenLinks Arnhem

Voorzitter, naast de goede plannen uit de begroting en de opgaven voor komend jaar, dient GroenLinks ook nog een vijftal voorstellen in om de begroting aan te scherpen.

Allereerst dienen we twee amendementen in als GroenLinks, VVD, D66 en PvdA. Deze volgen uit de aanvullende coalitieafspraken. Ten opzichte van vorige week zijn ze tekstueel iets gewijzigd. Het eerste voorstel is om het onderdeel in de begroting over sociale woningen aan te scherpen naar sociale huurwoningen. Voor GroenLinks een belangrijke prioriteit: de wachttijden voor een sociale huurwoning lopen steeds maar op, en het is nodig dat Arnhemmers betaalbaar en goed kunnen wonen. Met het amendement geven we ook meer mee aan het aankomende plan van aanpak wonen, namelijk dat er expliciet aandacht moet zijn voor betaalbare koop en middenhuur. Het tweede amendement betreft de zorg. De gestegen uitgaven in de zorg stellen ons voor de ingewikkelde opgave om binnen de tekorten die er zijn de continuïteit en kwaliteit van de zorg te blijven waarborgen. We bieden daarom een vangnet, zodat we daar waar nodig financiële ondersteuning kunnen bieden. Daarnaast investeren we structureel in een transformatiefonds om de zorg dichterbij Arnhemmers te kunnen blijven organiseren en te kunnen blijven innoveren. We draaien ook bezuinigingen op de sociale wijkteams en vroegsignalering van schulden terug. Dit betalen we door een verhogen van de OZB met 1,25%. Dit is nog eens technisch vertaald in een amendement op de belastingverordening. Verder vragen we via een motie het college om te komen met een concrete visie op circulaire economie, als verbreding en verdieping van ons economisch beleid. Een circulair Arnhem is goed voor de werkgelegenheid en het milieu.

Daarnaast dienen we nog twee moties in:

Goed dierenwelzijn is van groot belang. Als GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK/Verenigd Arnhem dienen we een motie in voor een nieuwe uitvoeringsagenda dierenwelzijn en het inzichtelijk maken van de budgetten, en het eventueel bekijken van nieuw benodigd budget. Ten tweede is het goed dat we een plan van aanpak inburgering hebben, en we met een pilot een goede aanpak kunnen ontwikkelen. Voor GroenLinks is het daarbij van belang dat we ook naar groepen kijken waar het Rijk minder oog voor lijkt te hebben, zoals nareizigers. Hiervoor dienen GroenLinks, D66, DENK/Verenigd Arnhem en de PvdA een motie in.

Slotwoord

Voorzitter, ten slotte. Verandering gaat door in Arnhem. We hebben hier het groenste en sociaalste coalitieakkoord ooit. Maar we weten: verandering gaat in fasen, en we zijn er nog niet. We blijven strijden tegen armoede. Knokken voor goede zorg voor Arnhemmers en het tegengaan van klimaatverandering. Met nieuwe energie, samen met de raad, het college en de stad, maken we die verandering mogelijk in een mooi, groen, inclusief en sociaal Arnhem."

Zie hieronder de links naar de voorstellen (moties en amendementen van GroenLinks):

Amendement "Aanvullende coalitieafspraken wonen" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Amendement "Aanvullende coalitieafspraken zorg" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Motie "Concrete visie op circulair Arnhem" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Motie "Betere begeleiding nareizigers" van de fracties GroenLinks, D66, PvdA en DENK Verenigd Arnhem Motie "Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn" van de fracties GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK Verenigd Arnhem Motie "Dekking voor de Blauwe Golven" van de fracties VVD, PvdA, GroenLinks, Arnhem Centraal, ChristenUnie en Partij voor de Dieren Motie "Op naar een rookvrije generatie !" van de fracties PvdA, ChristenUnie, D66 en GroenLinks Motie "Subsidieregeling burgerkracht sociaal domein" van de fracties PvdA, GroenLinks, Arnhem Centraal, Partij voor de Dieren en D66 Motie "Maak werk van (dekking voor) de Arnhemse standaard toegankelijkheid" van de fracties VVD, D66, PvdA, CDA, GroenLinks en Arnhem Centraal Motie "Armoede door de ogen van kinderen" van de fracties D66, SP, PvdA en GroenLinks