Algemene beschouwingen GroenLinks – Begroting 2019
Voorzitter,
Slechts 7 weken na de perspectiefnota behandelen we vanavond de begroting. Het zal u niet verbazen dat GroenLinks dan ook geconstateerd heeft dat vrijwel de gehele perspectiefnota één op één is verwerkt tot een begroting. We hadden eerlijk gezegd ook niet iets anders verwacht.
Het is jammer dat het in de haast niet gelukt is om iets zinnigs op te schrijven bij de reguliere taken. Hoewel dit een groot deel van onze begroting vormt en het dus helemaal niet gek is, om hierop ook te sturen en te controleren, presenteert het college ons een lijstje met open deuren en clichés. “We voeren het beleid uit.” of “We verzorgen en bekostigen het leerlingenvervoer”. Een verbeterpuntje, zullen we maar zeggen.
Ondanks dat de begroting veel lijkt op de perspectiefnota, is er wel wat te zeggen over de financiële gevolgen van deze begroting, want intussen is er de Septembercirculaire gekomen en die is toch gevoelig tegengevallen. Met als gevolg dat de meerjarig sluitende begroting van de PPN ineens flinke negatieven laat zien in de begroting. Het is wel schokkend dat het dit college lukt om dit binnen een jaar voor elkaar te krijgen. De manier waarop het college voorstelt de tekorten te dekken, baart ons zorgen. Met het virtuele resultaat van 2019 en met gelden vanuit het IBP. Maar of we het resultaat in 2019 halen is natuurlijk nog maar de vraag. Net als dat je de vraag kunt stellen of de IBP gelden wel bedoeld zijn om gaten in je begroting af te dekken. En zelfs al zou het allemaal uitpakken zoals het college het nu hoopt, dan nog is het resultaat meerjarig €0. Eén tegenvaller van een paar ton en we hebben een probleem. Waarom neemt het college deze risico’s met zulke kleine marges en forse onzekerheden?
Een zo’n tegenvaller hebben we onlangs al te verduren gekregen, toen bleek dat er niemand onze elektrische veerboten wil bouwen. Hoe kan dit? Wat is er mis gegaan? Hoe groot schat het college de kans dat dit (negatieve) financiële gevolgen heeft? En gaan we door met onze ambities als het gaat om het elektrificeren van veerdienst? Redden we 2020 nog?
Een ander punt van zorg, dat GroenLinks uit deze begroting meeneemt gaat over de stadspromotie. Of eigenlijk beter gezegd: het verdwijnen daarvan. Als wij alles lezen dat over stadspromotie gaat, dan zien we dat de term citymarketing, oftewel stadspromotie, langzamerhand wordt vervangen door citymaking, oftewel stadsontwikkeling. Dat verbaast ons, voorzitter. We hebben bij de PPN nog gevraagd naar de evaluatie van Gorinchem Citymarketing, omdat het college daar nog het budget wilde continueren. Die was er niet. En nu ineens, zonder evaluatie én zonder raadsbesluit, lijkt het college hier stilzwijgend ineens het roet om te gooien, de citymarketing vaarwel te zeggen en de citymaking centraal te stellen. Graag hierover uitleg van het college. Waar komt dit ineens vandaan?
GroenLinks is blij te zien dat het college ook over het stadspodium/cultuurhuis/Vijfzinnen/NieuweDoelen/Theaterdossier wat verder heeft doorgedacht na de perspectiefnota. Maar, we waren niet zo onder de indruk van resultaat van die gedachten. Er wordt veel op één hoop geveegd, waarbij een theater en de sociaal-culturele voorzieningen eigenlijk als hetzelfde soort voorziening behandeld wordt. Wat GroenLinks betreft is er toch wel degelijk een verschil tussen een theater en een buurthuis of bijvoorbeeld een speeltuinvoorziening. We zijn geïntrigeerd door de zin: “mocht uit de participatie naar voren komen dat een multifunctioneel Cultuurhuis in de stad gewenst is…”. Ten eerste komt dat volgens ons nooit uit een ongestuurde, open participatie en ten tweede is het vreemd dat er al wel vast een uitwerking voor deze, en ook alleen deze, uitkomst is bedacht. Het lijkt wel alsof het college al vast voorsorteert op wat de stad vindt. Aangezien GroenLinks voorstander is van een buurthuis in elke wijk, willen wij het college vragen om dit punt nog eens ernstig te heroverwegen. Natuurlijk, een theater met een groot podium is ideaal voor een bepaald soort sociaal-culturele activiteiten, maar er zijn ook heel veel van dat soort activiteiten, die gewoon in een buurthuis, dicht bij de mensen thuis in hun eigen wijk moeten worden georganiseerd. We zijn benieuwd hoe het college en andere fracties hier tegenover staan.
Er gebeurt veel op het gebied van mobiliteit: we zijn blij met de proef met een betaalde fietsenstalling en de -hoe wel wat karige- investering in fietsparkeren op straat. Ook zijn we blij dat er eindelijk een integraal mobiliteitsplan komt. Hoewel…integraal… het college vindt het wel nodig om een niet-file-oplossend plan voor de Banneweg eruit te halen. Dat vinden wij onlogisch en daarom steunen wij het amendement dat D66 heeft ingediend. Het is opvallend dat, met uitzondering van de fiets, nergens gerept wordt over duurzame mobiliteit zoals openbaar vervoer, elektrisch rijden (ook niet bij onze eigen voorbeeldfunctie…) of deelauto’s, ja voorzitter, zelfs de voetganger wordt niet genoemd. Blijkbaar heeft het college andere prioriteiten. Een andere vraag over mobiliteit: waarom is station Papland achteruit geschoven naar 2022?
Natuurlijk van GroenLinks nog enkele opmerkingen over duurzaamheid: Hoe staat het eigenlijk met de overeenkomst voor de windmolens? Op de site van de Knotwilg lijkt alsof dat al rond is, maar in de begroting lezen we wat anders. Er wordt verder gelukkig veel gedaan aan duurzaamheid, zoals biodiversiteit, duurzame energie en we zijn blij te zien dat er vorm wordt gegeven aan het kenniscentrum duurzaamheid en klimaat. Het idee van een modelwoning spreekt ons erg aan. Wat we echt missen is het stukje klimaat. Een belangrijk aspect daarvan is de klimaatadaptatie: hoe weren we ons tegen de uitdagingen van het veranderende klimaat. Hoe gaat het college klimaatadaptatie meenemen in het beleid?
Tot slot, voorzitter, nog een motie van onze fractie, die niet zoveel met de begroting te maken heeft, maar wel met fatsoen en medemenselijkheid. Zoals u weet zijn er 400 in Nederland gewortelde kinderen die, ondanks dat ze wel onder het kinderpardon zouden vallen, vanwege strikte toepassing van regels toch dreigen te worden uitgezet. Omdat wij van mening zijn dat minderjarige kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland wonen hier geworteld zijn en dus hier moeten kunnen blijven, zou GroenLinks het een goed signaal vinden als Gorinchem zich aansluit bij de inmiddels 76 zogenaamde kinderpardongemeenten. Deze gemeenten spreken naar de regering uit dat zijn staan voor een permanent en duurzame oplossing voor gewortelde kinderen moet komen. Daarom hebben wij een motie gemaakt.
Voorzitter, tot zover onze eerste termijn.
