Poliflw

Het is één van de oudste trucs van het kabinet Rutte. Bezuinigen zonder er verantwoordelijkheid te voor te nemen. Je hevelt gewoon een taak over naar een lagere overheid, zonder er de bijbehorende middelen bij te leveren. Maar op een gegeven moment is de grens bereikt...

Doordat de gemeenten verantwoordelijk worden gemaakt voor de bezuinigingen, kunnen zij hun taken steeds minder goed uitvoeren. Met alle gevolgen van dien. Het is dan ook niet verwonderlijk dat steeds meer gemeenten in verzet komen. Ook Veenendaal.

Tijdens de gemeenteraadsvergadering van donderdag 17 september werd er een motie ingediend namens een breed scala aan partijen. De motie werd unaniem aangenomen. In deze motie kreeg het College van Burgemeester en Wethouders de opdracht om op het aanstaande congres van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) vóór de motie "Gemeenten hebben accuut meer structureel geld nodig" te stemmen. Ook spreekt de motie uit dat de gemeente zich achter dit initiatief schaart, dat gestart is in Zoetermeer.

Foto: SP Veenendaal

Fractievoorzitter Jan Breur van de Veenendaalse SP ziet in het aannemen van de motie een kentering binnen de gemeenteraad. Hij riep in 2011 al op om als gemeente tegen het toen liggende Bestuursakkoord te stemmen, maar was destijds een roepende in de woestijn. Toen al waarschuwde de SP voor de strategie van het kabinet om de problemen op de gemeenten af te schuiven, in plaats van op te lossen. Maar volgens één van de toenmalige Wethouders mochten gemeenten "in hun handen knijpen" met zo'n akkoord.

Nu prijkte de naam van die Wethouder, samen met die van Breur en tal van andere raadsleden onder de motie. Breur: "Dit is een motie die mij uit het hart gegrepen is. Destijds waren we een roepende in de woestijn, maar inmiddels wordt er nu een motie ingediend. En niet alleen hier in Veenendaal, maar op zeer veel verschillende plekken in Nederland, zodat we echt een vuist kunnen maken naar het kabinet en hopen dat we nu wel de middelen krijgen om de taak die ons ten deel valt naar behoren te kunnen uitvoeren."

VOORSTEL UNANIEM AANGENOMEN

Steeds meer gemeenten geven gehoor aan de oproep van drie hulporganisaties - Vluchtelingenwerk, Stichting Vluchteling en Defence for Children - om 500 weeskinderen uit de Griekse vluchtelingenkampen naar Nederland te halen. Ook de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en haar diaconale poot, Kerk in Actie, sluiten zich aan bij deze oproep. Het Veenendaalse college van Burgemeester en Wethouders is echter niet van plan om actief een rol te spelen in deze nijpende kwestie...

Dit blijkt uit het antwoord op de schriftelijke vragen die de SP, samen met DENK, GroenLinks en PvdA hierover heeft gesteld. De linkse partijen vroegen het college of zij bereid waren een deel van de 500 kinderen onder te brengen in Veenendaal, en of zij bij het kabinet willen aandringen haar rol te pakken in de vluchtelingencrisis.

In zijn beantwoording wijst het college vooral naar anderen, en geeft geen blijk van bereidheid om in actie te komen. Zo wijst het college bij de vraag of ze bereid zijn om een aantal kinderen in Veenendaal onder te brengen naar het COA en NIDOS. Op de vraag of het college bij het kabinet wil aandringen haar rol te pakken, antwoord het college: "wij nemen aan dat de urgentie van deze situatie genoegzaam bekend bij het kabinet."

SP-fractievoorzitter Jan Breur vindt de antwoorden erg teleurstellend. "Het college doet net of het niet aan de gemeente is om een rol te spelen in deze crisis, " zegt hij, "maar dat is een politieke keuze. Dik 35 andere gemeenten doen dit namelijk wel."

Met de beantwoording van de vragen is er nog geen einde gekomen aan dit dossier. Het onderwerp zal zeker terugkomen in de gemeenteraad. Ondertussen loopt er ook een petite op DeGoedeZaak.org. Mensen die de oproep van de hulporganisaties kracht willen bijzetten, kunnen deze ondertekenen.

Toen vorig jaar mijn zoon als raadslid in de gemeente Vijfheerenlanden benoemd werd, was ik daar  als meelevende moeder natuurlijk bij. In het gemeentehuis van Meerkerk werden we gastvrij onthaald en we mochten vrij gebruik maken van de koffieautomaat.

Daar was iets wat me opviel. De gemeente Vijfheerenlanden had bij de automaat papieren bekertjes staan, die uitnodigden tot hergebruik. Ik kon wel drie keer in datzelfde bekertje koffie tappen. Dat is natuurlijk enorm milieubesparend. Ik kan daar heel blij van worden.

Hierover heb ik een stukje geschreven onder de titel: 'GOED VOORBEELD DOET VOLGEN' waarin ik  me afvraag of de gemeente Veenendaal dit voorbeeld ook kan volgen.

Foto: Jan Breur

Naar aanleiding van een eerder aangenomen motie van onder andere VVD en SP, heeft het College onderzoek gedaan om straatintimidatie in kaart te brengen. Hoewel straatintimidatie een serieus probleem blijkt, is het College niet voornemens om een verbod hierop op te nemen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). SP en VVD willen dit echter wel.

"60% van de ondervraagden geeft aan 's avonds plekken te vermijden," aldus SP-raadslid Jan Breur. "Straatintimidatie is dus in haar fundament een beperking van de bewegingsvrijheid." De SP'er kan dit niet accepteren, en wil een verbod op straatintimidatie. Het College van Burgemeester en Wethouders wil hier echter niet aan beginnen, naar aanleiding van een verbod in Rotterdam. Hiervan heeft de rechter gezegd dat dit verbod geen stand houdt, omdat bepaalde uitingen beschermd worden onder de vrijheid van meningsuiting.

Breur: "De vrijheid van meningsuiting is niet onbeperkt. Geen verbod op intimidatie willen opnemen, omdat sommige uitspraken onder vrije meningsuiting vallen is wel een hele fatalistische instelling. Dan laat je op voorhand de slechterikken al winnen."

De SP overweegt om dan maar zelf met een voorstel voor een verbod te komen.

Foto: SP Veenendaal

Democratie valt of staat bij goed geïnformeerde burgers. Daarom heeft de SP de afgelopen jaren gepleit voor een makkelijk te begrijpen, beeldende samenvatting voor de belangrijkste (financiële) beleidsdocumenten. Dit pleidooi lijkt nu te gaan landen.

Tijdens de behandeling van de begroting, afgelopen donderdag (7 november) stelde SP-fractievoorzitter Jan Breur in een motie voor om deze documenten in een 'infographic' te verbeelden. VVD-raadslid Jesper Diepeveen ondertekende de motie ook.

De SP heeft in het verleden vaker gepleit voor een makkelijk te begrijpen versie van dergelijke documenten, maar toen werd het voorstel steeds afgewimpeld omdat het te ingewikkeld was. Maar nu was er een voorbeeld voorhanden: onlangs was er in 'De Rijnpost' een infographic van de Provinciale begroting verschenen.

Foto: AJ Breur

Terwijl de rijksbegroting een overschot van zo'n 11 miljard laat zien, worstelen gemeenten om de eindjes aan elkaar te knopen. Daarom wordt er overal fors bezuinigd. Ook in Veenendaal. En het is met name het sociale domein waar de klappen vallen.

Nu geeft het kabinet (weliswaar veel te weinig) extra geld aan gemeenten, om de tekorten in de (jeugd)zorg aan te vullen. En wat doet ons College? Gebruiken ze het om bezuinigingen terug te draaien of te verzachten? Welnee, ze gooien het gewoon op de grote hoop – en de bezuinigingen gaan onverminderd verder.

Veel mensen krijgen nu al niet de zorg die ze nodig hebben. Het sociale domein kan echt geen bezuiniging meer aan. Daarom zegt de SP: niet bezuinigen maar investeren in de zorg. Een menswaardig bestaan voor iedereen: jong en oud!

De SP heeft in de gemeenteraad het College van Burgemeester en Wethouders opgeroepen om de hoogte van hun inkomsten uit bezoldigde nevenfuncties openbaar te namen. Dit is nu nog niet het geval, maar is wel wettelijk verplicht.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de gemeenteraad aangeschreven, met de mededeling dat het Veense College niet aan deze wettelijke verplichting voldoet. De leden van het College geeft bij hun nevenfuncties wel aan of het bezoldigd of onbezoldigd is, maar als het aankomt op het vermelden van het bedrag blijft het College in gebreke. Het ministerie verzocht de Gemeenteraad om hier in het kader van haar controlerende taak aandacht voor te vragen.

Het was de SP die de handschoen oppikte. SP-fractievoorzitter Jan Breur: "Ik ga er vanuit dat het College dit hyaat snel verhelpt. Want ook wethouders moeten zich aan de wet houden."

De afgelopen jaren zijn diverse stappen gezet om te komen tot het ondergronds brengen van de hoogspanningslijn die dwars door Veenendaal loopt. De gemeente heeft onder andere een haalbaarheidsonderzoek laten uitvoeren. Recent stelde TenneT een businesscase op en ook is de gemeente actief in het landelijke platform.

Nu stelt het college de gemeenteraad voor om de financiën te reserveren om het onder de grond brengen van de hoogspanningslijn mogelijk te maken. SP-fractievoorzitter Jan Breur: "Ik ben blij dat er schot in de zaak zit. Ik zie het raadsvoorstel rijkhalzend tegemoet."

Al in april 2015 werd een informatieavond gehouden voor inwoners van Veenendaal. In de afgelopen vier jaar is veel onderzoek gedaan. Met het opstellen van de businesscase is meer duidelijkheid ontstaan en zo resteert er nu één tracé . Alle woningen nabij dit tracé blijven buiten de magneetveldzone van 0,4 microTesla, de norm die het RIVM als voorzorgsbeginsel hanteert voor een veilige woonomgeving voor nieuwbouw bij hoogspanningslijnen.

Nu de wet VET (Voortgang EnergieTransitie) is aangenomen en per 01-01-2019 in werking is getreden en de gemeentelijke bijdrage gebonden is aan een maximumbedrag per kilometer te leggen kabeltracé, komt de financiering voor een dergelijk project binnen handbereik. De verkabeling, het onder de grond brengen van de hoogspanningslijn, is ook één van de speerpunten uit het Veense raadsprogramma. Met dit voorstel kan definitief worden besloten om over te gaan tot het ondergronds brengen van de hoogspanningslijnen. Voor de financiering wordt de raad voorgesteld gebruik te maken van precariobelasting-inkomsten (periode 2015 – 2018).

Na besluitvorming in de raad van 17 oktober 2019 wordt de omgeving uitgebreid geïnformeerd tijdens een informatieavond. Tijdens deze avond wordt ook het tracé getoond. De oproep voor deze informatieavond verschijnt op de gemeentepagina in De Rijnpost en op de website van de gemeente Veenendaal. De uitnodiging wordt ook via Facebook uitgedaan. 

Bij verkiezingen boekt de SP de laatste tijd niet bepaald successen, maar op andere terreinen wel. Zo is het afgelopen donderdag (27 juni) gelukt om de vermarkting van het Veense welzijnswerk te stoppen. Na jaren hierop hameren door de SP, besloot de gemeenteraad om het welzijnswerk niet meer via aanbesteding te organiseren. Alleen de VVD, die bekend staat om haar marktverslaving, stemde tegen.

De vorm waarvoor nu wel is gekozen, is quasi-inbesteding. We spreken van quasi-inbesteden wanneer een aanbestedende dienst (zelf een rechtspersoon) een overheidsopdracht gunt aan een andere rechtspersoon, toezicht uitoefend op die rechtspersoon als ware het een eigen dienstonderdeel. Dat klinkt ingewikkeld, maar wil niets meer of minder zeggen dan: je koopt een dienst 'van buiten' in, en behandelt vervolgens degene van wie je die dienst koopt als een afdeling van je eigen organisatie. Sportservice is ook op die manier georganiseerd.

Met quasi-inbesteding kan de gemeente een stuk makkelijker bijsturen als dat nodig is, dan bij aanbesteding. Ook biedt quasi-inbesteding de mogelijkheid om iets voor de lange termijn op te bouwen, wat volgens de SP cruciaal is in het welzijnswerk.

"Als je het hebt over welzijn, en over een basis leggen," zei SP-raadslid Jan Breur, "dan zijn stabiliteit en continuïteit heel belangrijk. Je wil commitment hebben voor een langere termijn. En als je wilt bouwen aan iets wil je ook zeker weten dat je over een paar jaar nogsteeds daarmee bezig kan zijn, en niet wordt vervangen omdat je de aanbesteding verliest."

Breur herinnerde de gemeenteraad eraan wat er gebeurde toen de gemeente enkele jaren geleden voor het eerst het welzijnswerk aanbesteedde: "Escape en de Geut zijn we eraan kwijtgeraakt, de organisatie moest weer helemaal opnieuw het wiel uitvinden, en nu zitten we eindelijk op de goede weg en hebben we een beetje de draai te pakken - en de volgende aanbesteding zit er alweer aan te komen. Dat is niet de manier waarop je een stevig fundament legt onder je werk. We willen iets met een stuk meer zekerheid dat je door kunt bouwen voor de toekomst."

De SP pleit er al jaren voor om het welzijnswerk niet meer via aanbesteding te betrekken. Bij elke bespreking hierover wist de partij een toezegging van de wethouder los te peuteren om ook andere vormen als serieuze optie te beschouwen. Maar het College van Burgemeester en Wethouders bleef wel altijd voorsorteren op aanbesteding.

Het omslagpunt kwam in april van dit jaar, toen bleek dat de toezeggingen van het College helemaal niet waren nagekomen. Verschillende partijen stonden toen op, en vroegen alsnog aan Wethouder Beek om de andere opties in kaart te brengen. Toen tekende zich voor het eerst een meerderheid af.

In de raadsvergadering van 27 juni stelde het College voor aan de gemeenteraad om definitief voor aanbesteding te gaan. De gemeenteraad kwam echter in meerderheid met een tegenvoorstel: quasi-inbesteding. Dit voorstel werd namens meerdere partijen - waaronder de SP - ingediend door ChristenUnie-raadslid Van Esseveld, en alleen de VVD was nog tegen. Daarnaast werd er ook nog een motie ingediend om de expliciete consequenties, waaronder het sturingsmodel en de juridische en financiële aspecten, te beschrijven. Deze motie kon zelfs op de steun de VVD rekenen, en werd derhalve unaniem aangenomen.

In het komende jaar wordt de Islamitische school nog niet opgenomen in het Plan van Scholen. De gemeenteraad heeft ingestemd met het voorstel van het College om de aanvraag van SEIOO af te wijzen. Wel heeft de raad een motie aangenomen om een volgende aanvraag met welwillendheid te benaderen.

Het was een moeilijke beslissing. De Stichting Ede voor Islamitisch Onderwijs en Opvoeding (SEIOO) had in hun ogen een goede aanvraag ingediend, maar volgens het College schoot deze tekort. Wat de SP betreft moet het boven alle twijfel verheven zijn dat de aanvraag van de Stichting eerlijk behandeld is. Ook is het van belang dat, conform het Raadsprogramma, de gemeente zich opstelt als een meedenkende partner. Daarom diende de partij, samen met D66 een tweetal moties in: één voor een second opinion over de leerlingprognoses, en één om bij aanvragen voor nieuwe scholen actief overleg te hebben om samen zorg te dragen voor een goede aanvraag.

In zijn beantwoording namens het College van Burgemeester en Wethouders, gaf wethouder Verloop aan dat de second opinion al had plaatsgevonden. Het College hecht evenzeer aan zorgvuldigheid. Ook gaf hij aan zoveel overleg en handreikingen richting de SEIOO te hebben gedaan als de tijd hem bood, maar aan het eind van de rit misten er simpelweg nog een aantal zaken in de aanvraag. Dit was voor de indieners van de moties voldoende antwoord, waarna zij besloten om de motie niet in stemming te brengen.

Een derde motie werd wel in stemming gebracht. Hierin werden raad en college opgeroepen om positieve wijze te communiceren en zorg te dragen voor een constructief gesprek, om zo te komen tot een goede aanvraag voor het plaatsen op het Plan van Scholen. Enkele partijen noemden deze motie overbodig; de positieve en constructieve houding staan immers opgenomen in het raadsprogramma. De SP steunde de motie wel. Fractievoorzitter Jan Breur: "Zie het als het herbevestigen van je trouwbeloften. Je zegt er niets nieuws mee, maar dat hoeft niet te zeggen dat het geen waarde heeft."

Een meerderheid van de gemeenteraad volgde het College in de afwijzing van de huidige aanvraag. DENK, D66 en Said el Hassanouï van ProVeenendaal stemden echter tegen het voorstel. Hadden zij een meerderheid gehad, dan was de aanvraag nog steeds niet gehonoreerd. Want daarmee was nog niet besloten om de aanvraag wel op te nemen in het Plan van Scholen. De tegenstemmers hadden echter geen alternatief voorstel - om de aanvraag wel op te nemen - ingebracht, waarmee hun stem slechts als symbolisch kan worden opgevat.