Poliflw

Voor de tweede maal steunt een meerderheid van de Eerste Kamer de dringende oproep van SP-senator Tiny Kox aan minister Ollongren (Wonen, D66) om per 1 juli de huren niet te verhogen. De minister voert tot nu toe een eerdere SP-motie die vraagt om een huurstop niet uit. In een nieuwe motie eist een Kamermeerderheid dat aangenomen moties door de regering worden uitgevoerd.

Volgens Kox, daarin gevolgd door een Kamermeerderheid, past een tijdelijke huurstop prima bij andere noodmaatregelen die de regering neemt om de coronacrisis te beteugelen: 'Het is een eenvoudige maatregel, met directe werking voor 3 miljoen huurders, zonder bureaucratie en met overzienbare gevolgen.' Volgens Kox is zo'n tijdelijke huurstop temeer passend omdat een bovengemiddeld groot deel van de Nederlandse huurders in een beduidend slechtere financiële uitgangspositie zit dan de gemiddelde Nederlander in deze crisis.

Volgens NIBUD zaten aan het begin van deze crisis al een kwart van alle huurhuishoudens financieel klem. Volgens onderzoek van de woningcorporaties is door de coronacrisis het inkomen van 360.000 van hun huurders financieel onzekerder geworden en nog eens een kwart van de huurders vreest dat hen dat ook kan overkomen.

Tot nu toe zegt minister Ollongren dat zij met 'maatwerk' de huurders wil beschermen. Een Kamermeerderheid steunt dat maatwerk maar wil daar een voor iedere huurder geldende huurstop bovenop.

De Eerste Kamer stemt dinsdag over de motie.

Als het aan de SP ligt gaat de provincie Gelderland in gesprek met de Gelderse woningcorporaties voor het bevriezen van de huren dit jaar. Daarvoor diende de SP een voorstel in tijdens de behandeling van het provinciale Actieplan Wonen. Het sociale SP voorstel werd weggestemd door de PvdA, Groen Links, CDA, VVD, CU, D66 en de SGP.

Fractievoorzitter SP Gelderland Carla Claassen: ‘De Coronacrisis heeft voor veel mensen financiële gevolgen. Neem bijvoorbeeld de ZZP-ers, de mensen met nul-urencontracten en de flexwerkers. Zij maken zich grote zorgen hoe zij de eindjes aan elkaar moeten knopen. Én dan gaan per 1 juli ook nog eens de huren fors omhoog. Vorig jaar had al ongeveer de helft van de huurders moeite om de huur te kunnen betalen en dat zal door de crisis alleen maar toenemen door terugval in inkomsten. Desondanks wil ook de PvdA en Groen Links geen enkele inzet voor de huurders. Onbegrijpelijk.’

SP-senator Tiny Kox waarschuwt minister Ollongren (Wonen, D66) dat ze zijn breed aangenomen huurstop-motie niet zomaar naast zich neer kan leggen: 'Een minister die de Eerste Kamer negeert, kan van een kouwe kermis thuiskomen!'

Kox is ernstig teleurgesteld in de reactie van de minister aan Eerste en Tweede Kamer op zijn motie: 'Uit niets blijkt dat de minister gedaan heeft wat ze de Eerste Kamer beloofde: te overleggen met woningcorporaties, verhuurderorganisaties en andere ministeries over hoe de motie wel uit te voeren zou kunnen zijn. Ze volhardt gewoon in haar opvatting dat 'maatwerk' per individuele huurder beter is dan een generieke huurbevriezing per 1 juli voor alle drie miljoen huurders. Maar die mening kenden we al toen we in de Eerste Kamer mijn motie aannamen. Daarmee zeiden we: wij willen wél zo'n huurbevriezing, want die is snel en eenvoudig uit te voeren en biedt onmiddellijk wat lucht aan huurders, die toch al bovengemiddeld veel in de hoek zitten waar de klappen vallen en in deze coronacrisis nog meer risico's lopen.'

De SP-senator - nestor van de Eerste Kamer - denkt dat minister niet beseft dat er in de Eerste Kamer (anders dan in de Tweede Kamer) slechts weinig moties worden aangenomen - maar dat juist daarom aangenomen moties ook uitgevoerd dienen te worden. Kox: 'Een minister die zonder argumenten een motie naast zich neerlegt, vraagt om politieke problemen. Komende dinsdag zullen we kijken wat de Eerste Kamer nu te doen staat. Ik heb alle fracties die de motie hebben gesteund om advies gevraagd. Mocht de minister hopen dat ze hier zomaar mee wegkomt, dan zeg ik haar: vergeet het maar. Zo ga je niet met de volksvertegenwoordiging om. En al helemaal niet met drie miljoen huurders. Wordt vervolgd. Ook in de Tweede Kamer trouwens, waar mijn collega Sandra Beckerman samen met de PvdA en GroenLinks probeert ook daar een vergelijkbare motie aangenomen te krijgen. In beide Kamers van het parlement groeit het besef dat huren verhogen in tijden van corona erg onverstandig is.'

Huurders dreigen opnieuw de rekening van de crisis te moeten betalen. CBS-cijfers laten zien dat jongeren en mensen met een laag inkomen nu de hardste economische klappen krijgen. Tegelijkertijd gaan de huren per 1 juli nog steeds omhoog en wil het kabinet op diezelfde datum de regeling om betaalbare huurwoningen te bouwen stopzetten. Onbestaanbaar vindt de SP. De partij pleit ervoor alle huren te bevriezen en 5 miljard te investeren in de bouw van betaalbare woningen.

SP-Kamerlid Sandra Beckerman: 'Terwijl belastingontwijkende verhuurders als Booking.com steun krijgen van het kabinet, krijgen huurders nieuwe klappen. Het is de omgekeerde wereld. Wij strijden ervoor dat huurders niet opnieuw de rekening van de crisis moeten betalen.' De partij komt daarom samen met GroenLinks en de PvdA met een pakket aan maatregelen om huurders te steunen. Beckerman: '83% van de mensen vind het asociaal dat de huren worden verhoogd tijdens de Coronacrisis. Een SP-motie in de Eerste Kamer om de huren in de sociale en de vrije sector te bevriezen kreeg al een meerderheid. De minister moet deze motie direct uitvoeren, dat is het minste wat zij kan doen.'

Daarnaast willen de drie partijen dat er nu miljarden geïnvesteerd worden in de bouw van betaalbare huurwoningen. 'Er is een tekort van ten minste 300.000 betaalbare woningen. En nu wil de regering stoppen met de regeling die er eindelijk voor zorgt dat er meer gebouwd kan worden. Dat is slecht voor huurders, slecht voor de bouw en slecht voor de economie.' De partijen willen daarom 5 miljard vrijmaken, onder andere door geen verhuurderheffing meer te innen, om betaalbare woningen te bouwen voor mensen met en laag en gemiddeld inkomen.

Tijdens de vorige economische crisis moest met veel publiek geld de banken worden gered. Om die rekening te kunnen betalen voerde kabinet Rutte II een extra belasting voor huurders in: de verhuurderheffing. Sociale huurders betalen deze belasting nog steeds en inmiddels gaan drie maanden huur rechtstreeks naar de staatskas. Beckerman: 'Sociale huurders betalen nog steeds voor de vorige crisis. Door de verhuurderheffing zijn de helft minder betaalbare woningen gebouwd, zijn de huren veel harder gestegen dan de lonen en uitkeringen en is er veel achterstallig onderhoud waaronder ongezonde schimmels. De verhuurderheffing moet worden afgeschaft en er moet fors worden geïnvesteerd om de wooncrisis te stoppen.'

De Eerste Kamer roept de regering op dit jaar een tijdelijke huurstop mogelijk te maken teneinde huurders beter te beschermen tegen de gevolgen die voort gaan vloeien uit de huidige coronacrisis. Vrijwel alle oppositiepartijen steunden vandaag een SP-motie daarover en zorgden daarmee voor een meerderheid.

SP-fractievoorzitter Tiny Kox roept minister Ollongren nu op de motie snel uit te voeren, omdat de meeste huurders een aanzegging tot huurverhoging op 1 juli aan van hun verhuurders ontvangen hebben. Kox wees er in het Kamerdebat op dat nu al bekend is dat bijna de helft van de huurders volgens het NIBUD onvoldoende buffer heeft voor het doen van basisuitgaven, en dat 800.000 huurders vanwege hoge huur en lage inkomsten nu al geld tekort komt voor die basisuitgaven. Met een generieke huurstop wordt onmiddellijk lucht gegeven aan alle huurders, zowel in de sociale sector als in de vrije sector. Kox erkende dat een algemene regeling zijn beperkingen heeft maar gezien de grote nood en de onzekere toekomst nu het beste middel is.

De SP-fractievoorzitter is blij met het aannemen van zijn motie: 'In de Tweede Kamer werd eerder al door mijn collega Sandra Beckerman een vergelijkbare oproep gedaan die ook daar door een vrijwel eensgezinde oppositie werd gesteund. Helaas werd dat voorstel daar afgewezen met een minimale meerderheid van twee stemmen. Gelukkig heeft de Senaat zich nu wel voor de tijdelijke huurstop uitgesproken. Nu is het aan de regering om voortvarend uitvoering te geven aan deze uitspraak van de Eerste Kamer.'

Tijdens de raadsvergadering van 12 december diende de SP een voorstel in waarin het college verzocht werd om er bij het Rijk op aan te dringen de (ver)huurderheffing af te schaffen. Dat in samenwerking met de Gelderse gemeenten, Woningcorporaties, het IPO en de VNG. Het SP voorstel werd unaniem door de Lingewaardse gemeenteraad aangenomen.

De SP diende dit voorstel in omdat de (ver)huurderheffing de hoofdoorzaak van het forse tekort aan sociale huurwoningen is, de huurprijzen onnodig hoog opdrijft en de verduurzamingsslag van de sociale huursector flink tegenwerkt.

De verhuurderheffing is een extra belasting op de reguliere belastingen die verhuurders zoals de Woningcorporaties moeten betalen. Een extra heffing van 1.7 miljard euro per jaar, ingevoerd in 2013 door de VVD en de PvdA met als doel om een Begrotingsgat te dichten. Toentertijd verzette alleen de SP zich stevig tegen invoering van deze extra heffing die door de huurders, via forse huurstijgingen, opgebracht moet worden.

Nu er geen sprake meer is van een financiële crisis, het Rijk zelfs een begrotingsoverschot van ruim 10 miljard euro kent en de woningnood gigantisch is, zijn meer partijen van mening dat deze onrechtvaardige extra belasting afgeschaft moet worden. 

Welk effect deze oproep, samen met overig door de SP georganiseerd verzet in het land voor afschaf van de verhuurderheffing zal hebben op het Kabinetsbeleid is voor nu uiteraard de vraag. De SP is in ieder geval blij dat nu ook de andere partijen bereid zijn om samen met de SP een duidelijk signaal af te geven richting het Kabinet.

Foto: SP

'Het kabinet heeft de volgende aanval op huurders geplaatst,' zegt SP-Kamerlid Sandra Beckerman. 'Na jaren van forse huurverhogingen, extra belastingen op sociale huren en lange wachtlijsten, hebben de coalitiepartijen afgesproken te gaan bezuinigen op de huurtoeslag. Dat is onacceptabel.' De SP heeft daarom samen met de PvdA een voorstel ingediend om de bezuiniging op de huurtoeslag te stoppen.

In het regeerakkoord was de bezuiniging op de huurtoeslag al aangekondigd. De regering maakt jaarlijks een nieuwe berekening om de hoogte van de huurtoeslag te bepalen. De laagste inkomens worden hierbij ontzien. Met de nieuwe berekening moeten huurders een groter deel van de huur zelf gaan betalen. Het Nibud heeft berekend dat de koopkracht van huurders achterblijft bij de koopkracht van huiseigenaren. Beckerman: 'Ongeveer 1,3 miljoen mensen die afhankelijk zijn van huurtoeslag worden benadeeld. De tweedeling tussen huurders tussen huiseigenaren moet juist worden verkleind en niet vergroot, zoals dit kabinet doet.'

De bezuiniging is op de Rijksbegroting in verhouding een klein bedrag, maar huurders voelen het zwaar in hun portemonnee. ‘Het is oneerlijk dat het kabinet miljarden aan belastingvoordeel geeft aan multinationals, maar de eigen huurders in de kou zet. Het benadelen van mensen met een smalle beurs en het bevoordelen van internationale bedrijven moet stoppen.’