Poliflw

Met vertrouwen en trots presenteert de SP haar concept-kandidatenlijst voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Lilian Marijnissen voert de SP lijst aan die bestaat uit een mix van kandidaten met jarenlange ervaring en nieuw talent.

De SP Partijraad koos Lilian Marijnissen eerder al tot lijsttrekker. Zij is sinds 2,5 jaar het boegbeeld van de SP in Den Haag en in het land en dit worden haar eerste Tweede Kamerverkiezingen als lijsttrekker. Voorzitter van de kandidatencommissie, Bastiaan van Apeldoorn: 'Lilian zal voor onze partij vooropgaan in de strijd voor een eerlijk Nederland. Nu gaat het er om dat we sterker uit de crisis komen. Steeds meer partijen zien nu wat de SP al heel lang ziet: de markt gaat die oplossing niet brengen, meer zeggenschap voor mensen wel. De SP heeft de alternatieven daarom al klaar liggen en met Lilian de beste leider om hier uitvoering aan te geven.'

Lilian wordt gevolgd door nummer twee, Renske Leijten, één van de meest ervaren, effectieve en zichtbare Kamerleden binnen de SP, zo benadrukt de kandidatencommissie: 'Nadat Renske zich jarenlang met hart en ziel heeft ingezet voor de zorg, kent nu heel Nederland haar als onvermoeibare strijder tegen de misstanden bij de belastingdienst, samen met de gedupeerde ouders. Renske is vastbesloten voor hen de onderste steen boven te krijgen en zich in te zetten voor een eerlijke overheid,' aldus voorzitter van Apeldoorn.

Na twee vrouwen op plek één en twee, is de nummer drie, huidig financieel woordvoerder Mahir Alkaya, de grootste stijger op de lijst. Mahir heeft zich volgens de kandidatencommissie de afgelopen jaren bewezen als een strijdbaar en uitermate kundig Kamerlid, die als geen ander gemotiveerd is om de rekening van de coronacrisis op een eerlijke manier te verdelen.

Als nummer vier wordt voorgedragen Michiel van Nispen, die zich in de Kamer als justitiewoordvoerder onderscheiden heeft met de wijze waarop hij zijn grote inhoudelijke kennis en politiek inzicht inzet tegen elke vorm van klassenjustitie en voor een eerlijke rechtstaat. Nummer vijf wordt Maarten Hijink, die zich juist ook tijdens deze coronacrisis heeft bewezen als woordvoerder zorg voor de SP.

De hoogste nieuwe binnenkomer op nummer 10 van de SP-lijst voor de Tweede Kamerverkiezingen, is Jimmy Dijk, nu SP fractievoorzitter in Groningen, en die in die stad ook heeft laten zien het raadswerk effectief te kunnen verbinden met vele acties in de wijken en buurten voor een socialer Groningen. De commissie ziet in hem een kandidaat die zeer gemotiveerd is om na de verkiezingen ook in Den Haag te strijden voor een socialer Nederland. Talentvolle nieuwkomers op de lijst zijn Sunita Biharie uit Apeldoorn en Murat Memiş uit Eindhoven. Beiden zijn bekend in hun regio en zetten zich keihard in voor betaalbaar wonen en goede zorg.

Met de lijst heeft de SP nadrukkelijk gekozen voor ervaren kandidaten die zichzelf binnen en buiten de Tweede Kamer bewezen hebben voor de partij. Voorzitter van Apeldoorn: 'Het zijn allen socialisten in hart en nieren die niet alleen in Den Haag het politieke debat aangaan maar ook in het land samen met mensen opstaan voor een eerlijker Nederland.'

Bastiaan van Apeldoorn: 'De meeste kandidaten in de top tien zijn pas één periode Kamerlid. Veel werk valt voor deze mensen nog te verzetten wanneer het gaat om meer waardering voor de zorg, een sterke publieke sector, betaalbaar wonen en eerlijke lonen. Er liggen, juist nu de coronacrisis het falen van het neoliberalisme van de afgelopen decennia voor iedereen nog zichtbaarder maakt, nu kansen voor echte verandering.'

Lilian Marijnissen: 'Ik ben natuurlijk trots op al onze kandidaten, maar bijzonder trots dat Emile Roemer en Ronald van Raak zich beschikbaar stellen als lijstduwer voor de komende verkiezingen. Zij blijven van onschatbare waarde voor onze partij. Met deze lijst gaan we vol vertrouwen de verkiezingen in voor een eerlijk Nederland.'

In de komende maanden wordt deze concept-kandidatenlijst naast het concept-verkiezingsprogramma van de SP in alle SP-afdelingen besproken. Op 12 december wordt op het 25e SP-congres de definitieve lijst vastgesteld.

De concept-kandidatenlijst van de SP:

Het referendum was ooit vooral populair bij hoger opgeleide en politiek betrokken burgers, die meer individuele invloed wilden op de politieke besluitvorming. Na de korte ervaringen met het raadgevend referendum werd het middel ontdekt door andere groepen mensen, vooral door kiezers die lager zijn opgeleid en weinig vertrouwen hebben in de politiek. Mensen die niet de hele dag met de Haagse politiek bezig zijn, maar wél een middel willen om de politici te corrigeren als zij dat nodig vinden. In korte tijd kreeg de discussie over het referendum een heel ander karakter. Lange tijd hadden politici zich verzet tegen het referendum omdat zij meenden dat dit in strijd zou zijn met onze parlementaire democratie. Nu bleek het referendum juist een middel om het parlementaire stelsel te versterken en het vertrouwen in de democratie te herstellen. De nieuwe discussie leidde tot een andere uitkomst.

PvdA en GroenLinks, D66 en ChristenUnie, partijen die tweeënhalf jaar geleden nog tégen waren, lijken komende dinsdag vóór het bindend referendum te stemmen. Daarmee tekent zich nu een brede meerderheid af. Alleen VVD, CDA en SGP zijn nog principieel tégen. Die brede steun is nodig omdat voor invoering van dit bindend referendum ook een wijziging nodig is van de Grondwet. Dat betekent dat na de verkiezingen de wet opnieuw moet worden behandeld en dan de steun nodig heeft van tweederde van het parlement. Een aantal partijen heeft vorige week gebruik gemaakt van de mogelijkheid om flinke ‘drempels’ op te werpen voor het houden van een referendum. D66 wil voorkomen dat referenda kunnen worden gehouden over Europese verdragen. De ChristenUnie heeft een ‘uitkomstdrempel’ vastgelegd, zodat een flinke opkomst nodig is om een wet daadwerkelijk van tafel te halen.

In het Kamerdebat heb ik me tégen deze voorstellen uitgesproken, maar ik vrees dat die het dinsdag tóch zullen halen. Voor veel politici zijn hoge drempels nodig om te voorkomen dat het referendum door mensen ‘gemakkelijk’ zal worden gebruikt. Ik zie hoge drempels vooral als een uiting van angst voor het volk. Maar goed, ook met deze drempels zetten we een grote stap op weg naar een referendum. Dit kan de grootste democratisering worden sinds de invoering van het algemeen kiesrecht. Als de kiezers VVD, CDA en SGP na de verkiezingen van maart niet al te groot maken zit die tweederde meerderheid er straks ook in. Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren lijkt de afschaffing van het raadgevend referendum tóch zinvol geweest. Het lijkt erop dat de afschaffing van dit oefenreferendum voor veel partijen alsnog de weg heeft vrijgemaakt om steun te geven aan dit écht bindende referendum.

Dinsdag 1 september gaat de Kamer direct aan de slag met de behandeling van de referendumwet. Die avond zal ik plaatsnemen in ‘vak K’ om deze wet te verdedigen. Dat referendum, dat hebben we nou toch wel gehad, hoor ik sommigen van u denken. Nee, de discussie over het referendum is juist in volle gang en de vooruitzichten voor deze wet zijn goed.

In 2017 heb ik in de Kamer al eens een wet voor een referendum verdedigd, maar die was destijds kansloos. Drie jaar later is de situatie heel anders. In steeds meer partijen groeit de steun voor een bindend correctief referendum. In alle stilte lijkt zich een revolutie te voltrekken. 35 jaar discussie over het referendum lijkt eindelijk tot iets moois te leiden. Dinsdagavond begint om 19:00 uur het debat, dan gaan alle partij hun vragen stellen die ik later deze maand zal beantwoorden. Hopelijk kunnen we deze maand nog stemmen.

U kiest de Tweede Kamerleden om in uw naam debatten te voeren, de regering te controleren en wetten goed te keuren. Dat is de kern van onze ‘vertegenwoordigde’ democratie. Het correctief referendum is een ‘directe’ vorm van inspraak, waarbij mensen zélf een uitspraak doen, los van het parlement. Lange tijd hoorde je het argument dat het referendum als een vorm van ‘directe’ democratie in strijd zou zijn met de parlementaire democratie - een argument dat ook door premier Rutte werd gebruikt. Dit werd onhoudbaar na het rapport van een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes, die onderzoek deed naar ons parlementaire stelsel. Die commissie beval het referendum juist aan als een mogelijkheid om ons parlementaire systeem te versterken. Een opvatting die ook de Raad van State nu deelt.

De discussie over het referendum begon in de jaren zeventig, toen met name hoog opgeleide mensen méér invloed wilden op de politieke besluitvorming. Een staatscommissie Biesheuvel deed in 1985 een voorstel voor een bindend correctief referendum, dat is 35 jaar geleden. Een voorstel van het kabinet Kok strandde in 1999 op het allerlaatste moment in de senaat. Een tweede wet haalde door gebrek aan steun van het kabinet Balkenende in 2004 de eindstreep evenmin. De discussie over het referendum ging echter door. Op initiatief van GroenLinks, PvdA en D66 werd een nieuwe wet gemaakt, die in 2013 door de Tweede Kamer en in 2014 door de senaat werd aangenomen. De SP mocht aan dit initiatief destijds niet deelnemen. Daarna moest ik toezien hoe slecht de partijen met dit voorstel omgingen.

De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen.

Om een bindend referendum mogelijk te maken moet de Grondwet worden aangepast. Dat moet in twee etappes. Vóór de verkiezingen moeten de Tweede en Eerste Kamer de wijziging van de Grondwet die ik nu heb ingediend goedkeuren. Na de verkiezingen moet deze wet opnieuw worden behandeld (en dan met tweederde meerderheid worden aangenomen). De vorige keer ging dat mis, omdat GroenLinks, PvdA en D66 weigerden om hun eigen wet opnieuw in te dienen. Waarna ik dat maar zélf heb gedaan. Bij een deel van de achterban van deze partijen was het referendum ineens niet meer zo populair. Bij andere groepen groeide echter het enthousiasme voor dit middel om de gekozen politici te kunnen corrigeren. Nu lijken deze partijen toch weer terug op hun oude standpunt en is wél zicht op een meerderheid.

Alle partijen zullen dinsdag nog vragen hebben, vooral over de voorwaarden voor het houden van een referendum. Ofwel over de ‘drempels’, zoals het aantal handtekeningen dat moet worden opgehaald en wanneer de uitslag geldig is. Die discussie is belangrijk en de staatscommissie Remkes heeft ook hier goede suggesties voor gedaan. Maar dit zijn kwesties van uitvoering die niet in de Grondwet thuishoren, maar in een ‘uitvoeringswet’. Die kan niet nu, maar pas ná de verkiezingen worden aangenomen, samen met de ‘tweede lezing’ van deze Grondwetswijziging. Nu moeten partijen de principiële keuze maken of zij vóór of tégen een correctief referendum zijn. Nu moeten Kamerleden aangeven of zij bereid zijn om zich wél of niet te laten corrigeren door de bevolking die zij vertegenwoordigen. Of zij wél of geen versterking willen van onze democratie.

Met een bindend correctief referendum geven wij mensen de mogelijkheid om ons terug te fluiten, op het moment dat zij vinden dat wij in de Kamer ons werk niet goed doen. De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen. Kamerleden vragen de kiezers: ‘vertrouw ons’. Maar durven wij ook te zeggen: ‘corrigeer ons’? Dit referendum past goed bij onze democratie, het is een belangrijke aanvulling op het werk van het parlement. Het heeft lang genoeg geduurd, al 35 jaar. Het is nu tijd om eindelijk ‘ja’ te zeggen.

Ronald van Raak, SP-Kamerlid

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

SP-senator Tiny Kox is blij dat wederom een meerderheid van de Eerste Kamer steun geeft aan zijn dringende oproep aan de regering om in deze crisistijd een tijdelijke huurstop mogelijk te maken voor ruim 3 miljoen Nederlandse huurders.

Kox: ‘Ik mag toch hopen dat na deze tweede uitspraak op rij van de Senaat, minister Ollongren eindelijk snapt dat zij zal moeten buigen voor de wil van het parlement. Temeer omdat de Kamer vandaag, via mijn motie, ook expliciet uitspreekt dat "het in het goede verkeer tussen regering en parlement betaamt dat de regering in beginsel een motie van de Kamer uitvoert". Een minister die dat weigert, plaatst zich tegenover de volksvertegenwoordiging - en vraagt om politieke problemen.’

Kox dringt aan op een snelle reactie van de regering: ‘Op 21 april steunde een Kamermeerderheid de oproep tot een tijdelijke huurstop. Vandaag, acht weken later, herhaalt de Kamer zijn oproep. De tijd dringt, ook voor de minister!’

Al uw gegevens worden zorgvuldig bewaard. Nooit zullen we uw persoonsgegevens zonder uw uitdrukkelijk toestemming publiekelijk gebruiken.

Toen de stad Hamburg besloot om strengere milieuregels op te stellen om onder andere de toegang tot drinkwater te beschermen, tekende energiegigant Vattenfall protest aan. Het bedrijf eiste maar liefst 1,4 miljard euro van Duitsland, omdat het zijn eventuele toekomstige winsten bedreigd zag. De zaak werd uiteindelijk inderhaast geschikt en Hamburg kwam met de schrik vrij, maar het de stad heeft wel haar milieuregels bijgesteld. Als gevolg daarvan is de Duitse regering op haar beurt aangeklaagd door de Europese Commissie, omdat het land nu niet meer voldoet aan de Europese habitatrichtlijn. Zo zijn er talloze voorbeelden waar buitenlandse investeerders forse claims hebben geëist om de simpele reden dat een democratisch genomen besluit hun verwachte winst onder druk zou zetten. Zelfs als het niet tot een uitspraak kwam, wisten ze soms de democratie wel degelijk flink te ondermijnen.

Dat een investeerder in voorkomende gevallen zijn belangen door een rechter wil laten toetsen is zeer begrijpelijk, en dat een land die mogelijkheid biedt is een kenmerk van een gezonde democratie en rechtsstaat. Maar dat democratische besluiten onderuit gehaald kunnen worden door informele panels met arbiters die niet aan de strengste juridische normen voldoen, achter gesloten deuren opereren en hun uitspraken niet hoeven te toetsen aan nationale wetten of internationale verdragen, dat is alarmerend en onbegrijpelijk.

Het is niet voor niets dat er veel weerstand is tegen deze arbitragepanels die dergelijke claims mogelijk maken, en het systeem van de “Investeerder naar Staat arbitrage” ofwel ISDS. Burgers in diverse Europese landen hebben zich op alle mogelijke manieren verzet tegen dit instrument: via een Europees burgerinitiatief, via demonstraties waarbij miljoenen de straat op gingen, en in Nederland via een handtekeningenactie voor een raadgevend referendum. Een systeem dat privileges biedt aan multinationals die ten koste van mens, dier en milieu hun winsten veilig willen stellen door het omzeilen van de democratie is men meer dan zat.

Op 30 april spreekt het Europese Hof van Justitie zich uit over de vraag of de arbitrageparagraaf in verdragen zoals het handelsverdrag met Canada, CETA, eigenlijk wel te verenigen is met het Europese recht. Het is moeilijk voor te stellen dat het Hof arbitrage zou goedkeuren als parallelle rechtsgang naast de eigen rechtsmacht. De eerste signalen van het Europese Hof zijn echter niet bemoedigend, en het is te hopen dat het definitieve standpunt van het Hof er heel anders uit zal zien. Maar ook als dat niet het geval is, kan het Nederlandse parlement besluiten het verdrag af te wijzen. Dat kan het maar beter doen.

Het handelsverdrag met Canada wordt verkocht als een stimulans voor de economie en als banenmotor. Die claims zijn inmiddels diverse malen onderuit gehaald. Maar de eigenlijke reden waarom multinationals aandringen op dergelijke vergaande verdragen is omdat ze inzetten op verregaande deregulering. Arbitrage is daarbij een belangrijk instrument waarmee investeerders regeringen onder druk kunnen zetten om bijvoorbeeld de arbeidsmarkt of het milieu te beschermen. Fundamenteler is de stap om van dit soort verdragen een zogenoemd ‘levend verdrag’ te maken, waardoor de spelregels ook tijdens de wedstrijd veranderd kunnen worden. Daartoe wordt een permanent achterkamertje ingesteld waarin het bedrijfsleven vanaf het eerste moment kan meepraten over de regels waaraan ze moeten voldoen. De slager keurt niet zijn eigen vlees, maar bepaalt hoe het keurmerk eruit moet zien.

Het raadgevend referendum is spijtig genoeg afgeschaft, maar ruim 200.000 mensen hadden hun handtekening gezet om zich te kunnen uitspreken over CETA. Daarmee is de eerste drempel van 10.000 handtekeningen met zevenmijlslaarzen gepasseerd.  Het Nederlandse parlement zou er daarom goed aan doen om toch gehoor te geven aan dit signaal, en de democratie, de rechtsstaat en onze milieunormen te beschermen. Het opnieuw mogelijk maken van een referendum zou een goed begin zijn, maar ook zonder dat is een ‘nee’ tegen CETA op zijn plaats.

Lilian Marijnissen schreef het voorwoord van Onze Revolutie door Bernie Sanders.

Als de jongeren het voor het zeggen hadden was de 76-jarige socialist Bernie Sanders de president van de Verenigde Staten geworden. Van de kiezers tussen de 18 en 35 jaar gaven er in de voorverkiezingen meer hun stem aan deze linkse oude rot dan aan Donald Trump en Hillary Clinton bij elkaar. Of ze nu man waren of vrouw, donker of blank, rijk of arm: de oude senator uit de kleine deelstaat Vermont wist ze allemaal te winnen voor zijn sociale politiek. Met een boodschap die bepaald niet nieuw was maar die Sanders al decennialang verkondigt, vanaf de tijd dat hij burgemeester was van Burlington, Vermont, een stad die nog kleiner is dan Oss. In dit boek Onze revolutie laat Sanders zien hoe hij zijn campagne mogelijk maakte, maar vooral waarom deze linkse beweging in de Verenigde Staten is blijven groeien.

Als je kijkt naar het programma van Bernie Sanders lijkt dat op het eerste gezicht niet heel radicaal: een hoger minimumloon, het recht om lid te worden van een vakbond, onderwijs voor iedereen, betaalbare gezondheidszorg, gelijke toegang tot het recht, stemrecht voor iedereen, een beter klimaatbeleid en geen verkiezingscampagnes meer die worden betaald door internationale banken en multinationals. Om maar een aantal onderwerpen te noemen, die in het programma van geen enkele linkse partij zouden misstaan. Maar Sanders voert zijn sociale strijd in het meest kapitalistische land ter wereld. Zonder geld van de grote bedrijven, maar wel met de steun van vele duizenden activisten uit alle buurten.

De Amerikaanse droom is voor velen een nachtmerrie geworden, zegt Bernie Sanders. Waarom? Omdat de Verenigde Staten een oligarchie zijn geworden waar het grote geld van Wall Street het voor het zeggen heeft. Onze revolutie is de strijd van al die Amerikanen die hun land en hun droom weer opeisen. Een Amerika waarin niet de markt maar de mensen het voor het zeggen hebben. Een democratie waar man en vrouw, donker en blank, rijk en arm niet tegen elkaar worden uitgespeeld, maar waar mensen samen strijden voor een betere toekomst voor iedereen. De schaamteloze rijkdom van enkelen en de groeiende tekorten van velen: Sanders laat zien hoe ze met elkaar samen- hangen en waarom ze alleen samen bestreden kunnen worden, willen we aan deze groeiende tweedeling in de samenleving een einde maken.

Soms denk ik wel eens: Wat nu als Bernie Sanders het had kunnen opnemen tegen Donald Trump? Was er dan een socialist president geworden van de Verenigde Staten? Een president zonder oorlogsretoriek, maar met een vredespolitiek. Een president die niet schaamteloos zijn eigen klasse van multimiljardairs spekt, maar die mensen een eerlijke kans geeft om iets moois van hun leven te maken.

Dit boek laat zien dat de revolutie van Sanders niet is gestopt, maar nog maar net is begonnen. Dat zijn boodschap van hoop en strijd nieuwe generaties Amerikanen heeft gegrepen en dat zijn beweging voor gelijkheid en democratie van onderaf verder wordt opgebouwd: socialisme als een kracht voor vernieuwing en vooruitgang, recht vanuit de Verenigde Staten, het centrum van het kapitalisme.

Onze revolutie is niet alleen voer voor Amerikanen, maar voor mensen overal ter wereld – ook in ons land. Het is ook voor mij een inspiratie om te lezen hoe Bernie Sanders strijdt voor dezelfde idealen als waar de socialisten in ons land voor strijden. In de zomer van 2016 was ik in de Verenigde Staten om me te verdiepen in de Fight for Fifteen. Dit is de campagne voor de verdubbeling van het Amerikaanse minimumloon naar 15 dollar per uur. Deze strijd voeren de mensen met steun van Bernie Sanders. Een strijd om niet langer arm te hoeven zijn als je keihard werkt. Die strijd is voor mij een grote inspiratie. Toen de mensen eraan begonnen, werden ze voor gek versleten: een verdubbeling van het minimumloon? Maar op verschillende plekken hebben ze al gewonnen en ze gaan door. De mensen wonnen van het grote kapitaal, dat eigen werknemers uitbuit voor een nog hoger rendement voor de aandeelhouders. Als dit in de Verenigde Staten kan, dan kan het hier ook. Een politiek van hoop. Een strijd van gewone mensen om hun droom waarheid te laten worden. Ik hoop dat dit boek ook u zal inspireren.