Poliflw

Geen tweestrijd maar één-tweetje. Linksom of Rechtsom is geen tweestrijd maar een één-tweetje tussen de ‘linkse wolk’ en Mark Rutte. Groen Links en PvdA helpen Rutte aan een meerderheid in de Eerste Kamer om onze pensioenen nog onzekerder te maken.

Rutte en de PvdA stonden eerder aan de basis van het toeslagenschandaal, het sluiten van de verzorgingshuizen en het verhogen van de AOW-leeftijd.

Voorkom dat de linkse wolk slechte plannen van Rutte door de Eerste Kamer loodst.

Het referendum was ooit vooral populair bij hoger opgeleide en politiek betrokken burgers, die meer individuele invloed wilden op de politieke besluitvorming. Na de korte ervaringen met het raadgevend referendum werd het middel ontdekt door andere groepen mensen, vooral door kiezers die lager zijn opgeleid en weinig vertrouwen hebben in de politiek. Mensen die niet de hele dag met de Haagse politiek bezig zijn, maar wél een middel willen om de politici te corrigeren als zij dat nodig vinden. In korte tijd kreeg de discussie over het referendum een heel ander karakter. Lange tijd hadden politici zich verzet tegen het referendum omdat zij meenden dat dit in strijd zou zijn met onze parlementaire democratie. Nu bleek het referendum juist een middel om het parlementaire stelsel te versterken en het vertrouwen in de democratie te herstellen. De nieuwe discussie leidde tot een andere uitkomst.

PvdA en GroenLinks, D66 en ChristenUnie, partijen die tweeënhalf jaar geleden nog tégen waren, lijken komende dinsdag vóór het bindend referendum te stemmen. Daarmee tekent zich nu een brede meerderheid af. Alleen VVD, CDA en SGP zijn nog principieel tégen. Die brede steun is nodig omdat voor invoering van dit bindend referendum ook een wijziging nodig is van de Grondwet. Dat betekent dat na de verkiezingen de wet opnieuw moet worden behandeld en dan de steun nodig heeft van tweederde van het parlement. Een aantal partijen heeft vorige week gebruik gemaakt van de mogelijkheid om flinke ‘drempels’ op te werpen voor het houden van een referendum. D66 wil voorkomen dat referenda kunnen worden gehouden over Europese verdragen. De ChristenUnie heeft een ‘uitkomstdrempel’ vastgelegd, zodat een flinke opkomst nodig is om een wet daadwerkelijk van tafel te halen.

In het Kamerdebat heb ik me tégen deze voorstellen uitgesproken, maar ik vrees dat die het dinsdag tóch zullen halen. Voor veel politici zijn hoge drempels nodig om te voorkomen dat het referendum door mensen ‘gemakkelijk’ zal worden gebruikt. Ik zie hoge drempels vooral als een uiting van angst voor het volk. Maar goed, ook met deze drempels zetten we een grote stap op weg naar een referendum. Dit kan de grootste democratisering worden sinds de invoering van het algemeen kiesrecht. Als de kiezers VVD, CDA en SGP na de verkiezingen van maart niet al te groot maken zit die tweederde meerderheid er straks ook in. Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren lijkt de afschaffing van het raadgevend referendum tóch zinvol geweest. Het lijkt erop dat de afschaffing van dit oefenreferendum voor veel partijen alsnog de weg heeft vrijgemaakt om steun te geven aan dit écht bindende referendum.

SP presenteert vandaag samen met GroenLinks en de PvdA een alternatief voor de plannen van dit kabinet voor 2021. Met deze keuzes laten we zien dat het eerlijker kan. We stellen onder meer voor om flink te investeren in de waardering voor medewerkers in de publieke sector, zoals de zorg en het onderwijs. Ook laten we zien dat de huren omlaag kunnen, en zetten we in op het bouwen van huizen en op het behoud van werk. Met de alternatieve keuzes stijgt de zorgpremie niet en kunnen we de ondersteuning voor mensen die door de coronacrisis hun inkomen zijn verloren uitbreiden.

Lilian Marijnissen: ‘Om samen uit de crisis te komen, zijn andere keuzes nodig en samen met GroenLinks en PvdA laten we zien dat dat kan. Niet weer belastingvoordelen voor bedrijven die veel winst maken of onze omgeving vervuilen, maar hen hun eerlijke deel aan belasting laten betalen. Dat geld kunnen we dan investeren in wat voor de samenleving belangrijk is: een eerlijke beloning en het aanpakken van de werkdruk voor mensen in de vitale beroepen zoals onze zorgverleners en lagere huren. Het moet eerlijker en we laten zien dat dat ook kan.’

De plannen zijn doorgerekend door het Centraal Planbureau. We betalen dit onder meer door het door het kabinet voorgenomen belastingcadeau voor bedrijven (BIK) niet door te laten gaan. Ook willen we de hoogste inkomens en grote vermogens zwaarder belasten en de vervuilende industrie hun eerlijke deel laten betalen.

De zorgmedewerkers kregen aan het begin van de coronacrisis nog een daverend applaus, maar zagen vervolgens wegrennende Kamerleden en voorstellen voor salarisverhoging keer op keer weggestemd worden.

Op 5 september organiseerden SP, GroenLinks, PvdA en vakbonden CNV, FNV en NU'91 een grote online demonstratie. Want dag in dag uit staan ze in de frontlinie: onze zorgmedewerkers. Zij verdienen meer dan applaus. Het is een politieke keuze om de lonen van zorgmedewerkers niet te verhogen. Daarom roepen we het kabinet op de mensen in de zorg te geven wat ze verdienen: structurele loonsverhoging en een verlaging van de werkdruk.

We komen hier als politieke partijen en vakbonden gezamenlijk voor in actie.

Kijk hier de demonstratie terug van 5 september 2020.

Dinsdag 1 september gaat de Kamer direct aan de slag met de behandeling van de referendumwet. Die avond zal ik plaatsnemen in ‘vak K’ om deze wet te verdedigen. Dat referendum, dat hebben we nou toch wel gehad, hoor ik sommigen van u denken. Nee, de discussie over het referendum is juist in volle gang en de vooruitzichten voor deze wet zijn goed.

In 2017 heb ik in de Kamer al eens een wet voor een referendum verdedigd, maar die was destijds kansloos. Drie jaar later is de situatie heel anders. In steeds meer partijen groeit de steun voor een bindend correctief referendum. In alle stilte lijkt zich een revolutie te voltrekken. 35 jaar discussie over het referendum lijkt eindelijk tot iets moois te leiden. Dinsdagavond begint om 19:00 uur het debat, dan gaan alle partij hun vragen stellen die ik later deze maand zal beantwoorden. Hopelijk kunnen we deze maand nog stemmen.

U kiest de Tweede Kamerleden om in uw naam debatten te voeren, de regering te controleren en wetten goed te keuren. Dat is de kern van onze ‘vertegenwoordigde’ democratie. Het correctief referendum is een ‘directe’ vorm van inspraak, waarbij mensen zélf een uitspraak doen, los van het parlement. Lange tijd hoorde je het argument dat het referendum als een vorm van ‘directe’ democratie in strijd zou zijn met de parlementaire democratie - een argument dat ook door premier Rutte werd gebruikt. Dit werd onhoudbaar na het rapport van een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes, die onderzoek deed naar ons parlementaire stelsel. Die commissie beval het referendum juist aan als een mogelijkheid om ons parlementaire systeem te versterken. Een opvatting die ook de Raad van State nu deelt.

De discussie over het referendum begon in de jaren zeventig, toen met name hoog opgeleide mensen méér invloed wilden op de politieke besluitvorming. Een staatscommissie Biesheuvel deed in 1985 een voorstel voor een bindend correctief referendum, dat is 35 jaar geleden. Een voorstel van het kabinet Kok strandde in 1999 op het allerlaatste moment in de senaat. Een tweede wet haalde door gebrek aan steun van het kabinet Balkenende in 2004 de eindstreep evenmin. De discussie over het referendum ging echter door. Op initiatief van GroenLinks, PvdA en D66 werd een nieuwe wet gemaakt, die in 2013 door de Tweede Kamer en in 2014 door de senaat werd aangenomen. De SP mocht aan dit initiatief destijds niet deelnemen. Daarna moest ik toezien hoe slecht de partijen met dit voorstel omgingen.

De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen.

Om een bindend referendum mogelijk te maken moet de Grondwet worden aangepast. Dat moet in twee etappes. Vóór de verkiezingen moeten de Tweede en Eerste Kamer de wijziging van de Grondwet die ik nu heb ingediend goedkeuren. Na de verkiezingen moet deze wet opnieuw worden behandeld (en dan met tweederde meerderheid worden aangenomen). De vorige keer ging dat mis, omdat GroenLinks, PvdA en D66 weigerden om hun eigen wet opnieuw in te dienen. Waarna ik dat maar zélf heb gedaan. Bij een deel van de achterban van deze partijen was het referendum ineens niet meer zo populair. Bij andere groepen groeide echter het enthousiasme voor dit middel om de gekozen politici te kunnen corrigeren. Nu lijken deze partijen toch weer terug op hun oude standpunt en is wél zicht op een meerderheid.

Alle partijen zullen dinsdag nog vragen hebben, vooral over de voorwaarden voor het houden van een referendum. Ofwel over de ‘drempels’, zoals het aantal handtekeningen dat moet worden opgehaald en wanneer de uitslag geldig is. Die discussie is belangrijk en de staatscommissie Remkes heeft ook hier goede suggesties voor gedaan. Maar dit zijn kwesties van uitvoering die niet in de Grondwet thuishoren, maar in een ‘uitvoeringswet’. Die kan niet nu, maar pas ná de verkiezingen worden aangenomen, samen met de ‘tweede lezing’ van deze Grondwetswijziging. Nu moeten partijen de principiële keuze maken of zij vóór of tégen een correctief referendum zijn. Nu moeten Kamerleden aangeven of zij bereid zijn om zich wél of niet te laten corrigeren door de bevolking die zij vertegenwoordigen. Of zij wél of geen versterking willen van onze democratie.

Met een bindend correctief referendum geven wij mensen de mogelijkheid om ons terug te fluiten, op het moment dat zij vinden dat wij in de Kamer ons werk niet goed doen. De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen. Kamerleden vragen de kiezers: ‘vertrouw ons’. Maar durven wij ook te zeggen: ‘corrigeer ons’? Dit referendum past goed bij onze democratie, het is een belangrijke aanvulling op het werk van het parlement. Het heeft lang genoeg geduurd, al 35 jaar. Het is nu tijd om eindelijk ‘ja’ te zeggen.

Ronald van Raak, SP-Kamerlid

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

De zorgmedewerkers kregen aan het begin van de coronacrisis nog een daverend applaus, maar zagen vervolgens wegrennende Kamerleden en voorstellen voor salarisverhoging keer op keer weggestemd worden. SP, GroenLinks, PvdA en vakbonden CNV, FNV en NU'91 roepen iedereen op om 5 september mee te doen met de grootste online demonstratie voor de zorg ooit.

Dag in dag uit staan ze in de frontlinie: onze zorgmedewerkers. Zij verdienen meer dan applaus. Het is een politieke keuze om de lonen van zorgmedewerkers niet te verhogen. Daarom roepen we het kabinet op de mensen in de zorg te geven wat ze verdienen: structurele loonsverhoging en een verlaging van de werkdruk.

We komen hier als politieke partijen en vakbonden gezamenlijk voor in actie. Doe mee en ga op 5 september om 14.00 naar meerdanapplaus.nl om je solidariteit richting de zorgmedewerkers te laten zien en je te laten horen richting dit kabinet.

Het ergerde me, de lobbybrief die VNO-NCW onlangs schreef over de financiële hulp aan Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Een groep bekende Nederlanders eiste dat ons land geen voorwaarden zou stellen aan die steun. Dat Hans de Boer, voorman van de grote bedrijven, dit initiatief nam begrijp ik wel. Veel Nederlandse ondernemers, consultants en fiscalisten verdienen grof geld op de eilanden, waar de arme bewoners niets van terug zien. Wel was ik verbaasd over de steun voor deze lobby door Alexander Pechtold (D66) en Paul Rosenmöller (GroenLinks). Politici die de eilanden heel goed kennen. Rosenmöller heeft in het verleden zelfs onderzoek gedaan naar de corruptie op Curaçao. De eilanden zijn rijk, maar de verschillen tussen de mensen zijn schrijnend. Als Nederland geen voorwaarden stelt komt dat geld niet bij de armen die de steun zo hard nodig hebben. Niet bij mensen die hun werk hebben verloren en niet bij gezinnen waar kinderen te weinig te eten hebben.

Nederland liet het zo ver komen

George Jamaloodin werd in oktober 2010 de eerste minister van financiën van het nieuwe land Curaçao. Nu zit deze politicus gevangen en is hij veroordeeld tot 28 jaar gevangenis, voor zijn betrokkenheid bij de moord op het parlementslid Helmin Wiels, dat was zijn toenmalige coalitiegenoot. Begin 2010 had Jamaloodin het hoofd van de beveiliging van de geheime dienst van Curaçao (VDC) omgekocht. In september, een maand voordat op 10 oktober 2010 Curaçao een autonoom land zou worden, reisde deze Jamaloodin samen met dit hoofd beveiliging van de VDC af naar Sint Maarten. Daar hadden zij een privé-onderhoud met Gerrit Schotte, de toekomstige premier van Curaçao; met Theo Heyliger, dat is de machtigste politicus op Sint Maarten, en met Francesco Corallo, de Italiaanse maffiabaas. Schotte en Heyliger zijn ondertussen veroordeeld tot lange celstraffen voor fraude en corruptie. Corallo staat terecht in Italië, voor grootschalige fraude en omkopen van politici.

Ik weet van deze opmerkelijke bijeenkomst door berichten die ik in bezit heb gekregen en die laten zien hoe vóór 10 oktober 2010 de onderwereld maatregelen nam om de macht in de autonome landen Curaçao en Sint Maarten over te nemen. Door een duivels drie-eenheid van de gokindustrie, die banden heeft met de Italiaanse maffia; consultants, die vaak afkomstig zijn uit Nederland, en lokale politici, die bereid zijn om zich te laten omkopen. Een jaar nadat Schotte op Curaçao aan de macht kwam werd de geheime dienst VDC leeggeroofd. Alle aanwezige informatie zou toen zijn vernietigd, gekopieerd of zijn meegenomen. Daarbij zouden ook gegevens van onder meer de AIVD en de CIA in handen zijn gekomen van de onderwereld. Schotte probeerde ook maffiabaas Corallo of diens financiële rechterhand tot president te maken van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten. Wat mede door het optreden van enkele Tweede Kamerleden op het nippertje is voorkomen.

De relaties tussen Nederland en de andere landen van het Koninkrijk zijn slecht, moeten we tien jaar na de autonomie van Curaçao en Sint Maarten constateren. De steun die ons land wil geven voor de bestrijding van de gevolgen van de Coronacrisis hebben geleid tot beschuldigingen aan Nederland, vooral vanwege de voorwaarden die aan de steun worden gesteld. Toch zijn die condities niet zo vreemd, ze moeten vooral verzekeren dat het geld terecht komt bij de mensen die het meest door de crisis zijn getroffen. Ook vraagt Nederland dat lokale bestuurders een bijdrage leveren, door een korting op hun vaak zeer riante vergoedingen. Tevens wordt gevraagd dat de vele miljonairs op de eilanden hun bijdrage leveren en fatsoenlijk belasting gaan betalen. Dat is de laatste tien jaar onvoldoende gebeurd. Als de achterban van VNO-NCW zich wat fatsoenlijker zou gaan gedragen, dan zouden de landen Curaçao en Sint Maarten financieel veel gezonder zijn en meer kunnen investeren.

Onderzoek naar de onderwereld

In 2005 kwam minister Alexander Pechtold voor een gesprek naar de Eerste Kamer, om met de senatoren te spreken over de toekomst van het Koninkrijk. Dat jaar was op Curaçao een referendum gehouden en daarin had de bevolking gekozen om niet onafhankelijk te worden, maar een autonoom land binnen het Koninkrijk. Ik was destijds lid van de Eerste Kamer (in 2006 zou ik naar de Tweede Kamer gaan). Pechtold kreeg in de senaat vragen over de onderhandelingen en vertelde vol trots dat Nederland ruim twee miljard euro had toegezegd aan schuldsanering. Daarna viel er een diepe stilte in het kleine zaaltje in de Eerste Kamer. Een oude senator nam het woord en vroeg wat de minister daar voor terug had gekregen. Het antwoord leidde tot een schok: helemaal niets. Geen eisen aan goed bestuur en goede financiën. Nadat Gerrit Schotte en zijn ministers waren aangetreden bleek dat zelfs geen screening had plaatsgevonden. De onderwereld had de macht overgenomen.

In 2010 heb ik tegen de nieuwe staatkundige verhoudingen gestemd. Ik gunde de mensen op de eilanden van harte hun autonomie, maar had geen vertrouwen in de toekomst van Curaçao en Sint Maarten, omdat de eilanden hier gewoon nog niet klaar voor waren. En ook omdat de relatie met Nederland onduidelijk bleef. Deze landen waren autonoom en verantwoordelijk voor hun eigen politiek, maar Nederland bleef in deze nieuwe verhoudingen verantwoordelijk voor goed bestuur en gezonde financiën. Niet duidelijk was hoe we die verantwoordelijkheid waar konden maken – en dat is ons land dan ook niet gelukt. Het geld verdwenen snel nadat op Sint Maarten Theo Heyliger en op Curaçao Gerrit Schotte aan de macht kwamen. De rechter zei in de veroordeling van Schotte dat de premier zich had gedragen als een 'marionet' van de gokindustrie. Van maffiabazen als Corallo, wiens boekhouding jarenlang werd gedaan en werd goedgekeurd door de accountants van KPMG.

Op mijn initiatief (in een voorstel dat de Kamer april 2015 aannam) is er een grootschalig onderzoek gestart naar de verbondenheid tussen de onderwereld en de bovenwereld op alle eilanden, met name tussen de gokindustrie en de politiek. Dat heeft er mede toe geleid dat de oud-premier Schotte van Curaçao en de grote man van Sint Maarten Heyliger achter slot en grendel zitten en ook veel andere politici, consultants en gokbazen zijn veroordeeld of onderwerp zijn van onderzoek (de laatste tijd ook op Aruba). Dat is belangrijk, omdat de eilanden geen toekomst hebben zolang ze in de greep zijn van de onderwereld. Maar het is vooral heel erg dat Nederland het zover heeft laten komen. Dat we tien jaar geleden autonome landen hebben gemaakt en die direct in handen hebben laten komen van criminelen. Dat is een zware verantwoordelijkheid voor alle partijen in de Tweede Kamer die daar mee hebben ingestemd. Ook die van Alexander Pechtold en van Paul Rosenmöller.

We moeten leren van het verleden

In juli 2015 ontving ik een brief van Gerard Spong, de beroemde Nederlandse advocaat. Die daagde mij voor de rechter, omdat ik zijn cliënt Francesco Corallo een maffiabaas had genoemd. Tot een zaak is het echter nooit gekomen, omdat Corallo ook een maffiabaas is. Dat kon ik staven met gegevens van onder meer de Italiaanse geheime dienst. Corallo staat nu in dat land terecht voor grootschalige fraude en witwassen en het omkopen van politici uit de regering van Berlusconi. Dat Corallo mij die brief stuurde vond ik niet vreemd, op de eilanden is dit soort intimidatie helaas gewoon. Wel vond ik het opmerkelijk dat de advocaat Spong zich leende voor deze intimidatie van een Nederlands Tweede Kamerlid. Veel politici op de eilanden zullen tegen dit soort bangmakerij niet bestand zijn. Ik weet dat er veel politici zijn op Aruba, Curaçao en Sint Maarten die het beste voor hebben met hun mooie eiland, maar die zich in de huidige situatie niet meer vrijelijk durven uitspreken.

Ik steun van harte de hulp die Nederland gaat bieden aan de andere landen in het Koninkrijk, dat zijn we ook aan onze Koninkrijksgenoten verplicht. Maar tegelijk moeten we een einde maken aan de duivelse drie-eenheid van de Antilliaanse politiek. Ik heb geprobeerd om als Tweede Kamerlid mijn bijdrage te leveren. Door de gokmaffia aan te pakken, zoals in het onderzoek naar de politiek en de gokindustrie. En door de consultants aan te spreken die witwassen mogelijk maken, ik ben dan ook trots dat vorig jaar KPMG in de Caraïben gesloten is. Maar het doet me pijn dat we nu problemen moeten oplossen die Nederland ook zélf heeft laten ontstaan. De foute gokbazen, of de dubieuze consultants, zijn vaak mensen van buiten en niet van de eilanden zélf. Een kleine rijke kliek op de eilanden verrijkt zichzelf dankzij het slechte bestuur. Vooral de arme bevolking betaalt daarvoor de prijs. Dat doet zij nu, met deze coronacrisis. Maar dat doen deze bewoners eigenlijk al tien jaar.

In alle hoofdsteden in het Koninkrijk wordt nagedacht over de toekomst. In Den Haag, in Willemstad, in Oranjestad en in Philipsburg, overal moet de conclusie zijn dat we zo niet verder kunnen. Dit Koninkrijk is mislukt en het is nu aan de inwoners om te bepalen hoe het verder moet. Laat de bewoners van de eilanden een keuze maken. Wat willen zij dat hun eigen bestuurders doen – en waar Nederland zich niet meer mee bemoeit. Welke taken hebben zij liever dat Nederland uitvoert – waarbij Den Haag ook de mogelijkheid moet krijgen om dit écht te doen. In juli vorig jaar heeft de Tweede Kamer een voorstel van mij aangenomen, waarin aan alle vier de landen wordt gevraagd om hun visie te geven op het Koninkrijk en aan te geven wie waarvoor verantwoordelijk is. Met steun van de partijen van Pechtold en Rosenmöller. Ik blijf pleiten voor hulp aan de mensen op de eilanden, die verdienen onze hulp en steun. Tegelijk zullen we moeten leren van de fouten uit het verleden.

De SP en GroenLinks hebben een Nationaal Bomenplan geschreven om de natuur te herstellen en CO2 op te slaan. Hun initiatiefnota wordt dinsdag besproken in de Tweede Kamer. De partijen gaan daar onder meer pleiten voor de aanleg van bos op landbouwgrond. Het hout van de bossen kan worden gebruikt voor meubels en woningen. Tot 2013 was er een bossenregeling voor boeren, maar na het verdwijnen daarvan zijn de bossen van de landbouwgronden verdwenen.

Laura Bromet, Tweede Kamerlid GroenLinks: 'Iedereen houdt van bomen en we hebben ze enorm hard nodig; het is de meest populaire klimaatmaatregel die we kunnen nemen. Als we dat samen met de boeren kunnen doen dan is het voor iedereen een win-win situatie.'

Frank Futselaar, Tweede Kamerlid SP: 'Bos aanleggen kan goed zijn voor zowel boom als boer. Daarmee creëren we duurzame verdienmodellen voor de landbouw, en geven we onze natuur versterkt door aan toekomstige generaties.'

Daarnaast gaan GroenLinks en SP zich hard maken voor 17 miljoen bomen extra, voor elke Nederlander moet er een boom geplant worden.  De partijen willen extra bomen door bestaande natuurgebieden uit te breiden, door meer groen in steden en dorpen te planten, bomen op agrarische grond te realiseren en door meer gebruik te maken van de ruimte langs snelwegen en infrastructuur. De kwaliteit van bestaand bos moet verhoogd worden en bomenkap moet aan scherpere restricties worden gelegd dan de minister tot nu toe wil. Ook willen de partijen dat bijzondere bomen kunnen worden aangemerkt als Rijksmonument, zodat zij net als andere Rijksmonumenten extra beschermd worden.

Door een grote uitbreiding van het bosareaal wordt volgens de partijen op een publieksvriendelijke manier gewerkt om klimaatverandering tegen te gaan. 100.000 hectare bos kan in 2030 2,4 megaton CO2 opslaan en dat loopt op tot 4 megaton in 2050.  Dit staat gelijk aan de uitstoot van ongeveer één miljoen auto's. Ook is het van groot belang om de biodiversiteit in Nederland te verbeteren. Daarnaast zorgt groen in stad en dorp voor verkoeling en kunnen groene bufferzones helpen tegen de stikstofproblematiek.

Theo Heyliger, de belangrijkste politicus op Sint Maarten, is veroordeeld tot vijf jaar cel, voor het aannemen van miljoenen aan steekpenningen en het witwassen van geld. Theo gaf zijn autosleutels aan consultant Ronald Maasdam, die ‘bemiddelde’ namens allerlei bouwbedrijven, waaronder het Nederlandse bedrijf Volker Construction (Volker Stevin). Maasdam deed de dollars in een envelop, rolde die in een krant en legde die in de auto. Theo Heyliger is niet zomaar een politicus, hij is de grote man achter de huidige regering. Dezelfde waar Nederland mee moet samenwerken om de coronacrisis op Sint Maarten te bestrijden. Honderden miljoenen moet Nederland lenen aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten, omdat de eilanden geen geld meer hebben. Voordat we dit doen wil de Tweede Kamer echter de garantie dat dit geld niet in de verkeerde zakken terecht komt.

Politici als Theo Heyliger hebben flink geprofiteerd en het eiland Sint Maarten verwaarloosd. Zo is de gevangenis op het eiland een vreselijk oord dat niet voldoet aan de meest elementaire rechten van de mens. Het is ironisch dat Heyliger vijf jaar wordt opgesloten in de gevangenis die hij zélf zo verwaarloosde. Het toont wellicht dat de baas van Sint Maarten dacht dat hij met zijn misdaden kon wegkomen. Dat hij tóch is veroordeeld is te danken aan een onderzoek naar de verbondenheid tussen de politiek en de onderwereld op de Antillen. Dit is een paar jaar terug gestart na een voorstel dat ik hiertoe deed met VVD-collega André Bosman. Het leidde destijds nog tot een opmerkelijke demonstratie op Sint Maarten tegen Bosman en mij. Een actie die was opgezet door Theo Heyliger met door hem betaalde demonstranten.

Nadat de orkaan Irma in 2017 Sint Maarten verwoestte stelde Nederland ruim 600 miljoen euro beschikbaar, maar de wederopbouw van het eiland werd een drama. Typerend is de gang van zaken rondom het vliegveld. 100 miljoen euro werd beschikbaar gesteld en Schiphol was bereid om een nieuw vliegveld te bouwen. Een grandioos aanbod voor een eiland dat zó afhankelijk is van toerisme. De enige eis die Nederland stelde was dat het geld goed werd besteed en niet in de verkeerde zakken zou verdwijnen. Daarop stelden politici op Sint Maarten ineens alles in het werk om dit project te laten mislukken. Nederland moet nu opnieuw honderden miljoenen lenen aan Curaçao, Aruba en Sint Maarten, omdat Corona deze landen zwaar heeft getroffen. Staatssecretaris Knops stelde daarvoor redelijke eisen, dat de politici ook zélf moeten inleveren en de rijken op de eilanden belasting gaan betalen.

Sint Maarten is een land met ongeveer 45.000 inwoners, minder dan het stadje Rijswijk. Parlementariër zijn van Sint Maarten is voor de meeste leden een bijbaan. Toch krijgen deze mensen een hogere vergoeding dan de leden van de Tweede Kamer. Ook kunnen zij op de leeftijd van 60 jaar met pensioen. Zij hoeven daarvoor geen pensioenpremies te betalen, zoals andere mensen. Omdat deze politici niets afdragen is hun feitelijke inkomen nóg veel hoger en laten ze anderen betalen voor hun riante oude dag. Om in het parlement van Sint Maarten te komen heb je maar een paar honderd stemmen nodig. Die stemmen kunnen ook worden gekocht, Theo Heyliger had voor verkiezingscampagnes miljoenen te besteden. Mensen op het eiland vertelden dat in het verleden soms selfies werden gemaakt in het stemhokje, zodat kiezers konden bewijzen dat ze in ruil voor geld ‘goed’ hadden gestemd.

Van SP tot VVD en van GroenLinks tot PVV, in de Tweede Kamer steunde elke partij afgelopen woensdag de leningen aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Maar alle partijen wilden ook strenge eisen stellen. Staatssecretaris Knops nam een eerder voorstel van mij over om kortingen te eisen op de vergoedingen van de politici op de eilanden. Dit kreeg eveneens brede steun in de Tweede Kamer. De reacties uit Sint Maarten waren voorspelbaar. Silveria Jacobs, de premier van het eiland, noemde de eisen een ‘Indecent proposal’. In een brief aan de Nederlandse regering werd die opvatting nog eens duidelijk gemaakt. Maar tijdens het Kamerdebat van woensdag werd deze brief door Sint Maarten plotseling ingetrokken en ontvingen we een nieuwe versie. Na de harde kritiek in de Tweede Kamer lijkt de regering van Sint Maarten haar knopen te tellen. Al sprak premier Jacobs donderdag in de lokale media nog altijd over ‘een klap in het gezicht’ door Nederland. Toch weet ik dat mensen op Sint Maarten juist blij zijn dat Nederland eindelijk doorpakt. Veel te lang heeft een kleine elite zich kunnen verrijken, ten koste van de armen op het eiland. Zij krijgen telkens die klap in hun gezicht, van hun eigen politici. Door corruptie en vriendjespolitiek. De armen op het eiland wil ik helpen en dat kan alleen als we de foute elite aanpakken. Hopelijk hebben we met de veroordeling van Heyliger daar een begin mee gemaakt.

SP-senator Tiny Kox waarschuwt minister Ollongren (Wonen, D66) dat ze zijn breed aangenomen huurstop-motie niet zomaar naast zich neer kan leggen: 'Een minister die de Eerste Kamer negeert, kan van een kouwe kermis thuiskomen!'

Kox is ernstig teleurgesteld in de reactie van de minister aan Eerste en Tweede Kamer op zijn motie: 'Uit niets blijkt dat de minister gedaan heeft wat ze de Eerste Kamer beloofde: te overleggen met woningcorporaties, verhuurderorganisaties en andere ministeries over hoe de motie wel uit te voeren zou kunnen zijn. Ze volhardt gewoon in haar opvatting dat 'maatwerk' per individuele huurder beter is dan een generieke huurbevriezing per 1 juli voor alle drie miljoen huurders. Maar die mening kenden we al toen we in de Eerste Kamer mijn motie aannamen. Daarmee zeiden we: wij willen wél zo'n huurbevriezing, want die is snel en eenvoudig uit te voeren en biedt onmiddellijk wat lucht aan huurders, die toch al bovengemiddeld veel in de hoek zitten waar de klappen vallen en in deze coronacrisis nog meer risico's lopen.'

De SP-senator - nestor van de Eerste Kamer - denkt dat minister niet beseft dat er in de Eerste Kamer (anders dan in de Tweede Kamer) slechts weinig moties worden aangenomen - maar dat juist daarom aangenomen moties ook uitgevoerd dienen te worden. Kox: 'Een minister die zonder argumenten een motie naast zich neerlegt, vraagt om politieke problemen. Komende dinsdag zullen we kijken wat de Eerste Kamer nu te doen staat. Ik heb alle fracties die de motie hebben gesteund om advies gevraagd. Mocht de minister hopen dat ze hier zomaar mee wegkomt, dan zeg ik haar: vergeet het maar. Zo ga je niet met de volksvertegenwoordiging om. En al helemaal niet met drie miljoen huurders. Wordt vervolgd. Ook in de Tweede Kamer trouwens, waar mijn collega Sandra Beckerman samen met de PvdA en GroenLinks probeert ook daar een vergelijkbare motie aangenomen te krijgen. In beide Kamers van het parlement groeit het besef dat huren verhogen in tijden van corona erg onverstandig is.'