Poliflw

Zomer-update 2017 van de fractievoorzitter in de raad van Dongeradeel namens de ChristenUnie, afdeling Noardeast-Fryslân

Een hele mondvol, partijgenoten. Maar zover zijn we nu dat we als gemeenteraadsfractie van Dongeradeel inmiddels verantwoording mogen afleggen aan de leden van de nieuwe afdeling ChristenUnie Noardeast-Fryslân. Natuurlijk zijn de drie gemeenten formeel nog zelfstandig tot 1 januari 2019. Maar zoals u allemaal weet bevinden de raadsfracties in de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. zich al enkele jaren in een complex en bepaald niet zonder strubbelingen verlopend fusieproces, dat is ingezet op weg naar de nieuwe gemeente Noardeast-Fryslân. Veel tijd zijn we daarom kwijt aan allerlei noodzakelijke fusievergaderingen van de DDFK-gemeenten.

DDFK-gemeenten?Ja, want buurgemeente Dantumadiel heeft in haar wijsheid besloten om niet toe te treden tot een bestuurlijke fusie met de andere gemeenten in Noardeast-Fryslân. Dat vinden wij spijtig en maakt het fusieproces er zeker niet makkelijker op. Maar natuurlijk hebben wij de gemaakte afwegingen van raad en college van Dantumadiel te respecteren. Hopelijk treden ze in een later stadium alsnog toe. Voorlopig heeft die gemeente zich uitgesproken om alleen deel te nemen aan een zogenaamde ambtelijke fusie. De ambtenaren van de vier gemeenten (met inbegrip van Dantumadiel) vallen met ingang van dit jaar onder de Gemeenschappelijke Regeling van de DDFK-gemeenten. Zie: https://www.ddfk.nl/. Maar bestuurlijk fuseert Dongeradeel dus alleen met Ferwerderadiel en Kollumerland c.a.

Ongetwijfeld zal het nieuwe bestuur van ChristenUnie Noardeast-Fryslân u verder informeren over de stand van zaken van de fusie van voorheen drie besturen tot één afdelingsbestuur, alsmede de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen voor Noardeast-Fryslân in november volgend jaar.

Samenwerking en lidmaatschappen van de fractieledenIn de fractie van Dongeradeel werken Wico en ondergetekende eendrachtig samen en dragen wij constructief, maar zeker ook kritisch bij aan de besluitvorming van de gemeenteraad. Eelco Wijnsma maakt deel uit van de schaduwfractie, maar de fractie verwelkomt graag nieuwe toetreders. Regelmatig bezoeken ook bestuursleden onze fractievergaderingen. Op 30 maart heeft de raad met algemene stemmen ons initiatiefvoorstel Burgerparticipatie aangenomen, dat wij, in navolging van de landelijke ChristenUnie en PvdA, samen met de PvdA Dongeradeel hebben ingediend, zie verder op onze website: https://dongeradeel.christenunie.nl/.

De raad van Dongeradeel heeft ondergetekende afgevaardigd om deel te nemen aan een DFK-werkgroep Nieuwe Democratie, die voor de drie gemeenten bijeenkomsten voorbereidt in het kader van de vergroting van de betrokkenheid van burgers bij de nieuwe gemeente. Daarnaast heeft de raad van Dongeradeel mij benoemd tot AB-lid van de Vereniging van Waddenzeegemeenten. Fractiegenoot Wico Fennema is lid van de financiële commissie.

Algemene Beschouwingen 6 juli 2017Op 6 juli hebben wij onze Algemene Beschouwingen gehouden. Daarbij hebben wij de nodige kritische kanttekeningen geplaatst bij het voornemen van het college om de vrijval uit de toegekende rijksmiddelen voor het Sociale Domein (t.b.v. 1,87 miljoen) grotendeels in te zetten voor nieuw beleid en structurele verplichtingen van de drie gemeenten. Wij vinden dat geen goede zaak, met het oog op de vele onzekerheden in het Sociale Domein die nog onvoldoende op geld zijn te zetten. En dan noem ik de openeinde regeling in de zorg (de gemeente heeft de zorgplicht voor al haar burgers), de PGB’s, de transitieopgave bij de herverdeling van de rijksbudgetten naar de gemeenten, een mogelijke herverdeling van de zorgmiddelen waarbij Dongeradeel van voordeel- ook nadeelgemeente kan worden. En dan nog de gevolgen van de kabinetsformatie voor het sociale beleid van de nieuwe regering, de complexe sociale problematiek, het risico van een toenemend aantal zgn. zorgmijders en de dreigende tweedeling tussen gegoede burgers en sociale minima, zeker ook in krimpgebieden. Daarom hebben wij samen met de PvdA een motie ingediend, om de voor het Sociale Domein bestemde rijksvergoeding daarvoor ook beschikbaar te houden, in plaats van deze toe te voegen aan de algemene reserve. Hierna volgen onze Algemene Beschouwingen, die zoals gebruikelijk in onze tweede rijkstaal zijn uitgesproken:

Alemiene skôgings ChristenUnie Perspectiefnota 2018-21, Ried Dongeradeel, 6-7- 2017, duo-presintaasje fan Rein Ferwerda en Wico Fennema

“De ChristenUnie hat in positive ynstek oer opset en foarmjouwing fan de Perspektyfnota 2018-2021. Foar it earst yn ‘e mande mei de rieden fan Ferwerderadiel en Kollumerlân. Wy sizze de Kolleezjes en de meiwurkers tank foar al har krewearjen yn in oant no ta wjerstrjibbich fusyproses. Wy binne wiis mei it strukturele begruttingsoerskot want harmonisaasje is gjin sinekure. Mar we binne der noch lang net en dêrom ha wy noch in tal kanttekenings:

Sosjaal DomeinYn it foarste plak is it net oan ús foarbygien dat der mei yngong fan 2019 gjin ûnderskied mear makke wurde sil tusken de middels foar it Sosjaal Domein en de Algemiene middels (s. 8, 14 e.v.). De rykstakenning foar it Sosjaal Domein is struktureel goed 3,5 euroton minder, mar de strukturele winsken en ferplichtings fan de trije gemeenten wurde foar it grutste part finansiere út de frijfal yn it Sosjaal Domein fan 1,87 miljoen. (s. 18 en 19) Wy hawwe hjir wol wat problemen mei en dêrom ús fraach of dit foar de nije gemeente struktureel ferantwurde is, sjoen de konstatearre ûnwissichheden. En dan neam ik mar de iepen einde regeling fan soarch en helpferliening, de PGB’s, de transysje-opjefte, de kabinetsformaasje, in mooglike herferdieling fan de soarchmiddels troch it Ryk, de komplekse sosjale problematyk, it risiko fan soarchmijers en de tanimmende twadielingsproblematyk fan sosjale minima yn it hiele lân en wis net minder yn dizze krimpregio. Op dit punt komme wy mei in moasje, tegearre mei de PvdA (sjoch ek it ferslach yn de “Leeuwarder Courant”, 7-7- 2017)

LestenharmonisaasjeWy hawwe ek problemen mei it útstel oer it ferheegjen fan it tarekkening fan kosten oan de ôffal-en rioelheffing. It útgongspunt hjirby is dat opbringsten fan lokale lesten kostendekkend wêze moatte. Der wurdt no útsteld de kosten fan kwytskelding ta te rekkenjen oan de tariven. Mar dat levert wol in kostenpost op fan in heal miljoen, dy’t fanút it solidariteitsprinsipe opbrocht wurde moat troch burgers dy’t wol har lokale lesten betelje kinne. Dat liedt dus ta ferheging fan de lokale lesten foar de ynwenners fan de DFK- gemeenten. Om’t de kwytskeldingskosten in sosjaal karakter hawwe, is beteljen út de reserves Sos. Domein te ferdigenjen en dat stelle wy dêrom foar yn in moasje mei ABD.

Ferfangingsynvestearing minicontainers húshâldlik ôffalFierder konstatearje wy noch in protte ûnwissens oer de mânske ferfangingsynvestearing foar de minicontainers húshâldlik ôffal, benammen foar Dongeradeel en Kollumerlân, s. 27. Sa’n ynvestearing soe liede kinne ta taryfstiging foar ôffalstoffenheffing yn dizze gemeenten. Dat fine wy net winsklik en dêrom wolle wy it Kolleezje oproppe om ferfanging fan mini- containers oer te litten oan de nije gemeente. Wy tsjinje hjiroer in moasje yn.

Ofskied âlde gemeenten (3.8)Sa fier is it noch net en dêrom wurdt dit bedrach PM ynboekt. Mar we witte dochs wol it tal ynwenners fan de trije gemeenten? Soe it dan net in goed idee wêze om yn sté fan in PM- post in kaderstellend budzjet fan € 2,50 per ynwenner beskikber te stellen foar it ôfskied fan de âlde gemeenten? Hjiroer tsjinje wy ek in moasje yn.

Dongeradeel: werynrjochting Markt en draachflak foar sportklubs DokkumDan it yntegrale útstel om yn Dongeradeel net allinne de Markt mei fontein yn te rjochtsjen, mar ek de sportfoarsjennings fan it Harddraverspark te ferpleatsen nei it Tolhuispark. (s. 21, 26) De plannen foar de Markt hawwe op grûn fan in soarchfâldich ynspraaktrajekt foldwaande draachflak. Mar de sportclustering yn it Tolhuispark hat perfoarst gjin ynstimming fan de sportklubs krigen, sa’t wy allegearre goed witte. Wy fine draachflak by de sportferienings fan sawol Tolhuispark as Harddraverspark in earste betingst by elk útstel oer it plak fan de sportfoarsjennings. Draachflak hat ommers alles te krijgen mei burgerpartisipaasje en “mear romte oan de mienskip”, neffens it koalysjeakkoart. Wy wolle rjocht dwaan oan de winsken fan de sportklubs fan sawol Harddraverspark as Tolhuispark, mei as útgongspunt: foldwaande draachflak by alle gebrûkers foar nije plannen. De ChristenUnie hat hjiroer mei PvdA, Dongeradeel Sociaal en VVD in mienskiplike moasje yntsjinne. De stellingname fan de opposysjepartijen hat der ta bydroegen dat de koalysje no mear rekken hâldt mei draachflak by de sportklubs foar har plannen.

Mear ynsjoch yn de “stille reserves”Om’t wy as ried graach better ynsjoch ha wolle yn de saneamde “stille reserves” fan de DFK- gemeenten, tsjinje wy ek op dit punt in moasje yn.

Te toetsen útstel oer in liening pân Grote Breedstraat/WaagstraatDan leit der ek noch in te toetsen útstel oer in liening Gr. Breedstr./Waagstraat neffens de DOM-criteria (s. 30,31). Wy hawwe hjiroer ús stânpunt al earder yn de Ried fan 29 juny kenber makke en wize op it risiko fan presedintwurking oant it fêststellen fan nij belied mei toetsbere kritearia yn de Begrutting 2018.

Ta beslút winskje wy ús kollega’s, de kolleezjes, alle meiwurkers, de griffiers en de boades fan no noch de DFK-gemeenten, de nedige wysheid, en Gods seine ta op jimme wurk!”

Het initiatiefvoorstel “Nieuwe Democratie”, dat de ChristenUnie naar landelijk voorbeeld tezamen met de PvdA-Dongeradeel heeft ingediend, is in de raadscommissie Omkriten van 16 maart 2017 unaniem door raadscommissie en college met veel instemming ontvangen. Het initiatiefvoorstel is als Hamerpunt geagendeerd voor de raadsvergadering van 30 maart. Enkele citaten (Frysk) uit onze toelichting op het Initiatiefvoorstel:“It mienskiplike útstel fan ChristenUnie en PvdA oer in saneamde nije demokrasy foar de nije gemeente Noardeast-Fryslân hat al in wat langere foarskiednis. Op 23 augustus 2016 hawwe de fraksjefoarsitters fan ChristenUnie en PvdA yn de Twadde Keamer in inisjatyfnota yntsjinne. Dêryn waard de stipe fan de oerheid útsprutsen foar lokale inisjativen op it mêd fan in duorsume en soarchsume mienskip. Dat wie foar de lokale ChristenUnie en PvdA yn Dongeradeel de oanlieding om dit inisjatyfútstel yn te tsjinjen. Burgerpartisipaasje is in kompleks en dynamysk barren, dat him lokaal oeral op ferskate wize uterje kin. Burgers wolle wol wat foar de mienskip dwaan, mar dan graach yn de foarm fan konkrete askjes en lokale projekten. Mar as de oerheid yn byld komt foar finansjele stipe, dan sil der earst wol belied wêze moatte om presedintwurking foar te kommen. Noch in pear kanttekenings:

Burgerpartisipaasje stiet al wat langer op de wurklist fan in tal gemeentes, sawol bûten as yn Fryslân. Hjir giet it om in fisyútstel as tinkrjochting foar de rieden fan no noch de DFK-gemeenten. Dat net alle boargerinisjativen oeral ta in posityf risseltaat liede, lit it inisjatyf yn de gemeente Harns sjen. Troch te min oanmeldings giet it opstellen fan in Burgerbegrutting net troch. Fan de benedigde 60 Harnzers hiene har mar 14 burgers melden. It wie net konkreet genôch, ek in punt fan omtinken foar de nije demokrasy yn de nije fusygemeente. It moat wol gean oer projekten foar eigen doarp, buert of wyk, de eigen mienskip dus. En dat is bgls. it gefal by de DOM-projekten (DOM = Dorps Ontwikkelings Maatschappij), it Nije Doarp (Moarre-Ljussens) en de Dwaande-projekten yn Noardeast-Fryslân. Yn maart is mei stipe fan de gemeente Achtkarspelen it generaasjehûs fan doarpskoöperaasje Gerkeskleaster-Stroobos útein set. It doel fan dit generaasjehûs, dat op in sintraal plak yn in âld skoallegebou yn it doarp komt, is dat it in ferbinings- en moetingsplak wurdt tusken jong en âld. De nije ried fan Noardeast-Fryslân sil yn 2019 oer de foarmjouwing definityf beslute moatte. Uteinlik moat it fan ûnderop út de mienskip sels komme, mar dan moatte burgers, doarpsbelangen, wykrieden, ûndernimmers en oare maatskiplike partijen wol witte wat har mooglikheden binne. En dat betsjut goed belied mei goeie kommunikaasje.”