Poliflw

Deze lange hittegolf zag het KNMI niet aankomen, maar periodes met extreem warme dagen en nachten waarin het nauwelijks afkoelt gaan steeds vaker voorkomen.

Kortom, hittegolven worden 'het nieuwe normaal'. In de gemeente Groningen is GroenLinks bezig met twee belangrijke pijlers: het tegengaan van de oorzaken van klimaatverandering, voor zover wij daar invloed op hebben, én het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering: klimaatadaptatie. 

Als het, zoals nu, een hittegolf is, wordt goed duidelijk waar we ons moeten aanpassen: met die hitte moeten er genoeg mogelijkheden zijn voor verkoeling en schaduw, en met de droogte is het belangrijk dat we goed op ons watergebruik letten en de natuur niet te veel laten verdrogen. Om de lokale gevolgen van klimaatverandering duidelijk te krijgen heeft GroenLinks-wethouder Glimina Chakor afgelopen halfjaar de uitvoeringsagenda Klimaatbestendig Groningen 2020-2024 ontwikkeld en besproken met de gemeenteraad. Daarin wordt duidelijk gemaakt welke plekken in Groningen een onvoldoende scoren in de "klimaatstresstest", bijvoorbeeld omdat het er veel te warm wordt, maar ook omdat de straten blank komen te staan bij een hevige regenbui. Vervolgens worden de opties besproken om deze onvoldoendes aan te pakken: bijvoorbeeld door de straten groener te maken en meer bomen te planten.

Het groen zorgt voor verkoeling in de zomer en helpt water op te slaan bij grote regenbuien, zo sla je twee vliegen in één klap. Naast de uitvoeringsagenda heeft Glimina ook afgelopen jaar het Groninger Water en Rioleringsplan ontwikkeld voor 2020-2024, waarin klimaatadaptatie een kernthema is. Verder helpt het Groenplan "Vitamine G", ook afgelopen jaar ontwikkeld door Glimina, om de openbare ruimte snel te vergroenen, wat ook weer voor meer koelte en schaduw zorgt. Kortom, op beleidsniveau wordt er hard aan de weg getimmerd om Groningen aan te passen aan de hetere zomers en grotere regenbuien die eraan komen.

Naast plannen ontwikkelen zijn er nu ook al een hoop concrete maatregelen die de gemeente Groningen neemt voor klimaatadaptatie: zo is er subsidie om groene daken aan te leggen: Groene daken (met mos of sedum) verkoelen het gebouw eronder en de lucht erboven, en houden vocht vast bij een grote regenbui. Ook is er subsidie om een regenton te plaatsen in je tuin, waardoor je geen leidingwater hoeft te gebruiken om je plantjes water te geven (fijn voor de drinkwaterbedrijven!) en waardoor het riool minder vol wordt als het hard regent. Verder hebben GroenLinks-raadsleden Jasper Been en Ceciel Nieuwenhout met een motie opgeroepen om via de rioolheffing bedrijven te belonen die helpen om het riool minder te belasten, door bijvoorbeeld hun parkeerplaatsen en bedrijfsdaken anders in te richten.

Ook komend jaar staat er een hoop te gebeuren: Groningen gaat dit jaar een klimaatadapatatieweek organiseren waar experts bij elkaar gebracht worden, ervaringen worden uitgewisseld en de bewoners van Groningen betrokken kunnen worden bij de klimaatadaptatie van de gemeente Groningen.

Wat hebben we in het afgelopen halfjaar gedaan om Den Haag groen en klimaatneutraal te maken?

Concept stedelijk energieplan Wind op zee campus op Scheveningen Lokale duurzame warmte-initiatieven krijgen voorrang en financiële steun Milieuzone voor schone, gezonde lucht Verduurzaming dierenopvangorganisaties Trams 3 en 4 volledig op zonne-energie dankzij Zonnepark ’t Oor Onderzoek: parkeerplaats Zwarte Pad terug naar de natuur Geen vervuild zand op ons strand

Een duurzame stad Concept stedelijk energieplan

In juli sprak de Haagse raad over het concept stedelijk energieplan van onze wethouder Liesbeth van Tongeren. In dit plan staat op welke manier Den Haag klimaatneutraal kan worden Om dat te bereiken wordt in onze stad de komend jaren vol ingezet op de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen zoals geothermie, aquathermie en restwarmte. Maar dit moet ook op een manier gebeuren waarbij bewoners zeggenschap hebben en mensen die het financieel minder breed hebben ook kunnen profiteren. Dat kan onder andere dankzij het isoleren van sociale woningen, wat leidt tot lagere energielasten. Ook zijn er allerlei maatregelen en subsidies die bewoners stimuleren om hun huizen of straten te verduurzamen. In de komende maanden kunnen bewoners en organisaties hun inhoudelijke bijdragen leveren aan het plan. Lees hier meer.

Wind op zee campus op Scheveningen

De energietransitie gaat niet mogelijk zijn zonder het harde werk van technisch geschoolde vakmensen. Met het initiatiefvoorstel ‘Maak werk van energie: een wind op zee campus op Scheveningen’ van fractievoorzitter Arjen Kapteijns gaat er in de Scheveningse Haven een opleiding ontwikkeld en gehuisvest worden.  Hier zullen Scheveningers en Hagenaars opgeleid worden voor het bouwen en onderhouden van de velen geplande windparken op de Noordzee. Zo stimuleren we een Haagse duurzame economie, komen er meer banen voor Haagse jongeren en levert Den Haag met haar unieke ligging aan de Noordzee een onmisbare bijdrage aan de energietransitie. Het voorstel is gemaakt in samenwerking met ROC Mondriaan, Haagse Hogeschool, FNV en meerdere bedrijven. In de 2e helft van dit jaar wordt het plan besproken in de gemeenteraad. Lees hier meer.

Lokale warmte-initiatieven krijgen voorrang en financiële steun

Om van het Groningse gas af te kunnen gaan, moet Den Haag gebruik gaan maken van duurzame warmte. Dat zal voor een deel in de vorm van Rotterdamse restwarmte komen, via de zogeheten Leiding door het Midden, maar er zijn ook veel mogelijkheden voor lokale warmte initiatieven in de handen van bewoners. Dankzij een aangenomen motie van Arjen Kapteijns krijgen die lokale initiatieven voorrang en financiële steun en wordt het warmtenet voorbereidt op de lagere temperaturen van de lokale initiatieven. Zo steunen we bewonerskracht en realiseren we een democratische energietransitie. Bekijk hier de motie.

Uitbreiding milieuzone voor schone en gezonde lucht

Den Haag gaat de meest vervuilende  dieselauto’s weren in de  nieuwe milieuzone. De milieuzone is bovendien uitgebreid met de gehele centrumring en tot het Telderstracé. Vooruitlopend hierop worden de meest vervuilende (2-takt)brommers al op 1 november van dit jaar uit de hele stad geweerd. Met deze maatregelen krijgt Den Haag een schonere lucht, resulterend in een hogere levensverwachting voor alle Hagenaars en een meer leefbare stad voor mensen met longaandoeningen zoals astma. Lees hier meer.

Verduurzaming dierenopvangorganisaties

Veel Haagse dierenopvangorganisaties willen hun gebouwen verduurzamen, maar missen daarvoor het geld of de kennis. Dat is een gemiste kans, want goede intenties moeten we belonen. Dankzij een motie van Arjen Kapteijns krijgen zij nu extra inhoudelijke en financiële steun van de gemeente. Lees hier meer.

Trams 3 en 4 volledig op zonne-energie met Zonnepark ’t Oor

Op 15 juli opende onze wethouder Liesbeth van Tongeren het  Eco-zonnepark ’t Oor. Met dit veld op de grens van Mariahoeve en Voorburg bieden 5700 zonnepanelen schone energie aan honderd huishoudens in de buurt én rijden randstadrail trams 3 en 4 voortaan op zonne-energie. Naast zonnepanelen biedt het terrein ook ruimte voor bijen en kippen en is er een  biologische moestuin. Lees hier meer.

Onderzoek: parkeerplaats Zwarte Pad terug naar de natuur

Dankzij vragen van raadslid Mariëlle Vavier gaat de gemeente onderzoeken hoe de parkeerplaats op het zwarte pad teruggegeven kan worden aan de natuur. Dat kan, omdat er bij de Noordboulevard een nieuwe parkeergarage is geopend en de parkeerplaats in het duingebied daarmee niet meer nodig is. Op deze manier beschermen we de kwetsbare natuur beter en krijgen Scheveningers hopelijk minder overlast van files in het toerismeseizoen. Wat ons betreft blijven er nog wel een beperkt  aantal invalideparkeerplaatsen behouden. Lees hier meer.

Geen vervuild zand op ons strand

Dankzij een signaal van een oplettende Scheveningse student kwam in maart aan het licht hoe bouwbedrijven zand van bouwplaatsen op het strand stortten. Zand dat wordt gestort op onze stranden moet zuiver en gefilterd zijn, maar het gestorte zand zat vol met puin,  plastic, hout en beton. Dat leidt niet alleen tot vervuiling van de Noordzee, maar ook tot fysieke risico’s voor strandgangers en hun honden. Als gevolg van de vragen van Arjen Kapteijns over de kwestie houdt de gemeente de situatie nu extra goed in de gaten en krijgen bouwbedrijven zo nodig een boete. Lees hier meer.

 

De gemeenteraad van Den Bosch heeft recent twee belangrijke stukken aangenomen om de opwekking van duurzame energie concreet te maken.

Omdat de onderwerpen nauw met elkaar verweven zijn, werden ze in combinatie behandeld: het raadsvoorstel Visie energielandschap en de Regionale Energiestrategie (RES)

Steven van Slageren: “ GroenLinks vindt dat zoveel mogelijk gebruik gemaakt moet worden van gebieden langs snelwegen en kanalen.

Daar hebben de minste mensen last, want zeker windturbines roepen nogal wat weerstand op.

Het is echter niet te voorkomen, dat er ook ruimte moet zijn voor grootschalige parken.”

Het eerste document gaat over de visie energielandschap. Hierin is voor het buitengebied van de gemeente Den Bosch aangegeven op welke gebieden er geen, slechts aangepast en wel zonne- en windparken mogen komen.

GroenLinks vindt dat zoveel mogelijk gebruik gemaakt moet worden van gebieden langs snelwegen en kanalen. Daar hebben de minste mensen last, want zeker windturbines roepen nogal wat weerstand op. Het is echter niet te voorkomen, dat er ook ruimte moet zijn voor grootschalige parken.

 

Onder andere de Rosmalense en Nulands polder is daarvoor aangewezen. In het voorstel wordt uitgegaan van zo veel mogelijk participatie van omwonenden. Zij kunnen voor minimaal 50% profiteren van de opbrengsten. Voor gemeentegronden is dat zelfs 100%.

GroenLinks was daar altijd al een voorstander van, om zo de overlast iets te verzachten. Bovendien dienden we samen met andere partijen een motie in, dat windturbines minimaal 1000 meter van woonbebouwing moet afstaan. Deze motie is aangenomen.

Evenals een motie om bij een eventuele verbouwing van de A2 zoveel mogelijk zonnepanelen in, naast en op de A2 aan te brengen.

Het plan gaat alleen over de opwekking van zonne- en windenergie buiten de bebouwde gebieden. Een besparingsplan en een visie op hoe om te gaan met warmte, komen nog in de gemeenteraad ter sprake.

Het tweede document betreft de regionale energiestrategie (RES). In het kader van het nationaal klimaatakkoord worden in regio’s plannen gemaakt om uiteindelijk in 2050 klimaatneutraal te zijn. De RES loopt maar tot 2030, maar is een tussenstap naar 2050. Samen met de omliggende gemeenten is daar een plan voor gemaakt.

Den Bosch heeft als grootste gemeente zelf het voortouw genomen. De visie energielandschap is daar een concrete invulling van. GroenLinks pleitte bij de behandeling om ook sterk in te zetten op energiebesparing en de mogelijkheden van andere energiebronnen zoals aardwarmte te onderzoeken.

Een motie van GroenLinks om bij de productie van zonnepanelen en windturbines zoveel mogelijk circulair te werken is met brede steun aangenomen. Dit houdt in, dat vooraf al rekening wordt gehouden met wat er met materialen gebeurt na de afschrijvingstijd. Zo wordt voorkomen dat er een hoop materiaal op de schroothoop terecht komt.

Na de vakantie besluit de gemeenteraad over het raadsvoorstel Duurzame Polder.

Deze zomer heeft de gemeente Noordwijk haar wensen geformuleerd voor de Regionale Energie Strategie (RES)* in Holland Rijnland. Op de manier waarop Noordwijk die wensen met betrekking tot de landschappelijke invulling nu heeft geformuleerd bieden ze volgens GroenLinks te weinig mogelijkheden voor robuuste duurzame energieopwekking. 

 

Klimaatwetenschapper en raadslid Cynthia Maan beklemtoont namens GroenLinks Noordwijk dat landschappelijke overwegingen in de afwegingen natuurlijk moeten worden betrokken. Maar zij pleit voor meer open overleg in dat proces. En spreekt zich dan ook nadrukkelijk uit tegen het vooraf – onnodig – opwerpen van belemmeringen. Zoals zij het kort en bondig formuleert: “Omvang en urgentie van het klimaatprobleem zijn te groot om deze NIMBY-houding van Noordwijk te rechtvaardigen”.

Adequate klimaatmaatregelen urgent

GroenLinks Noordwijk wijst er, net als talloos veel miljoenen, al lang op dat het klimaat verandert. Er zullen snel adequate maatregelen moeten worden genomen om de wereld voor volgende generaties leefbaar en bewoonbaar te houden. De zeespiegel stijgt door het smelten van de ijskappen en de landbouw lijdt onder extreem weer. De voedsel- en watervoorziening in de hele wereld loopt gevaar als we weigeren om de noodzakelijke maatregelen te nemen. En waar voedsel- en watervoorziening een probleem worden liggen hongersnoden, overstromingen en oorlogen op de loer.

Vermijd onnodige belemmeringen

Maan: “Het is dus hoog tijd dat we echt werk gaan maken van de energietransitie. Natuurlijk zal het landschap veranderen omdat we over zullen gaan op schone energie van zonneparken en windturbines. Maar we zullen innovatief en toekomstgericht moeten denken. Wie nu stil blijft staan wordt door de geschiedenis ingehaald.”

Maan refereert hierbij aan voorstellen van het college van B en W en de fracties van PUUR en PvdA om respectievelijk bollenvelden, duin- en kuststroken en weidegronden ‘te ontzien’. “Tja, als je al begint met vooraf zulke piketpaaltjes slaan…. Natuurlijk moeten we oog hebben voor landschappelijke kwaliteit. Maar als we deze terreinen allemaal bij voorbaat uitsluiten blijven er weinig mogelijkheden over. Met de toekomst van volgende generaties op het spel kun je je dat niet permitteren. GroenLinks heeft zich dan ook tegen die ‘beperkingen vooraf’ uitgesproken.”

GroenLinks motie ‘GOM with the wind’ aangenomen

“Gelukkig is onze motie ‘GOM with the wind’ wel aangenomen,” laat Maan weten. Noordwijk is niet alleen onderdeel van de regio Holland Rijnland maar participeert ook in de Greenport Ontwikkelingsmaatschappij Duin- en Bollenstreek (GOM). De GOM is verantwoordelijk voor actieve gebieds(her)ontwikkeling in Duin- en Bollenstreek en kan dus een belangrijke stem hebben bij eventuele toewijzing van locaties voor duurzame energieopwekking.

Om te voorkomen dat de keuzevrijheid voor dergelijke locaties zou worden ingeperkt heeft Louis Koppel namens GroenLinks de motie ingediend. Hierin wordt de gemeente opgeroepen om te onderzoeken of de doelstellingen van de GOM te combineren zijn met de duurzame energie-ambities. Maan: “We zijn blij dat de motie is aangenomen. Want potentiële kansen voor duurzame energieopwekking kunnen op die manier niet eenvoudigweg door andere afspraken extra worden bemoeilijkt of doorkruist.”

GroenLinks aanvullingen op wensenlijst

Dankzij GroenLinks is de gemeentelijke ‘wensen- en bedenkingen’-lijst voor de RES daarnaast met een aantal belangrijke onderdelen uitgebreid. In het amendement biomassa wordt Holland Rijnland opgeroepen om biomassa uit te sluiten als energiebron. Ook wordt Holland Rijnland opgeroepen concrete doelen voor de verduurzaming van mobiliteit vast te stellen.

Het amendement opwekopgave vs. besparingsopgave vraagt om een eventuele verhoogde vraag naar elektriciteit door de warmtetransitie te compenseren met een extra duurzame besparings- dan wel opwekopgave.

Met het amendement lokale en regionale warmtebronnen tenslotte roepen we op om op korte termijn (0-5 jaar) volop in te zetten op lokale en regionale warmtebronnen, zoals bijvoorbeeld geothermie in Noordwijk en Katwijk. En om niet eenzijdig in te zetten, en te lang te wachten, op verwarmingsmogelijkheden uit Rotterdamse restwarmte.

* Wat is de (concept-) RES?

Op 28 juni 2019 ondertekende het kabinet het Klimaatakkoord: de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015). Het doel van het akkoord is dat we onze CO2-uitstoot sterk verminderen: in 2030 met 49% ten opzichte van 1990, in 2050 met 95%.

Eén van de afspraken is dat 30 energieregio’s (waaronder Holland Rijnland) in Nederland onderzoeken waar en hoe het beste duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden, en welke warmtebronnen we moeten gebruiken zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen.

Waar is ruimte en hoeveel? Zijn de plekken maatschappelijk gezien acceptabel en financieel haalbaar? In de Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio de eigen keuzes. De concept RES is een eerste stap naar de definitieve versie, de RES 1.0, die op 1 juli 2021 klaar moet zijn.

Wereldwijd is afgesproken om samen de opwarming van de aarde tegen te gaan. Ieder land, iedere provincie en iedere regio draagt zijn steentje bij. Ook wij.

In de Regionale Energie Strategie (RES) staat beschreven hoeveel zon- en windenergie elke regio in Nederland in de periode tot 2030 wil realiseren en welke mogelijkheden er zijn voor zon- en windenergie na 2030.

De eerste conceptversie van onze RES is af en op www.brummen.nl/res te lezen. Graag horen wij uw mening hierover. Dit kan zowel digitaal als door met ons in gesprek te gaan.

Uw inbreng helpt richting een schonere toekomst, voor ons én voor onze kinderen.

Wethouder Faber deze maand over: RES, deel 2

RES Fryslân: de Friese gemeenten maken samen met de provincie en Wetterskip Fryslân keuzes voor de opwekking van duurzame elektriciteit. Dit is een vervolg op het Klimaatakkoord dat door Den Haag is vastgesteld.  

Hoe de gemeente SWF de discussie over de RES aanpakt, is ook voor andere gemeentes interessant. Wat maakt onze aanpak zo bijzonder?

Erik Faber: ‘Wij zijn begonnen met een burgerforum in onze gemeente. We hebben onze inwoners gevraagd, van tevoren, waarmee de gemeente rekening moet houden bij de aanpak van de Regionale Energie Strategie (RES). Welke voorwaarden/belemmeringen zij zien. Meestal worden eerst de plannen ontwikkeld en dan mogen de inwoners er achteraf iets van vinden. Nu hebben we het anders gedaan.

 

Een groep van 45 inwoners heeft uiteindelijk gezamenlijk 6 scenario’s uitgewerkt:

 1) ‘De gemeente neemt de leiding en ontzorgt’: De gemeente houdt de leiding en sluit aan bij wat jij als inwoner belangrijk vindt.

 2) ‘Inwoners doen het zelf’: Inwoners wekken zelf energie op en houden zelf de touwtjes in handen.

 3) ‘De markt bepaalt’: De gemeente wacht af waar de markt mee komt. Marktpartijen zijn verplicht om inwoners te betrekken bij hun plannen.

4) ‘Op een klein aantal plekken komt grootschalige energieopwekking’: Hiermee voorkomt de gemeente dat er op heel veel plaatsen wind- of zonneparken komen.

5) ‘Inzetten op opslag’: Súdwest-Fryslân wordt de batterij van Nederland en zorgt voor de stabiliteit van het Nederlandse energiesysteem.

6) ‘Energieleverancier van Nederland worden’: Súdwest-Fryslân helpt de rest van Nederland om de energieopwekking te verduurzamen.

 

Dit was de basis voor een vragenlijst die door 1376 mensen is ingevuld. Die mochten punten toekennen aan wat zij belangrijk vonden. De resultaten van de raadpleging laten zes hoofdconclusies over de toekomst van het energiebeleid zien.

1. Deelnemers zien een grote rol voor de gemeente en de inwoners zelf.

2. Deelnemers zijn terughoudend over een te grote rol voor de markt.

3. De overgrote meerderheid van de deelnemers wil niet dat Súdwest-Fryslân energieleverancier van Nederland wordt, jongeren zijn relatief positief over deze optie.

4. Het landschap is een belangrijke waarde en de aantasting daarvan een reden tot zorg.

5. Kosteneffectiviteit is een belangrijk onderwerp voor deelnemers.

6. Deelnemers hebben zorgen over de eerlijkheid van de verdeling van lusten en lasten.

Inmiddels is fase 4 van dit project aangebroken. Een burgerforum, bestaande uit 12 inwoners, heeft op basis van de uitkomsten van de enquête een advies aan de gemeente geformuleerd. Het college zal dit advies gebruiken om een voorstel aan de raad te presenteren over hoe de energietransitie in onze gemeente vorm krijgt. Dit voorstel zal naar alle waarschijnlijkheid in september in de raad aan de orde komen.

Erik Faber: ‘Dit is een belangrijk moment voor de lokale democratie in Súdwest-Fryslân, maar hierbij moet het niet blijven. Wij hebben wel wat geleerd van het recente verleden. Herhaling van de maatschappelijke onrust rondom de realisatie van Windpark Fryslân en Hiddum Houw willen we voorkomen. Met de wensen van de inwoners is toen nauwelijks rekening gehouden. Deze keer wilden we het echt anders doen. Het is nu onze bedoeling dat onze inwoners straks betrokken blijven bij en ook meehelpen de plannen te realiseren.’

Woensdagavond 24 juni ontving wethouder Erik Faber, wethouder Klimaat, tijdens een informerende raadsbijeenkomst het rapport ‘De energietransitie als ‘samenbeschikking’ van gemeente en Mienskip’. Namens het Burgerforum overhandigde Auke van Keulen uit Workum het rapport, waarin het Burgerforum de gemeente adviseert over wat inwoners belangrijk vinden als het gaat om het maken van energiebeleid.

GroenLinks wil niet alleen woningen toevoegen aan onze stad, maar ook een groene en duurzame impuls geven aan de wijken. De gemeenteraad heeft afgelopen maandag besloten dat dat gaat gebeuren rondom de Markt. Niet alleen worden er duurzame woningen en een parkeergarage gebouwd, de Markt krijgt ook een groene upgrade, inclusief een Tiny Forest.

Al een flinke tijd wordt er gesproken over hoe de verbinding tussen het Stadshart en de Dorpsstraat verbeterd kan worden. Nadat er afgelopen jaar een plan, samen met inwoners, is gemaakt om te komen tot een ‘Centraal Park’ is GroenLinks blij dat dit nu ook gerealiseerd wordt. De komst van woningbouw op de oude locatie van het stadhuis en de auto’s die onder de grond geparkeerd kunnen worden, helpen om het gebied een groene kwaliteitsimpuls te geven waar de stad trots op mag zijn.

Bij de planvorming van het gebied heeft GroenLinks er altijd op aangedrongen dat de bouw van woningen gekoppeld zou worden aan vergroening van het gebied. In het huidige voorstel van het college was alleen het ‘Centraal Park’ deel boven de Markt verwerkt. De fractie heeft gevraagd om ook snel het gebied rondom de Dobbe te ontwikkelen. De wethouder heeft toegezegd in het najaar met een voorstel te komen om ook de groene kwaliteitsimpuls voor dit gebied te realiseren.

Ook had de fractie twijfels over risico’s van de businesscase. Bijvoorbeeld omdat de gemeente zelf de parkeergarage gaat exploiteren. De wethouder heeft toegezegd in de aanbesteding ook de optie van exploitatie via de projectontwikkelaar uit te vragen en daarmee terug te komen naar de gemeenteraad. Om daarnaast risico’s goed in beeld te houden heeft de fractie een amendement van D66 mee ingediend om het plan als groot project aan te wijzen en zo te zorgen dat de raad goed geïnformeerd wordt en tijdig kan bijsturen.

Op donderdagavond 9 juli en maandagavond 13 juli was de bespreking van de koersnota 2021. Hierbij gaven alle fracties aan welke keuzes zij willen maken voor Nieuwegein. Fractievoorzitter Alma Feenstra zette gloedvol de ambities van GroenLinks op een rij.

Alma begon met haar medeleven uitspreken aan alle getroffenen door corona: “wij willen ons medeleven uitspreken aan iedereen die door de coronacrisis is getroffen: mensen die ziek zijn geworden, nabestaanden, ondernemers, ZZP’ers en al hen die financieel of geestelijk in de problemen zijn gekomen. Daarbij vragen wij ook voor de toekomst blijvende aandacht voor de economische en sociaal maatschappelijke effecten van de coronacrisis”.

Vervolgens zette zij de speerpunten van GroenLinks voor de begroting van 2021 helder uiteen in drie speerpunten, te weten: Nieuwegein als inclusieve stad, Nieuwegein als gezonde stad en Nieuwegein als duurzame stad.

Allereerst, Nieuwegein als inclusieve stad. Participatie in onze samenleving moeten we blijven bevorderen door betaald of onbetaald werk, door het mogelijk maken van ontmoetingen en door in te zetten op veerkracht van bewoners. Ook het bestrijden van alle vormen van discriminatie, bijvoorbeeld van LHBTI-ers en gekleurde mensen.

Daarbij realiseren we ons dat inclusie meer is dan alleen praktische invalshoeken of symbolen als een regenboogvlag. Inclusie gaat ook om het gevoel van erbij horen en ertoe doen. Een voorbeeld hierbij is de zwarte pieten discussie. We snappen dat mensen die vanuit hun eigen oude jeugdervaring voor zwarte piet zijn, hierbij niet de intentie hebben gekleurde mensen te discrimineren. Tegelijkertijd moeten we er oog voor hebben dat zwarte mensen het als discriminerend kunnen ervaren en zich daardoor buitengesloten voelen. Dan vinden wij het belangrijk om daarnaar te luisteren en te blijven bij de essentie van de traditie, namelijk een vrolijk kinderfeest. Als we met een kleine aanpassing, zoals het instellen van vrolijk, gek gekleurde pieten, hier een kinderfeest voor iedereen van kunnen maken, zijn wij voor.

De gevoelens van mensen of ze zich wel of geen volwaardig deel voelen van onze samenleving, moeten we namelijk serieus nemen. Of het nu gaat om de seksuele voorkeur van mensen of hun huidskleur of culturele achtergrond, om gender of een handicap. Dat betekent dat we ook serieus aandacht moeten besteden aan zaken als institutioneel racisme of vergelijkbare processen waardoor mensen zich buitengesloten kunnen voelen. In dat kader verdient ook het VN verdrag voor de rechten van mensen met een handicap extra aandacht. Dit verdrag geeft heldere handvatten om een goede inclusieagenda uit te werken.

En dan armoede en schuldenproblematiek; dat schaadt niet alleen het welzijn van mensen zelf, maar het belemmert ook het op gelijke voet met anderen meedoen in de samenleving en het versterkt het gevoel van marginalisering. Vanuit dit oogpunt is het belangrijk dat armoedebestrijding en schuldhulpverlening een hoge prioriteit krijgen. Zeker ook schuldenproblematiek bij jongeren om te voorkomen dat ze in een armoedeval raken waar ze hun leven lang last van houden.

Ten tweede, Nieuwegein als gezonde stad. Een gezonde leefomgeving is een belangrijke pijler voor een gezonde stad. Dat begint bij goede en betaalbare huisvesting. De versnippering van woningbouwprojecten, mag niet ten koste gaan van het aanbod aan sociale huurwoningen. Specifieke aandacht is ook nodig voor woningaanbod voor mensen die door willen stromen, waaronder vanuit beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Tevens hebben we vragen over huren in het middensegment. We zijn blij met de toezegging dat in de aangescherpte woonvisie aandacht is voor deze categorie, echter willen we ook dat de gemeente blijft waarborgen dat deze middenhuur niet oploopt naar dure huur.

Daarnaast moet in de leefomgeving aandacht zijn voor basale hygiëne door onder andere het bestrijden van zwerfafval en bijplaatsingen, en de beheersing van plaagdieren. De leefomgeving moet bijdragen aan de zingeving van de inwoners, bijvoorbeeld door een goed aanbod aan voorzieningen op het gebied van cultuur, sport en recreatie. DEKOM, Verbindion en De Tweede verdieping zijn belangrijke partners die onze steun zeker nodig hebben en verdienen. Daarnaast moet de leefomgeving ook groen zijn en uitnodigend om te bewegen, te sporten en elkaar in de buitenruimte te ontmoeten.

Tenslotte onze derde pijler: Nieuwegein als Duurzame stad. Als gevolg van de steeds sneller gaande klimaatverandering, is het vergroenen van energiegebruik en het klimaatadaptief maken van onze stad noodzakelijk. Ook een coronacrisis kan ons daar niet van weerhouden. Dat betekent, ook voor de langere termijn dat we sowieso fors in moeten zetten op zaken als vermindering van het energiegebruik, opwekking van herwinbare en schone energie, goed waterbeheer, en behoud en verbetering van de kwaliteit van groen in en rond de stad. Ook zien wij de noodzaak van een actieplan droogte.

Bij een duurzame stad hoort eveneens een gezonde mobiliteit. Wij pleiten ervoor om het primaat bij de wandelaar, fietser en het overstekende kind te leggen. Nieuwegein zo inrichten dat iedereen zich hier gezond en veilig in kan bewegen. Het bevorderen van openbaar vervoer en vermindering van autogebruik en bij autobezit in te zetten op overschakeling naar elektrisch rijden. Ook veilige en goede fietsverbindingen en wandelpaden horen hierbij. We hebben een aantal partijen gehoord over de parkeerexploitatie en de roep om te experimenteren. Wellicht kunnen we dat combineren en nadenken over een andere invulling van de parkeergarage. Tot een verticale moestuin, een coronaproof ontmoetingsplek voor improviserend dans talent: als we het de stad vragen zijn de mogelijkheden vast eindeloos!

Kortom, wij bij GroenLinks geloven in de kracht van Nieuwegein, de stad die bijna haar 50-jarige verjaardag viert. Als stad staan we gezamenlijk voor grote opgaven. Alleen met de juiste focus en samen met de stad kunnen we die opgave aan. Wij werken daar ook graag verder aan mee en zullen instemmen met deze koersnota 2021.

 

De GroenLinks fracties in de regio Arnhem-Nijmegen zijn blij met het conceptbod voor de Regionale Energiestrategie: met de nagestreefde 1,68 TWh is de regio op koers om de ambitie van 55% CO2-besparing in 2030 te bereiken. Ook zet het conceptbod in op het behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Wel ziet GroenLinks een aantal verbeter- en aandachtspunten, met name voor de verhouding tussen wind en zon en het lokaal eigenaarschap van energie-initiatieven.

 

Verhouding wind/zon en verhouding zonnedaken/zonnevelden

De verhouding in opbrengst van wind en zon is 88%-12%. Ook wordt qua zonne-energie fors ingezet op opbrengst van zonnevelden (68%) en blijft het percentage opbrengst van zonnedaken achter (28%). Daarnaast voorziet de netbeheerder een capaciteitsprobleem op het elektriciteitsnet: in het conceptbod wordt duidelijk dat het vermogensaandeel wind 3% en het aandeel zon 97%, terwijl de ideale vermogensverhouding wind/zon neerkomt op 50%/50%. De bijbehorende maatschappelijke kosten zijn daardoor veel hoger, voornamelijk infrastructureel, omdat er veel meer bekabeling naar zonnevelden nodig is vanwege de hoge piekbelasting en omdat de meeste stroom gevraagd wordt in de winter, terwijl dan de minste stroom wordt opgewekt.

GroenLinks ziet graag een meer evenwichtiger verhouding tussen wind en zon en roept de betrokken gemeentes op om te onderzoeken onder welke voorwaarden meer zoekgebieden voor windmolens wél mogelijk zouden zijn, bijvoorbeeld door samen te werken met coöperaties, door een zorgvuldig proces waar deze molens het beste kunnen komen te staan, door een goede inpassing in de omgeving en door te onderzoeken hoe er goede afspraken met omwonenden over overlast kunnen worden gemaakt. Ook ziet GroenLinks graag dat gemeentes veel meer inzetten op het stimuleren van zonne-energie op daken.

 

Lokaal eigenaarschap, coöperaties en lokale economie

In het concept-bod wordt aangegeven dat ‘een aantal gemeenten al spelregels in haar beleid heeft opgenomen, zoals het streven naar 50% lokaal eigendom’. Energie-coöperaties blijken zowel op het platteland als in de stad een vliegwiel te zijn in het succesvol opzetten van energieprojecten. Daarnaast bieden lokale energie-initiatieven kansen voor de lokale economie.

Graag ziet GroenLinks dat elke gemeente het streven naar 50% lokaal eigendom opneemt in haar beleid. Ook pleiten wij ervoor om het regionale samenwerkingsverband van energie-coöperaties, die actief coöperaties in de regio Arnhem-Nijmegen met elkaar verbindt, als partner te betrekken bij het zoeken naar locaties en mogelijke projecten. Daarnaast pleit GroenLinks ervoor om de opbrengsten en kansen van energie-initiatieven (lokaal eigendom, lokale werkgelegenheid) meer te benadrukken bij de beoordeling van de kansrijkheid ervan.

 

Klimaatrechtvaardigheid

In het klimaatakkoord is woonlastenneutraliteit opgenomen. Dit is onder andere van toepassing voor concrete energieplannen voor warmtenetten, die uit de RES voortkomen. Aangezien veel inwoners van onze regio het vermoeden hebben dat de maandlasten flink zullen stijgen door de energietransitie is het belangrijk dat overal waar het kan deze afspraak benadrukt wordt.

GroenLinks pleit ervoor de term woonlastenneutraliteit als uitgangspunt op te nemen in het concept-bod.

 

Toekomstige generaties

Het afgelopen jaar hebben jongeren zich op zowel mondiaal als regionaal niveau uitgesproken over het aanpakken van klimaatverandering. Deze RES is een concrete stap vooruit en het is goed om te zien dat jongeren van AGREEn mee aan tafel hebben gezeten. Het gaat tenslotte om hun toekomst. Het is belangrijk jongeren te laten merken dat we hier op regionaal niveau mee bezig zijn.

GroenLinks wil graag dat jongeren nog meer betrokken worden bij het resultaat, bijvoorbeeld door de RES te verpakken in lesmateriaal voor het primair-, voortgezet- en vervolgonderwijs, door onderwijsinstellingen- en/of vakgroepen actief te benaderen en door jongeren een stem te geven in de keuze van zon- en windlocaties.

 

Commitment van alle regio-gemeenten

De bijdrage van enkele gemeenten aan het concept-bod is relatief laag ten opzichte van hun oppervlakte. Laten we met zijn allen de lasten en lusten van de energietransitie zoveel mogelijk eerlijk verdelen.

GroenLinks raadsleden vanuit de gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen doen een oproep aan hun colleges en raden om de lasten (en de lusten) van zon én wind zo veel mogelijk eerlijk te verdelen.

 

Landelijke regelgeving

Er wordt flink ingezet op zonne-energie, waarbij ook bedrijfsdaken een belangrijke rol vervullen. De overheid heeft momenteel echter slechts beperkte middelen om bedrijven daartoe te stimuleren.

GroenLinks ziet graag een gezamenlijke oproep van de RES-gemeenten uit de regio Arnhem-Nijmegen aan de landelijke overheid voor stimulering dan wel wetgeving om eigenaren te stimuleren zonnepanelen op hun daken te leggen.

 

Statement namens de fracties van GroenLinks in de gemeentes van de RES Arnhem Nijmegen