Poliflw

(Tekst uitgesproken door Maarten Everling bij de themavergadering 11-9-2020 over de RES)

Het klimaatbeleid, de energietransitie, zal rechtvaardig zijn, of zal er niet zijn.

Voorzitter, dat bedoel ik niet in de zin van: de dood, of de gladiolen. Alles of niets. Ik bedoel hem anders: rechtvaardigheid als vóórwaarde voor een succesvol klimaatbeleid en een succesvolle energietransitie. Ik kom hier straks uitgebreid op terug.

Voorzitter. Ik kan helemaal in gaan op de 4 verschillende RES’en in Brabant. Of eigenlijk in bijzonder: op de bestuurlijke reactie van GS op die van de MRE. Dat zou reuze interessant zijn, daar zouden we echt genoeg over kunnen melden. Maar eigenlijk vind ik het niet kies om 1 Brabantse RES hier volledig te bespreken, te bekritiseren en vervolgens GS huiswerk mee te geven voor de definitieve bestuurlijke reactie. Dat riekt naar willekeur en daar passen we voor. Bovendien vind ik dit vooral ook een zaak van onze volksvertegenwoordigers in de betreffende regio’s. Hiermee wil ik niks afdoen aan het feit dat er door de vier regio’s keihard is gewerkt aan de concept-RES’en en ik wil de vier vertegenwoordigers van de regio’s ook danken voor hun heldere presentaties.

Maar wat voor nu interessanter voor ons is, vind ik toch de rol die het nieuwe college voor zichzelf ziet. En hoe wij: PS, onze provinciale rol zien. Blijven we op een afstandje kijken? Geven we een paar tipjes? Of gaan we all-in?

Voorzitter, wij maken ons zorgen om grofweg twee aspecten van de huidige gang van zaken:

De betrokkenheid van bewoners Verdeling lusten-lasten

Betrokkenheid van omwonenden

Het is ontzettend belangrijk dan omwonenden van wind- of zonne-energie projecten goed betrokken worden. Kunnen ‘participeren’. Niet de klassieke overval tactiek die je doorgaans hoort: projectontwikkelaar dropt een plan en alles lijkt al in kannen en kruiken. Dit is dé manier om mensen op tegen je in het geweer te jagen. Of het nu over een windmolen of een kerncentrale gaat. Inspreker Jeroen Verhoeven had het er ook al over: wij willen méédoen. En terecht, het gaat wel om hún omgeving, mogelijk ook hún gezondheid. Maar wat houdt dat dan in? Meedenken? Meedoen? Meebeslissen? Wat ons betreft alle drie! Maar hoe staat GS hierin?  Ik hoorde Gedeputeerde de Bie net zeggen: we willen dicht op de burger zitten. Is daar nu sprake van dan?

Omwonenden hebben vaak goede en realistische ideeën. Hierbij was bijvoorbeeld bij de opschaling in het Karolinapolder óók sprake van. Ze hadden een alternatief dat aan álle voorwaarden voldeed… behalve dan dat het bedrijf dat er achter zat, vond dat ze daar te weinig aan konden verdienen. En daarmee kom ik op de verdeling lusten en lasten.

Verdeling lusten en lasten

Ilse van den Meijdenberg van Energie Gezond Waalwijk had het ook al over sociale wind: het zou volgens haar het draagvlak vergroten. Voorzitter, naast betrokkenheid is het gevoel van een eerlijke verdeling van lusten en lasten ongelooflijk belangrijk. Het voelt voor iemand die onder een windmolen woont natuurlijk buitengewoon oneerlijk dat de energiecowboys subsidies opslurpen, winsten in hun zakken stoppen, terwijl de bewoners alle lasten dragen, inclusief het financieren van de subsidies via de Opslag Duurzame Energie in hun energierekeningen. Wat ons betreft: stop de energiecowboys, neem zélf de regie. 

De rechtvaardigheid zit hem in de combinatie van deze twee aspecten. Waar wij ons zorgen over maken is dit: wij zien die rechtvaardigheid niet. Het schort aan inzet daarop bij beide aspecten. Omwonenden worden niet of nauwelijks betrokken en van een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten is ook geen sprake. Wat is de reactie van GS hierop? En is GS van plan om deze twee randvoorwaarden voorop te stellen en daar vol mee aan de slag te gaan? Wat ik nu zie is puur de procesrol. Daar gaan we het niet mee redden en gaat de energietransitie roemloos ten onder.  Of is dat misschien uiteindelijk toch het doel van deze gedeputeerde?

Het lukt Pallas - de partij die op het terrein van de reactor in Petten een nieuwe productiefaciliteiten voor medische isotopen wil bouwen - niet om de lening van € 40 miljoen van de provincie terug te betalen. De beoogde private investeerders willen nog geen “JA” zeggen tegen samenwerking.

De investeerders willen meer zekerheid over de invloed die de overheid nog blijft houden op het productieproces en de exploitatie. Zo moet helder worden afgesproken wie het straks voor het zeggen heeft. Ook is er nog veel onduidelijkheid over de vergunning, die in het kader van de Kernenergiewet nog verleend moet worden. 

Gedeputeerde Staten heeft Pallas tot 1 januari 2022 uitstel gegeven. De lening kan namelijk pas worden terugbetaald als de investeerders echt partner in het project zijn. De SP benoemde tijdens de commissievergadering van afgelopen maandag dat dit dus nog allerminst zeker is. Statenlid Wim Hoogervorst: “De provincie, en dus onze belastingbetalers, loopt een groot risico. De gedeputeerde heeft er ‘veel vertrouwen in dat het goed komt’, maar de bezwaren die wij altijd hebben aangevoerd blijven bestaan.”

Hoogervorst benoemde ook nog een ander mogelijk probleem. “Inmiddels zijn de oude laboratoria van de Reactorcentrale Nederland (RCN) gesloopt. Het zou zomaar kunnen dat de grond onder deze gebouwen ernstig vervuild is. Dan hebben we een groot probleem”. Gedeputeerde Zaal kon niet zeggen of er vervuiling is. Ze zegde voorzichtig een onderzoek toe. “Alle reden om alert te blijven”, aldus SP-er Hoogervorst.

Het plan om drie windmolens van 210 meter hoog te plaatsen op Heesch-west ligt in de prullenbak. Het gaat niet door. Onlangs werd het bekend gemaakt. Dit tot grote opluchting van de omwonenden van het bedrijventerrein Heesch-west. Op dergelijke “grote jongens” zit je niet te wachten. De SP Bernheze zette gelijk in 2002 al vraagtekens bij een bedrijventerrein op deze plek. In de ogen van de SP: Onnodig, Overbodig, Onrendabel en Ongewenst. Maar een politieke meerderheid besliste anders. Heesch-west moest er komen.

Windmolen-vrij!

Het bedrijventerrein Heesch-west (voormalig Waalboss) krijgt geen windmolens. De windmolens zouden te veel ruimte in beslag nemen op het totale terrein. Daardoor lopen de verliezen mogelijk nog hoger op. Voor de duidelijkheid. Het verlies staat nu al om € 44.300.000,--. En dat voordat er maar een schop de grond in is gegaan. Twaalf procent van de verliezen zijn voor rekening van Bernheze. Oss en Den Bosch betalen de rest. De SP Bernheze feliciteert de omwonenden met het verdwijnen van de windmolens uit de plannen. Het zijn toch typisch van die dingen die je niet in je achtertuin wilt hebben. Met deze hoogte horen ze toch meer op zee thuis. Want ja. Sinds de VVD besloot, bij monde van minister Wiebes, dat we van het gas af moeten, is er wel een opgave komen liggen. Waar halen we straks de energie vandaan om ons huis te verwarmen en om eten te koken en te douchen? Het zal nog een hele discussie worden.

Cor van Erp

SP Bernheze

Ruimtelijke Zaken en Milieu

SP Rotterdam fractievoorzitter Aart van Zevenbergen sprak gisteren in de gemeenteraad over het rücksichtslos besteden van belastinggeld voor investeringen. Van Zevenbergen: ‘De Rotterdammer is de klos en het gaat om heel veel geld van die Rotterdammer’

Gisteren tijdens de algemene beschouwingen van de Rotterdamse gemeenteraad werd het herstelplan ‘Rotterdam uit de crisis’ besproken. De Rotterdamse SP fractie had samen met de voltallige oppositie kritiek op de plannen van de coalitie.

De oppositie in de gemeenteraad: ''Op een politiek slinkse manier probeert de coalitie financiële middelen uit het Investeringsfonds Rotterdam (IFR) en de Eneco-gelden te ontsluiten om haar kortetermijndoelstellingen waar te maken. Van gedegen besluitvorming, over een bedrag wat oploopt tot bijna 2 miljard euro, is nauwelijks sprake''

Kijk de bijdrage van Aart van Zevenbergen tijdens de besluitvorming over het investeringsfonds:

SP Rotterdam fractievoorzitter Aart van Zevenbergen sprak gisteren in de gemeenteraad over het rücksichtslos besteden van belastinggeld voor investeringen. Van Zevenbergen: ‘De Rotterdammer is de klos en het gaat om heel veel geld van die Rotterdammer’

Gisteren tijdens de algemene beschouwingen van de Rotterdamse gemeenteraad werd het herstelplan ‘Rotterdam uit de crisis’ besproken. De Rotterdamse SP fractie had samen met de voltallige oppositie kritiek op de plannen van de coalitie.

De oppositie in de gemeenteraad: ''Op een politiek slinkse manier probeert de coalitie financiële middelen uit het Investeringsfonds Rotterdam (IFR) en de Eneco-gelden te ontsluiten om haar kortetermijndoelstellingen waar te maken. Van gedegen besluitvorming, over een bedrag wat oploopt tot bijna 2 miljard euro, is nauwelijks sprake''

Kijk de bijdrage van Aart van Zevenbergen tijdens de besluitvorming over het investeringsfonds:

Rijk, provincies en gemeenten gaan de komende jaren € 30 miljoen investeren in het plaatsen van laadpalen. In 2030 wil de overheid dat er geen auto’s meer op onze wegen rijden ‘met uitstoot’ – er zullen in dat jaar 1,9 miljoen elektrische auto’s moeten rijden. Dat vraagt om zo’n 1,7 miljoen laadpalen.

Een flink deel daarvan zal natuurlijk in Noord-Holland moeten staan. “Onze provincie neemt op dit moment bijna 1/7 deel van het totaal aantal wegvoertuigen voor haar rekening”, rekent SP-statenlid Wim Hoogervorst ons voor. “Doorrekenend zullen er in 2030 dan zo’n 250.000 laadpalen moeten staan, om aan de behoefte aan elektriciteit voor personenauto’s te kunnen voldoen”.

Van de € 30 miljoen zal de helft moeten komen van provincies en gemeenten. Van deze lagere overheden zal een investering worden gevraagd. “Natuurlijk moeten we investeren in duurzaam en uitstootvrij autorijden. Maar het is de vraag of deze investering goed uitgewerkt is en wordt”, aldus Hoogervorst. Het statenlid vraagt zich af of er hier sprake is van een subsidie. “De laadpalen zullen worden aangelegd door marktpartijen. De opbrengsten zullen gaan naar de elektriciteitsbedrijven. Zo werkt ‘de markt’. Zou het niet slimmer zijn om het geld in een fonds te stoppen? Als eenmaal de elektriciteit wordt afgenomen kan het geld weer terugvloeien naar de overheid, om er daarna nieuwe initiatieven mee te helpen financieren.”

De SP waarschuwt voor een nieuw verdienmodel. “Het zou verstandig zijn om deze nieuwe brandstoflijn zoveel mogelijk in eigen hand te houden. Laat de uiteindelijke opbrengst weer ten goede komen van de overheidskas en niet wegstromen naar de stroomleveranciers. Dat moet je nu goed regelen om er straks van te kunnen profiteren”, zegt Hoogervorst. Hij diende afgelopen week schriftelijke vragen in over dit onderwerp.¹

Ook vraagt de SP zich af op welke plekken deze honderdduizenden laadpalen dan wel moeten en kunnen komen. “Wie bepaalt de juiste plek? Hoe worden gebruikers betrokken bij de plaatsing? En is er wel voldoende capaciteit om de 550 (!) laadpalen per dag (in heel Nederland) te plaatsen?”.

Kortom: de palen staan er straks niet zomaar. “We zijn benieuwd naar verdere ontwikkelingen”.

¹ De schriftelijke vragen van de SP - 'Dertig miljoen voor nieuwe laadpalen' - treft u hieronder in PDF.

Paul Kasbergen van de vereniging ‘Behoud Lithse Polder’  protesteerde voor aanvang van de raadsvergadering in Oss tegen de grootschalige plannen voor windmolens in de polders van Rosmalen, Lith en Oss. Waarom deze actie Paul? 

‘De windmolens vormen een aanslag op de natuur en het landschap.’

Bij de buren dan maar de windmolens?

‘ Dat is ook geen oplossing.’

Wat dan wel?

'Er kan ontzettend veel worden bespaard op energie. Ik zie de mogelijkheden bij de zandgieterij MGG waar ik werk. De grootverbruikers, de industrie moeten aan de bak.  En wat je bespaart hoef je niet op te wekken.'

Maar is dat voldoende om volledig over te schakelen naar duurzame energie?

‘We houden van ons mooie land niks over als we dat vol zetten met windmolens. Zet de windmolens daar waar het het hardste waait en we er het minste last van hebben: de zee.’

Dat kan Oss niet regelen toch?

‘Zeker het Rijk moet daar het voortouw in nemen. De regie moet in Den Haag liggen, niet bij die 350 gemeenten in Nederland.'

Inmiddels is duidelijk geworden dat de colleges van Burgemeester en Wethouders in Oss en Den Bosch en de provincie Den Bosch tientallen windmolens willen. Het wordt oorlog om de polder.

Actiegroep Lijnrecht tegen Zon- en windpark heeft deze week, met klem erop aangedrongen dat de gemeente Meierijstad veel breder naar de aanleg van deze zonnepanelen in het huidige plan gaat kijken. In hun persbericht geven ze aan dat de gemeente het advies van de provincie voor tijdelijk uitstel, met twee handen zou moeten aangrijpen.

De politiek van provincie Brabant meldt op 17 juni dat ze een stop wil op de aanleg van zonnepanelen op goede vruchtbare landbouwgrond. De provincies Brabant, Friesland, Overijssel en Drenthe willen dit i.v.m. nieuwe onderzoeken en inzichten tijdelijk parkeren en heroverwegen. De actiegroep haalt een uitspraak van wethouder van Meierijstad Jan Goijaarts aan in het Brabants Dagblad, dat Meierijstad op de al ingeslagen weg door te willen gaan, omdat de gemeente Meierijstad hier al klaar voor denkt te zijn.

De SP fractie Meierijstad kan zich wel vinden in het verzoek van de Actiegroep.  De SP fractie heeft destijds tegen het raadsvoorstel Het rapport ‘De toekomst van zon en wind in Meierijstad’  gestemd. De SP had meedere redenen voor hun tegenstem.De socialisten zien zoekgebieden voor zon- en windparken in of nabij (kwetsbare) natuurgebieden niet zittten. Daarnaast dienen er eerst naar alternatieven te worden gezocht, voordat er überhaupt naar zon- en windparken wordt gekeken.

Net als actiegroep "Actiegroep LijnRecht tegen Zon- en Windpark" nu, heeft de SP fractie ook al gerefereerd naar de zogenoemde zonneladder, Waarin o.a. wordt gesteld eerst te kijken naar:

Besparen, Daken, wanden van gebouwen volleggen Incourante stukken grond (parkeerterreinen, braakliggende grond, taluds langs de snelweg)         Als laatste, als deze voorgaande stappen zijn benut, landbouwgrond gebruiken voor het plaatsen van grote aantallen zonnepanelen.

De Zonneladder is er ons inziens om de juiste volgorde aan te geven en deze ook in die volgorde uit te voeren. 

De actiegroep vraagt zich hardop in hun persbericht af : Hoe kan de gemeente Meierijstad dan tot de uitspraak komen door te willen gaan met de grootschalige aanleg van vele hectares vol met zonnepanelen op landbouwgrond?

SP raadslid Ruud Merks, durft hier wel op een antwoord te geven.

"Voordat het rapport De toekomst van zon en wind in Meierijstad’ in de gemeenteraad aan de orde kwam bleken er al verzoeken/aanvragen te liggen, voor de aanleg van zonneparken. Heel "toevallig" in de zoekgebieden, die in het rapport waren aangegeven.

 Actiegroep "LijnRecht tegen Zon- en Windpark": Waarom wil de gemeente koste wat kost doorgaan met hun plannen terwijl de provincie dit toch werkelijk anders ziet? Hoezo doorgaan?

De provincie Noord Brabant, wil net als diverse andere provincies dit tijdelijk parkeren en heroverwegen i.v.m. nieuwe onderzoeken en inzichten.

Zie verder:

https://meierijstad.sp.nl/nieuws/2020/02/zon-en-wind-in-meierijstad-slecht-weer-op-komst

https://meierijstad.sp.nl/nieuws/2020/01/handen-af-van-natuurgebieden

In de raadsvergadering van 30 juni 2020 werd een aantal voorstellen besproken met betrekking tot accommodaties in Horst aan de Maas. De behandeling van voorstellen voor voorzieningen aan De Kruisweide in Sevenum, de Merthal in Horst en STIP in Tienray/Swolgen leverden verrassende wendingen op.

Kruisweide Sevenum Allereerst het sportcentrum De Kruisweide. Er lag een verzoek voor een scheidingswand zodat meer gebruikers tegelijkertijd hun sport konden beoefenen. Dat vond de SP prima. Maar CDA en Essentie vonden dat niuet genoeg. Zij dienden een voorstel in voor een extra subsidie van bijna 400.000 euro om daarmee extra kleedkamers en een berging te realiseren. Daar kon de SP niet mee instemmen. Wrang voor de gebruikers van De Kruisweide, maar politiek is keuzes maken. Er zijn nog meer – vooral kleine – kernen die wachten op geld of ondersteuning om aan hun plannen te werken. De SP wil ook geld over houden voor de wensen uit die kleine kernen. Dat wordt door het voorstel van Essentie en CDA een stuk moeilijker...

Mèrthal Horst Een prima voorstel volgde voor de Mèrthal. Het dak van de Mèrthal wordt vernieuwd en dan worden er ook meteen zonnepanelen op gelegd. Vooral omdat meteen duurzaamheidsmaatregelen worden meegenomen (de zonnepanelen) sprak de SP aan.Het argument van wethouder Geurts (CDA) dat er nu tijd was om dit uit te voeren omdat de werkzaamheden aan het Gasthoês even stillagen, vond de SP wel een zwak argument. Zulk een plan zou toch gewoon in de planning moeten zitten?! "Maar goed, soms heiligt het doel de middelen", aldus SP-woordvoerder Sonja van Giersbergen.

STIP Tienray/Swolgen Daarna kwam het voorstel voor de bouw van een energiecentrale voor STIP, de nieuwe basisschool voor Swolgen en Tienray, aan de orde. De SP was onder andere vóór dit voorstel omdat het voorstel zeker voor de lange termijn voordelen biedt en duurzamer is: investeren in een centrale om deze in 40 jaar terug te verdienen, simpelweg omdat je zelf je energie opwekt. Beter voor de planeet en uiteindelijk goed voor de portemonnee. We waren dan ook zeer verbaasd dat wederom CDA en Essentie hier tegenstemden, niet vanwege de lange termijn, maar vooral de korte. SP-raadslid Sonja van Giersbergen: "De SP wil geen enkele vertraging van de school in Swolgen en Tienray, maar als je iets bouwt, moet je dat wel volgens de meest moderne wensen en eisen doen".

Groene ambities verloren? Waar zijn alle groene ambities van dit college gebleven? Het plan was toch een duurzame en gezonde gemeente te zijn? Voor D66/Groen LInks, dat zich zo op de borst klopt over die groene ambities van het college, horen we niets. Kennelijk is het pluche belangrijker dan principes. Dat zagen we ook al in de discussie rondom de overlast van de Mestverwerkingsinstallatie van Willems, waar veel Americanen last (stank)van hebben. Ondanks wat tegensputteren van D^^/Groen Links koos het college voor de belangen van Willems. En D66/Groen Links trok ook in deze niet de conclusie die voor de hand ligt... Sonja van Giersbergen: Ik denk wel dat we de eerste scheuren zien in dit college dat haar groene en gezonde agenda zeker niet waar gaat maken!".

De komende anderhalf jaar komen er dankzij SP Haarlem 8000 zonnepanelen bij op grote daken. Dat kan bijvoorbeeld op daken van Haarlemse scholen of bedrijven. Met algemene stemmen werd door de gemeenteraad een SP-motie aangenomen.

De gemeente gaat voor de komende tijd met Stichting Kennemer Energie (SKE) een contract aan. SKE krijgt van de gemeente een prestatieverplichting opgelegd om er voor te zorgen dat eind 2021 aan deze afspraak voldaan is. SKE verwacht echter nog meer dan deze 8000 panelen te kunnen realiseren.