Poliflw

Voorzitter, om te beginnen: dank aan burgemeester ‘en uw vraag’ Remkes - ik ga hem missen als heerlijk onafhankelijke voorzitter. En dank ook aan onze wethouders, ambtenaren, gemeentelijke accountants en natuurlijk de leden van de Rekeningencommissie voor het opstellen en beoordelen van de Programmarekening. Dank ook voor het beantwoorden van al onze technische vragen, die de input vormden voor onze bijdrage tijdens de commissievergaderingen en voor zover ze nog niet helemaal naar wens zijn behandeld, zijn daar in deze bijdrage vragen en moties uit voortgevloeid.

Voorzitter, 2019 was politiek gezien een zeer roerig jaar voor onze stad. Financieel gezien was het echter onder aan de streep vrij rustig. Met een positief verschilletje van €1,4 miljoen (op €2,8 miljard) kunnen we in retrospect spreken van een keurige begroting 2019. Complimenten daarvoor. Tegelijk vertekent dit plusje. Structureel lijden we namelijk financiële pijn in het sociale domein, omdat in het hoge gebouw hier schuin tegenover - BZK - er structureel te weinig middelen worden overgemaakt naar gemeenten, waardoor we nu al een jaar of vijf op rij interen op reserves en dus eigen vermogen. En dat nota bene in de economisch vette jaren. Nu de magere jaren aanbreken, is dit geen goed uitgangspunt voor de jaren die komen. En dat zeg ik niet primair om financiële redenen, en om m’n gelijk te halen van jaren hameren op de reservepositie van Den Haag als buffer voor slechte tijden, maar vooral met het oog op de maatschappelijke gevolgen.

Maatschappelijke impact beperken

Want de impact van de coronacrisis is groot, de afgelopen maanden uiteraard, maar ook nu en de komende jaren. Eenzaamheid, dood, ongelijkheid. Er zijn gelukkig veel mooie initiatieven ontstaan, ik denk aan de tientallen vrijwilligersinitiatieven zoals The Hague Help Corona Virus Isolation voor expats en de voedselbanken in Moerwijk en op de Haagse Markt. Zo veel compassie, zo veel inzet, zo veel verbondenheid. Ondanks alle zorgen die er zijn rondom de coronacrisis wil ik deze kracht van onze Haagse samenleving niet onbenoemd laten vanavond.

Voorzitter, wie hebben de minste last van het coronavirus? Inderdaad, dat zijn de jongeren. En voorzitter, wie hebben de meeste last van de coronacrisis? Inderdaad, ook dat zijn de jongeren. Waar jongeren voor de crisis al meer dan gemiddeld te maken hadden met onzekere flexibele banen, een moeilijk toegankelijke woningmarkt en (studie)schulden, worden juist zij nu opnieuw hard geraakt. Als we niet voldoende maatregelen treffen, kan dit maar zo een verloren generatie-Y worden. Ik ben dan ook blij dat dit college jongeren expliciet uitnodigt en uitdaagt om mee te denken over de te maken keuzes met betrekking tot de postcoronasamenleving, dat er flink wordt geïnvesteerd in betaalbare woningen en dat wethouder Van Alphen tijdens het debat van de +500-aanpak heeft toegezegd binnen die plannen een speerpunt te maken van het aanpakken van jeugdwerkloosheid. Ik had anders zeker een motie voor u meegenomen, maar die is gelukkig overbodig.

Voorzitter, juist nu, in deze bijzondere en moeilijke tijden moet de overheid er zijn als een schild voor de zwakkeren. Het is goed dat door het Rijk veel maatregelen zijn getroffen om de gevolgen van de coronacrisis te verzachten, zoals de Tozo-regeling, die door gemeenten moet worden uitgevoerd. Hoe de gemeente Den Haag met deze regeling is omgegaan, verdient geen schoonheidsprijs. Incomplete formulieren, té uitgebreide screening vooraf en late uitbetaling van voorschotten met tot wel 7, 8 weken wachttijd, onterechte dubbele betalingen, foutieve informatie aan ZZP’ers die in mei de Tozo-1 aanvroegen. Er is veel fout gegaan, terwijl andere gemeenten, zoals bijvoorbeeld Amstelveen, de boel snel op orde hadden en snel voorschotten konden uitbetalen. Ik hoop dat er lessen getrokken worden en dit in het vervolg beter gaat. Ik zal geen stevige motie indienen, maar wil wel graag een reflectieve reactie van de wethouder.

Voorzitter, door de coronacrisis zullen meer mensen in de schulden komen, zo blijkt ook uit de impactanalyse. En schulden kosten niet alleen meer dan ze groot zijn, ze leiden ook tot stress. Stress die bij veel mensen toch al toeneemt als de huishoudportemonnee onder druk staat. En dan mag het niet de overheid zijn die mensen dieper in de schulden laat zakken.

Daarom een motie die ik indien met de collega’s Holman, Partiman, Barker, Wenink, Faïd en Sluijs met als dictum:

verzoekt het college naar analogie van de landelijke noodstopprocedure een adempauze in te lassen door de verhoging van gemeentelijke schulden een jaar stop te zetten en gelijktijdig de schuldhulpverlening op te starten;

andere organisaties in de stad aan te moedigen ook een adempauze voor schuldenaren in te lassen.

Voorzitter, de afgelopen tijd heb ik vaak gevraagd naar een goede regeling voor sekswerkers die dit momentum aangrijpen om uit de seksbranche te stappen. Een aantal ziet met angst en beven tegen morgen 1 juli op. Weet de wethouder dat dat om tientallen mensen gaat? Kan zij garanderen dat iedereen die wil stoppen met sekswerk ook daadwerkelijk kan uitstappen en stoppen met steun van de gemeente? En wat doet de gemeente om dat mogelijk te maken?

Voorzitter, de gevolgen van de coronacrisis komen bovenop de problemen die we al hadden. Zo kunnen we lezen in de programmarekening dat de doorlooptijden in de jeugdhulp wéér zijn gestegen. Waar in 2018 nog een flink tekort aan gezinscoaches een oorzaak was van de langere doorstroomtijden, is nu het grote verloop van gezinscoaches een oorzaak. Cases moeten worden overgedragen, mensen moeten ingewerkt worden (dat duurt een jaar!), kortom: niet goed voor onze jeugd. De ChristenUnie/SGP wil weten waar dit aan ligt en wat we kunnen doen om gezinscoaches in Den Haag te houden en daarom een motie samen met collega Sluijs met als dictum:

verzoekt het college te onderzoeken welke redenen ten grondslag liggen aan het grote verloop van gezinscoaches, hierover in gesprek te gaan met zorgaanbieders en te bezien of er voorwaarden gecreëerd kunnen worden om gezinscoaches langer te binden aan Den Haag. 

Voorzitter, sinds ik raadslid werd in 2014 roep ik achtereenvolgende colleges op om racende auto’s en ronkende motoren en ‘hun baasjes’ in onze stad en zeker op Scheveningen aan te pakken. De afgelopen mooie weken was het chaos troef. Gelukkig kwam er lopende deze raadsvergadering een actieplan voor rust, reinheid en regelmaat op Scheveningen van het college binnen. Hulde. Ik had samen met collega’s De Graaf en Bos al een motie voorbereid, die gelet op de tekst van het actieplan, nog immer van toegevoegde waarde is met als dictum:

verzoekt het college effectieve verkeersmaatregelen te onderzoeken en te treffen op en rond de Scheveningse boulevard, zodat de overlast gevende problematiek van auto’s en motoren vermindert. 

 Gemeentelijke financiën

Voorzitter, uit de programmarekening bleek dat het college het in 2019 opnieuw niet is gelukt zich te houden aan de norm van maximaal 15% aan externe inhuur. 15,7% was in het in 2019, niet alleen hoger dan de norm, maar ook hoger dan begroot. En vz, er is afgelopen jaar met integriteitskwesties als aanleiding een nieuwe reden bijgekomen om vooral met medewerkers in vaste dienst te werken. Dat was al goed, maar is nu extra goed, omdat zij vanuit een sterke arbeidsrechtelijke positie voor tegenspraak kunnen zorgen. Je kunt kritisch zijn zonder voor je positie te hoeven vrezen. Sowieso is het altijd goed om kritisch te durven zijn zonder vrees, dat terzijde. Daarom een motie die ik indien met collega’s Aydin en Sluijs met als dictum:

verzoekt het college de externe inhuur voortvarend onder de norm van 15% te brengen, bij voorkeur lager, en waar mogelijk hiermee deels de bezuiniging op de looncompensatie in te vullen.

De voorjaarsnota is nog nooit zo onzeker geweest als dit jaar. Daar getuigen ook de vele bijlagen waaronder de financiële en maatschappelijke impactanalyse van, waarvoor veel dank. Complimenten voor deze stukken!

De impactanalyse maakt inzichtelijk wat de financiële gevolgen zijn van de coronacrisis voor onze stad. Hierbij is sprake van een flinke bandbreedte: in 2020 zijn er effecten van tussen de €80 en €130 miljoen. Flinke onzekerheid dus. Ook voor 2021 zijn de financiële gevolgen nog zeer onzeker: voor onze gemeentelijke begroting tussen de €40 en €70 miljoen negatief. Een uitdaging voor de wethouder financiën, niet alleen om een sluitende begroting op te stellen, maar ook om de juiste ramingen te maken en de kloppende bedragen te begroten. Dat zijn immers altijd puntschattingen in een begroting, terwijl bandbreedtes qua onzekerheid meer op z’n plaats zijn. Maar begroten met bandbreedtes, dat kan natuurlijk niet. En dus ligt de uitdaging op tafel om in ieder geval de grote onzekerheden qua financiële impact in het begrotingsdocument inzichtelijker te maken. Denk aan de top 10 onzekerheden, waaronder bijvoorbeeld de bijstandsuitgaven, met bandbreedtes in een aantrekkelijke en duidelijke infographic. De wethouder reageerde nog ietwat terughoudend in de commissie, maar volgens mij komen we er wel uit met de volgende motie, die ik samen met collega’s De Graaf en Sluijs indien met als dictum:

verzoekt het college in de ontwerpbegroting 2021-2024 bij bijvoorbeeld de 10 posten/onzekerheden met de grootste potentiële financiële impact het in de begroting opgenomen bedrag duidelijk te onderbouwen en de onzekerheid inzichtelijk te maken.

Staan overigens alle gevolgen goed in de financiële impactanalyse? Ik kwam bv nog niet de consequenties tegen voor de financieringssystematiek ‘Groei-met-Groei’, terwijl de stad dit en volgend jaar waarschijnlijk veel minder hard zal groeien en misschien zelfs wat zal krimpen. Wat is de impact van de mogelijk negatieve bevolkingsgroei op de ‘groei-met-groei’-middelen? En zijn er zo nog meer posten, die bij het schrijven nog niet in beeld waren?

Voorzitter, vanochtend kwam het college naar buiten met een extra begrotingsvoorstel aangaande de Eneco-middelen. Afspraak was volgens mij om die tezamen met de voorjaarsnota te bespreken. Alvast enkele vragen hierover: klopt het, alle gewenste investeringsversnellingen, dat de komende jaren de Eneco-opbrengsten ons helpen de opgelopen coronadeuken in het weerstandsvermogen op te lossen? En klopt het dat de voorgenomen uitgaven alleen helemaal gerealiseerd kunnen worden als we de komende jaren op andere wijze het weerstandsvermogen weer op peil weten te brengen? Wat zijn de risico's waardoor de voorgenomen investeringen toch niet geheel zouden kunnen worden gedaan, gelet op de financiële positie van de gemeente? Hoeveel sneller gaat het college over tot het doen van investeringen met de Eneco-middelen dan tijdens het opstellen van het coalitieakkoord gedacht?

Voorzitter, wat een jaar was 2019. Ongedacht, ongekend, ongemakkelijk. Vooral op en rond het stadhuis. Nu, halverwege 2020, is 2019 al bijna vergeten. Er is immers een ongekende crisis aan de gang wereldwijd. Er is voor onze ambtenaren, voor de wethouders en de nieuwe burgemeester, veel werk aan de winkel. Werk, om ervoor te zorgen dat onze jongeren geen verloren generatie worden. Werk, om ervoor te zorgen dat de armen niet nog armer worden. Werk, om de gemeentelijke financiën ook de komende jaren op orde te houden. En daarom wens ik u veel wijsheid en werkze!

 

De Haagse ChristenUnie/SGP-fractie is per direct op zoek naar een beleidsmedewerker. Hij/zij bereidt onder andere debatten voor, stelt moties, amendementen en schriftelijke vragen op en onderhoudt en bouwt aan het netwerk in de stad. We zijn op zoek naar een initiatiefrijk persoon die beschikt over uitstekende schriftelijke en communicatieve vaardigheden, gevoel heeft voor politiek en hart heeft voor Den Haag. De fractie kent een klein enthousiast team dat bestaat uit een raadslid, fractievertegenwoordigers, een fractiemedewerker en vrijwilligers.

Wat ga je doen?

Je bereidt commissie- en raadsvergaderingen voor. Je schrijft notities en stelt moties, amendementen en schriftelijke vragen op. Je werkt mee aan berichten van de fractie voor pers, leden en kiezers van de ChristenUnie/SGP. Je onderhoudt en initieert contacten met relevante partners in de stad. Je denkt mee over en werkt actief mee aan activiteiten van de fractie.

Wat verwachten wij van je?

Je hebt een academisch werk- en denkniveau. Je hebt een initiatiefrijke, communicatieve en nauwkeurige werkhouding. Je hebt een goed ontwikkeld politiek gevoel. Je kunt je in korte tijd dossiers eigen maken en vertalen in goed geschreven debatbijdragen, persberichten, notities of schriftelijke vragen. Je herkent je in de identiteit van de ChristenUnie/SGP en hebt affiniteit met de standpunten. Je hebt een hands-on-mentaliteit en bent stressbestendig. Je bent een flexibele en gemotiveerde teamspeler, die prima in staat is zelfstandig te werken. Je hebt geen 9 - 5 mentaliteit en bent bereid om in de avond te werken tijdens raadsvergaderingen of bij andere verplichtingen. Je bent woonachtig in of bent bereid te verhuizen naar Den Haag of omgeving.

Wij bieden:

Een zelfstandige en afwisselende functie in een dynamische omgeving. De uitdaging om bij te dragen aan politiek met overtuiging. Een enthousiast en gemotiveerd team. Afhankelijk van kennis en ervaring inschaling in schaal 10 (cao gemeenteambtenaren).

Een bondige sollicitatiebrief met CV kan uiterlijk 12 juni 2020 worden gezonden naar Judith Klokkenburg, via christenunie/sgp@denhaag.nl. Voor meer informatie over de vacature kun je ook mailen naar dit mailadres of bellen naar 070-7525403. De sollicitatiegesprekken zijn voorzien in de tweede helft van juni. De indiensttreding is uiterlijk voorzien per 1 september 2020.

Fractievoorzitter Pieter Grinwis: “Onze stad groeit en we kampen met woningnood. Om de leefbaarheid en veiligheid in onze Haagse wijken te beschermen, is de Haagse Pandbrigade van levensbelang. Onlangs ontdekten deze mensen bijvoorbeeld de bizarre huurprijs van €2400 voor een woning van 86m2. Dat is toch ongehoord?! Deze en andere misstanden als overbewoning, hennepkwekerijen en illegale gokpaleizen moeten hard worden aangepakt. Daarvoor hebben we zo snel mogelijk extra pandbrigadiers nodig.”

Grinwis vervolgt: “In de begroting staat dat ook het college de Pandbrigade wil uitbreiden. Dat is natuurlijk goed nieuws. Maar tot mijn verbazing is er geen extra geld voor uitgetrokken en moet het worden betaald uit extra boetes, die natuurlijk eerst moeten worden geïnd. Daar willen we niet op wachten. Ook hier geldt: de kost gaat voor de baat uit. Daarom heb ik vandaag in de Haagse raad samen met Hart voor Den Haag/Groep de Mos, SP en de Partij voor de Dieren voorgesteld om zo snel mogelijk vijf extra pandbrigadiers aan te stellen, en de 350.000 euro die hiervoor nodig is te betalen uit een begrotingspost waar de afgelopen jaren geld in is overgebleven. Op die manier kan iedereen fijn en zonder overlast in onze mooie stad wonen.”

 

Voorzitter. Er is iets geks met deze begroting aan de hand. Een discrepantie tussen hoe omgegaan wordt met de nood in de zorg en de nood in onze volkshuisvesting. Laat ik dat illustreren met twee voorbeelden. Eerst de zorg.

Deze week sprak ik een oud-collega, vader van drie inmiddels volwassen kinderen. Bij zijn jongste zoon werd na diverse onderzoeken de diagnose autisme gesteld. U snapt vast welke wissel dat op dit gezin heeft getrokken. Speciaal onderwijs en specifieke begeleiding. En hoe ouder hij werd, hoe zwaarder het werd. Rond zijn 18e verjaardag is Benjamin aangemeld voor beschermd wonen en kreeg hij een indicatie hiervoor. Helaas kwam hij op een lange wachtlijst. Nu, bijna twee jaar later, staat hij nog steeds op deze wachtlijst. 

Vorige maand belde z’n vader naar de zorgorganisatie om te vragen hoe hoog zijn zoon inmiddels op de wachtlijst stond. Hem werd verteld dat de gemeente tegenwoordig de wachtlijst beheert, en zonder nadere informatie werd hij doorverwezen. Toen hij eenmaal de gemeente belde, kreeg hij van iemand te horen dat zijn zoon inmiddels een paar plekken gestegen was. Het gesprek eindigde met de vraag van de gemeenteambtenaar: “Is het niet een idee als uw zoon naar een begeleid wonen plek gaat?”

Voorzitter, uit dit ene voorbeeld wordt zo veel duidelijk:1. de gemeente die taken van zorgprofessionals naar zich toegetrokken heeft om de kosten te beheersen. Dure ambtenaren zijn aangesteld om het werk van goedkopere medewerkers in de zorg over te nemen.2. de gemeente die druk uitoefent om tot lagere indicaties te komen.3. een wethouder als boekhouder i.p.v. als bestuurder.

Dan de woningnood en de stedelijke ontwikkeling. Deze tijd van woningnood smeekt om een overheid die regie voert, goed stuurt en vooral duidelijkheid biedt. Verkamering kwam al langs als een groot probleem in dit debat. En het is een groot probleem. En de gemeente werkt als een stempelmachine als het gaat om vergunningen voor kamerbewoning.  Neem het gezellige gezinsstraatje de Maarsbergenstraat. Knusse beneden- en dubbele bovenwoningen, uitermate geschikt voor gezinnen. Maar ook een straat in een krappe wijk, waar de parkeerdruk heel hoog is. Afgelopen week werd de vergunning voor nummer 250 afgegeven voor 7 personen, terwijl onlangs ook voor de dubbele bovenwoning ernaast voor 8 personen verkamerd mag worden. Als ook in de Pippelingstraat waar onlangs een vergunning is afgegeven voor 12 kamertjes. Er wordt geen rekening gehouden met overige bewoners en de wijk.

Ik kom daar op terug. Maar wat te denken van hoe de gemeente faalt bij de ontwikkeling van de Binckhorst. Neem de tender van het Rijksvastgoedbedrijf in 2017 aangaande het voormalig Hoofdkwartier van de Koninklijke Luchtmacht op de Binckhorst. Diverse marktpartijen die interesse hadden en bij de gemeente navroegen wat de nota van uitgangspunten was. Maar de gemeente had geen enkel idee en liet het aan de markt. Hieruit blijkt dat:

1. er meer regie nodig is2. betere sturing 3. en er moet meer duidelijkheid komen. 

ZorgTerug naar de zorg: het college bezuinigt dit jaar meer dan €20 miljoen op zorg en jeugd, alsof het niks is. Bovendien, dit jaar is al 2 maanden onderweg! Ik houd mijn hart vast voor de gevolgen van de bezuinigingen voor de mensen in onze stad die zorg nodig hebben.

Gelukkig is er verzachtingsgeld. €14,5 mln, waarvan €6 mln voor dit jaar. Tegelijk ligt er een rechterlijke uitspraak die betere jeugdhulptarieven eist. Terecht. Kosten? €7,3 miljoen. De helft is dus al op. De vraag rijst dus of het genoeg is.

Daarom samen met de SP, HSP, Groep de Mos en Partij voor de Dieren de motie met als dictum:verzoekt het college zo mogelijk in de achtmaandsrapportage en in ieder geval in de programmarekening 2020 de raad te informeren over de besteding van de verzachtingsgelden tot dan toe en de te verwachten besteding, waarbij de impact van de meerkosten van de jeugdhulp hierop wordt meegenomen en waarbij uiteengezet wordt of de begrote verzachtingsgelden afdoende zijn.

Dat de vraag naar jeugdhulp stijgt, dat is duidelijk. Dat het abonnementstarief ervoor zorgt dat mensen die heel goed zelf huishoudelijke hulp kunnen betalen, een beroep doen op de Wmo, dat is ook duidelijk.

Minder duidelijk is waarom de uitgaven voor beschermd wonen in de jaren 2015-2017 stabiel waren, terwijl tussen 2017 en dit jaar de uitgaven zijn gestegen van 72 mln naar 92 mln, terwijl het aantal plekken slechts met enkele tientallen is gegroeid van een kleine 1800 naar een ruime 1800. Hoe kan dat, is mijn vraag aan de wethouder zorg.

Daarom de motie samen met HSP en Groep de Mos:verzoekt het college te monitoren hoe de transitie van beschermd wonen verloopt, en in de motie staan daarbij concrete vragen, net te veel om hier te noemen.

Als er een methode politiek breed wordt ondersteund, is het Housing First. Geef daklozen een dak boven hun hoofd en de stress zal afnemen. Daarna kan goed in kaart gebracht worden welke zorg nodig is. Deze methode van zorg is de enige die in het coalitieakkoord genoemd wordt, met de afspraak om te onderzoeken of uitbreiding mogelijk is.

Maar dit college maakt van Housing First, Housing Second. Immers: voortaan krijgen daklozen vooraf te horen welke mate van zorg ze gaan krijgen. Niet eerst een dak boven je hoofd en ontstressen, maar eerst de zorg bepalen en dan een dak boven je hoofd. Housing Second dus.  

En daarom met de Partij voor de Dieren de motie met als dictum:verzoekt het college in overleg met de aanbieders van Housing First een vast arrangement (al dan niet voor een opstartperiode) voor deze vorm van zorg te maken, zodat vooraf duidelijk is wat de financiering en intensiteit is

Qua zorgmoties laat ik het hierbij. De zorg die ik echter heb, is dat de wethouder een strategie van beheersing van zorgkosten heeft gekozen die niet de winnende zal blijken te zijn. Niet voor degene die zorg nodig heeft. Niet voor mensen die zorg verlenen in onze stad. En uiteindelijk ook niet voor de zorguitgaven. Waarom trekt de wethouder al die zorgtaken het dure stadhuis in? Waarom hier indiceren? Waarom toch? Waarom niet met slimme prikkels zorgorganisaties financieren, benchmarken en budgetteren, waarbij minder ambtenaren nodig zijn en zorgprofessionals dát kunnen doen, waar ze goed in zijn: goede zorg bepalen en verlenen aan mensen die zorg nodig hebben, met een gezond besef van budgettaire grenzen. 

Woningnood en leefbaarheidDe woningnood is gigantisch in onze stad. Het aantal daklozen stijgt, de huizenprijzen zijn geëxplodeerd en worden nu verkocht voor gemiddeld €336.400, en de wachttijd voor een sociale huurwoning is inmiddels bijna 4 jaar. De keerzijde: de leefbaarheid staat gigantisch onder druk. Misschien wel het meest zichtbaar in de verkamering, daar heb ik u al voorbeelden van gegeven.

Voorzitter, 16 januari heb ik de motie ingediend om in aanloop naar nieuwe en scherpere regels de verkamering te bevriezen. Die heb ik toen aangehouden, omdat de wethouder toezei nog dit kwartaal met een inhoudelijke reactie op ons initiatiefvoorstel - van collega’s Vavier, de Blok et moi - om verkamering aan banden te leggen, zodat we daarover snel kunnen beslissen in deze raad.

Echter, de verkamering neemt hand over hand toe. Tussen 9 december - de presentatie van het coalitieakkoord - en de raad van 16 januari waren er 17 vergunningen verleend voor verkamering vanaf 4 personen. Sinds die raad van de 16e tot de dag van gisteren zijn daar weer 30 vergunningen bijgekomen.

We ontkomen niet aan een tijdelijke noodmaatregel op korte termijn, vooruitlopend op een aangescherpte huisvestingsverordening. Dat geeft ons ook de ruimte om weloverwogen te bepalen wat een noodzakelijke en verstandige aanscherping is. Ons initiatiefvoorstel biedt daar veel handvatten voor.

Daarom met klem het verzoek om een harde toezegging van wethouder Balster om zo snel mogelijk met een noodmaatregel te komen, waarmee de verkameringramp tot stilstand komt. En voorzitter, de wethouder weet dat ik dit verzoek namens een heel groot deel van de raad doe.

Als er een onderdeel is in deze tijden van grote leefbaarheidspijn goud waard is, is het wel de Haagse Pandbrigade. Meestal doen ze hun werk onzichtbaar voor ons, maar af en toe komt hun goede werk in het nieuws, de afgelopen weken kon u het niet missen:

1. De 44 illegale slaapplaatsen in de Theresiakerk2. De handhavingsactie in Transvaal, waar €1700 betaald moest worden voor 64m23. En de handhavingsactie onlangs in Bouwlust: €2400 voor 86m2

Prachtig dat het college ook fan is van de Haagse Pandbrigade en meer pandbrigadiers wil, maar het trekt daar 0 euro voor uit. Dat moet uit hogere boetes worden opgebracht. Mooi, maar we weten allemaal: de kost gaat voor de baat uit. Daarom een amendement, waarmee we via het REIS uitkomen bij een dekkingspost waar traditiegetrouw sprake is van forse onderuitputting.

Voorzitter, woningeigenaren worden met subsidies gestimuleerd hun woningen te isoleren. Met woningcorporaties maken we prestatieafspraken. Een veel sterker instrument. Maar de afspraken over isoleren, over energie besparen, over de warmtevraag terugbrengen: ze zijn zo vaag. Dat is zeker in deze tijden van hoogoplopende warmteleidingdiscussies een risico.

Daarom samen met SP en Partij voor de Dieren de motie met als dictum verzoekt het college:ervoor zorg te dragen dat, ondanks de komst van de Leiding door het Midden, woningcorporaties ook zullen investeren in het terugdringen van de warmtevraag en dat concreet te verankeren in de prestatieafspraken.

FinanciënVoorzitter, traditiegetrouw heeft het stadsbestuur heeft de kaasschaaf weer ter hand genomen - het gedeeltelijk inhouden van de loon- en prijscompensatie. Elke directeur mag binnen zijn dienst uitzoeken hoe hij of zij deze bezuiniging realiseert. Wat mijn fractie betreft bezuinigen we liever op relatief dure beleidsmensen en niet op onze mensen in de uitvoering.

Daarom een motie met als dictum:verzoekt het college bij de maatregelen om de inhouding op de loon- en prijscompensatie te realiseren voorrang te geven aan het behoud van uitvoerende functies.

Tot slot. Binnenkort meert de zilvervloot van Eneco, goed voor 675 mln, aan in onze haven. In het verleden heeft o.a. Tom de Bruijn zich ingespannen om altijd wat middelen beschikbaar te hebben om slim ‘werk met werk’ te kunnen maken. Immers, dan kan iets extra’s worden gedaan tegen marginale kosten ipv tegen integrale kosten.

Daarom een motie met als dictum:verzoekt het college in het beheer van de Enecomiddelen ruimte te bieden voor de mogelijkheid om werk-met-werk te maken. 

Vanmiddag heeft fractievertegenwoordiger Judith Klokkenburg, samen met het CDA, D66, PvdA, GroenLinks, NIDA, HSP en de Partij voor de Dieren, de inspiratienota '100% toegankelijk Den Haag' gepresenteerd. Samen met de minister van Gehandicaptenzaken Rick Brink overhandigden zij de nota aan het college.

Judith Klokkenburg: "Deze inspiratienota staat boordevol ideeën om van Den Haag een toegankelijke stad te maken. Steeds vaker krijgen we klachten over niet toegankelijke gebouwen, festivals en bijvoorbeeld blindengeleidestroken die nergens toe leiden of waar fietsen overheen geparkeerd staan. Allerlei zaken waardoor mensen met een beperking onvoldoende mee kunnen doen in onze stad. En we willen juist een inclusieve stad zijn, waar mensen met een beperking gelijkwaardig mee kunnen doen."

In de nota zijn vele maatregelen te lezen. "Veel maatregelen zijn gericht op mensen met een fysieke beperking, zoals voldoende invalidetoiletten, drempelloze entrees en de toegang van elektrische rolstoelen in al het OV. Maar ook vragen we aandacht voor voldoende prikkelarme plekken (dus niet elk park vol stoppen met allerlei activiteiten), een toegankelijke gemeentelijke website voor blinden en slechtzienden en voorstellingen voor dove mensen. Het is vooral van belang dat in alles wat de gemeente doet, vooraf rekening wordt gehouden met toegankelijkheid. Niet dat we keer op keer achteraf moeten concluderen: dit had anders gemoeten." 

Hieronder kunt u de volledige nota lezen. 

De Haagse partijen NIDA, ChristenUnie/SGP, GroenLinks en PvdA komen vandaag met een initiatiefvoorstel om op te komen voor de rechten van staatlozen in Den Haag. Sommige staatlozen staan ten onrechte geregistreerd bij de gemeente als ‘nationaliteit onbekend’, waardoor ze niet in aanmerking komen voor de rechten die ze volgens de Staatloosheidsverdragen hebben, zoals reizen, trouwen en naturaliseren. De gemeente moet met een proactieve aanpak deze groep tegemoet komen, vinden de partijen.

“Om van de status ‘nationaliteit onbekend’ af te komen en de status staatloos te krijgen, moet een staatloze nu zelf aantonen dat geen enkel land ter wereld hem erkent”, zegt Cemil Yilmaz, fractievertegenwoordiger van NIDA. “Maar dat is een onmogelijke opgave, helemaal voor kinderen. Het kan zelfs zo zijn dat tweede generatie kinderen de status ‘nationaliteit onbekend’ hebben. Daarom roepen we in het voorstel op om maximaal gebruik te gaan maken van de ruimte die de gemeente heeft om zélf de status vast te stellen.” ChristenUnie/SGP-fractievertegenwoordiger Koen van Haeften hoopt dat staatlozen door dit voorstel eindelijk uit het juridische niemandsland komen. “Zo kunnen ze zich in alle rust gaan bezighouden met hun plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt, in plaats van met hun eindeloze tocht langs ambassades en autoriteiten. In een stad waar we omzien naar elkaar moeten we ook aan deze groep bestaanszekerheid bieden.” 

GroenLinks-raadslid Serpil Ates vult aan: “We willen dat wordt onderzocht tegen welke problemen in de dienstverlening staatlozen aanlopen. Wordt hun problematiek herkend? Krijgen ze een begrijpelijke uitleg over hun status?” Het past Den Haag, als stad van Vrede en Recht, om zich hard te maken voor deze groep, vindt PvdA-raadslid Mikal Tseggai. “We mogen deze groep niet langer laten wachten op goede regelgeving en moeten als gemeente alles doen wat we kunnen om hen te helpen.”

Zojuist presenteerde het stadsbestuur de herziene Haagse begroting voor de komende vier jaar. “Terecht en goed om te zien dat er extra mensen worden ingezet voor het bestrijden van criminele activiteiten in onze stad. Hiermee kunnen we schimmige en ondermijnende praktijken in onze stad eindelijk serieus aanpakken, zoals het witwassen van geld via vastgoed.” Maar de keuzes in de begroting stellen helaas nog niet altijd gerust. Grinwis: “De coalitie bezuinigt dit jaar €20 miljoen op zorg en jeugd, alsof het niks is. Bovendien, dit jaar is al een maand onderweg! Ik houd mijn hart vast voor de gevolgen van de bezuinigingen voor de mensen in onze stad die zorg nodig hebben.”

Zo wil dit college €10 miljoen besparen door een zogenaamd ‘doelmatig en doeltreffend zorgaanbod’. “Klinkt mooi natuurlijk, maar als dat betekent dat een jongere die ‘beschermd woont’ niet de noodzakelijke begeleiding krijgt, dan komt de rekening later alsnog. En dagbesteding voor ouderen is geen luxe, maar gewoon nodig. Hierop bezuinigen is kortzichtig. Ik heb liever dat we nog iets minder uitgeven aan city-marketing en evenementen, dan dat we bezuinigen op broodnodige zorg.” En alsof er nog niet genoeg bezuinigd wordt op zorg, wordt er door het college ook nog bezuinigd op medewerkers die zich bezighouden met zorg en jeugdhulp. “Weliswaar minder hard dan op andere ambtenaren, maar toch. Sowieso is deze kaasschaaf-bezuiniging in de ogen van mijn fractie te groot.”

Dat er extra geld beschikbaar komt voor maatschappelijke opvang, juicht de fractievoorzitter toe. “Het geld is hard nodig voor deze zeer kwetsbare doelgroep. Tegelijkertijd ligt de échte oplossing bij het snel realiseren van extra woningen, voor iedereen en zeker voor deze mensen. Maatschappelijke opvang moet immers echt een tijdelijke noodopvang zijn.” Dat het stadsbestuur ervoor heeft gekozen om een paar euro per maand meer te vragen van huizenbezitters, vindt de fractievoorzitter een billijke keuze. “Als we daarmee mensen die zorg nodig hebben in onze stad beter kunnen helpen, is het me dat absoluut waard.” Verder vindt hij het terecht dat het stadsbestuur minder gaat uitgeven aan het economisch beleid en evenementen. “Het effect van deze uitgaven is jarenlang overschat, zoals ook de Haagse Rekenkamer onlangs vaststelde. Dit geld kunnen we veel beter gebruiken.”

Nu doorpakkenIn het coalitieakkoord was er veel aandacht voor Den Haag Zuidwest, tot grote tevredenheid van Grinwis. “Het is nu tijd voor doorpakken. Plannen voor extra woningen, kleinschalige bedrijfsruimtes en de transformatie van winkelcentrum Leyweg moeten snel worden uitgevoerd.” Ten slotte is de ChristenUnie/SGP tevreden met het geld voor een toegankelijkheidsfonds. “En wat mij betreft besparen we geld op het openingsstuk - laat het een treurspel zijn - bij Amare en gebruiken we dit voor het toegankelijker maken van dit cultuurpaleis voor mensen met een beperking.”

“Hoe verzin je het, 42 miljoen voor een fietsenstalling met 7.000 nieuwe plekken. Dat is 6.000 per fietsplek! Inderdaad, 7.000 en niet 8.500, want onder gebouw Stichthage zijn al 1.500 plekken die door het college gemakshalve zijn meegerekend. En het wordt niet alleen veel te duur, het duurt ook veel te lang. Op een project dat twee jaar mocht duren, lopen we drie jaar uit. En dan zijn ze nog niet eens begonnen met de bouw van de woontorens, die in maart 2017 had moeten starten!" Voor fractievoorzitter Pieter Grinwis een mooi moment om het alternatief, dat zijn fractie in 2015 al op tafel legde, als ultieme uitweg uit deze tranentrekkende bouwtragedie te presenteren. “Sloop Stichthage - een verschrikkelijk lelijk gebouw, dixit minister-president Rutte - en zet daar iets beters en groters neer, waar mensen kunnen wonen en werken, en maak van het stationsplein een heerlijk groene stadsentree. Immers: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.”

Grinwis vervolgt: “Het stadsbestuur wilde koste wat kost de verliezen vanwege het afblazen van het M-gebouw van architect Rem Koolhaas beperken, wat uitmondde in een zeer slecht gemanagede combinatie van een fietskelder en hoge torens daarbovenop. Dat heb ik altijd een belabberd idee gevonden. Wethouders De Bruijn en Revis hadden toen hun hele verlies moeten nemen. Maar helaas. En met het lelijke Stichthage deed Revis niets, het Koningin Julianaplein werd geen prachtig groene stadsentree en als klap op de vuurpijl werden de fietsenstalling en bovenbouw ook nog eens los aanbesteed. Willens en wetens is er fout op fout gestapeld. Want de fietsenstalling wordt binnenkort dan wel feestelijk geopend, maar kan even later net zo snel weer dicht als er eindelijk iemand gevonden is die bovenop de fietsenkelder wil gaan bouwen. Ik heb er overigens een hard hoofd in dat er een bouwer gevonden wordt tegen de huidige voorwaarden. En alsof dat nog niet genoeg is, heeft het college ook nog de verbindingstunnel uit het plan geschrapt. Daardoor krijgen we twee losse stallingen, én kunnen we niet meer direct uit de fietsenstalling naar de stationshal lopen. Een zeer onverstandige keuze die getuigt van tunnelvisie. In de hoop in dit mislukte project geld te besparen, wordt dit essentiële onderdeel uit de plannen geschrapt. Zo krijgen we opnieuw, net als bij cultuurpaleis Amare, minder voor meer. Daar ben ik echt helemaal klaar mee.”

Grinwis maakt zich ernstige zorgen over de kwaliteit van het opdrachtgeverschap bij de gemeente én over de kwaliteit van de bouwers. “Er gaat de laatste jaren zóveel mis. Zijn er bij de gemeente dan echt alleen maar managers die goed zijn in processen, maar te weinig verstand hebben van de inhoud? En waar is de vakkennis bij de bouwers? Hoe kan het dat de bouwtijd van zo’n fietsenkeldertje meer dan verdubbelt? Hoe kan het dat de bouwers van het busplatform bij Den Haag Centraal fout beton gebruiken? Hoe kan het dat er bij cultuurpaleis Amare zo’n dramatisch contract is, waardoor je 31 miljoen euro extra bijlegt en nog niet krijgt wat je eigenlijk had gewild (een beweegbare vloer)? Hoe kan het dat Kijkduin zo op z’n kop is gezet, terwijl de gemeente cruciale grond voor een fietsenstalling en parkeergarage nog niet had aangekocht? Hoe kan het dat je op het Noordelijk Havenhoofd alle macht aan VolkerWessels geeft en de renovatie van de visafslag maar niet van de grond komt? Om over de Binckhorst maar te zwijgen.” Voor de ChristenUnie/SGP is het duidelijk: “Het is tijd om de onderste steen boven te krijgen. Het college, en met name wethouder Revis, moet nu echt gaan laten zien wat hij waard is.”

Vandaag 75 jaar geleden werd vernietigingskamp Auschwitz bevrijd. Daarom is het vandaag de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. We denken terug aan de zonder twijfel zwartste bladzijde in de Europese en ook Haagse geschiedenis. Tegelijk vieren we 75 jaar bevrijding. Die vrijheid ervaren Joodse Hagenaars niet altijd. Helaas is Jodenhaat vandaag de dag namelijk nog springlevend, ook in Den Haag. Judith Oudshoorn-van Ginderen (Haagse VVD) en Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) dienen daarom vandaag een initiatiefvoorstel in om enerzijds het Joodse erfgoed in Den Haag te herwaarderen - Joden maken immers al 4 eeuwen een onmisbaar onderdeel uit van onze stad - en anderzijds om antisemitisme stevig en effectiever aan te pakken.

Judith Oudshoorn-van Ginderen: “De Joodse gemeenschap maakt al eeuwenlang onderdeel uit van Den Haag. Wie een wandeling maakt door het tegenwoordige Chinatown zal hier veel Joodse invloeden terug zien en bijvoorbeeld ook het mooie pand van Maison de Bonneterie is ooit gebouwd voor een Joodse ondernemer. Het is belangrijk dat we dit deel van de Joodse geschiedenis niet vergeten. Bovendien, zoals universitair docent Bart Wallet al zei tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer: ‘Wie Joden louter tot slachtoffer maakt, geeft antisemitisme ruim baan.’ Wij roepen de gemeente daarom ook op om bestaande Joodse activiteiten, zoals de digitale Joodse stadswandeling van Stichting Joods Erfgoed veel meer te promoten.” Ook zien de fracties kansen voor een Joods bezoekerscentrum, waarin de geschiedenis van Joodse Hagenaars belicht kan worden.

Daarnaast doen de fracties een aantal voorstellen om antisemitisme steviger en effectiever aan te pakken. Pieter Grinwis: “De wegvoering van en moord op meer dan 12.000 Joodse Hagenaars in vooral 1942 en 1943 is zonder twijfel de zwartste bladzijde uit de Haagse geschiedenis. De excuses van de minister-president gisteren voor het overheidshandelen van toen waren dan ook zeer terecht. We mogen dit nooit vergeten. Tegelijk hebben we een grote verantwoordelijkheid richting onze Joodse stadgenoten. Joodse Hagenaars moeten zich in Den Haag te allen tijde veilig en geaccepteerd weten. Helaas is de realiteit anders.” De fracties pleiten daarom ook voor meer kennis, bij de jonge generatie, bij nieuwkomers over de geschiedenis van Joodse Hagenaars, maar ook bij de politie. Deze moet met meer kennis van zaken kunnen optreden bij aangiftes van antisemitisme en bij haatdragende teksten bij demonstraties. “De burgemeester dient de politie te steunen om bijvoorbeeld bij uitingen van Jodenhaat tijdens een demonstratie op te treden en deze te beëindigen. Op zo’n moment moet niet het devies ‘zolang het maar rustig blijft qua openbare orde’ gelden, terwijl een hele bevolkingsgroep haatdragend wordt bejegend.”

Het initiatiefvoorstel bevat de volgende 15 voorstellen.

Meer aandacht voor de Joods-Haagse geschiedenis Een keer per jaar een tentoonstelling in het Atrium van het stadhuis over het Joodse leven in Den Haag. Bevorderen van de komst van een Joods bezoekerscentrum. Aanwezigheid van stadsbestuur bij herdenkingsplechtigheden en joodse hoogtijdagen. Voorkom verwatering van herdenkingsgelegenheden in het kader van de Tweede Wereldoorlog. Alle scholen in 2020 naar een Haagse synagoge of de Joodse stadswandeling. Meer adoptie van Joodse- en oorlogsmonumenten door scholen. Hulp voor leerkracht om Holocaust te bespreken. Joods-Haagse geschiedenis in inburgering. Harde aanpak antisemitisme in de sport. Vergroten kennis over het jodendom en antisemitisme bij het politiekorps. De burgemeester dient de politie te steunen om op te treden tegen Jodenhaat bij demonstraties.  Lobby bij het Rijk voor toegankelijke registratie van antisemitische incidenten. Schakel bij een melding van antisemitisme ook altijd de lokale antidiscriminatievoorziening in. Stel een stedelijk coördinator antisemitisme aan.

“De woningnood in onze stad is enorm. Criminelen die met verdachte vastgoedpraktijken de woningmarkt binnendringen en die nog meer verzieken is wel het laatste wat we kunnen gebruiken”, zegt fractievertegenwoordiger Koen van Haeften. Uit CBS-onderzoek blijkt namelijk dat een heel kleine groep in Den Haag buitenproportioneel veel vastgoed heeft. Bovendien heeft Den Haag van de grote steden in Nederland de meeste woningen waarvan de eigenaar al eens veroordeeld is voor een strafbaar feit. “We moeten dus veel scherper in beeld krijgen wie in onze stad panden kopen en wat ze precies in en met die panden doen”, vindt Van Haeften. “Het is voor criminelen nu te makkelijk om hun schimmige praktijken op de vastgoedmarkt uit te voeren. Dus ik roep het stadsbestuur op: kom maar door met die verhuurvergunning, stevige ‘Bibob-controle’ en zelfbewoningsplicht! De tijd van treuzelen en vooruitschuiven lijkt me voorbij.”