Poliflw

'De SP is ervan overtuigd dat we onze democratie het beste beschermen door haar voortdurend te versterken, onder meer door het doen van groot onderhoud aan ons parlementaire stelsel'. Aldus SP-fractievoorzitter Tiny Kox in het debat in de Eerste Kamer over de voorstellen van de staatscommissie parlementair stelsel. Tot de voorstellen behoren invoering van een correctief bindend referendum, rechtstreekse verkiezing van de kabinetsformateur, betere samenwerking van Tweede en Eerste Kamer en modernisering van de Eerste Kamer. 'Teleurstellend is het', aldus Kox, 'dat er nog geen degelijke reactie van de regering op de voorstellen van de staatscommissie ligt, terwijl er nu wel meters gemaakt moeten worden'.

Kox is blij dat er ook in de Eerste Kamer een meerderheid in zicht komt voor invoering van een correctief bindend referendum, een van de voorstellen die de staatscommissie doet in haar rapport. Een nader voorstel daartoe wordt momenteel al uitgewerkt door SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak. Kox vindt het correctief referendum 'een serieuze staatsrechtelijke vernieuwing en een aanzienlijke democratische verbetering': 'Onderzoek geeft aan dat een groot deel van de bevolking, doorheen alle politieke opvattingen, voor het correctief referendum is en het ziet als versterking van de democratie. Met name mensen die steeds meer afhaken omdat ze vinden dat de politiek hen niet serieus neemt, krijgen wellicht door het invoeren van zo'n referendum weer zin tot aanhaken. Doen dus, zo snel als maar mogelijk is, adviseert onze fractie'.

Positief is de SP ook over voorstellen om de Eerste Kamer effectiever te maken en de samenwerking met de Tweede Kamer te versterken. Kox vindt die versterkte samenwerking met name nodig om de vele vaak ingrijpende voorstellen van de Europese Commissie beter te laten toetsen door het Nederlandse parlement.

Een aantal voorstellen van de staatscommissie moet nader bestudeerd worden volgens Kox. Daaronder het voorstel om de kabinetsformateur voortaan rechtstreeks te laten kiezen. Kox: 'Onze fractie denkt eerder aan het aanmoedigen van politieke blokvorming voor verkiezingen, met gevolgen voor de regeringsvorming na verkiezingen. Het blok met de grootste aanhang mag het initiatief nemen tot vorming van een nieuwe regering'. Hij wijst erop dat politieke blokvorming vooraf, op basis van een overeengekomen openbaar verkiezingsmanifest, in het verleden al meerdere malen door de SP is voorgesteld. 'Wij zouden deze variant vooralsnog verkiezen boven de gekozen formateur, omdat dan niet de persoon maar de politieke inhoud dominant is en het beste te begrijpen voor de burgers, als ze hun keuze maken.'

Geen voorstander is de SP van voorstellen van de staatscommissie over het verhogen van de kiesdrempel en het verhogen van eisen aan politieke nieuwkomers. Kox: 'We moeten ons politieke bestel open houden voor nieuwkomers, hoe vreemd en verontrustend hun ideeën soms ook mogen zijn. Dat in deze Kamer door sommigen wordt opgeroepen om bevolkingsgroepen categorisch achter te stellen, in strijd met artikel 1 van onze Grondwet, vinden wij diep treurig en mijn fractie zal deze discriminerende politiek blijven bestrijden. Met argumenten, met feiten, in de hoop dat uiteindelijk de kiezers politiek opportunisme doorzien en ermee afrekenen. Maar partijen in hun rechten belemmeren of zelfs mogelijk verbieden, via een Wet op politieke partijen, zien wij niet zitten.'

'We vragen onze politieagenten, brandweermensen en ambulancemedewerkers om mensen te beschermen, maar dan zullen we onze hulpverleners ook moeten beschermen. Daarom moeten we stoppen met gevaarlijk vuurwerk.' Dat stelt SP-Kamerlid Ronald van Raak.

Aanleiding zijn de bedreigingen waar hulpverleners ook de afgelopen jaarwisseling opnieuw mee te maken kregen. Ook de luchtvervuiling, gezondheidsklachten en dierenleed zijn voor mensen aanleiding om met het vuurwerk te willen stoppen.

'Maatregelen om vuurwerk in bepaalde gebieden te verbieden en het beter opsporen van illegaal vuurwerk hebben niet voldoende geholpen. We zien dat hulpverleners, onderzoekers (waaronder de Onderzoeksraad voor Veiligheid), maar ook de vuurwerkbranche zélf aangeven dat het zo niet langer kan.' De SP roept het kabinet op om snel met een wet te komen, zodat we dit voor de volgende jaarwisseling kunnen regelen. Daarbij moet al het gevaarlijk vuurwerk van de straat. In de wet zou het kabinet ook uitsluitsel moeten geven over welke vormen van siervuurwerk eventueel nog wel mogelijk zijn omdat dit op een veilige manier kan.

Een verbod op gevaarlijk vuurwerk is belangrijk, maar niet genoeg. Ook zullen we moeten investeren in het opsporen van illegaal vuurwerk. Om bedreigingen en overlast te voorkomen zullen we mensen die zich misdragen ook harder en sneller moeten straffen. Bovendien zijn investeringen nodig in de preventie en de begeleiding van (groepen) jongeren die zich zo misdragen, door beter jeugdbeleid en meer jongerenwerk.

Geen enkele politicus durft met Ronald van Raak in de media in debat over het wachtgeld?

Beste collega-Kamerleden, ik bijt toch niet?

Deze week gebeurde het weer. Redacties van programma’s vroegen of ik bereid was om in debat te gaan over het wachtgeld. Omdat ik een wet heb gemaakt om dat wachtgeld af te schaffen en voor politici gewoon de WW te laten gelden, zoals voor iedereen. Zo’n verzoek doen redacties vaak vroeg in de morgen, zodat ze genoeg tijd hebben om een ander Kamerlid te vinden dat met mij in debat wil. Maar op het einde van de dag kwam de mededeling dat geen enkele politicus bereid is om het wachtgeld tegenover mij te verdedigen. Dat is vreemd, omdat bijna alle partijen tégen mijn wet zijn om het riante wachtgeld af te schaffen.

Vrijdag deed de regering de mededeling dat ze opnieuw gaat kijken naar het wachtgeld voor politici. Aanleiding is de ophef die deze week ontstond over het riante wachtgeld van GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks en VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, die allebei gebruik maakten van extra wachtgeld, naast hun goedbetaalde baan als Kamerlid. Maar de regering hoeft helemaal niet naar het wachtgeld te ‘kijken’, want er ligt al een wet om het wachtgeld af te schaffen. Over deze wet zal in de Kamer ook een debat worden gevoerd en dan zal elke politieke partij toch moeten aangeven of ze dit steunt of niet. En welke argumenten ze daarvoor hebben.

Beste collega-Kamerleden, ik bijt toch niet? Als in de komende tijd de redactie van een of ander programma belt met de vraag of u met mij in debat wilt, zeg dan gewoon ‘ja’. Als u het wachtgeld voor politici wilt behouden, dan zult u daar toch wel goede redenen voor hebben? En als u goede argumenten hebt, waarom zou u die dan niet laten horen? Wie weet kunt u mij, of de kijkers of de lezers of de luisteraars alsnog overtuigen van de noodzaak dat politici veel beter voor zichzelf zorgen dan voor andere mensen. Maar als u die argumenten niet hebt, dan is er ook geen reden om dat wachtgeld in stand te houden. Kom op! Ik zie uit naar de discussies met u!

(Deze column is gepubliceerd op tpo.nl)

De Raad van State ziet het referendum als een goede manier om de 'gevoelens van isolement, vervreemding en uitsluiting' onder bepaalde groepen mensen in de samenleving te verminderen. Dat blijkt uit het advies van de Raad van State over de wet van de SP voor een bindend correctief referendum.

SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak: 'Ik ben heel blij met dit advies, maar toch ook verrast, omdat de belangrijkste adviseur van de regering in het verleden erg kritisch was over het referendum, dat moeilijk te verenigen zou zijn met onze parlementaire democratie. Dat was ook het belangrijkste argument van premier Mark Rutte om het referendum af te schaffen. Nu ziet de Raad van State het referendum als een "positief te waarderen aanvulling en correctie" op ons huidige stelsel. Dat is een grote kanteling.'

De Raad van State ziet ook andere voordelen van het bindend correctief referendum. Zo zorgt het ervoor dat politieke partijen scherp blijven en er rekening mee houden dat de compromissen die zij sluiten ook echt kunnen rekenen op voldoende steun van de bevolking. Onvrede van burgers komt eerder op de politieke agenda en mensen die zich niet gehoord voelen kunnen op deze manier hun stem laten horen.

Van Raak: 'Mooi vind ik ook de opmerking van de Raad van State dat "voor een stabiele democratie meer nodig is dan handhaving van de status quo." De Raad van State wijst erop dat een grote meerderheid van de mensen in ons land voorstander is van een referendum. Het bindend correctief referendum zoals we dat voorstellen is daarom een 'sluitstuk' van het parlementaire stelsel.'

In december pleitte de Staatscommissie Parlementair Stelsel onder leiding van Johan Remkes ook voor een correctief referendum. 'De democratie werkt niet voor iedereen even goed. De stem van niet álle burgers wordt voldoende gehoord. De bestaande politieke onvrede bij een deel van de bevolking kan leiden tot afhaken en afkeer van de democratie,' stelde Johan Remkes. Volgens de Staatscommissie zijn referenda een goed 'ventiel' of goede 'veiligheidsklep' op het moment dat volksvertegenwoordigers dingen doen die het volk écht niet wil. Dit pleidooi was voor de SP reden om in januari een wetsvoorstel in te dienen voor invoering van een bindend correctief referendum. Een wet die nu wordt ondersteunt door de twee belangrijkste adviseurs van de politiek.

Van Raak: 'Het referendum is het kleefkruid van onze democratie. In februari 2018 verdedigde ik in de Kamer tevergeefs een wet voor een correctief referendum, een wet die ooit door GroenLinks, PvdA en D66 was gemaakt, maar die door deze partijen plotseling niet meer werd gesteund. Aanleiding was de uitslag van het raadgevend referendum over het verdrag met Oekraïne, waar deze partijen vóór waren, maar de bevolking tégen was. Dit was voor de regering aanleiding om het raadplegend referendum maar af te schaffen. Sindsdien is er echter veel veranderd. Het is bijzonder dat zowel een Staatscommissie als de Raad van State nu een bindend correctief referendum voorstellen, een echt referendum waarvan het kabinet en de Kamer de uitslag niet meer naast zich neer kunnen leggen.'

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer over de begroting van Binnenlandse Zaken. Daar wil de SP een begin maken met een nieuwe discussie over het correctief referendum. 'Ik hoop dat we na het mooie pleidooi van de Staatscommissie en het interessante advies van de Raad van State nu een inhoudelijke discussie kunnen voeren. Over de vraag hoe we onze parlementaire democratie kunnen versterken en wat daarbij de rol is van het referendum. De wetgeving is ingediend en de adviezen liggen op tafel. Ik denk dat het referendum plotseling een stuk dichterbij is,' zegt Van Raak.