Poliflw

Kan Nederland in de toekomst opnieuw steun uitspreken voor een illegale militaire interventie zoals die tegen Irak in 2003? Deze vraag is actueel nu het kabinet zichzelf opnieuw de ruimte verschaft om politieke steun te verlenen aan illegale militaire optredens.

Het pas in 2010 voltooide onderzoek naar de Nederlandse steun voor de Amerikaanse oorlog tegen Irak – een oorlog die meer dan een miljoen mensen het leven kostte en ons Islamitische Staat opleverde – liet er geen twijfel over bestaan: een volkenrechtelijk mandaat voor het ingrijpen had ontbroken. De oorlog was illegaal. Anderen zouden zeggen: het was een daad van agressie.

In de kabinetsreactie op dit rapport van de commissie-Davids werd vastgelegd dat dergelijke steun niet meer zou worden verleend. In het jargon van de huidige minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok (VVD): „Dat voor politieke steunverlening aan interstatelijk geweldgebruik ook een volkenrechtelijke rechtsgrond aanwezig moet zijn voor dat geweldsgebruik”. Sinds de Irak-oorlog is dit de norm. Maar gelukkig was het kabinet er nooit mee.

Dat bleek eens te meer toen in april 2018 de VS, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk een aanval op Syrische doelen uitvoerden, naar eigen zeggen in reactie op een chemische aanval van het Assad-regime in Douma. Omdat een geweldsresolutie van de VN-Veiligheidsraad uitbleef, wat allerlei westerse landen moeilijk konden verkroppen, was er voor dit optreden geen volkenrechtelijk mandaat. Nederland kon daarom in de NAVO geen ‘steun’ uitspreken. Het toonde enkel ‘begrip’ voor de actie van het drietal bondgenoten en liep daarmee uit de pas. Omdat het kabinet van deze beperking af wil, werd een expertgroep ingesteld om te onderzoeken of er toch mogelijkheden zijn om in de toekomst meer vrijheid van handelen te hebben. Deze deskundigen adviseerden wat het kabinet al langer wenste. Daarmee lijkt de weg geëffend om voortaan weer onomwonden politieke steun uit te spreken als er illegaal militair wordt opgetreden.

Dat is niet zonder gevaar, er kleven zelfs bijzonder grote risico’s aan. De expertgroep zelf wijst daar ook op. Zo kan politieke steun voor illegaal militair optreden leiden tot erosie van het in het VN-Handvest verankerde geweldsverbod. Ook kan het erin resulteren dat ook andere landen zich aangemoedigd voelen mandaatloos te interveniëren, denk bijvoorbeeld aan Rusland of China.

Een relatief klein land als Nederland heeft baat bij een zo strikt mogelijke naleving van de internationale rechtsorde.

Daarnaast kan de geloofwaardigheid van Nederland, dat in de eigen Grondwet nota bene bevordering van de ontwikkeling van de internationale rechtsorde heeft opgenomen, ter discussie komen te staan. Tenslotte is niet uitgesloten dat Nederland door een rechter volkenrechtelijk aansprakelijkheid wordt gehouden voor de politieke steun.

Het is, zwak uitgedrukt, opmerkelijk dat de expertgroep ondanks deze risico’s het kabinet toch de nodige manoeuvreerruimte biedt. Ronduit vreemd is het dat de opstellers van het alom geprezen rapport van de commissie-Davids, waarna het kabinet zich de beperking oplegde, niet benaderd lijken om hun licht te laten schijnen over deze beleidswijziging. Datzelfde geldt voor de Extern Volkenrechtelijke Adviseur, die na publicatie van het Davids-rapport was aangesteld om de juridische advisering van de minister te verbeteren.

Gênant is daarnaast dat inmiddels nogal wat is aan te merken op de aanleiding voor dit alles, de Syrische aanval op Douma. Waar er eerder weinig vraagtekens werden geplaatst bij het officiële narratief hierover – een gifgasaanval van het Assad-regime op onschuldige burgers – lijkt de zaak inmiddels een stuk minder eenduidig. Dat komt doordat een aantal experts van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens, die onderzoek deed in Douma, later stevige kritiek uitten op het eindrapport van deze waakhond. Zij wezen, onder meer op grond van gelekte officiële stukken, op de mogelijkheid dat niet het regime-Assad verantwoordelijk zou zijn, maar rebellen ter plaatse.

Het is duidelijk dat het zwart-witdenken dat vaak voorafgaat aan een militaire interventie – legaal of niet – geen recht doet aan de vaak veel ingewikkelder werkelijkheid. Dat is precies de les van bijna twintig jaar van ‘oorlogen’ tegen het terrorisme – oorlogen die van leugens en bedrog doortrokken waren.

Los hiervan is de vraag wat de Amerikaans-Brits-Franse aanval op Syrië in 2018 nou eigenlijk heeft opgeleverd. Is de burgeroorlog erdoor verkort? Heeft Assad sindsdien afgezien van aanvallen op burgers? Is er meer zicht op een einde aan het geweld? Het antwoord is duidelijk: drie keer nee.

Een relatief klein land als Nederland heeft baat bij een zo strikt mogelijke naleving van de internationale rechtsorde. Een betere internationale waarborg voor de eigen veiligheid is er nauwelijks. In een wereld met snel groeiende, nieuwe (regionale) grootmachten, die ons land wellicht minder gunstig gestemd zijn, zullen stevig verankerde volkenrechtelijke principes in de toekomst bovendien alleen maar in belang toenemen. Daarom doet minister Blok er goed aan de beleidswijziging te heroverwegen.

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

‘Het afschaffen van de fusietoets in het basis- en voortgezet onderwijs is onverstandig omdat het de deur openzet naar nog meer schaalvergroting in het onderwijs. Daardoor dreigt de menselijke maat verder verloren te gaan’, aldus SP-senator Bastiaan van Apeldoorn. Op 9 juni debatteerde de Eerste Kamer over de plannen van minister Slob om de fusietoets, ooit in het leven geroepen om te voorkomen dat schaalvergroting in het onderwijs doorslaat, af te schaffen.

Van Apeldoorn: ‘Met schaalvergroting in het onderwijs is er het reële risico dat de menselijke maat verloren gaat. Het bestuur komt op steeds meer afstand te staan van de werkvloer, van de klas waar het gebeurt. En hiermee wordt ook de zeggenschap van die werkvloer ondermijnd’. Het standpunt van de SP wordt onder ander gesteund door de Algemene Onderwijsbod (AOB), die eveneens stelt dat met aschaffing de menselijk maat niet langer geborgd kan worden. Een eerdere evaluatie van de bestaande wet door Commissie FusieToets Onderwijs (CFTO), die de fusietoest moest uitvoeren, liet zien dat  kleine scholen of schoolbesturen zich vaak laten opslokken door een grotere partner. Daarbij wordt door een domino-effect uiteindelijk de kleinschaligheid van het onderwijs in gevaar gebracht. De CFTO pleitte daarom juist voor een aanscherping in plaats van een afschaffing van de fusietoets

Als je de fusietoets nu afschaft verruim je de mogelijkheden tot schaalvergroting.

Waarom wil de regering dit er dan toch doordrukken? Van Apeldoorn: ‘Het eenvoudigste antwoord is dat het in het VVD-verkiezingsprogramma stond – vermoedelijk nadat de VVD-signalen had ontvangen van enkele schoolbesturen dat men die toets maar lastig vond – en dat het vervolgens, zoals zo veel VVD-punten, tot regeringsbeleid is geworden. Inhoudelijk is de rechtvaardiging van dit kabinet voornamelijk dat deze fusietoets scholen in krimpregio’s in de weg zit, scholen voor wie samenwerking soms noodzakelijk zou zijn om te kunnen overleven’. Maar volgens Van Apeldoorn kunnen de problemen in  de krimpregio’s ook prima opgelost worden zonder de fusietoets af te schaffen.

De SP-fractie pleit voor een aanpassing, niet voor de afschaffing van de fusietoets. Van Apeldoorn: ‘Eén ding is zeker, als je de toets nu afschaft verruim je de mogelijkheden tot schaalvergroting en sta je landelijk met lege handen als dit toch tot een verlies aan menselijke maat blijkt te leiden’. Volgens de SP-senator zit niemand zit te wachten op nog meer megascholen en megabesturen. De stemming is volgende week en het zou wel eens spannend kunnen gaan worden.

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

Lilian Marijnissen ging vandaag digitaal in gesprek met zorgverleners over de zorg nu en de zorg na corona. Zorgverleners zijn het eens dat het niet alleen bij applaus voor de zorg kan blijven. ‘Als een junior communicatiemedewerker hoger wordt ingeschaald dan een verpleegkundige dan ontplof ik echt,’ zegt huisarts Bart Bruijn. Dat deze oproep op veel steun kan rekenen blijkt uit het succes van de petitie beloondehelden.nl, die inmiddels al 50 duizend keer is ondertekend.

Armand Girbes, IC arts lanceerde deze week samen met zo’n duizend zorgverleners een manifest om te pleiten voor veranderingen in de zorg.  ‘Ik hoop dat we nu gaan herwaarderen waar het eigenlijk om gaat. Het stelt me wel teleur dat het bij een stemming 75-75 is, terwijl als je met mensen spreekt zij het er 100 procent ermee eens zijn.’

Hij refereert hier naar een voorstel van de SP om zorgverleners structureel te waarderen, in plaats van eenmalig applaus en een bonus te geven. Dit voorstel haalde het vorige week op een stem na niet in de Tweede Kamer. Aanstaande dinsdag wordt opnieuw gestemd. Lilian Marijnissen vraagt iedereen om de VVD, CDA, D66 en CU op te roepen om het voorstel aankomende dinsdag te steunen. Hoe meer mensen beloondehelden.nl steunen, hoe sterker we staan.

Het is duidelijk dat we lessen moeten leren van deze crisis. Zorgverlener Petra van Ham vraagt al sinds maart om voldoende beschermingsmiddelen voor haar werk in een verpleeghuis. ‘Half maart kregen we al berichten dat er in verpleeghuizen enorme drama’s aan de gang waren, waar het virus was binnengekomen en mensen en masse stierven,’ zegt van Ham. Jos de Blok, directeur van Buurtzorg, geeft duidelijk aan dat er veel meer getest had moeten en kunnen worden. Hij regelde het zelf, en zijn medewerkers werden wel getest en kregen mondkapjes en beschermingsmiddelen. ‘Het hele verdeelbeleid, grote instellingen die een doosjes kregen met mondkapjes, ik vond het absurd,’ zegt de Blok.

‘Er is een wereld te winnen,’ zegt Lilian Marijnissen. ‘Maar dat gaat niet vanzelf gebeuren. We moeten zorgen dat er echte waardering komt voor zorgverleners. We moeten zorgen dat de goede voorbeelden, de samenwerking boven concurrentie, de norm worden.’

Het hele gesprek is hier terug te kijken.

Frank Futselaar (SP-woordvoerder landbouw)

Duizenden boeren zijn in verzet gekomen tegen de stikstofmaatregelen van de overheid. Het boerenverzet richt zich tegen beperkende maatregelen om de uitstoot aan te pakken. Ze vinden dat ze te eenzijdig de schuld krijgen. Daar hebben ze gelijk in.

Er zijn te veel varkens, kippen en koeien, maar dat is niet de schuld van de individuele boeren. In 1997 en 1998 was er een uitbraak van de varkenspest. Er werden ruim 11 miljoen varkens 'geruimd'. Nadat de varkenspest was ingedamd maakte Remi Poppe, als toenmalig SP-landbouwwoordvoerder, een afspraak met een varkensboer om inzicht in de gevolgen te krijgen. Aan de keukentafel bij de boer zaten nog twee mensen. Een man van de Rabobank en iemand van de Dienst Landbouwvoorlichting van de overheid. De boer moest zijn stallen aanpassen aan nieuwe wettelijke regels. Hij moest daarom een lening aangaan bij de bank. Na wat heen en weer gepraat en rekenen, was de uitkomst dat de boer meer varkens moest nemen om kredietwaardig te zijn. 'Kijk heer Poppe, zo worden wij nu gedwongen om te groeien', riep hij vertwijfeld. En zo is het gegaan met veel boerenbedrijven. Groeien om het hoofd boven water te houden.

De economische druk om te groeien is groot.

In 2018 is voor 90,3 miljard euro geëxporteerd aan landbouwgoederen. Nederland is de op één na grootste landbouwexporteur van de wereld, na de Verenigde Staten. Iedereen kan snappen dat dit een geweldige negatieve druk geeft op ons kleine land, onze vruchtbare bodem en de laatste resten van onze natuur. Veel boeren moeten zich als voedselproducent de pleuris werken om met de huidige wereldmarktprijzen het hoofd boven water te houden. De opbrengsten voor de boer op de wereldmarkt zijn te laag om aan de terechte eisen voor beter dierenwelzijn, fosfaatrechten, mestregels en stikstofnormen te voldoen. Veel boeren hebben al investeringen gedaan om schonere stallen te bouwen. Waarvoor natuurlijk weer leningen nodig waren.

Remi Poppe (voormalig SP-woordvoerder landbouw)

Boerenbelangenorganisatie LTO, de VVD en het CDA hebben deze groei steeds maar weer bevorderd. Niet de boeren, maar de grote mondiale handelaren in veevoer en agrarische producten strijken het grootste deel van de 90 miljard euro aan export op. Als het gaat om het besteedbaar inkomen, dan is er bij veel boerengezinsbedrijven juist sprake van armoede.

Jammer dat het boerenverzet door de organisatoren vooral gericht is tegen milieumaatregelen, omdat 'we door deze maatregelen niet meer kunnen groeien'. Dat kan kloppen. Maar heel veel boeren die we gesproken hebben zeiden: 'als ik met minder dieren ook rond kan komen doe ik dat meteen'. En daar zit hem de kneep. De economische druk om te groeien is groot. Uitkopen van boeren die willen stoppen zou er best wel eens toe kunnen leiden dat juist de boerengezinsbedrijven gaan stoppen. Dan blijven de meer industriële, aan de tiet van de banken en exporteurs hangende landbouwbedrijven over. Een ontwikkeling die precies de verkeerde kant op gaat. Verder weg van de boerenlandbouw.

Het is dan ook bedenkelijk dat de financiële en organisatorische steun voor de tractorenmanifestaties van de agrarische zakensector komt. Het heeft er veel van weg dat de tractoren de verkeerde kant op rijden. Willen we dat de boeren een eerlijke prijs voor een eerlijk product krijgen en niet gedwongen moeten blijven groeien, dan zal het verzet tegen de macht van de internationaal opererende grootgrutters en handelaren gericht moeten worden. Dat is de echte bedreiging. Zij zijn de feitelijke uitbuiters van onze boeren, grond en natuur.

Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en mis nooit belangrijk SP-Nieuws!

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

Frank Futselaar (SP-woordvoerder landbouw)

Duizenden boeren zijn in verzet gekomen tegen de stikstofmaatregelen van de overheid. Het boerenverzet richt zich tegen beperkende maatregelen om de uitstoot aan te pakken. Ze vinden dat ze te eenzijdig de schuld krijgen. Daar hebben ze gelijk in.

Er zijn te veel varkens, kippen en koeien, maar dat is niet de schuld van de individuele boeren. In 1997 en 1998 was er een uitbraak van de varkenspest. Er werden ruim 11 miljoen varkens 'geruimd'. Nadat de varkenspest was ingedamd maakte Remi Poppe, als toenmalig SP-landbouwwoordvoerder, een afspraak met een varkensboer om inzicht in de gevolgen te krijgen. Aan de keukentafel bij de boer zaten nog twee mensen. Een man van de Rabobank en iemand van de Dienst Landbouwvoorlichting van de overheid. De boer moest zijn stallen aanpassen aan nieuwe wettelijke regels. Hij moest daarom een lening aangaan bij de bank. Na wat heen en weer gepraat en rekenen, was de uitkomst dat de boer meer varkens moest nemen om kredietwaardig te zijn. 'Kijk heer Poppe, zo worden wij nu gedwongen om te groeien', riep hij vertwijfeld. En zo is het gegaan met veel boerenbedrijven. Groeien om het hoofd boven water te houden.

De economische druk om te groeien is groot.

In 2018 is voor 90,3 miljard euro geëxporteerd aan landbouwgoederen. Nederland is de op één na grootste landbouwexporteur van de wereld, na de Verenigde Staten. Iedereen kan snappen dat dit een geweldige negatieve druk geeft op ons kleine land, onze vruchtbare bodem en de laatste resten van onze natuur. Veel boeren moeten zich als voedselproducent de pleuris werken om met de huidige wereldmarktprijzen het hoofd boven water te houden. De opbrengsten voor de boer op de wereldmarkt zijn te laag om aan de terechte eisen voor beter dierenwelzijn, fosfaatrechten, mestregels en stikstofnormen te voldoen. Veel boeren hebben al investeringen gedaan om schonere stallen te bouwen. Waarvoor natuurlijk weer leningen nodig waren.

Remi Poppe (voormalig SP-woordvoerder landbouw)

Boerenbelangenorganisatie LTO, de VVD en het CDA hebben deze groei steeds maar weer bevorderd. Niet de boeren, maar de grote mondiale handelaren in veevoer en agrarische producten strijken het grootste deel van de 90 miljard euro aan export op. Als het gaat om het besteedbaar inkomen, dan is er bij veel boerengezinsbedrijven juist sprake van armoede.

Jammer dat het boerenverzet door de organisatoren vooral gericht is tegen milieumaatregelen, omdat 'we door deze maatregelen niet meer kunnen groeien'. Dat kan kloppen. Maar heel veel boeren die we gesproken hebben zeiden: 'als ik met minder dieren ook rond kan komen doe ik dat meteen'. En daar zit hem de kneep. De economische druk om te groeien is groot. Uitkopen van boeren die willen stoppen zou er best wel eens toe kunnen leiden dat juist de boerengezinsbedrijven gaan stoppen. Dan blijven de meer industriële, aan de tiet van de banken en exporteurs hangende landbouwbedrijven over. Een ontwikkeling die precies de verkeerde kant op gaat. Verder weg van de boerenlandbouw.

Het is dan ook bedenkelijk dat de financiële en organisatorische steun voor de tractorenmanifestaties van de agrarische zakensector komt. Het heeft er veel van weg dat de tractoren de verkeerde kant op rijden. Willen we dat de boeren een eerlijke prijs voor een eerlijk product krijgen en niet gedwongen moeten blijven groeien, dan zal het verzet tegen de macht van de internationaal opererende grootgrutters en handelaren gericht moeten worden. Dat is de echte bedreiging. Zij zijn de feitelijke uitbuiters van onze boeren, grond en natuur.

Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en mis nooit belangrijk SP-Nieuws!

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

Hoera, ze zijn er een beetje achter gekomen, de ‘marktwerking’ in de sociale huursector heeft geleid tot een nieuwe woningnood en onbetaalbare huren. Er komt voor de sociale huursector een miljard euro (over tien jaar, dus maar 100 miljoen per jaar!) beschikbaar voor vermindering op de verhuurdersbelasting als woningcorporaties woningen bouwen met een huurprijs onder de laagste aftoppingsgrens in de huurtoeslag (607,46 euro in 2019). De verhuurderheffing gaat overigens gewoon door. Voor 2023 is de verwachte opbrengst, bijna twee miljard euro. Ofwel: huurders blijven over een periode van 10 jaar circa 20 miljard meebetalen aan belasting op sociale huurwoningen en ‘krijgen’ er 1 terug. Een wel heel treurig klein super dun sigaartje uit eigen doos.

Even terug in de tijd. Zo’n 25 jaar gelden, onder het eerste kabinet Kok (PvdA, VVD en D66), werd de sociale huursector ‘verzelfstandigt’. Dit breekpunt in de geschiedenis van de sociale volkshuisvesting begon onder kabinet Lubbers met de Nota Volkshuisvesting in de Jaren Negentig, ook wel genoemd ‘operatie-Heerma’(vader van de huidige CDA-fractievoorzitter).

De naoorlogse woningnood zou opgelost zijn, was de redenering. De overheid was niet meer nodig. Gemeentelijke woningbedrijven werden overgedaan aan woningcorporaties. Artikel 22,  van de grondwet ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’ kon wel met een stevige korrel zout genomen worden. Als kersvers Kamerlid heb ik dat toen (1996) in en buiten de Kamer fel bestreden en waarschuwde dat woningcorporaties zo gedwongen werden om als commerciële woningbedrijven te gaan opereren. Dat de woningzoekenden en huurders de dupe zouden zijn. En zo is het treurig genoeg ook gegaan. Topsalarissen voor directeuren (gelukkig niet allemaal), miljarden verliezen door beleggen in obligaties, investeringen in verliesgevende projecten die niets met volkshuisvesting te maken hadden, massale sloop en verkoop van sociale huurwoningen en alsmaar stijgende huurprijzen.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren erkend worden en de overheid weer een klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen.

In 2013 werd de verhuurderheffing over de WOZ-waarde van sociale huurwoningen ingevoerd (particuliere verhuurders gaan vrijuit!). Een belasting dus op de ‘marktwaarde’ op huurwoningen van corporaties die alleen tot uitdrukking komt wanneer ze verkocht zouden worden. Maar dan zijn het geen sociale huurwoningen meer. Het is dus feitelijk een ordinaire belasting op huren. Sociale huurwoningen hebben geen ‘marktwaarde’, maar alleen een gebruikswaarde als huisvesting. Zo was onze sociale huursector tot voor 25 jaar geleden opgebouwd, met financiële steun van de overheid.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt over de huidige situatie (gegevens over 2018); ‘Ongeveer een derde van de Nederlandse huishoudens woont in een corporatiewoning. Dit aantal nam het afgelopen decennium af, doordat de woningcorporaties meer woningen verkochten of sloopten dan er bijgebouwd werd. Terwijl het aantal corporatiewoningen afnam, nam het relatieve aantal huurders met een laag inkomen toe’. Toch geen misselijke constatering van het planbureau. Voor de verzelfstandiging woonden meer dan 50% in een huurwoning met in verhouding nog betaalbare huren.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren een beetje erkent worden en dat de overheid weer een heel klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen. Lilian Marijnissen zei terecht dat alleen bouwen niet genoeg is om de wooncrisis te beteugelen. Woningzoekenden hebben niets aan gesubsidieerde huizen die niemand kan betalen. Ze wil de huren voor vijf jaar bevriezen en vindt dat de prijs voor nieuw gebouwde woningen verplicht betaalbaar moet zijn. Er zal nog veel strijd nodig zijn willen we de Volkshuisvesting weer sociaal kunnen noemen. Doe eens normaal en sociaal zou ik zeggen, stop de sloper en verhuurdersheffing en bouw betaalbare huurwoningen. De overheid moet zijn grondwettelijke plicht  weer oppakken; ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’. En dus ook de financiële zorg en betaalbaarheid!

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!