Poliflw

 

Gelezen in de Barneveldse Krant

 

'Laten we elkaar de ruimte gunnen' (opinie)

22-12-2019, 20:12

BARNEVELD Wie leest of hoort de komende dagen niet deze tekst uit Lukas 2: "En zij baarde haar eerstgeboren Zoon, en wond Hem in doeken en legde Hem neder in de kribbe, omdat voor henlieden geen plaats was in de herberg." Er was geen plaats in de herberg, geen ruimte. Was er echt geen ruimte of kregen ze niet de ruimte?Bennie WijnneAls we terugkijken op het afgelopen jaar in Provinciale Staten van Gelderland of in het publieke debat in het algemeen dan gaat het heel vaak over ruimte. Is er ruimte voor windmolens in Gelderland, in Barneveld? Is er ruimte voor 75.000 extra woningen in Oost Nederland die er volgens het woonakkoord in de Gelderse en Overijsselse steden moeten komen? Is er ruimte voor velden met zonnepanelen? Is er voldoende ruimte voor de natuur? Blijft er nog ruimte over voor onze boeren? Waar is de ruimte voor kringlooplandbouw? Geven we de wolf op de Veluwe ruimte en blijft er dan nog wel ruimte voor de schapenhouder? Is er wel ruimte in Nederland voor meer dan 19 miljoen mensen, die allemaal graag fatsoenlijk willen wonen, recreëren en zich snel willen verplaatsen? Welke ruimte mag een rondweg in Barneveld innemen? En die ondernemer dan, die graag zijn bedrijfsruimte wil vergroten? En hoe gaat het met de A1/A30 die meer ruimte vereist?Kortom, heel veel vragen. Vragen die nadrukkelijk aan de orde komen als het gaat over stikstof, fijnstof, PFAS. ,,Niet alles kan", zegt de commissie Remkes. De omgevingsvisie die we vorig jaar voor Gelderland vastgesteld hebben geeft aan dat we een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland willen. Duurzaam, verbonden en economisch krachtig. Maar welke van deze zaken moet de meeste ruimte krijgen?

Agrarische sector

De Agrarische sector heeft de laatste tijd nadrukkelijk van zich laten horen. En terecht. Te lang is er geen erkenning geweest voor het waardevolle werk dat de boeren doen. Ons land en een behoorlijke regio daaromheen van voedsel voorzien. Goedkoop en veel, dat was de afgelopen 50 jaar het devies. Door enorme innovatie, schaalvergroting en ondernemerschap hielden boeren dat lang vol. Maar de rek is er uit. Steeds meer investeren en dan achteraf concluderen dat de regels toch weer veranderd zijn is niet langer houdbaar. Een vijfjarenplan is niet te maken, want het wordt steeds weer doorkruist door nieuwe regels. Gisteren fosfaat, vandaag stikstof, morgen fijnstof en volgende week methaan. De sector eist erkenning en ruimte om in te spelen op vernieuwingen.

Onze regio

Als we het hebben over het stikstofvraagstuk en de gevolgen daarvan voor onze regio dan, is mijn conclusie dat we het vraagstuk in volle omvang over ons heen krijgen. Wij grenzen aan de Veluwe, het grootste groene natuuroppervlak. We hebben een grote agrarische sector en veel industriële activiteiten. De maatregelen die genomen moeten worden, zullen evenredig door alle sectoren gedragen moeten worden. En op basis van metingen, niet op basis van veronderstellingen.De provincie gaat inzetten op het verminderen van emissies. Als we zien welke grote daling de afgelopen 30 jaar al bereikt is, dan kan de uitstoot door verdergaande innovaties zeker nog terug. Daarvoor is financiële ruimte en regelruimte nodig. Nog te vaak kunnen nieuwe stalsystemen niet, omdat ze niet aan bepaalde regels of erkenningen voldoen. Daarin moet veel meer flexibiliteit komen. De provincie heeft geld vrijgemaakt voor het voeren van keukentafelgesprekken om individuele ondernemers te helpen bij het maken van keuzes voor de toekomst.

Landbouwcollectief

Het is mooi dat het kabinet en het landbouwcollectief met elkaar in gesprek zijn gegaan en tot afspraken gekomen zijn. Dat is het begin van herstel van vertrouwen. Alleen door samenwerking met alle sectoren en belanghebbenden kunnen de problemen worden aangepakt. Daarmee is niet alles ineens opgelost. Samen zoeken naar oplossingen. Het is immers geen boerenprobleem maar een probleem van onze samenleving.

Eerlijke prijs

Het vraagstuk van een eerlijke prijs voor de producten is best ingewikkeld. Maar het kan toch niet zo zijn dat iedereen in de keten van producent naar consument goed verdient aan de producten behalve de boer? Met name supermarkten, maar ook anderen in de keten zouden hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Supermarkten zijn ook gevoelig voor eisen van bijvoorbeeld Wakker Dier. Waarom dan niet voor de roep van de boeren om een eerlijke prijs. De consument kan hieraan veel bijdragen door streekproducten te kopen en minder producten die van ver komen.

Uitdagingen

In het komende jaar zullen veel belangrijke beslissingen genomen moeten worden die te maken hebben met welke ruimte we elkaar geven. Welke ruimte we elkaar gunnen. De politiek moet daarbij in gesprek blijven met de samenleving, met u. In het besef dat niet alles kan. En dat wij niet overal invloed op hebben. Ook in het besef dat wij nietige mensen zijn, die vaak foute keuzes maken. Maar laten we het wel samen doen. En laten we elkaar ook de ruimte gunnen.

Bezinning

Tijd voor bezinning. Zijn we bereid ruimte te geven aan anderen? En als dat ten koste gaat van onze eigen ruimte? In Bethlehem kregen Jozef en Maria weinig ruimte. Het Kind werd geboren. Koning Herodes gunde Hem geen ruimte. Is er bij ons ruimte voor Hem?

Ik wens u een gezegend kerstfeest.

Barnevelder Bennie Wijnne is Statenlid namens de SGP

 

Tijdens de raadsvergadering van 12 december hebben boeren uit de gemeente Oldebroek ingesproken tijdens de raadsvergadering. Daarmee hebben ze duidelijk gemaakt wat de problemen zijn waar de agrarische sector tegen aanloopt. Dat die problemen groot zijn mag duidelijk zijn.

SGP-Oldebroek is van mening dat er samen met de agrariërs gekeken moet worden naar de oplossingen. Alleen praten met de agrariërs zonder concrete resultaten is geen optie. Tijdens een overleg tussen drie bestuursleden van Agractie met een delegatie van het ministerie van Landbouw wordt wel uitgesproken dat er jarenlang een onterechte framing en stigmatisering van de landbouwsector plaatsvindt en dat daar structureel wat aan moet gebeuren maar er worden geen concrete stappen ondernomen. Dat is fout. Daarom hebben we ook een appel gedaan richting de ChristenUnie die mede indiener is van de motie om hun eigen minister zover te krijgen om de toekomst van de boeren te waarborgen en zich daarvoor hard te maken.

Wat SGP-Oldebroek betreft is duidelijkheid geven aan de agrariërs voor de lange termijn gewenst zodat men kan ondernemen. Daarom is het noodzakelijk om grote waardering uit te spreken richting onze agrariërs. Daarom is het onbespreekbaar om agrarische ondernemers te dwingen hun bedrijfsvoering te beëindigen alsof ze een misdaad plegen met het uitoefenen van hun bedrijf. Daarom is het wenselijk om in goed overleg en samen met boeren oplossingen te bedenken en moeten de negatieve gevolgen voor de natuur niet eenzijdig bij de agrarische sector neergelegd worden. Daarom zal de stikstofproblematiek breder opgepakt moeten worden door ook de luchtvaart, vervoer en industrie erbij te betrekken. Hoe kan het dat Lelystad airport wel gewoon door kan gaan en boeren hun rechten wordt afgepakt? Wij kunnen dat niet uitleggen.

De aangenomen motie geeft ons als gemeenteraad een verantwoordelijkheid. Het kan niet zo zijn dat we wat in de motie staat verwoord onder de aandacht brengen van Gedeputeerde staten en de ministers en dat we als gemeente geen verantwoordelijkheid willen nemen. Als SGP vinden we het noodzakelijk om pal achter onze agrariërs te staan en als ze (hoewel we dit uit alle macht willen voorkomen) op welke manier dan ook schade ondervinden dit ruimhartig gecompenseerd wordt. Dat is het minimale wat we als overheid moeten doen. Als SGP fractie willen wij ons inzetten om de toekomst van onze agrariërs te waarborgen en we verwachten van alle partijen een constructieve houding om de daad bij het woord te voegen.

Op verzoek van de insprekers is de raad op 21 december 2019 op bezoek geweest bij een agrarische ondernemer. Daar is veel informatie gedeeld. Ook vanuit de Provinciale Staten waren er vertegenwoordigers aanwezig en namens de SGP statenlid dhr. E. Mulder. Hij heeft uitgesproken dat de Statenfractie de zorgen met de boeren deelt, en dat wij als rentmeesters gezamenlijk goede oplossingen moeten zoeken.

Het gesprek is een eerste stap om samen verder te komen. Aandachtspunten die gedeeld zijn waren onder andere de kringloop van stikstof en dat het stikstof probleem niet door de agrarische sector is ontstaan. Het saldo van de Nederlandse stikstofkringloop in de landbouw is namelijk negatief, want er wordt meer stikstof vastgelegd dan dat er uitgestoten wordt. De agrarische sector heeft de laatste dertig jaar al veel gereduceerd. Ook werd weer benoemd dat er niet alleen gekeken moet worden naar de agrarische sector voor oplossingen. Dat beleid en praktijk knelpunten opleveren kwam duidelijk naar voren. Regelgeving en onduidelijkheid zijn verstikkend voor het ondernemerschap in de agrarische sector. Oplossingen en regelgeving moeten in samenspraak met het werkveld worden vastgesteld.

De gezamenlijke motie vreemd aan de orde van de dag die de hele gemeenteraad heeft ingediend is hieronder te lezen.

 

Net als in de Tweede Kamer, stemde de SGP in de Eerste Kamer voor de Spoedwet stikstof. Niet omdat die wet zo goed is, maar wel omdat het gevolg van het tegenstemmen is dat er nóg meer bedrijven om zullen vallen. Die prijs wil de SGP niet betalen. Een besluit heeft consequenties, maar géén besluit heeft óók consequenties.

Het stikstofbeleid van dit kabinet rammelt aan alle kanten. De SGP heeft daar van meet af aan tegen geageerd. Maar helaas zijn we wel gebonden aan uitspraak van de rechter. Met de huidige spoedwet wordt geprobeerd de schade nog enigszins te beperken. Te weinig, maar beter weinig dan niets. Het zou jammer zijn als we allemaal 100 km/uur gaan rijden op de snelweg, terwijl bouwvakkers daar niets aan hebben…

In ieder geval kunnen de mensen in de bouw en grondwerkers nu even vooruit. De SGP heeft in de Eerste Kamer óók ruimte gevraagd voor de boeren. Zo verzekerde minister Schouten dat duurzaam ontwikkelruimte voor boeren mogelijk blijft, al is daar nog wel een vervolgstap voor nodig. Denk aan het niet afpakken van productierechten bij externe saldering. Verder aanvaarde de Eerste Kamer een motie waarin gevraagd is om openheid over stikstofrekenmethodes en volledige toegang tot de data uit de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF). Het kan niet zo zijn dat zulke drastische maatregelen worden genomen zonder volledige openheid over de onderbouwing.

Zoals gezegd: beter iets dan niets.



© Henk Kemp

Hieronder de motie zoals die in de raad van Oldebroek is aangenomen.

Hieronder de motie zoals die in de gemeenteraad is aangenomen:

Oldebroek voor de boeren

 

 

De raad van de gemeente Oldebroek bijeen: 12 december2019

 

 

constaterende dat

-       door de uitspraak van de Raad van State op 29 mei een streep is gezet door het Programma Aanpak Stikstof (PAS) en er daarom maatregelen moeten worden genomen om de stikstofuitstoot te verminderen vooral in de nabijheid van Natura 2000 gebieden;

-       de gemeente Oldebroek ingeklemd ligt tussen de natura 2000 gebieden Veluwe en Veluwerandmeren;

-       de focus vooral bij de agrarische sector als oplossingsrichting om stikstofuitstoot te verminderen lijkt te liggen;

-       onze gemeente een groot buitengebied heeft en de boeren de mede onderhouders zijn van ons prachtige groene buitengebied;

-       boeren zich door de overheid en andere organisaties onvoldoende gewaardeerd voelen, waardoor het vertrouwen in o.a. de overheid tot een dieptepunt is gedaald;

-       er volop overleg is tussen o.a. het ministerie van LNV, Provincies en de VNG over de manier waarop stikstofreductie wetgeving ingevuld gaat worden.

-       er nog steeds laagvliegroutes vanaf Lelystad-Airport gepland zijn over datzelfde mooie buitengebied.

 

overwegende dat

-       de maatregelen die opgelegd worden mogelijk grote gevolgen zullen hebben voor onze hele gemeenschap, in het bijzonder voor de agrarische sector;

-       het voortbestaan van de agrarische sector belangrijk is voor de sector maar ook van algemeen belang is als het gaat om verrommeling en leefbaarheid van het buitengebied;

-       het vertrouwen van onze boeren in de overheid snel weer hersteld moet worden én dat wij als gemeente Oldebroek hierin de eerste stap kunnen zetten door onze waardering uit te spreken richting de boeren;

-       het niet zo kan zijn dat boeren moeten inkrimpen of stoppen om stikstofuitstoot te beperken en dat er met de nieuwe laagvliegroutes weer stikstofuitstoot bijkomt.

 

 

spreekt uit dat de raad

-        grote waardering heeft voor het werk van de boeren in onze gemeente, voor de passie waarmee ze bezig zijn met het produceren van voedsel en het onderhouden van de natuur;

-        het om die reden onbespreekbaar vindt dat agrarische ondernemers gedwongen hun bedrijf zouden moeten stoppen of verplaatsen ten behoeve van de stikstofreductie-wetgeving;

-        de wens heeft om daar waar mogelijk samen met boeren op te trekken bij het vormgeven van stikstofreductie om zo de toekomst van boeren in de gemeente Oldebroek én de Veluwse natuurgebieden beter te waarborgen.

-        het onbegrijpelijk en onaanvaardbaar vindt dat enerzijds bij het stikstofprobleem overmatig de focus wordt gelegd op de agrarische sector als oorzaak, en anderzijds zonder terughoudendheid nieuwe laagvliegroutes over het buitengebied van Oldebroek gelegd worden die juist bijdragen tot extra stikstofuitstoot.

 

roept het college op om:

-        bovenstaande over te brengen aan Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland, de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de minister van Infrastructuur en Waterstaat.

 

En gaat over tot de orde van de dag.

 

 

De fracties van:

 

ChristenUnie

 

SGP

 

ABO

 

CDA

 

PvdA / Burgerpartij Oldebroek

 

VVD

Boeren en bouwers, maar inmiddels ook anderen hebben te lijden van een vonnis van de rechter waarin bepaald wordt dat bedrijven en projecten stil moeten worden gelegd vanwege de uitstoot van stikstof.  Daarom stelde het kabinet een pakket maatregelen samen om deze crisis te bezweren. De Tweede Kamer sprak daarover een zware kabinetsdelegatie onder leiding van premier Rutte. De bijdrage van Roelof Bisschop staat hieronder.

De kabinetsbrief en de cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu lezend, vraag ik me in gemoede af: waar is het gezonde verstand gebleven?De bouw van 75.000 woningen zou opgeteld slechts 0,3 mol stikstof per hectare aan extra depositie opleveren - variërend van 0,1 mol in de Achterhoek tot 1,2 mol bij Den Haag. Dat is niet meer stikstof dan er in één ganzenkeutel zit. 0,3 mol valt in het niet bij achtergronddeposities van 1000 tot 2000 mol. Ook bij elkaar opgeteld gaat het dus nergens over. Ik moet de eerste wetenschapper nog tegenkomen die deze depositie in het veld terug kan vinden. Laat staan dat er sprake is van het aantasten van Natura 2000 gebieden. Waarom al die poespas en die crisissfeer, terwijl de Habitatrichtlijn deze woningbouw gewoon toestaat? Waarom beginnen kabinet en provincies niet per direct met gebiedspecifieke drempelwaarden, te beginnen bij 0,05 mol? Wie op alle slakken zout legt, komt niet toe aan het aanpakken van de echte problemen! De RIVM-plaatjes zijn duidelijk: 100 km/uur vlakbij Natura 2000 gebieden zou volstaan om woningbouw in een groot deel van Nederland los te krijgen. Alleen de duinen in de Randstad gooien dan nog roet in het eten.En dáárom moeten ook Zeeuwen en Groningers van het kabinet maar 100 gaan rijden! Waarom kiest het kabinet niet voor het schrappen van de racewedstrijden in de Zandvoortse duinen?Vooropgesteld: de SGP vindt het goed dat de maximumsnelheid wordt verlaagd in de buurt van Natura 2000 gebieden en op drukkere trajecten. Maar de SGP zegt ook: niet overal hoeft de snelheid te worden verlaagd. LandbouwDe landbouw moet het bezuren. De sector dreigt voorlopig vooral in te moeten leveren terwijl andere sectoren ongemoeid worden gelaten. In dat verband heb ik een aantal vragen. Het kabinet gaat stikstofarmer voer afdwingen. Wat staat daar tegenover? En: gaat de ontwikkelingsruimte die hiermee gecreëerd terug naar de landbouw?Het kabinet wil blijkbaar doorgaan met het afpakken van vergunde ruimte bij salderen. En met het afpakken van productierechten. Het is een enorme belemmering voor extern salderen en zet ook duurzame bedrijfsontwikkeling op slot. Het zorgt voor grote onzekerheid, zeker bij jonge boeren. Kabinet, doe dat niet. Ja, er zijn mogelijkheden voor emissiereductie in de landbouw. Veel ondernemers zijn daar al mee bezig. Ik zie kansen! Ik denk aan minder kunstmestgebruik, meer beweiding en het beluchten en verdunnen van mest. Maar ik roep het kabinet dan wel op de knop om te zetten en te kiezen voor constructief in plaats van destructief beleid. Investeren in goed natuurbeheer? Ja. Investeren in emissiereductie? Ja. Maar wel graag met gezond verstand en een nuchtere blik. Dan komen we het verst. PFASDat geldt óók voor de PFAS-problematiek. Er is bij het kabinet wel een knop omgegaan, maar er is nog geen werkbare norm. De nood in het grondverzet is zo hoog dat per direct een soepelere norm nodig is, niet pas over drie weken. Die kan dan op basis van nader onderzoek bijgesteld worden.

 

Onderstaande motie, ingediend tijdens de begrotingsbehandeling, op initiatief van SGP is aangenomen.

Motie Vereenvoudiging van regelgeving

Provinciale Staten van Overijssel in vergadering bijeen op 13 november 2019

 

De Staten, gehoord de beraadslaging,

overwegende dat

in het coalitieakkoord ‘Samen bouwen aan Overijssel’ in het hoofdstuk ‘Vitaal landelijk gebied’ het belang van de agrarische sector voor Overijssel onderkend en onderstreept wordt,

in het coalitieakkoord ook onderkend wordt dat de sector met veel regelgeving te maken heeft,

ondernemers uit andere sectoren ook al langer aangeven, dat de regeldruk niet alleen zwaar is, maar dat men ook in de praktijk veel regels als onnodig en/of onwerkbaar ervaart,

ook bij maatschappelijke organisaties en instellingen de wens leeft om tot vereenvoudiging van regels te komen bij het aanvragen van subsidies/vergunningen etc.

in het coalitieakkoord op blz. 28 het voornemen uitgesproken wordt om, waar mogelijk, te helpen de regelgeving te vereenvoudigen,

 

roepen GS op

 

onderzoek te laten doen welke mogelijkheden er zijn om tot vereenvoudiging van

          regelgeving en vermindering van administratieve lastendruk te komen,

PS voorjaar 2020 schriftelijk over de uitkomsten van dit onderzoek en te nemen

          vervolgstappen te informeren,

 

en gaan over tot de orde van de dag.



Dirk van Dijk (SGP)

Karin van der Toorn (CDA)

Renate van der Velde (CU)

Fred Kerkhof (50Plus)

Johan Almekinders (FvD)

Regien Courtz (VVD)

 



Woensdagavond 30 oktober

In het Huis der Provincie te Arnhem wordt druk gedebatteerd over de stikstofproblematiek. Namens de SGP voert Bennie Wijnne het woord. Hij geeft aan dat het vertrouwen van de boeren de achterliggende periode is geschaad en pleit voor samenwerking, innovatie, verlagen maximum snelheid in kwetsbare gebieden en een betere prioriteitstelling in het Natura 2000-beleid. Lees hieronder de integrale tekst van zijn bijdrage.

 

 

Voorzitter, dank u wel.

Ik wil de heer Kanis van D66 bedanken voor het initiatief voor dit debatverzoek. Dat geeft ons de mogelijkheid om over dit onderwerp te spreken. Tot zover de complimenten.

Voorzitter, wij zouden vandaag reflecteren en wat vooruit kijken.

Er was een aanloop. Je vraagt je af hoe het zover heeft kunnen komen. Boeren kwamen massaal naar Arnhem en Den Haag. Dat is toch bijna niet eerder vertoond. Door er te zijn en gesprekken te voeren met mensen kwam ik wel tot een soort samenvatting.

Voor mij is het sleutelwoord daarin: vertrouwen. Vertrouwen in de overheid. 

In mijn functie als accountant zit ik al 40 jaar bij boerengezinnen aan tafel. Ik weet nog dat er destijds veel gedoe was over het melkquotum. Boeren kregen een melkquotum toegewezen, maar moesten ook meteen 8% inleveren. Als je spreekt over het innemen van rechten: zij moesten 8% krimpen.

Een paar jaar later hadden we de interim-wet ammoniak en veehouderij. Toen werd de stop met name op de varkenshouderij gezet. Er was best commotie over, maar wat daar anders was dan nu was dat daar een fatsoenlijke knelgevallenregeling was. Mensen die verplichtingen aangegaan waren, konden zich daarvoor melden.

Later bleven de regels komen over stalsystemen, mestaanwending, afdekken van mestsilo’s, enz. Maatregelen die de boeren steeds namen en investeerden, terwijl ze niets méér voor hun producten kregen (en dus groter moesten worden).

Er klonk gemor, maar ach de boer, hij ploegde voort.

Maar wat gebeurt er in dit decennium? Dat heb ik vaak terug gehoord bij de protesten de afgelopen weken.

We hebben in 2018 het fosfaatrechtenstelsel gekregen voor de melkveehouderij. Voor die melkveehouderij was het van belang hoeveel dieren zij hadden op 2 juli 2015. Een volstrekt willekeurig gekozen datum, een moment waarop gezegd is: we gaan iets doen aan de omvang van de melkveestapel. Ik ken mensen die de melkveestapel tijdelijk teruggebracht hadden om intussen een nieuwe stal te bouwen om er daarna weer vee in te doen. En dan is het einde verhaal. Je had te weinig vee op de peildatum. Geen knelgevallenregeling. ‘Als het je niet bevalt, ga je maar procederen.’ Dan de nertsenhouders. Een volstrekt koude sanering die nu nog loopt, tot einde 2024. Het bedrijf eindigt en hoe je het verder doet, zoek je maar uit. Overigens ik zag de heer Wilders ook op de barricaden in den Haag, maar deze regeling werd ook gesteund door de PVV. Het is niet anders. Tenslotte het geitenbesluit van onlangs. Daar zijn maatregelen getroffen om een stop in te voeren. Wij hebben toen nog geprobeerd, samen met de VVD en de ChristenUnie om dat wat te versoepelen, maar dat is niet gelukt.

Al met al zijn boeren het vertrouwen kwijt geraakt: dat kan ons dus ook gebeuren! Straks hebben we weer een peildatum voor de stikstof en als dat op dezelfde manier gaat, hebben wij ook die pech. En dit soort voorbeelden zeggen dat men het vertrouwen in de overheid kwijtraakt. En als dan een Kamerlid rondtoetert dat de veestapel met 50% gekort moet worden, dan knapt er iets. En dat gebeurde.

Voorzitter, wij zijn van mening dat een zorgvuldig proces met ruimte voor overleg met de sectoren en een eenduidig beeld tussen overheden nodig is.

Voor een structurele oplossing blijft gezamenlijke inzet op natuurherstel en reductie van stikstof van groot belang. Hierin is samenwerking met boeren, bedrijven en de bouw en anderen in Gelderland essentieel. We kunnen dit niet alleen. De politiek zal de samenleving hierin mee moeten nemen.

Kortom voorzitter, er moet een basis van vertrouwen gelegd worden. Daar past het intrekken van vergunningen en rechten niet bij. De samenleving is gebaat bij een consequent beleid, helder en niet zwabberend. Ik heb afgelopen weken meerdere uren aan de telefoon gezeten met een veehouder die alles geregeld heeft voor de bouw van een nieuwe stal, alle vergunningen binnen heeft, maar niet durft te gaan bouwen omdat hij bang is dat het nog ingetrokken gaat worden. Dat beeld hebben wij kennelijk opgeroepen met z’n allen en dat kan toch niet zo zijn.

Wij waarderen het dat de gedeputeerde richting de boeren zijn excuses gemaakt heeft voor de snelheid waarmee deze regels zijn ingesteld zonder daarbij de sector te betrekken. De intenties waren goed, gezien de grote tijdsdruk, maar het ging te snel.

Welke richting zou de SGP willen aangeven? 1. Als we gaan voor extern salderen, wordt de sector leeggekocht door projectontwikkelaars die kapitaalkrachtiger zijn en is er geen ruimte meer voor bedrijfsontwikkeling in de agrarische sector. Als we die richting op gaan, hebben we daar zorgen over. 2. Wat ons betreft mag de maximumsnelheid rondom de Natura 2000 gebieden direct naar 100 kilometer per uur. Dat doet niemand pijn en is tevens goed voor de verkeersveiligheid en de doorstroming. 3. We stellen voor om in te zetten op innoveren. Geld kun je effectiever besteden door het te stoppen in innovatietechnieken, ook in bestaande stallen. Met name in de rundveehouderij. Daar liggen mogelijkheden. 4. Daarnaast zijn er bedrijven die willen stoppen; daar kan een uitkoopregeling een prima oplossing zijn. 5. Gisteren werd een motie aangenomen in de Tweede Kamer waarbij aan de minister gevraagd wordt om samen met de provincies goed te kijken naar het aanwijzen van habitat in de natura 2000 gebieden. Hoe kijkt de gedeputeerde daarnaar en worden we daarin ook meegenomen? We zijn voor een betere prioritering in Natura 2000 gebieden zodat voor bepaalde snippergebieden een minder streng beschermingsregime nodig is.

Voorzitter, ik ben begonnen met vertrouwen. Wij zullen ook als politiek deze discussie niet verder moeten polariseren, maar door samenwerking tot een leefbare situatie moeten komen. Niet alles kan in een land met 17 miljoen inwoners, waar iedereen graag wil eten, wonen, werken en recreëren. Dat vergt verstandige keuzes en leiderschap. Wij wensen de gedeputeerde daarbij veel wijsheid toe. De SGP fractie zal graag meedenken in dit proces.