Poliflw

Kunst verbindt, geeft nieuwe inzichten en maakt discussie mogelijk. Kunst en cultuur zorgen ook voor een aantrekkelijke woonomgeving. Bij cultuur gaat het vaak over de grote gebouwen en grote gezelschappen, maar er is veel meer. Er zijn in Arnhem vele makers in de creatieve en culturele sector. Deze groep heeft het zwaar tijdens de coronacrisis. Onlangs presenteerde het college van burgemeester en wethouders een Herstelagenda voor de aanpak van de coronacrisis in Arnhem. Fractievoorzitter Mark Coenders: “In de Herstelagenda staan veel goede plannen. Wij missen daarin echter de cultuurmakers, die Arnhem Arnhem maken. Daarom dienden GroenLinks, D66 en PvdA een motie in om een aanvulling te maken op de Herstelagenda. Daarin moet staan hoe we als gemeente cultuurmakers door deze tijd heen kunnen helpen, op de korte en langere termijn.” De motie haalde een meerderheid in de laatste raadsvergadering voor de zomer van 2020. Een andere motie van GroenLinks – voor een plan voor meer creatieve werkruimtes voor cultuurmakers – haalde ook een meerderheid.

De coronacrisis heeft de culturele keten hard geraakt waardoor landelijk de sector tot 1 juni 2020 inkomsten van 1 miljard euro mistte. De manier waarop het zelfstandig ondernemerschap in de cultuursector wordt ingevuld sluit niet altijd goed aan bij de bedrijfseconomische logica achter de maatregelen van het Rijk rond de coronacrisis. Het gevolg is dat niet iedereen in de sector er even goed mee geholpen is. De financiële reserves in de sector zijn klein waardoor faillissementen dreigen voor een aanzienlijk deel van de sector. In verschillende gemeenten zijn creatieve oplossingen bedacht om de cultuursector te ondersteunen. In Arnhem heeft het college de ambitie uitgesproken om de kracht van de creatieve en culturele sector veel meer in te zetten voor maatschappelijke opgaven in de stad bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, zorg en welzijn. Mark Coenders: “De inzet van het college is erop gericht is om de culturele keten in Arnhem rond de functies educatie, productie en presentatie zo goed mogelijk in stand te houden. Dit verdient echter wel meer aandacht en zorg. Daarom moet in de Herstelagenda ruimte gemaakt worden voor de positie van (kleine) cultuurmakers.” Raadslid Tülay Gemici: "In de zomer is er in Arnhem een ‘Zomer in Arnhem’-programma op het gebied van cultuur, vermaak en toerisme tijdens de zomermaanden. Wij vragen het college hierbij Arnhemse cultuurmakers te betrekken."

Voorstel creatieve werkruimten

Vorig jaar deed Bureau BUITEN onderzoek naar de huisvesting van cultuurmakers. Zij constateerden onder andere dat er op dit moment een kwalitatieve en kwantitatieve mismatch is tussen vraag naar en aanbod van huisvesting voor de creatieve en culturele sector in Arnhem, en dat deze mismatch in de toekomst groter wordt. En dat in de culturele en creatieve sector 37% van de mensen een verhuiswens heeft, waarbij ruimtegebrek of ruimteoverschot de meest genoemde verhuisreden is. Mark Coenders: “GroenLinks wil dat de gemeente inzet op meer en betere werkruimte voor de creatieve en culturele sector in Arnhem. Talentvolle creatieve Arnhemmers leveren een grote bijdrage aan de stad. Voor hen moet er ruimte zijn, die is er nu onvoldoende. Daarom vragen we om een plan voor huisvesting van de creatieve en culturele sector met daarin een actieve rol van de gemeente.” Het plan moet opgesteld worden op basis van de aanbevelingen van het rapport van Bureau BUITEN en in overleg met de creatieve en culturele sector. De gemeenteraad stemde in met deze motie, die mede werd ingediend door Arnhem Centraal.

Afgelopen periode stelde raadslid Koen Boswinkel samen met PvdA en D66 schriftelijke vragen over culturele broedplaatsen in Deventer. De aanleiding was de vele leegstand in de Deventer binnenstad. Een creatieve invulling van die leegstand past volgens ons bij een authentieke, eigenwijze en vernieuwende binnenstad. Vernieuwing geldt als pijler onder het ontstaan van kunst en cultuur en dit kan alleen met wederzijdse inspiratie en samenwerking. Het verlevendigt de binnenstad en laat mensen kennis maken met kunst en cultuur door ze het letterlijk voor te schotelen. Ook zien wij het belang van goede betaalbare oefenruimte voor makers voor hun eigen professionele en artistieke ontwikkeling.

Inmiddels is de beantwoording van het college binnengekomen. Het college geeft aan dat zij bij de uitwerking van de motie cultureel vastgoed gaat laten zien hoe zij atelierruimte faciliteert. Dit wacht de fractie met belangstelling af. Verder gaat het college naar aanleiding van onze vragen het belang van culturele broedplaatsen onder de aandacht brengen van pandeigenaren en wordt er ook bij de evaluatie van het detailhandelbeleid aandacht besteed aan de creatieve invulling van leegstaande panden. 

Woensdag 29 januari 2020 is in de raadsvergadering besloten dat het Raadhuis van Hilversum CO2-neutraal wordt. Na een kritisch en uitvoerig debat kreeg een door GroenLinks gesteund amendement van VVD, Hart voor Hilversum, D66 en Christenunie ruime steun. Dat betekent dat wethouder Jan Kastje aan de slag kan met het uitwerken en uitvoeren van het voorstel.

GroenLinks organiseerde al in 2017 een debat over het verduurzamen van het Raadhuis. Daar was destijds nog niet veel draagvlak voor. Maar nu, drie jaar later, is het toch zo ver: het Raadhuis wordt C02-neutraal.

In het Coalitieakkoord en het Jaarplan Energietransitie is afgesproken dat de gemeentelijke organisatie in 2022 klimaatneutraal is. Dus geldt dus zéker voor de gebouwen die de gemeente zelf gebruikt. Daarnaast is besloten dat het Raadhuis ‘bestuurszetel’ blijft, zoals dat zo mooi heet. Het Raadhuis blijft dus een dagelijkse werkplek voor de Hilversumse ambtenaren. En dat is fantastisch, want de essentie van een gebouw -ook een monument- is dat het gebruikt wordt. Ons Raadhuis is dus nu een Rijksmonument met toekomst.

In lijn met arbo-eisen Het plan van aanpak is zorgvuldig en respectvol. Er is gekozen voor ingrepen die het monument niet aantasten. Dat blijkt ook uit het positieve advies van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, de (strenge) waakhond voor alle monumenten in Nederland. Als de Rijksdienst zegt dat het goed is, dan heb je je werk goed gedaan. En zo is het ook. Het voorstel dat nu is aangenomen is toekomstbestendig en duurzaam: Verbeterde isolatie en een comfortabele werkomgeving. Een werkomgeving die -zoals een goed werkgever betaamt- voldoet aan de wettelijke (arbo)eisen.

Geen draagvlak voor gasloos verwarmen Het mag duidelijk zijn dat GroenLinks graag nog een stapje verder was gegaan. We staan voor de opgave om in 2040 alle gebouwen in Hilversum zonder gas te verwarmen. Juist het Ráadhuis zonder gas verwarmen zou in onze ogen een enorme inspiratie en impuls zijn geweest. Tegelijkertijd heeft de fractie te maken met de politieke realiteit. Het Raadhuis gasloos verwarmen is op dit moment voor vele partijen een stap te ver. Er is helaas te weinig draagvlak. En draagvlak is de sleutel. Bij het verduurzamen van ons Raadhuis, net als bij het verplaatsen van een supermarkt of zwembad, of bij de energietransitie. Alleen ga je sneller, maar sámen kom je verder.

De fractie steunde dan ook het amendement van de VVD, HvH en D66. In het vertrouwen dat we de stap naar een gasloos Raadhuis binnenkort óók zullen maken. En reken maar dat we daar als fractie bovenop zitten. Want laten we wel wezen: een gebouw met een jaarlijks gasverbruik van meer dan 100.000 kuub heeft géén voorbeeldfunctie. Dat gezegd hebbende: Het besluit om het Raadhuis van Hilversum -een Rijksmonument van de hoogste categorie- CO2-neutraal te maken is een grote en dappere stap. Een stap met landelijke uitstraling die een enorme inspiratie zal zijn voor de transitie waar wij allen voor staan.

Lees hier het blog van Lex van Waarden over dit voorstel terug.

Tijdens de raadsvergadering van 29 januari vertolkte onze fractievoorzitter Heidi van Otten als volgt de visie van GroenLinks over een Cultuurhuis op de Brink:

"De afgelopen weken vroegen veel Baarnaars mij: zijn jullie voor of tegen het cultuurhuis op de Brink? Hier in de raad weet inmiddels iedereen dat GroenLinks groot voorstander is van een multifunctioneel cultuurhuis in het hart van ons dorp. Toch is het geen onvoorwaardelijk JA.

Velen hebben ons op het hart gedrukt niet lichtzinnig te denken over de financiële kant van het verhaal. Ik kan u verzekeren dat wij het net zo belangrijk vinden als een aantal van de tegenstanders dat deze keuze ook een verantwoorde keuze is. Ik ben ervan overtuigd dat Baarn een investering van zo’n 2 ton per jaar kan dragen zonder dat we moeten bezuinigen op sport, onderwijshuisvesting en andere belangrijke voorzieningen. Ik merk echter dat er nog veel vragen zijn over het financiële plaatje. Het lijkt ons daarom verstandig om dit eerst helder op een rij te hebben en pas daarna een keuze te maken. Een verantwoorde keuze die goed is voor Baarn en al haar inwoners.

Het debat over de financiën vertroebelt de discussie die we eigenlijk zouden willen voeren. Namelijk: de kansen die een cultuurhuis op de Brink biedt. Niet alleen economisch - zoals meer voetstappen of meer omzet voor het theater - maar vooral ook de sociaal-culturele waarde van dit project. Maandag spraken we hier uitgebreid over tijdens onze fractievergadering. De focus van het debat ligt wat ons betreft te veel op financiën. Zeker niet onbelangrijk, maar er is zo veel meer. Geluk is niet alleen afhankelijk van economische factoren.

Ik was dan ook bijzonder blij met de mail die ik maandagavond bij thuiskomst in mijn inbox vond. Een betrokken inwoner van Baarn die het belang van kunst en cultuur voor onze samenleving onderstreept en zeer treffend haar visie verwoordt, die nauw aansluit bij hoe ik ernaar kijk. Graag citeer ik daarom een paar regels uit deze mail: 'Op het gebied van cultuur heeft een tweedeling in de maatschappij zijn intrede gedaan. Kunst zou voor de 'elite' zijn, waaraan de meeste mensen alleen maar moeten meebetalen zonder er zelf aan deel te nemen of op andere wijze van te profiteren. Dit is mijns inziens onterecht. Kunst en cultuur behoort aan iedereen toe en de participatie aan dit onderdeel van onze samenleving zorgt voor verbinding en bevordering van persoonlijke ontwikkeling. Dat heeft niets met 'elite' te maken.' De briefschrijfster was 'geschokt door een opmerking tijdens de debatraad, dat de Speeldoos slechts voor een groep bevoorrechten is, die echt de Rembrandtlaan wel zou kunnen vinden. Als dit al zo is, moeten we er alles aan doen om dat te veranderen!'

In dezelfde mail stond ook het volgende: 'Heel belangrijk is ook de rol - of de verschillende rollen - van de bibliotheek. Een bibliotheek heeft een sterk emancipatoire functie. Juist om alle groepen binnen de bevolking bij kunst en cultuur en zeker ook bij de bibliotheek met al zijn functies te betrekken, moet een cultuurhuis op een plek komen waar iedereen langs komt. Een locatie die uitnodigt, die verleidt tot contact. De Brink is daarvoor de uitgelezen plek. Je hoeft er niet per se heen te gaan om er toch mee in aanraking te komen. Dit zal leiden tot grotere participatie door veel meer mensen. Geen 'elitair' gebouw dus, maar een cultuurcentrum voor alle Baarnaars.'

Voorzitter, ik rond af. Laten we de komende maanden gebruiken om naast het financiële ook meer inzicht te krijgen in de immateriële waarde van een cultuurhuis op de Brink. Een cultuurhuis is meer dan een theater, meer dan een bibliotheek. Het is een plek waar mensen samen komen, een plek waar mensen tot bloei komen. Een plek voor iedereen.

Wij dienen vanavond samen met het CDA - dank voor het initiatief - met D66, VoorBaarn en CU/SGP een motie waarin we vragen om meer inzicht in het financiële kader. Dat is belangrijk om de volgende stap te kunnen nemen, maar laten we niet uit het oog verliezen waarvoor we hier in de raad zitten; om dit prachtige Baarn voor iedereen nog een beetje mooier te maken."