Vanavond debatteert de Haagse gemeenteraad naar aanleiding van het onderzoek van het Landelijk Parket naar wethouders De Mos en Guernaoui, die verdacht worden van onder meer het tegen betaling regelen van vergunningen. Het onderzoek richt zich op ambtelijke corruptie, omkoping en schending van ambtsgeheim. Hieronder leest u de bijdrage van ChristenUnie/SGP-fractievoorzitter Pieter Grinwis aan dit debat.
Voorzitter. Wat gisteren begon als een prachtige dag - ik denk aan al die trekkers die dwars door onze stad opstoomden naar het Malieveld voor het grootste boerenprotest in tientallen jaren - veranderde plotsklaps in een inktzwarte dag. Een bizarre dag. Een dramatische dag.
Dramatisch voor onze stad, de stad van vrede en recht, waarbij onkreukbaarheid, betrouwbaarheid en transparantie als eerste te binnen moeten schieten. Geen louche sponsordeals, geen corrupte vergunningspraktijken, geen regel-politiek, of beter gezegd ritsel-politiek, waarbij individuele belangen en wederdiensten belangrijker zijn dan degelijk en integer beleid.
Dramatisch voor ons stadsbestuur, waar gisteren de facto en nu formeel in één klap een einde aan kwam en komt. De bom die al die tijd onder het college bleek te liggen en gisteren door het OM werd geactiveerd, is vanmiddag tot ontploffing gebracht. De coalitie die gisterochtend even voor 7 uur nog bestond, is niet meer.
Dramatisch ook voor de wethouders De Mos en Guernaoui en alle collega’s van Groep de Mos. Hun levenswerk stortte in. Maar voorzitter, ik waak ervoor om de rollen van dader en slachtoffer om te draaien. Want het zijn niet zó maar verdenkingen van het Openbaar Ministerie.
Ik was en ben dan ook not amused over de reactie van de grootste raadsfractie op de actie van het OM. Waar deemoed past, kiezen deze politici ervoor om op Trumpiaanse wijze de tegenaanval in te zetten. Waar terughoudendheid op z’n plaats is, gaan ze er met gestrekt been in. Maar voorzitter, we leven niet in het land van Trump, we leven in een democratische rechtsstaat. In een land van minderheden, waar we altijd moeten samenwerken. En wat mij betreft ook in een land waar we een broertje dood hebben aan verdachten of daders die van zichzelf slachtoffers maken, waarbij collega Dubbelaar ook nog eens een juridisch proces verwart met de politieke realiteit. Het kan immers niet zo zijn dat onze stad bestuurd wordt door een college waar ook maar een zweem van twijfel rondom zijn integriteit heen hangt.
Voorzitter, de gisteren ontstane situatie is niet alleen ernstig, maar vraagt ook om reflectie. Hoe kan het dat je elkaar bij de formatie in twee sessies urenlang uit en te na doorzaagt over partijfinanciering, integriteit en over de relatie met ondernemers en sponsoren - en je precies weet waar het pijnpunt zit, namelijk bij nachtontheffingen - en je vervolgens een besluit als dit als college en coalitie zomaar tussen neus en lippen laat passeren? Hier past bezinning, juist ook vanavond. Als de integriteitsnieren van De Mos tijdens de formatie zo zijn beproefd, waarom is er dan niet zorgvuldig meegekeken door de andere wethouders en waarom heeft de burgemeester bijna achteloos getekend voor het besluit nachtontheffingen? Graag haar reactie.
En als het vernieuwde college straks aantreedt, neem ik aan dat er dan wél een integriteitstoets bij elke wethouder plaatsvindt, zoals dat in verreweg de meeste andere gemeenten ook gebeurt!?
En nu we toch aan het vooruitkijken zijn: onze stad staat voor grote opgaven op het gebied van woningbouw, mobiliteits- en energietransitie. Er ligt een begroting met een dekking van het structurele tekort van € 70 miljoen, die niet op het applaus van de oppositie kan rekenen. Er is kortom grote behoefte aan een stabiel vernieuwd stadsbestuur dat vruchtbaar kan samenwerken met de meerderheid van de raad.
Ik doe daarom een beroep op mijn collega’s om de stad snel weer bestuurbaar te maken. Om samen de mouwen op te stropen, snel tot nieuwe afspraken te komen, zodat we dóór kunnen. En ik doe de oproep aan de wethouders van Groep de Mos alsnog op te stappen en aan de raadsleden van Groep de Mos om per heden geen deel meer uit te maken van de Haagse coalitie, hoe zuur ook. En zo niet, dan zit er niets anders op dan de al ingediende motie van wantrouwen tegen de twee verdachte wethouders te steunen.
Voorzitter, nog één punt moet me van het hart. Wat gisteren gebeurd is, heeft ook veel ambtenaren diep geraakt. Ik wil het college daarom oproepen tot goede zorgen voor hen en vragen om medewerkers van de gemeente nog eens uit te nodigen hun hart te luchten bij een vertrouwenspersoon, mochten zij dat willen. Mijn fractie wil niet dat er iemand met gewetensnood op het stadhuis rondloopt, bijvoorbeeld vanwege politieke opdrachten die hij of zij kreeg!
Voorzitter, ten slotte, vaak lijkt het alsof brutale mensen de halve wereld hebben. Of het nou gaat om bouwers van een vreugdevuur dat steeds groter moet, om drugsbaronnen die zich koningen van de onderwereld wanen, of om ondernemers die op onoorbare wijze vergunningen proberen te bemachtigen. Het is aan ons, gemeenteraad en college, het tegendeel te bewijzen.
Het is namelijk zo belangrijk dat wij allemaal integer en betrouwbaar zijn, mensen uit één stuk. Want zoals de Spreuken-dichter het zo mooi zegt: “Wie onberispelijk leeft, gaat een veilige weg, wie op kronkelpaden gaat, wordt ontmaskerd.”
De ChristenUnie/SGP is niet verrast over de conclusies in het vandaag door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) gepubliceerde rapport over de vreugdevuren. Pieter Grinwis: “Wat we allemaal vermoedden en eigenlijk al wisten blijkt waar te zijn: het convenant tussen gemeente en bouwers had geen enkele waarde. Bouwers kenden de regels niet, en de gemeente handhaafde ze niet. Hoewel de burgemeester wist dat de maximale hoogte én het volume overschreden werden, deed zij niets. Ook de brandweer en politie gaven geen advies tot optreden. Kortom, het bestuurlijk handelen heeft gefaald.”
