Poliflw

Een voorstel van de SP en het CDA om te komen tot een fonds voor betaalbare geneesmiddelen is aangenomen. Er zal onderzocht worden hoe dit fonds er kan komen.

'Dit is een belangrijke stap in het inperken van de macht van de farmaceutische industrie. Geneesmiddelen die met geld van ons allemaal ontwikkeld en bedacht worden, worden door de farmaceutische industrie vaak voor absurd hoge bedragen verkocht. Farmaceuten kunnen vragen wat ze willen, want mensen zijn voor hun gezondheid afhankelijk van deze geneesmiddelen,' zegt SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen, die zich al langer inzet voor het geneesmiddelenfonds.

Het fonds zou verantwoordelijk moeten worden voor vervolgonderzoek en doorontwikkeling van belangrijke medicijnen. Nu vindt dat onderzoek naar cruciale medicijnen niet altijd plaats omdat er geen winst te behalen valt. Marijnissen: 'Medicijnen die met ons geld ontwikkeld worden, moeten ook in onze handen blijven. Zo doorbreken we de macht van de farmaceutische industrie en houden we nieuwe medicijnen betaalbaar voor iedereen. Vandaag is een mooie stap gezet.'

Fauvé is 10 jaar en heeft een spierziekte. Ze knapt snel op nu ze medicijnen daarvoor krijgt. Maar haar broertje Tygo van 12 jaar gaat achteruit. Hij leidt aan dezelfde ziekte en krijgt de medicijnen niet vergoed. Tygo is daarvoor te oud. SP-kamerlid Henk van Gerven eiste een oplossing van zorgminister Bruins, en nu komt deze vergoeding er toch. ‘Dit is natuurlijk hartverscheurend. En daarom is het fantastisch dat dit medicijn nu vergoed wordt voor álle patiënten. Daar hebben ze gewoon recht op. Ik ben ontzettend blij dat dit nu fatsoenlijk en rechtvaardig is geregeld, met dank aan de enorme inzet van patiënten en ouders.’

Tot nu toe kregen alleen kinderen tot een jaar of negen het geneesmiddel Spinraza vergoed. ‘Dat is niet uit te leggen’, zegt van Gerven. ‘We moeten het gevecht aan met de medicijnenindustrie die totaal irreële prijzen vraagt. Deze bedrijven maken vele miljarden winst op medicijnen. Dit soort medicijnen die het verschil kunnen maken in de levens van kinderen en volwassen patiënten.’

De SP dringt er bij Minister Bruins op aan een onafhankelijk instituut op te richten voor dure geneesmiddelen. Dit instituut moet onderzoeken en beoordelen of de prijs die een farmaceut vraagt voor een medicijn acceptabel is. Hierbij moet uitgegaan worden van de kostprijs en een redelijke winstmarge.

Op dit moment is de gemiddelde winstmarge van de farmaceutische industrie 17,5%; veel meer dan in andere sectoren. Met een oordeel van het op te richten instituut in de hand kan de regering fabrikanten onder druk zetten hun prijzen te verlagen.

SP-Kamerlid Henk van Gerven: 'Fabrikanten vragen op dit moment exorbitante prijzen voor hun medicijnen. Hoe zeldzamer en ernstiger de aandoening, hoe hoger de prijs. Soms gaat het om bedragen tot een half miljoen per jaar. Dit maatschappelijk wangedrag moet worden aangepakt. In het belang van de patiënt. Om dit fundamenteel te kunnen oplossen, is het noodzakelijk dat we weten wat de werkelijke prijs van een medicijn is.'

Pak medicijnfabrikanten Europees aan

D66 wil dat Nederland samen met andere EU-lidstaten medicijnfabrikanten gaat aanpakken. Door gezamenlijk te onderhandelen over medicijnprijzen en leveringen. Door gesjoemel met patenten tegen te gaan. En door de monopolies van geneesmiddelenfabrikanten op te breken.

Zo moeten geneesmiddelen betaalbaar en beter leverbaar worden. Kamerlid Pia Dijkstra: ‘Medicijnfabrikanten doen goede dingen, maar het zijn wel kolossale bedrijven die vooral zoveel mogelijk winst willen maken. Soms gaat dat ten koste van de patiënt.’

Nu is het zo dat medicijnfabrikanten per Europees land onderhandelen over welke prijs wordt betaald voor bepaalde medicijnen en hoeveel van dat medicijn geleverd wordt. Grote landen als Frankrijk en Duitsland hebben door hun grotere markt een makkelijkere onderhandelingspositie ten opzichte van de medicijnfabrikanten. Dijkstra: ‘Door met een kopgroep van ongeveer twaalf lidstaten gezamenlijk te onderhandelen kunnen wij ervoor zorgen dat medicijnen voor Nederland goedkoper en beter leverbaar worden. Te vaak zijn broodnodige medicijnen niet op voorraad bij apotheken, zoals begin maart nog met de pil. En te vaak komt er een medicijn in het nieuws dat wel nodig is, maar waarvoor een absurde prijs wordt gevraagd. Zoals voor Spinraza, een medicijn tegen de spierziekte MS. Europese samenwerking kan er voor zorgen dat we kunnen onderhandelen over grote voorraden en eerlijke prijzen.’

Op medicijnen die door een fabrikant ontwikkeld zijn wordt een patent aangevraagd. Voor zo’n tien tot vijftien jaar krijgt een fabrikant dan het alleenrecht om het medicijn te verkopen. Op die manier kunnen de ontwikkelkosten worden terugverdiend. Maar soms wordt er gesjoemeld met het patentrecht. Dijkstra: ‘Een fabrikant trekt dan bijvoorbeeld een goedwerkend medicijn terug van de markt, past de formule een klein beetje aan, en vraagt vervolgens een nieuw patent aan. Op die manier kunnen fabrikanten langer een hogere prijs vragen, zonder dat er sprake is van een nieuw medicijn. Het patentrecht hebben we Europees geregeld. Wat D66 betreft moeten we het patentrecht op medicijnen dus ook Europees aanpakken. Alleen als er sprake is van een echt nieuw medicijn, kan wat ons betreft een patent worden verleend.’

Monopolies zorgen ervoor dat een macht slecht functioneert. De Europese Unie ziet er al op toe dat er geen monopolies ontstaan van bijvoorbeeld autofabrikanten of levensmiddelenindustrie. Hoewel de geneesmiddelenmarkt niet te vergelijken is met de auto- of levensmiddelenmarkt worden monopolies van geneesmiddelenfabrikanten nog te weinig aangepakt. Dijkstra: ‘De geneesmiddelenfabrikanten zijn zo groot dat je echt kan spreken van reusachtige bedrijven. De bijnaam van deze fabrikanten is niet voor niets Big Pharma. Er komen nauwelijks nieuwe bedrijven tussen die interessante geneesmiddelen weten te ontwikkelen. De EU moet veel strenger zijn tegen de geneesmiddelreuzen. Door overnames te blokkeren als dat nodig is, en door kleine bedrijven toegang te geven tot de markt. Zo komen er meer innovatieve, betaalbare en leverbare medicijnen op de markt die patiënten echt helpen.’

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

SP-Tweede Kamerlid en oud-huisarts Henk van Gerven zal bij het komende debat over geneesmiddelen voorstellen om het medicijn Fampyra weer voor vergoeding in aanmerking te laten komen. Fampyra wordt ook wel het loopmedicijn genoemd omdat het MS-patiënten helpt om beter te bewegen Henk van Gerven: 'Circa 2.000 MS-patiënten hebben baat bij dit middel. Vanaf 1 januari moeten de patiënten Fampyra zelf betalen. Dat is een kostenpost van 150 euro per vier weken. Dat is onrechtvaardig en voor velen niet op te brengen.'

Voor een groep MS-patiënten betekent Fampyra een duidelijke verbetering van de kwaliteit van leven. En vele patiënten geven aan het middel echt nodig te hebben. Van Gerven pleit voor hernieuwd onderzoek naar de werking van het middel en Fampyra voorlopig weer op te nemen in de basisverzekering. Fampyra wordt niet meer vergoed door de zorgverzekeraars omdat het Zorginstituut de werkzaamheid van het middel onvoldoende bewezen acht. In tegenstelling tot de ervaringen van de behandelende neurologen die de werking wel bewezen zien, bijvoorbeeld om te kunnen lopen.

Henk van Gerven: 'Ik ga de minister vragen opnieuw onderzoek te laten doen naar de werkzaamheid van Fampyra. De neurologen zijn hier een groot voorstander van. En zo lang dit nieuwe onderzoek loopt, dienen de patiënten voor vergoeding in aanmerking te komen. Patiënten verdienen het voordeel van de twijfel.'

Door Lilianne Ploumen op 1 februari 2019 Delen  

Dat levert de industrie geen windeieren op. Al jarenlang behoren de farmaceuten tot verreweg de meest winstgevende industrie ter wereld. In geen enkele andere sector zijn de winstmarges zo hoog. En als premie- en belastingbetaler zijn we natuurlijk bereid te betalen voor nieuwe geneesmiddelen, maar we willen niet betalen om de winsten van deze multinationals verder omhoog te stuwen. 

Dat levert de industrie geen windeieren op.

Minister Bruins ziet zich intussen als een dwerg. Hij is bang voor de reus die Big Farma heet want hij zegt dingen als: “Nederland kan niet alleen de strijd aan. We kunnen niet ‘overnight’ resultaat verwachten. Het gaat in kleine stapjes.” Maar het is nog niet te laat. Uiteindelijk is de dwerg Klein Duimpje sneller en sterker dan de reus. Daarom wil ik de minister graag de volgende zevenmijlslaarzen aanreiken, waarmee hij snel resultaat kan bereiken:

Allereerst de magistrale bereiding. De Haagse apotheker Paul Lebbink en de ziekenhuisapothekers van het AMC steken hun nek uit met het zelf goedkoper maken van veel te dure geneesmiddelen. Dat de minister dat steunt is goed. Maar deze apothekers kunnen niets als farmaceuten volledige productieketens opkopen zoals nu nog gebeurt. De apothekers kunnen dan niet meer de benodigde grondstoffen inkopen, om zelf de geneesmiddelen na te maken. Als een fabrikant op die manier een monopoliepositie voor zichzelf creëert heeft de ACM toch alle reden om in te grijpen zou je verwachten. De minister kan daar actief naar vragen.

Daarom wil ik de minister graag de volgende zevenmijlslaarzen aanreiken, waarmee hij snel resultaat kan bereiken

Dan de prijzen van geneesmiddelen. In Nederland worden deze bepaald door een vergelijking te maken met vier andere landen en daar de gemiddelde prijs van te nemen. In bijvoorbeeld Noorwegen wordt een vergelijking gemaakt met tien landen, waarbij het gemiddelde van de drie laagste prijzen als uitgangspunt wordt genomen. Niet voor niets liggen in Noorwegen de geneesmiddelenprijzen lager. Voor innovatieve geneesmiddelen geldt dat de prijzen in Nederland zes tot zeventien procentpunt hoger liggen dan in landen met een vergelijkbaar welvaartsniveau, zoals Zweden, Noorwegen en België. Dit Noorse model kan met een eenvoudige wetswijziging snel in ons land worden ingevoerd. En het scheelt ons veel geld. Met deze kleine aanpassing van de wet kan 200 tot 300 miljoen euro per jaar bespaard worden. 

Laten we vandaag nog aan de fabrikanten te kennen geven dat zij gedwongen open moeten zijn waar de vraagprijs voor hun medicijnen vandaan komen.

Tot slot, de transparantie over geneesmiddelenprijzen. Waarom accepteren we het nog langer dat farmaceuten zonder enige uitleg over onderzoek en ontwikkelkosten hun prijs vaststellen? Laten we vandaag nog aan de fabrikanten te kennen geven dat zij gedwongen open moeten zijn waar de vraagprijs voor hun medicijnen vandaan komen. Zodat een eerlijke vergelijking gemaakt kan worden en een eerlijke prijs betaald wordt. Zeker als we dit samen doen met gelijkgestemde landen als België, Oostenrijk en Ierland, maken we hiermee echt een vuist. 

Minister Bruins, Klein Duimpje zwichtte niet voor de macht van de reus.  Trek deze zevenmijlslaarzen aan en breek de macht van Big Farma.

Tweede Kamerlid