Poliflw

Afgelopen vrijdag bracht Minister Schouten een pakket aan maatregelen naar buiten waarmee ze de stikstofcrisis ook voor Brabant grotendeels oplost. Dat, en de niet mis te verstane signalen uit de achterban van het CDA lijken me voldoende: CDA, kom weer met ons praten, want er zijn juist voor jullie betere opties dan een coalitie met Forum voor Democratie.

In Brabant hebben we geen touwtje in de brievenbus. Want in Brabant kom je achterom. De koffie staat klaar. En je krijgt er een worstenbroodje bij. In Brabant ben je altijd welkom. In Brabant is iedereen welkom.

Of moet ik zeggen, was. Want waar D66, GroenLinks en PvdA de deur open hebben laten staan nadat CDA in december 2019 van tafel liep, heeft het CDA die deur in februari gesloten. Ze openden liever een andere deur, de deur naar Forum voor Democratie. “Want het CDA sluit niemand uit.”

In mijn Brabantse katholieke opvoeding heb ik geleerd dat we moeten zorgen voor iedereen die dat nodig heeft. Voor de kinderen in Afrika die hongerlijden, voor de arme mensen in Oost-Europa die onze kleding die we niet meer dragen goed kunnen gebruiken. En natuurlijk dat godsdienstvrijheid een groot goed is en dat iedereen gelijk is en zichtbaar zichzelf mag zijn. Het botst dan ook met die opvoeding dat de Christendemocraten juist een partij verkiezen die groepen uitsluit en nationalistisch de ogen sluit voor alles buiten onze landsgrenzen.

Het verhaal dat het Brabantse Forum anders is dan het landelijke Forum gelooft eigenlijk niemand. In Brabant voerden we indirect campagne tegen Thierry Baudet en tegen een in Amsterdam geschreven verkiezingsprogramma. Het is één partij met een gedeeld gedachtegoed, met gedeelde normen en waarden. Normen en waarden die ver af staan van de katholieke opvoeding. We voerden met al onze verschillen schouder aan schouder campagne tegen de uitsluiting die Baudet voorstaat. Voor de toekomst van Brabant. Die overtuigingen waar onze partijen allebei een afkeer van hebben; die verdwijnen niet met acht punten waarachter iedereen zich veilig kan verstoppen. Die zouden we samen moet bestrijden met debat.

Ik begrijp dat de druk op het CDA heel erg groot was en is. En ik respecteer een politica die consequenties verbindt aan beleid waar zij niet langer verantwoordelijk voor wil zijn. Het belang van de agrarische achterban telt uiteraard zwaar mee. Zo heeft elke partij onderwerpen die zwaar tellen. Maar niets telt zo zwaar als het belang van de toekomst van Brabant. In dat belang kan iedereen water bij de wijn doen, ook D66.

In het belang van Brabant is bovendien alles bespreekbaar. Vanuit de agrarische belangen is het gesprek sinds afgelopen vrijdag een stuk gemakkelijker. Want een pakket van het Rijk van 5 miljard (!) euro om het stikstofprobleem op te lossen plaatst ook het Brabantse stikstofbeleid in een nieuw daglicht. Dit is het Rijksbeleid waar we in december 2019 op hoopten, maar dat nog bijna vijf maanden op zich heeft laten wachten. Hadden we er toen al over kunnen beschikken, dan was deze hele crisis onnodig geweest.

Veehouderij is in Brabant al tientallen jaren een ingewikkelde kwestie. In Brabant doen we de dingen samen en hebben de lange traditie van het gesprek. Ook na stevige botsingen en onenigheid hebben we het gesprek altijd weer hervat. Ongeacht wie er op enig moment boos van tafel liep. Als gedeputeerde Landbouw heb ik juist met CDA-wethouders uitstekend samengewerkt op dit onderwerp. Met begrip voor ieders positie en het oog op de belangen van Brabant als geheel. Algemeen belang boven sectorale deelbelangen. Door elkaar te kennen, ontmoeten en samen creatieve oplossingen bedenken kwamen we samen vooruit.

Ik zie in Brabant meer dat ons bindt dan wat ons verdeelt: ons erfgoed, onze tradities en onze rijke cultuur; ‘van carnaval tot Philharmonie’. Samen kunnen we de provincie besturen waarin iedereen welkom is; waarin we in verbinding met Europa de koploper van de Nederlandse economie zijn; de provincie waar we duurzaam het licht laten branden. Ook in de donkerste nacht. Laten we die tradities niet verkwanselen! Het CDA heeft nu de kans om de deur alsnog te openen of definitief te sluiten. Ik zeg daarom: “Kom maar achterom. Kloppen hoeft niet. En de koffie staat klaar!”

Anne-Marie Spierings                                    Arend Meijer

Lijsttrekker D66 Brabant                                Fractievoorzitter D66 Brabant

Op 11 november 2019 begon de begrotingsvergadering met een ingelast debat over stikstof omdat de boeren weer voor de poort stonden. Al weken lang is Nederland is in de ban van stikstof. De stikstofuitstoot is te hoog. Door te veel stikstof in de lucht staan ook in Noord-Holland kwetsbare natuurgebieden onder druk. Dit zorgt niet alleen voor het uitsterven van soorten en planten, maar is ook een risico voor onze gezondheid.

Een groot deel van deze uitstoot is afkomstig uit de landbouw. Het is echter niet de schuld van de boeren dat we in Nederland nu te maken hebben met deze stikstofcrisis. Door beleid van de overheid – op alle niveaus – zowel op Europees, landelijk als provinciaal – heeft de landbouwsector zich ontwikkeld tot wat de gangbare productiemethodes zijn. Mede hierdoor is er ernstige schade aan de natuur. Dit raakt niet alleen ook onze gezondheid, maar ook het voortbestaan van de mensheid op de lange termijn. Lees het IPBES rapport. Een onhoudbare positie. Hier moet verandering in komen. Daar wil D66 nieuw beleid voor – inclusief een echte oplossing voor de boeren.

D66 pleit al geruime tijd voor de omschakeling naar kringlooplandbouw. Een landbouw die meer in balans is met de natuur en het klimaat, zorgt voor een gezonde bodem en waarbij boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun producten. Deze transitie gaat stap voor stap en kan alleen slagen als alle partijen, in gezamenlijkheid bereid zijn om afspraken te maken.

Namens 43 organisaties is ook de petitie aangeboden: NL staat op slot! Politiek trek ’t vlot, een oproep van het bedrijfsleven om de stikstof- en PFAS-crisis op te lossen.

Op dit moment wordt er door het Rijk en de provincies gezamenlijk hard gewerkt aan een nieuw landelijk beleidskader, dat rond 1 dec gepresenteerd zal worden. Dat moet voor iedereen duidelijkheid geven, niet alleen voor de boeren, maar voor alle sectoren waarin maatregelen genomen zullen moeten worden. Onze provinciale beleidsregels blijven wat D66 betreft op dit moment ongewijzigd. Hierdoor is de vergunningverlening voor alle sectoren weer langzaam op gang gekomen en kunnen we eindelijk weer broodnodige vergunningen afgeven. Want niet alleen de boeren hebben hun stem laten horen, ook de bouwers hebben de noodklok geluid. De bouw ligt stil en de woningnood wordt alleen maar groter.

D66 was geen voorstander van dit debat over stikstof in Provinciale Staten op 11 november omdat het maken van beleid niet ad-hoc met moties moet gebeuren. Het is belangrijk om goed te luisteren naar de protesterende boeren, en vervolgens goed afgewogen en doordacht beleid te maken voor de lange termijn.

D66 wil dat er snel duidelijkheid komt over de stikstofaanpak en daarbij uit te gaan van een gebiedsgerichte aanpak en substantieel verkleinen van de bestaande stikstofemissie. Samen met VVD, GroenLinks en PvdA is hiertoe een voorstel ingediend. Dit voorstel is aangenomen.

ConnyvS

Woensdag 16 oktober is een bijna 5 uur durend debat gevoerd in onze Staten, met 150 boeren op de tribune en veel trekkers buiten. Het ging natuurlijk over stikstof, de toekomst van de landbouw, de bestuurlijke koerswijzigingen en de emoties die hierbij vrij zijn gekomen. Het resultaat? De onduidelijkheid over wat er in een half uur overleg tussen de gedeputeerde en de afvaardiging van de boeren is gebeurd blijft bestaan. Of het college zich zal voegen in nieuwe, landelijk te maken afspraken tussen kabinet en alle provincies? De gedeputeerde zegt geen volmondig ja; hij sprak wel de intentie uit maar ook de optie om zelf Overijsselse regels uit te vaardigen blijft bestaan. Inmiddels is op 17 oktober door de minister duidelijk gemaakt dat er tot 1 december nieuwe afspraken tussen Rijk en Provincies zullen komen.

Opvallend waren de verschillen tussen CU ten opzichte van CDA en VVD  enerzijds en anderzijds ook de uitzonderlijke pro-boeren opstelling van PVV en Forum. Die ontkennen volstrekt dat er een probleem is, geheel passend bij hun landelijke koers. Tenslotte viel ook de gehele afwezigheid van de PvdA in het debat op. Het leek erop dat men in de PvdA fractie ook ongelukkig was met hoe het allemaal was verlopen. CU en PvdA leken tegenover de CDA en VVD fracties te staan. En de ooit zo nette SGP fractie trok, sinds ze een gedeputeerde hebben die over landbouw gaat, fel van leer door onbehoorlijke opmerkingen naar D66, SP, de PvdD en GL . De verdeeldheid was groot. De emoties waren voelbaar.

Als fractie hebben we in het debat verschillen bloot gelegd. De bestuurlijke koerswijziging van de SGP gedeputeerde en het voltallige College hebben we publiek verwoord en zo voor iedereen zichtbaar gemaakt. We hebben vastgehouden aan de ambitie de stikstofdepositie fors te beperken en ook de reductie van de veestapel als middel benoemd. En we hebben in onze bijdragen in de Staten een krachtige stem gegeven aan kwetsbare natuur. Onze koers voor de toekomst van de landbouw in Nederland blijft: we willen de staat van de natuur versterken en de landbouw zal haar uitstoot van stikstof (die neerslaat in kwetsbare natuur) fors moeten beperken. Er is geen keus!

Op het einde van het debat hebben we samen met andere partijen een motie van treurnis ingediend. Die haalde het uiteraard niet. De coalitie sloot de rijen. Maar ik voorzie dat het in de coalitie met dit dossier nog stevig kan botsen. De PvdA lijkt vleugellam. De CU staat achter haar minister van Landbouw en verwacht dan ook een wijziging van het landbouwbeleid in de provincie. De CDA fractie is verdeeld (maar zit gevangen in decennia boerensteun) en de VVD  babbelt mee. En ondertussen ontstaat het beeld dat de SGP alles uit de kast haalt om haar gedeputeerde vooral te steunen. Want die had het zichtbaar moeilijk.

Wij dienen naar aanleiding van de technische sessie en het debat een nieuwe serie schriftelijke vragen in. Er is en blijft nog veel mist bestaan dat het debat niet ten goede komt en geen recht doet aan transparant democratisch bestuur. We zullen als oppositiepartij blijvend opkomen voor de Tuin van Nederland waar het voor iedereen goed recreëren, ondernemen, wonen en werken blijft. Maar dan wel in een Tuin die veel beter in balans is!

Wil je het debat terugkijken? Klik dan hier!

Wybren Bakker,

Fractievoorzitter en woordvoerder natuur & landbouw