Poliflw

Deze week presenteerde Ministers Hoekstra en Wiebes het langverwachte investeringsfonds. Vanuit het fonds kunnen grote projecten op gebied van fysieke infrastructuur, onderzoek en ontwikkeling en onderwijs worden gefinancierd. D66 in Provinciale Staten van Noord-Brabant wil met behulp van het fonds de spoorverbindingen Breda-Utrecht en Eindhoven-Antwerpen realiseren. De partij zal dit voorstellen bij een themabijeenkomst vrijdag over de toekomst van mobiliteit in Brabant. De fractie verwacht steun van ten minste de Brabantse PvdA, GroenLinks en de ChristenUnie/SGP; deze partijen spraken zich eerder ook positief uit over deze spoorverbindingen.

Concreet stelt fractievoorzitter Arend Meijer van D66 voor om een projectvoorstel op te stellen voor de twee spoorverbindingen. Daarmee kan Brabant naar de onafhankelijke commissie van tien deskundigen die beoordelen of het project past in de doelstellingen van het Nationaal Groeifonds. De provinciale overheid moet daarbij samen optrekken met de Brabantse steden, het bedrijfsleven en de Belgische overheid. Door grensoverschrijdend samen te werken denkt de partij dat het project een goede kans maakt.

Met de realisatie van deze twee spoorverbindingen ontstaat een ruit Utrecht-Eindhoven-Breda-Antwerpen. De vier steden kunnen zich hiermee verder ontwikkelen tot grootschalige knooppunten van het openbaar vervoer. Al eerder sprak Provinciale Staten uit dat Eindhoven en Breda een dergelijke functie zouden krijgen; ook staatssecretaris Stientje van Veldhoven (van Openbaar Vervoer) bepleitte eerder een dergelijke visie. D66 zegt dat het voorstel daarom een logisch vervolg is op eerdere besluitvorming die onder de hoede van gedeputeerde Christophe van der Maat (VVD) tot stand kwam.

Krokodillentranen

Vorige week vroegen de coalitiepartijen CDA, FvdD, VVD en Lokaal Brabant om meer steun voor de cultuursector; extra geld van de Brabantse en de landelijke politiek. Zij spraken zich – terecht – uit over de scheve regionale verdeling van middelen vanuit het Fonds Podiumkunsten. Ook D66 Brabant vindt het lastig te accepteren dat de randstad buitenproportioneel veel middelen ontvangt. Sympathieke actie, zo lijkt het dus, maar het is te laat en te weinig.

Mei 2020

Diezelfde vier partijen stelden in mei nog dat cultuur als provinciale kerntaak moest worden afgebouwd. En pas onder grote druk van het culturele veld in Brabant en naar aanleiding van een motie van GroenLinks en D66 benoemden zij een gedeputeerde Cultuur. Aanvankelijk was er slechts een portefeuille Vrije Tijd. VVD-leider Van der Maat noemde dat bij OmroepBrabant “een inschattingsfout” en de VVD-cultuurwoordvoerder bleek “er toch al geen voorstander van”. De steun vanuit de VVD voor de motie werd pas na uren van debat uitgesproken. Waarom zo laat als je toch al geen voorstander was? Direct aansluiten was geloofwaardiger geweest.

Juni 2020

Op 19 juni dienden D66, PvdA en GroenLinks een motie in om de cultuurgedeputeerde te laten lobbyen voor rijksgeld voor het nieuwe designmuseum in Brainport. Er staat al € 1 mln. klaar als cofinanciering vanuit de vorige coalitie; aan de gedeputeerde om de andere helft te regelen. Het verdelingsprobleem was ook hier aan de orde: de Raad voor Cultuur had op 4 juni advies uitgebracht over de verdeling van de BasisInfraStructuur-gelden (BIS). In die nieuwe BIS werd meer geografische spreiding gewenst, maar van de 200 mln dreigde 85 mln in Amsterdam te belanden.

Door eerdere politieke onrust was Brabant op 19 juni eigenlijk al aan de late kant om Den Haag nog te overtuigen dat er meer geld naar Brabant moest, alle inspanningen van eerdere gedeputeerden en de cultuurwethouders van de Brabantse steden ten spijt. Maar als de motie die dag met grote meerderheid van stemmen was aangenomen was dat toch een stevig signaal geweest richting Den Haag. De voltallige coalitie stemde echter tégen de motie. Nu, zes weken later, komen ze zelf met een vergelijkbare oproep via schriftelijke vragen. Instemmen met de motie was effectiever, tijdiger en geloofwaardiger geweest.

Najaar 2020

De VVD-cultuurwoordvoerder stelt bij OmroepBrabant dat ze zich bij de begroting later dit jaar sterk zal maken om meer geld voor cultuur te regelen. Een loze belofte, want het geld in het bestuursakkoord is al vastgetimmerd. Ook voor de jaren na de volgende provinciale verkiezingen overigens. Timing in de politiek is belangrijk; verkeerde timing soms een bewuste strategie: dan sta je er wel mee in de krant, maar bereik je niets. Gelooft u dat deze partijen werkelijk iets willen bereiken voor cultuur in Brabant? Wij niet. Ze hebben eerst de Brabantse cultuursector geschoffeerd, daarna bewust een kans genegeerd om op cultuurgebied als één Brabants parlement op te trekken richting Den Haag en nu doen ze zelf een veel te late oproep. Wij zien dan ook vooral krokodillentranen.

Het enige positieve aan deze ontwikkeling is dat er een verzoek ligt om de gekozen aanpak te evalueren. Dat lijkt ons een goed idee. De (te schaarse) landelijke cultuurmiddelen moeten beter worden verdeeld over de regio’s. Voor de coalitie ontstaat er bovendien een plicht om te bewijzen dat het ze toch menens is. Wij stellen voor de reeds gereserveerde € 1 mln. voor het designmuseum in Brainport sowieso vrij te geven voor cultuur in Brainport; ook als de aangevraagde rijkssubsidie daarvoor op Prinsjesdag onverhoopt niet wordt gehonoreerd. Daarmee kan de Brabander meer genieten van cultuur en winnen de partijen enige geloofwaardigheid terug.

Arend Meijer, fractievoorzitter D66 Brabant

Ine Meeuwis, cultuurwoordvoerder D66 Brabant

We leven in uitzonderlijke tijden. Het Corona virus maakt dat we een bestuursakkoord bespreken in een nauwelijks gevulde Statenzaal; we feliciteren nieuwe coalitiefracties door naar hen te zwaaien en nieuwe gedeputeerden moeten het doen met een dikke knipoog. Nooit eerder legde de Nederlandse politiek zichzelf zoveel beperkingen op.

Maar de democratie gaat door. Zo hoort het. Het is dan ook extra bijzonder dat vandaag buiten dit provinciehuis geprotesteerd wordt. En dat er geprotesteerd wordt bij de presentatie van een bestuursakkoord is op zichzelf al bijzonder. Ook dat werd nooit eerder gedaan.

En er zijn meer dingen die nooit eerder zijn vertoond. Qua samenstelling van de coalitie bijvoorbeeld. Brabant heeft daar een traditie mee. Eerder was er de SP die voor het eerst ooit op provinciaal niveau mee bestuurde; er was de eerste keer een Brabantse coalitie zonder het CDA; er was de eerste Brabantse gedeputeerde namens D66 en recenter de eerste keer voor GroenLinks. En vandaag de eerste keer voor Lokaal Brabant. Waarvoor felicitaties aan de heer Van Pinxteren en zijn team.

Nooit eerder was er binnen een beoogd coalitiepartij zoveel commotie over een potentiele partner. Nooit eerder sprak een voormalig Commissaris van de Koningin van Brabant zich uit over een te vormen coalitie. Nooit eerder waren er zoveel columnisten met een mening over de coalitie in Brabant.

En de commotie is nog niet klaar. Er stapten al twee raadsleden op vanwege een coalitie in de Provinciale Staten; er werd een wethouder weggestuurd vanwege zijn ambitie gedeputeerde te worden. En voorzitter, die onrust is volkomen terecht.

Door je te laten verleiden door een stel joviale mannen; door je te verschuilen achter een Brabants bont douchegordijn; door je ogen te sluiten voor de misselijkmakende uitspraken van de politiek leider van een van je partners zet je een eerste stap op een hellend vlak. Een pad waar je als middenpartij helemaal niets te zoeken hebt.

Met een meerderheid van slechts een zetel neemt u de sprong. Het rapport Op zoek naar Zuurstof adviseerde ons toch echt iets anders. Een stabiel bestuur voor Brabant. De afgelopen weken bewijzen het tegendeel; uw krappe meerderheid biedt geen stabiliteit. Ik zocht dan ook in de inhoud van uw akkoord een handreiking. Misschien had u daar de vertaling gemaakt van dit zwaarwegende advies. En gelukkig lijken daar aanknopingspunten verstopt.

Ik wil complimenten maken richting de VVD voorzitter. Politiek heeft u een knappe prestatie geleverd. Uw verkiezingsprogramma Thuis in Ons Brabant in 2019 las prettig en was helder; ook uw verkiezingsprogramma van 2020, dit keer verpakt als coalitieakkoord, Samen, Slagvaardig en Slim Ons Brabant mag er zijn. Alleen over de volgorde van samen, slagvaardig en slim struikel ik soms. Maar ach.. En door ze een mooie job te bieden brengt u bovendien weer wat oud-VVD’ers terug op het nest. De heren Rutte en Dijkhoff zullen trots op u zijn. Of mochten die ook niet achter uw douchegordijntje meekijken?

D66 is tevreden dat de VVD geen afscheid neemt van ingezette transities; de beweging die we samen begonnen in 2015 is op onderdelen nog altijd zichtbaar. Zo zien we de focus op start-up en scale-up in het economisch beleid, we zien de visie op openbaar vervoer als oplossing van het fileprobleem terug, u zet door met de eiwittransitie, u heeft het idee van Erik van Merrienboer en Anne-Marie Spierings om via immunisatieportefeuille boeren te helpen richting weidegang om te komen tot kringlooplandbouw overgenomen, u blijft bij de ambitie om in 2030 50% van onze energie duurzaam op te wekken en wil ook de CO2 met minstens 50% reduceren, u handhaaft zelfs een snellere verduurzaming van de veehouderij dan de landelijke voorschriften. Het gekozen spoor geeft ons hoop.

Maar over uw tempo maken we ons grote zorgen. U doet niets zonder het toverwoord draagvlak. Liefst 21 maal spreekt u over draagvlak in uw akkoord, maar wat draagvlak dan precies betekent wordt nergens helder. Op het terrein Energie maakt D66 zich overigens weinig zorgen over dat draagvlak. Het ontwikkelde netwerk is sterk en mensen weten elkaar beter dan ooit te vinden om ambities te realiseren. Als provinciale overheid past ons een terughoudende, regierol. Dat moet u aanspreken. Daardoor verbaasde ons de zin dat u in de volgende fase van de RES’en wellicht een andere rol wil pakken; wat bedoelen de coalitiepartijen hier?

Ook schrijft het bestuursakkoord stevige teksten over bezuinigingen. De provinciale begroting loopt af en in de onderhandelingen hebben de partijen scherpe keuzes gemaakt. Structurele budgetten op natuur, mobiliteit en cultuur worden ingeboekt. Maar wat die keuzes nu echt betekenen is niet helder. Bovendien is het volstrekt onduidelijk waar de bezuinigingen nu precies vallen; een klassieke truc: schuiven met de potjes en gelijktijdig leeghalen. Dan valt het minder op. Bovendien worden de keuzes pas in de volgende bestuursperiode geeffectueerd. Voorzitter, ook D66 is voorstander van schoon opleveren en ook D66 ziet dat bezuinigingen nodig zijn; maar zeker met de krappe meerderheid van deze coalitie past daar een bredere behandeling bij. Wij dienen daarom een motie in.

Voorzitter, ik kom bij mijn laatste blokje. En dat gaat uiteraard over cultuur. Ten eerste heeft D66 weinig sympathie voor uw keuze om de term Cultuur te schrappen bij uw portefeuilleverdeling; we dienen een motie in om dat te herstellen en rekenen daarbij op uw steun. De commotie van de laatste dagen is namelijk extra heftig door uw inschattingsfout om deze te schrappen. Misschien had u toch die stakeholdersbijeenkomst moeten organiseren; dat had een hoop gedoe voorkomen.

Ook inhoudelijk is D66 erg teleurgesteld over dit onderwerp in uw akkoord. Onze teleurstelling zit erin dat u onze makers geen enkel perspectief biedt. Geen ambitie, waardering, niets. Terwijl in de cultuursector zoveel mensen een baan vinden; zoveel ZZP-ers die het door corona al ongekend moeilijk hebben. Richting de VVD opnieuw een compliment, de dorpenderby en semi-gemeentelijke projecten lijken voorgoed uit ons provinciehuis te verdwijnen. Maar wij hopen dat de lessen van sociale veerkracht uit de vorige bestuursperiode wel bij de beleidsambtenaren geborgd worden. We hebben immers ook mooie voorbeelden ontwikkeld die wel de noodzakelijke transities provincie versterken. Cultuur is bovendien een belangrijke aanjager van de vaak geroemde Brabantse innovatie en daarmee van onze economie. Het is een belangrijk onderdeel van onze geweldige onderwijsinstituten. Het is een van de belangrijkste vestigingsfactoren voor mensen van buiten.

Iedere avond voor het slapen gaan lazen mijn ouders mijn zus en mij voor. Sinds vorig jaar doe ik hetzelfde voor mijn dochter. Vandaag mis ik haar bedtijd; maar ik lees toch een gedicht voor. Vandaag richting alle makers, naar Ton Jurriansen:

Sterren in de nacht spelen hun akkoorden de maan houdt de wacht fluistert stille woorden

In het vroege morgenlicht ontwaken duizend bloemen samen in een gedicht om hun kracht te benoemen

Hou vol. Hou hoop. Er komt een morgenlicht.

https://meierijenmaashorst.groenlinks.nl/agenda/dtv-lijstrekker-debat Lijstrekkers debat van DTV vanavond vanaf 20:00 uur in de De Pul Uden inloop vanaf 19:30 uur. Met voor GroenLinks; 'lijstrekker Hagar Roijackers'.