Algemene beschouwingen begroting 2018
De weg naar 2019; vrij en bereikbaar.
Het gaat goed met de gemeente Zuidhorn. De financiële positie is goed. De lastendruk voor onze inwoners gaat niet omhoog. Dat is waar de VVD altijd voor is gegaan: Inwoners moeten meer overhouden in hun portemonnee.
Het jaar 2018 is ons laatste jaar als gemeente Zuidhorn. Wij gaan niet op de winkel passen, maar we zorgen dat onze inwoners goed het Westerkwartier in gaan.
De VVD denkt daarbij aan:
Samen op weg naar het Westerkwartier, dus iedereen doet mee
Integraal beleid voor meer wonen, werken, welzijn en levende dorpen
Er is voldoende geld voor WMO en Zorg
Wegen en openbaar groen worden op aanvaardbaar niveau onderhouden
Automobiliteit is van groot belang, een betere verbinding met de A7 is noodzakelijk
Administratieve rompslomp wordt vermeden en er wordt kostenbewust gewerkt
De VVD herkent zich in grote mate in de beleidsbegroting 2018. Toch willen wij een aantal opmerkingen en accentverschillen maken om daarmee het beleid nog beter voor al onze inwoners te maken.
Algemeen bestuur
Zoals eerder al aangegeven is de gemeente Zuidhorn op weg naar de nieuwe gemeente Westerkwartier per 1 januari 2019. Vier gemeentes samenvoegen is de weg die wij moeten gaan om als openbaar bestuur in onze regio toekomstbestendig te worden. Met de toenemende complexiteit van samenleving en dossiers moet de gemeente immers voldoende bestuurlijke slagkracht houden. De weg naar 2019 is geen eenvoudige en vergt de nodige inspanning, van onze inwoners, bestuurders en personeel. Volgens de VVD moet er vooral bij onze medewerkers voldoende capaciteit zijn om al de taken goed te kunnen klaren. Incidentele budgetten kunnen hiervoor worden ingezet, mits administratieve rompslomp wordt vermeden en er kostenbewust wordt gewerkt.
Veiligheid
Gaswinning
De gemeente Zuidhorn ligt in een gaswinningsgebied, wat we als overheid niet mogen onderschatten. Het is jammer dat de afgelopen 50 jaar het belang van veiligheid voor onze inwoners niet de hoogste prioriteit heeft gehad. Inzet van duurzame en herwinbare energiebronnen helpt mee om de zo noodzakelijke vermindering van de gaswinning in Groningen te realiseren.
Daarnaast veroorzaakt het in- en uitpompen van gas in het veld bij Grijpskerk laag frequent geluid. Eerder heeft de VVD al voorgesteld om een StabiAlert-tiltmeter in combinatie met een TNO-meter te plaatsen in of nabij de kerk van Niehove. Op deze wijze kun je alle gegevens met betrekking tot trillingen zeer nauwkeurig monitoren en is er een alarmering bij bodembewegingen.
Het college heeft in een memo aangegeven in beide zaken (tiltmeter en LFG) geen actie te willen ondernemen. Maar daarmee is het wat de VVD betreft niet afgehandeld. De VVD wil blijvende aandacht voor een ingewikkeld en lastig probleem.
Hulpverlening
Een opvallend punt is het gebrek aan actie op het gebied van openbare orde en veiligheid. Bij de voorjaarsnota hebben wij al aandacht gevraagd voor inzet van noodhulp. Hoe is de situatie in onze gemeente? Hoeveel agenten zijn er ’s nachts aan het werk en in hoeverre kan er doeltreffend gereageerd worden op meldingen? Wat is hierbij de aanrijtijd? Sinds kort weten wij ook dat de aanrijtijden bij ambulances ook niet worden gehaald.
De VVD is van mening dat het veiligheidsgevoel van burgers in de regio in gevaar komt en dat burgers recht hebben op vlot en adequaat kunnen handelen van onze agenten.
De VVD vraagt het college aan te geven welke concrete stappen er zijn gemaakt om de veiligheid van onze inwoners te garanderen dan wel te verbeteren.
Verkeer en vervoer
In onze regio is automobiliteit een noodzaak. Er is veel in het openbaar vervoer geïnvesteerd, maar het OV is en wordt geen fijnmazig netwerk zoals je dat in grootstedelijk gebied wel hebt. Niet alle inwoners kunnen op een eenvoudige wijze gebruik maken van het OV. De opmerking t.a.v. ‘heropening station Visvliet’ geeft dat al aan. Onze inwoners zijn dus grotendeels afhankelijk van hun eigen vervoer.
Voor de lokale economie en de bereikbaarheid van onze gemeente moet er snel een betere verbinding met de A7 komen. Zeker nu Middag-Humsterland onderdeel van onze gemeente wordt. Afgelopen herfstvakantie is door tijdelijke sluiting van de Friesestraatweg weer pijnlijk duidelijk geworden hoe kwetsbaar de automobiliteit in onze gemeente is omdat er geen goede noord-zuidverbindingen zijn.
Door werkzaamheden op de Friesestraatweg N355 is er dagen lang sprake geweest van een verkeerschaos. Zo is de buslijn 1 tussen Zernike en station Zuidhorn al snel uit de dienstregeling gehaald. De provincie bedacht voor auto’s een omleidingsroute via Sebaldeburen en Boerakker (over de N388 en de A7) en verwachtte dat automobilisten zich daar aan zouden houden. In werkelijkheid gebruikten ze dezelfde kortere weg als de bus: door Aduard en Dorkwerd. Daar zijn toen ook extra verkeersmaatregelen getroffen om verkeer alsnog te verleiden om te rijden.
Naast het dagelijkse fileleed voor het forensenverkeer, de milieuschade door in de file staande auto’s en overlast voor aanwonenden, is er ook schade voor logistiek- en transportbedrijven. Dat schaadt onze lokale economie. De VVD ziet een goede noord-zuidverbinding als de oplossing voor de problemen en behoud van ons MKB. Wat de VVD betreft wordt het nu echt tijd dat er een goede verbinding tussen de Friesestraatweg N355 en de A7 komt. Daarmee wordt de route langs het Hoendiep een veilige fietsroute voor scholieren en hebben de bewoners van Enumatil, Den Horn en de Poffert minder last van zwaar vrachtverkeer. Al met al reden genoeg om aan een echte oplossing te werken.
Welke stappen heeft het college gezet en zijn het college en de gemeenteraad bereid om met ons aan de oplossing te werken?
Economie
Er wordt fors ingestoken op de kenniseconomie. Dat is prima, maar er wordt tot nu toe weinig gedaan om echte banen te laten ontstaan. Het is tot nu toe veel ‘kennis’ en weinig ‘economie’. Worden er met dit beleid wel echte banen gecreëerd?
De VVD ziet graag dat het inkoopbeleid aangepast wordt met als doel dat alle lokale ondernemers in onze gemeente zoals loonbedrijven, bouwbedrijven, installatiebedrijven enz. meer kansen hebben bij inkoop en aanbestedingen. Dus zet bijvoorbeeld ons eigen MKB in bij het verduurzamen van de gemeentelijke gebouwen. Voorwaarden als social return, ecologische footprint en lokale kennis en regionale verbondenheid mogen wat de VVD betreft zwaarder wegen. Ziet het college mogelijkheden daartoe?
Gun de winkeliers de vrijheid om ook op zondag hun winkel open te hebben als ze dat willen. De zondagssluiting schaadt onze lokale economie en werkgelegenheid. Er is in deze raad een meerderheid (CDA-ChristenUnie-GroenLinks) tegen de algehele zondagopenstelling, maar het college heeft discretionaire bevoegdheid om op incidentele basis toch toestemming te geven. Helaas staan CDA, ChristenUnie en GroenLinks hier absoluut niet voor open. Een supermarkt wil graag de zondagmiddag voor de kerstdagen open zijn. Tot nu toe is het verzoek afgewezen. De VVD vindt dat erg jammer en vraagt het college opnieuw of het bereid is om voor slechts één keer de supermarkten de zondag voor de kerstdagen open te laten zijn?
Let wel, de bedrijven zijn de grootste sponsoren van onze verenigingen, zijn maatschappelijk betrokken en als het met het MKB slecht gaat vallen sponsorgelden immers weg, en daarmee min of meer het welzijn van onze inwoners.
Onderwijs
De uitbreiding van De Noordster en De Brug steunt de VVD van harte, maar er moet wel blijvend aandacht zijn voor een goede huisvesting van de andere scholen in onze dorpen. Vernieuwend onderwijs ziet de VVD als een kans.
Sport, cultuur en recreatie
De voorgestelde investeringen in de sportvoorzieningen kan de VVD steunen. Sport is belangrijk, dus het inzetten van een combinatiefunctionaris om meer mensen aan het sporten te krijgen is dan ook een goede zaak.
De VVD zet vraagtekens bij het project Bomen in Zuidhorn. De VVD ziet er het nut niet van in om als afscheid van de gemeente Zuidhorn een groot bedrag van € 47.500 in een éénpersoons project te steken. Onze inwoners zitten daar volgens ons echt niet op te wachten. Volgens de VVD zijn er beslist betere doelen om te subsidiëren, zoals bibliotheken, muziekonderwijs en muziekkorpsen. Kan het college aangeven hoe dit project tot stand is gekomen, of er meerdere kunstenaars bij betrokken zijn en wat de betrokkenheid van en effecten voor onze inwoners zullen zijn?
Sociaal Domein
Het wordt inderdaad tijd dat het Algemeen Maatschappelijk Werk en het Welzijnswerk opnieuw geijkt worden. Wij beschouwen het AMW en Welzijnswerk als basisvoorzieningen in het Sociaal Domein. Tijdig signaleren en aanpak van hulpvragen op wijk/dorpsniveau kan gebruik van de tweede lijn beperken en wellicht voorkomen.
Volksgezondheid en milieu
Eerder hebben wij gesteld dat in het kader van veiligheid de inzet van duurzame en herwinbare energiebronnen mee helpt om de zo noodzakelijke vermindering van de gaswinning in Groningen te realiseren. De VVD ziet de toepassing van waterstof als de meest duurzame vorm van energie, ook al voor de nabije toekomst. De Gemeente Groningen, Arnhem en Amsterdam gaan hun wagenpark (bijv. veegmachines), om laten bouwen op waterstof. Volgens de VVD moet je niet investeren in wat gisteren belangrijk was maar investeren in wat morgen belangrijk is. Met duurzame energie (zon en wind) waterstof produceren is nu al mogelijk, is een reële mogelijkheid en heeft volgens ons toekomst. Ziet het college mogelijkheden om ons wagenpark op termijn ook te laten rijden op waterstof?
Er wordt stevig geïnvesteerd in duurzaamheid en er wordt intensief uitvoering gegeven aan subsidieregelingen.
Wat de VVD betreft is het prima om te investeren in duurzaamheid, maar onze inwoners moeten zich wel realiseren dat hierdoor de lasten binnen de gemeente en dus voor alle inwoners stijgen. En ook dat hiervoor personele capaciteit binnen de gemeente nodig is. De VVD vindt dat de verhouding tussen duurzaamheid en de personele kosten voor het duurzaamheidsbeleid in balans moet zijn. Ons motto is dat investeren in duurzaamheid voor iedere inwoner lonend moet zijn.
Daarnaast vraagt de VVD zich af of het niet beter zou zijn om bij subsidieregelingen aan te haken bij de provincie, zodat de gemeente Zuidhorn sowieso op de personele kosten kan besparen. Graag zou de VVD iets horen over de wijkgerichte aanpak die het College voor ogen heeft met betrekking tot duurzaamheid. En wij zouden graag een overzicht ontvangen van de reeds verstrekte subsidies ten aanzien van duurzaamheid, dus waar het geld aan is uitgegeven en wat het inmiddels heeft opgeleverd.
Volkshuisvesting
Naast alle nieuwbouw in het dorp Zuidhorn, gebeurd er nagenoeg niets aan nieuwbouw in de andere dorpen in de gemeente Zuidhorn. De VVD wil dat jongeren, jonge gezinnen en ouderen in onze dorpen kunnen blijven wonen en een kans hebben op een woning. Het College van B&W komt steeds met woningmarktonderzoeken om te kijken of er behoefte is. Het wordt wat de VVD betreft nodig tijd dat er eens wordt doorgepakt en duidelijkheid komt richting onze dorpen. Trajecten en onderzoeken duren veel te lang. Wanneer worden kansen voor nieuwbouw eindelijk eens benut? Nieuwbouw is van levensbelang voor de toekomst van een dorp.
Ogenschijnlijk krijgt het college van B&W (CDA-ChristenUnie-GroenLinks) de woningbouwontwikkeling in Grijpskerk (het tweede dorp in de gemeente Zuidhorn) niet van de grond. Op “de Meindertsma-locatie” en locatie “de Molenstraat” in Grijpskerk gebeurd dan ook al jarenlang helemaal niets. Wat gaat het College daar aan doen?
Ook is er sinds 2009 geen voortgang op de Rabo-locatie aan de Kievitsweg. Deze locatie dient nodig geherstructureerd te worden. En dit is ook nog eens de entree van het dorp. Het dorp heeft al meerdere malen aangegeven dat er dringend behoefte is aan nieuwbouw. De VVD heeft in 2014 een motie ingediend met het verzoek aan het college om deze locatie integraal aan te pakken. De VVD heeft vernomen dat er een oriënterend gesprek is geweest met een stedenbouwkundige.
Algemeen financieel beleid
De VVD zet nog wel wat vraagtekens bij de risico’s zoals in de begroting 2018 zijn verwoord. Vooral in het Sociaal Domein en Jeugdzorg. Verder zien wij geen ramingen voor het opheffen van de gemeenschappelijke regeling Novatec.
Zoals eerder aangegeven staat de gemeente Zuidhorn er financieel goed voor. Er is voldoende ruimte om te investeren.
De VVD verwacht dat er in de komende jaren nog meer financiële ruimte zal ontstaan.
De 2e financiële rapportage over 2017 laat een positiever beeld zien dan was gedacht. Maar ook de Algemene Uitkering zal naar onze verwachting toenemen. Immers, het kabinet Rutte III gaat de komende jaren fors investeren. Dat zal ook positief doorwerken naar de gemeentes.
Al met al is de VVD van mening dat er een keurige begroting 2018 is gepresenteerd. Met de opmerkingen en suggesties van de VVD wordt het op de weg naar 2019 nog mooier: vrij en bereikbaar.
De fractie van de VVD,
René Westerhoff-Dijkinga & Geertje Dijkstra-Jacobi
Leden van de steunfractie:
Jorrit Algra, Henk Jongman, Jan Klunder, Onno Koopmans en Koen Meier.
