Poliflw

Door Mirjam Bikker op 7 juni 2023 om 21:33

Bijdrage tweede termijn Mirjam Bikker aan het debat over het rapport van de parlementaire enquêtecommissie Groningen

Ik denk dat we allemaal terugkijken op een intens debat, ook de mensen die al naar huis zijn en nog een lange reis voor de boeg hebben en misschien wel het allermeest voor de mensen die thuis in Groningen zaten en waarvan ik weet dat sommigen niet durfden te kijken omdat het al te vaak is mis gegaan.

En juist daarom vind ik het zo belangrijk dat we dit dikke rapport waarin de parlementaire enquêtecommissie, over 60 jaar gaswinning beleid en de gevolgen daarvan hier bespreken. Dat het erkenning is van de miskenning die jarenlang ervaren is in Groningen. Dat is voor mij ook een belangrijk eerste aspect in de bijdrage van mijn eerste termijn, na het lezen van het rapport en de bezoeken in Groningen, de contacten tot gisteravond aan toe.

Het tweede is of het kabinet zijn antwoord recht kan doen aan het perspectief wat Groningen keihard nodig heeft. Zowel qua schade en herstel, qua versterking en toekomstperspectief. Ik wil de bewindspersonen danken voor de beantwoording, voor de verheldering. En juist ook op de punten van de complexe schade, van de funderingen van de gevallen waar we telkens opnieuw zien hoe ingewikkeld het is. De mestkelders, de monumenten, mkb. Dat we daar gaan zorgen dat het beter gaat. En tegelijkertijd, in alle bescheidenheid, dat voel ik helemaal mee, dat we ook kijken ten aanzien van de grens van 40 duizend, kan dat nog net ietsje beter? Ik heb de motie meegetekend die collega Vedder van CDA straks zal indienen.

Derde punt is natuurlijk hoe wij dit rapport wegen, ook als fractie. En dat valt me zwaar. Het valt me zwaar omdat zestig jaar gasbeleid mij als inwoner van Gouda veel heeft gebracht. Ik kan zo naar het ziekenhuis, ik kan genieten van een verzorgingsstaat op heel veel punten, en dat is mede te danken aan de gaswinning waardoor anderen dik in de knel zitten. En ik als inwoner van de randstad op dit moment, maar ook toen ik op de Veluwe woonde, heb dat niet doorgehad. En daar baal ik ontzettend van want dat kan ik ook niet wegnemen. Het enige wat we kunnen doen is ons stikkende best doen om juist te zorgen dat als we de hersteloperatie, als we dit plan inzetten, dat we dat elke dag waarmaken.

En dan snap ik dat er op dit moment bij heel veel Groningers geen vertrouwen is. Maar dan spreek ik het committent uit dat ik me wel elke dag zal inzetten vanuit mijn positie om het iedere dag weer waar te maken. Dat we jullie zie staan, dat we de problemen te lijf gaan.

Als ik dan terugblik op die 60 jaar gasbeleid dan zijn er een aantal kernmomenten waarvan ik de minister-president heb gevraagd, reflecteer daar nou eens op. En we hadden daar een intens gesprek over. Maar ik heb ook geproefd - het duurde even maar het was er - de boosheid, de schaamte die er over het geheel is. En dat gaat dan over verschillende tijden en verschillende momenten. En voor mij is het belangrijkste moment daar waar het geld tekens opnieuw ging boven gezondheid en boven veiligheid. Ik wil dat het geborgd wordt op het ministerie dat dat niet meer kan gebeuren. Daar heb ik een motie over.

Ik wil ook op deze plek uitspreken dat wij allen, dat gaat breder dan het kabinet, het niet goed hebben gedaan.

onstaterende dat het rapport ‘Groningers boven gas’ concludeert dat 60 jaar aardgaswinning de belangen van Groningers structureel zijn genegeerd,

constaterende dat dit ongekende systeemfalen, van zowel publieke als private partijen die hun plichten hebben verzaakt, er toe heeft geleid dat er te laat is geluisterd naar de Groningers, hun gezondheid en veiligheid te lang is genegeerd en geld dominant was bij besluiten over gaswinning,

overwegende dat het rapport ook vaststelt dat op diverse belangrijke momenten de Tweede Kamer onvolledig of onjuist is geïnformeerd, waardoor ze haar controlerende functie niet goed heeft kunnen uitoefenen,

van mening dat deze uitkomsten van 60 jaar gasbeleid door de verschillende opeenvolgende kabinetten en goedgekeurd door de leden van de Staten-Generaal zeer te betreuren en af te keuren zijn,

spreekt uit dat de veiligheid en gezondheid van inwoners bij alle staatsdeelnemingen, publiek-private samenwerkingen en optreden van de Rijksoverheid zelf voorop moeten staan, en dat Groningers zich daar nu al elke dag verzekerd van moeten weten,

verzoekt de regering daartoe alles in het werk te stellen,

“Goed telefoongesprek gehad met Sigrid Kaag. Ik dank haar en Hugo de Jonge voor Nederlands extra bijdrage van 100 miljoen euro voor de reactie op COVID-19, inclusief voor fysieke en mentale gezondheid in kwetsbare landen en bevolkingsgroepen en voor vaccinontwikkeling”, zo tweette WHO-directeur Tedros Ghebreyesus vanmiddag.

100 miljoen naar de WHO dus, zonder dat de Kamer vooraf is geïnformeerd? Intussen bereiken ons ook berichten dat er in Nederland chronische tekorten aan mondkapjes zijn. Het kabinet geeft nog steeds geen uitsluitsel over de vraag waarom er zoveel minder wordt getest dan in buurlanden. Komt het omdat er geen tests zijn, of is nauwelijk testen kabinetsbeleid? Kiest het kabinet voor Nederland of voor internationale gezelschapsspellen? Het begint steeds meer op het tweede te lijken.

Het kabinet-Rutte-Asscher heeft vijf jaar lang bezuinigd op zorg en IC-capaciteit. Het is onbestaanbaar dat er nu tijdens de coronacrisis nauwelijks extra geld naar zorgmedewerkers gaat - die vaak minder verdienen dan Cliniclowns - maar dat er intussen 100 miljoen naar andere landen gaat. Dat is exemplarisch voor de manier waarop het kabinet en het ministerie van Buitenlandse Zaken opereren: bezuinigingen voor Nederland en altijd een blanco cheque voor het buitenland. Maar Sinterklaas bestaat niet, en FVD stelt ministers Kaag (D66, Ontwikkelingshulp) en De Jonge (CDA, Zorg) de volgende Kamervragen:

Vraag 1Klopt het dat Nederland 100 miljoen euro extra aan de WHO geeft? *(1) Uit welk budget komt de door de WHO-directeur genoemde 100 miljoen van Nederland? Is dit een herallocatie van bestaande fondsen of zijn dit extra uitgaven?

Vraag 2Wat is de precieze verdeling van de bestemming van de 100 miljoen die de WHO-directeur noemt? Gaat al het geld direct naar de WHO, of gaat het ook bilateraal naar andere landen? Hoeveel ervan gaat naar de ontwikkeling van een vaccin en hoeveel naar het bestrijden van het coronavirus in andere landen? Naar welke landen en/of organisaties gaat dit geld? Kunt u hiervan een zo specifiek mogelijk overzicht geven?

Vraag 3Wat is de ratio geweest achter de keuze om dit geld in het buitenland uit te geven en niet in Nederland?

Vraag 4Bent u bekend met het artikel “Cliniclowns krijgen veel meer betaald dan verpleegkundigen”?*(2)  Is dit nog steeds het geval?

Vraag 5Deelt u de mening van Forum voor Democratie dat het uitermate wrang is dat er nu tot 100 miljoen Nederlands belastinggeld naar het buitenland stroomt voor “fysieke en mentale gezondheid”, maar dat Nederlandse verpleegkundigen intussen vaak een benedenmodaal inkomen hebben?

Vraag 6Hoeveel geld zou het kosten om in Nederland het niveau van testfaciliteiten als in Zuid-Korea op te zetten?

Vraag 7Hoeveel zou het kosten om de draagkracht van de Nederlandse intensive care binnen nu en een jaar naar 3000 IC-bedden inclusief personeel te brengen, waarbij de kwaliteit van de zorg op het hoogste niveau ligt?

Vraag 8Is het kabinet bereid om deze 100 miljoen niet aan de WHO of anderszins in het buitenland uit te geven, maar dit geld te besteden aan het structureel uitbreiden van de IC-capaciteit in Nederland, aan betere lonen voor zorgmedewerkers in Nederland en aan het massaal uitbreiden van de testcapaciteit in Nederland? Zo nee, waarom acht het kabinet de zorg in het buitenland belangrijker dan de zorg in Nederland? Hoe ziet het kabinet de verhouding tussen zijn verantwoordelijkheid tegenover de Nederlandse bevolking ten opzichte van eventuele internationale verantwoordelijkheden? 

Vraag 9Is het kabinet het ermee eens dat het Nederlands belang altijd op de eerste plaats dient te staan?

Vraag 10Is het kabinet het met Forum voor Democratie eens dat de WHO het Chinese belang om de ernst van het coronavirus te bagatelliseren in januari en februari lijkt te hebben laten prevaleren boven het internationale belang om het coronavirus zo snel mogelijk te bestrijden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke conclusies trekt het kabinet hieruit?

Vraag 11Als het kabinet deze 100 miljoen dan toch in het buitenland wil uitgeven, waarom heeft het ervoor gekozen om dat deels of geheel via de WHO te doen? Als hier geen sprake van is, waarom is deze uitgave dan met de WHO gecoördineerd?

Vraag 12Is er een relatie tussen de keuze van de Verenigde Staten om voorlopig geen geld meer aan de WHO te doneren en de keuze van Nederland om 100 miljoen te doneren?

Vraag 13Bent u bekend met het bericht “Australië eist openheid over oorsprong en aanpak coronacrisis”?*(3)

Vraag 14Deelt u de zorgen omtrent de vooringenomenheid van de WHO ten gunste van China? Bent u bereid om tegen de WHO kritiek uit te spreken op het feit dat de WHO de Chinese aanpak van het coronavirus in januari en februari is blijven prijzen, terwijl al duidelijk was dat China vooral de verspreiding van informatie over het virus heeft geprobeerd in te dammen?

Vraag 15Bent u bereid de WHO erop aan te spreken dat Taiwan voortaan op een respectvolle manier dient te worden behandeld, als gelijkwaardige gesprekspartner?

Vraag 16Bent u bereid Australië te steunen in het verzoek om een onafhankelijk onderzoek naar de mondiale aanpak van de coronacrisis, dat niet zou worden uitgevoerd door de WHO?

Vraag 17Aan welke WHO-adviezen heeft Nederland zich wel gehouden en aan welke WHO-adviezen niet?

Vraag 18Hoe beoordeelt u het commentaar van de Australische regering dat het succesvol is geweest in de bestrijding van het coronavirus omdat het WHO-adviezen terzijde heeft geschoven? Zijn er achteraf WHO-richtlijnen waarvan u denkt dat Nederland ze beter niet had kunnen naleven?

Vraag 19Bent u bereid deze vragen voor aanvang van het plenaire debat over de coronacrisis op woensdag 22 april te beantwoorden?

*(1): Tedros Ghebreyesus, d.d. 20 april 2020 op Twitter, online raadpleegbaar via https://twitter.com/DrTedros/status/1252238987307233282. 

*(2): Vrijheid in de Zorg, d.d. 21 november 2017, online raadpleegbaar via https://vrijheidindezorg.nl/2017/11/cliniclowns-krijgen-meer-betaald/.

*(3): De Telegraaf, d.d. 19 april 2020, online raadpleegbaar via: https://www.telegraaf.nl/nieuws/73486460/australie-eist-openheid-over-oorsprong-en-aanpak-coronacrisis.

Gisteravond was dan eindelijk het grote Coronadebat in de Tweede Kamer. Zes weken eerder al had FVD tot tweemaal toe een spoeddebat aangevraagd - maar de coalitie vond dat toen niet nodig. VVD en CDA onderschatten de dreiging van het virus. Minister Bruno Bruins dacht dat het zo’n vaart niet zou lopen.

Nu zitten we in een nationale crisis. Velen zijn al ziek geworden. De minister zei voorbereid te zijn op een uitbraak, maar het tegendeel bleek het geval. Onze intensive cares waren niet toegerust. We hebben geen testkits op voorraad. Er zijn geen tijdige quarantaine-maatregelen genomen. Tekorten van medicijnen en beademingsapparatuur dreigen. Hoe kon dit zo misgaan? Het kabinet lijkt maar niet vooruit te kunnen denken. Precies dat stelde Baudet in zijn speech aan de kaak:

Op dit punt over gebrek aan anticiperen ontstond vervolgens een interruptiedebat tussen Rutte en Baudet:

Het virus heerst natuurlijk ook in de landen om ons heen - meer zelfs, aangezien Nederland relatief laat pas de eerste besmettingen kreeg. Omdat onze grenzen open staan en we niet controleren wie Nederland binnenkomt, hebben we ook geen greep op de besmettingen die ons land vanuit het buitenland bereiken. Dit vormt een ernstig veiligheidsrisico. Andere landen, zoals Duitsland, Ierland, Oostenrijk, Tsjechië, de Verenigde Staten, enzovoorts, hebben inmiddels grootschalige grenscontroles ingevoerd. Waarom doen wij dit niet? Hierover interrumpeerde Baudet minister Grapperhaus:

Het coronavirus woedt al een paar maanden door Azië. Daar zijn zaken misgegaan - maar ook goed gegaan. Het voorbeeld van Singapore wordt door zowel Harvard University als de Wereldgezondheidsorganisatie aangeprezen als ideaal: nul doden, een snelle daling van de besmettingen en geen overbelasting van de medische zorg. Daar zouden we van moeten leren! Minister Bruins van Medische Zorg (VVD) blijkt echter slechts naar de landen om ons heen te willen kijken...de landen waar de uitbraak nu juist niét onder controle werd gekregen!

Grenscontroles om het virus in te dammen. Gesloten ziekenhuizen gebruiken voor de opvang van patiënten die in quarantaine moeten. Een inreisverbod vanuit infectiehaarden. En opschorting van de leerplicht.

Eerder op de avond werd ons voorstel - samen met Geert Wilders - om geen boetes uit te delen als ouders hun kinderen thuis houden gelukkig wel aangenomen. Maar deze vier rationele FVD-voorstellen werden weggestemd. Oordeel zelf!

En zo eindigde het debat onbevredigend. Als het kabinet eerder actie had ondernomen, was ons zoveel leed bespaard gebleven! Nu heeft Rutte-3 eindelijk een paar maatregelen getroffen, maar het is too little, too late. Grenscontroles zijn nu harder nodig dan ooit. De scholen en universiteiten moeten dicht. Er moet meer worden gedaan om ervoor te zorgen dat iedereen tijdens de coronacrisis de nodige zorg kan krijgen. ZZP en MKB mogen niet de dupe van deze crisis worden.

Forum voor Democratie blijft zich inzetten voor harde, maar noodzakelijke maatregelen. Opdat zoveel mogelijk Nederlanders gezond door de coronacrisis komen en de schade beperkt blijft. Steun ons!

Gisteren werd bekend dat Rutte III onvoorwaardelijke steun krijgt van GroenLinks. Daarmee kunnen VVD en CDA - helaas - verder op de ingeslagen weg van klimaatactivisme, voortgaande immigratie en Europese eenmaking. Dit beleid is desastreus voor Nederland: voor onze koopkracht, onze identiteit, onze pensioenen en onze democratie.

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen bood Thierry Baudet enkele concrete alternatieven. Stel nu eens dat we niét al ons geld zouden uitgeven aan volkomen zinloze reductie van stikstof, windturbines, biomassa-subsidies en massale immigratie? Stel nu eens dat we ons écht teweer zouden stellen tegen het beleid van de ECB? 

Dan houden we geld over voor verlaging van de BTW, afschaffen van de erf- en schenkbelasting, het openen van de woningmarkt voor starters en het beschermen van de pensioenen van onze ouderen. We kunnen het eigen risico in de zorg drastisch terugschroeven en het onderwijs voor iedereen verbeteren.

Het kán gewoon. De keuze is aan u, aan ons: aan de kiezers in Nederland. De gevestigde partijen - van VVD tot GroenLinks - kiezen voor de Drie Grote Projecten waarmee ons land op termijn volkomen wordt uitgehold: voortgaande immigratie, klimaattransitie en Europese soevereiniteitsoverdracht. Wij, de patriotten van Forum voor Democratie, we kiezen voor Nederland. Wat kiest u?

Bekijk hier de speech van Thierry Baudet in de eerste termijn van de Algemene Financiële Beschouwingen.

Op initiatief van de Partij voor de Dieren, en in samenwerking met het CDA, heeft in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaatsgevonden over ons geldstelsel. De aanleiding voor de bijeenkomst was het kritische rapport 'Geld en Schuld' van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). De kritiek richt zich onder meer op het probleem van geldschepping en marktwerking in de bancaire sector. De Partij voor de Dieren deelt deze systeemkritiek. Geldschepping zou geen privilege moeten zijn van private banken maar een publieke taak. "Er zitten structurele weeffouten in ons geldstelsel. Banken nemen een unieke en daarmee oneerlijke positie in ons geldstelsel in. Er moeten onderzoeken komen hoe we tot een democratischer en transparanter geldstelsel kunnen komen", zegt PvdD-Kamerlid Lammert van Raan, die voorzitter was van het rondetafelgesprek. Een van de inzichten van de hoorzitting was dat Nederlandse burgers de vrijheid moeten krijgen om hun geld risicoloos te stallen. Van Raan: "Weinig mensen weten dat wanneer ze geld op een bank zetten, de bank met dat geld risicovol investeert. Daarnaast zijn banken simpelweg commerciële bedrijven met een winstoogmerk, terwijl diezelfde banken voor de maatschappij cruciale nutsfuncties vervullen. Een scheiding van taken is een cruciale stap om ons geldstelsel veiliger en eerlijker te maken." In de hoorzitting kregen vertegenwoordigers uit de academische wereld, de bancaire sector en het maatschappelijk middenveld de gelegenheid om hun zegje te doen. Bij die laatste groep kwamen ook de initiatiefnemers van stichting Ons Geld aan het woord, een burgerinitiatief dat al jarenlang zeer kritisch is op ons geldstelsel. Ook het journalistieke onderzoeksplatform Follow the Money was in dit blok van sprekers kritisch op het huidige geldsysteem. Ons Geld en Follow the Money riepen onomwonden op tot het beginnen met experimenteren met ons geldstelsel. Meer weten over dit onderwerp? Lees hier onze bijdrage aan het debat over het burgerinitiatief Ons Geld. En hier de bijdrage aan het debat over tien jaar financiële crisis.

Congres!

Het is een wonder. Dat ze jullie, volop in de campagnestand, een dag naar een congreszaal hebben weten te lokken. Want partijgenoten, wat heb ik jullie de afgelopen weken veel gezien. Overal in Nederland. Op straat, in onze groen-witte jassen. Flyerend, canvassend, en vastbesloten om in al die provincies een goede uitslag voor D66 neer te zetten.

Zodat D66’ers zich ook de komende jaren als bezetenen kunnen inzetten. Voor betaalbare huizen. Voor meer fietssnelwegen. En voor behoud van natuur!

D66’ers die kiezen voor de toekomst. Ik wens onze twaalf lijsttrekkers en hun teams heel veel succes toe! Zoals hier in Noord-Holland onze fantastische lijsttrekker Ilse Zaal!

Vrienden,

Voor mij persoonlijk stond de wereld de afgelopen vijf maanden even helemaal op z’n kop. Maar ik kan me voorstellen dat het ook voor jullie gek is. Na 12 jaar opeens een nieuwe fractievoorzitter.

Ik wil jullie graag vertellen waarom ik de politiek ben ingegaan. Wat me drijft. En waarom ik lid werd van D66.

Ik ben 31. Ik ben van de generatie die opgroeide met de verschrikkelijke aanslagen van 11 september en de oorlogen die volgden in Afghanistan en Irak. Ik zat uren aan de buis gekluisterd. Wilde al het politieke nieuws lezen. In eigen land werd de politiek opgeschrikt door opkomst van Fortuyn en de laffe moordaanslagen op hem én op Theo van Gogh. Dat maakte indruk.

De vrije wereld waarin ik opgroeide, waarin mijn generatie meer kansen had dan ooit, die wereld die alleen maar beter zou worden, bleek opeens minder vanzelfsprekend dan iedereen dacht. En de reactie van sommigen was: Groepen uitsluiten. Ophitsen. Grondrechten schenden.

Reacties die onze samenleving verdeelden. Reacties waardoor veel Nederlanders zich afvroegen: Ben ik hier nog welkom?

Op datzelfde moment worstelde ikzelf ook met mijn identiteit. Ik zat in het laatste jaar van de middelbare school. Toen ik durfde te erkennen: Ik ben homo. Dat was niet altijd gemakkelijk. Kan dat wel? Wat zullen anderen denken?

En toen ik steeds lekkerder in mijn vel zat, ook de vraag: Waar halen die types het lef vandaan om mij of anderen te vertellen dat we er niet bij horen omdat we niet in hun hokje passen?

Langzaamaan werd ik activistischer. Ik wilde me ergens bij aansluiten. Politiek actief worden.

Ik zocht een partij die pal stond voor de vrijheid jezelf te zijn. Die stelling nam tegen de rechts-populisten die alleen maar ophitsen en uitsluiten. En die wist dat Nederland beter af was, zonder verdeeldheid.

Die partij was D66. Toen nog geen partij, maar een ‘partijtje’. Nul zetels in de peilingen. Met leeuwenmoed hielden Alexander, Boris en Fatma en een handvol medewerkers zich staande in de Tweede Kamer.

En met succes. Toen CDA en PvdA in Balkende-IV waren vergeten dat regeren een werkwoord is, kwamen zij in opstand. Toen iedereen nog in een kramp lag na de afgewezen Grondwet van 2005, koos D66 als enige voor Europa.

En toen de PVV in de Tweede Kamer kwam, en niet alleen de Koran, maar ook de Grondwet wilde verscheuren, was D66 de enige die met hen de strijd aanbond. Die partij, met het lef om ergens vol voor te gaan, daar wilde ik bij horen.

Ik werd lid. Wat daarna kwam, herkennen vast veel leden. Een prachttijd bij de Jonge Democraten. Campagnevoeren voor elke verkiezing. Op een dag van wind en regen, een dag als vandaag, posters plakken. En uiteindelijk werd ik Raadslid in Nijmegen. Dus Menno: je hebt nog heel wat in te halen bij deze prachtige club.

Ik werd actief aan de vooravond van een decennium waarin Nederland D66-groen zou kleuren. Want kijk waar we nu staan. Honderden volksvertegenwoordigers, wethouders en gedeputeerden door het hele land. Negentien zetels in de Tweede Kamer. Tien in de Eerste. En zes ijzersterke bewindspersonen.

Dat was allemaal nooit gebeurd, zonder één persoon. Alexander Pechtold. Alexander, ik heb je de afgelopen maanden ook wel eens vervloekt. Als ik in je grote schoenen stond en me afvroeg: Wat zou Alexander doen?

Ik ben ongelofelijk blij dat je na jouw vertrek niet achter de geraniums bent gaan zitten. Maar dat jij er vandaag alweer bij bent. Ik spreek niet alleen namens mijzelf, maar namens de hele fractie en alle leden: We bewonderen hoe je iedereen, op het vorige congres in Den Bosch, muisstil wist te krijgen met die prachtige, persoonlijke afscheidsspeech. Dat raakte ons allemaal.

Ik kan je niet genoeg bedanken voor wat jij hebt betekent voor onze partij. Je bent voor altijd mijn eerste politieke held. Heldhaftig, vastberaden, vol goede moed. Baken van redelijkheid in een steeds meer versplinterd politiek landschap. En altijd zingend aan het werk. Alexander, bedankt!

Congres,

De afgelopen jaren waren voor mij een politieke leerschool. Het leerde me dat Nederland D66 nodig heeft om vooruit te komen, door samen te werken. Er kwam pas beweging in Rutte-I toen Rutte ons nodig had na het weglopen van de PVV. Er gebeurde weer wat aan het Binnenhof, toen D66 een begrotingsakkoord sloot met Rutte en Samsom. En wat toen gold, geldt nu weer:

Een klimaatwet en een naderend klimaatakkoord. Een miljardeninvestering in onderwijs, 8% meer salaris voor docenten. Een kinderpardon, dat er eigenlijk al lang had moeten zijn. Maar ons nu toch gelukt is!

Een pro-Europese houding van onze premier. Een soepele draai, en dat zonder dat vaasje uit zijn handen te laten vallen. Was dit ooit mogelijk geweest, met D66 aan de zijlijn? Hadden we dit op z’n GroenLinks kunnen doen, vanuit de oppositie? Is er ook maar iemand die betwijfelt of dit gelukt was zónder ons?

Het simpele antwoord is nee. En dat is waarom ik trots ben dat we meedoen. Bouwen. En, even belangrijk: dankbaar voor het vertrouwen van iedereen hier.

Dankbaar voor de ruggengraat van deze volwassen, stabiele en onmisbare partij.

Congres,

Dat betekent niet dat ik tevreden achteroverleun. Ik zal mijn Kerdijklezing van maandag niet herhalen – dingen herhalen heb ik vrij snel afgeleerd. Maar wij hebben een agenda die verder reikt dan dit kabinet.

Ons liberalisme is sociaal. Het is radicaal. Wij weten dat echte vrijheid twee kanten heeft. Niet alleen de ‘vrijheid blijheid’ van de VVD. Nee, wij staan voor de vrijheid om iets van het leven te maken. Om je te kunnen ontwikkelen, te ontplooien.

Dat vraagt om kansengelijkheid, om emancipatie, om gelijkwaardigheid, om invloed en zeggenschap in een echte democratie. We staan er in Nederland ontzettend goed voor. We zijn welvarender, gezonder en gelukkiger dan ooit.

Maar er zijn ook nieuwe muren ontstaan. Muren tussen mensen met en mensen zonder zekerheid. Muren tussen mensen met wortels in Nederlander en mensen met wortels elders. En muren tussen mensen met macht en mensen zonder macht. Dat is onverteerbaar. En daarom zetten we samen de sloophamer in de muren die ons verdelen.

De eerste stappen zetten we met deze coalitie. Ik accepteer geen treuzelende bewindspersonen. Ik beloof u vandaag: Zolang ik het voorrecht heb fractievoorzitter te zijn, zorg ik dat we het kabinet aansporen tot actie.

Kajsa weet dat wij haar niet met rust laten totdat mensen niet alleen mee kunnen praten maar ook mee kunnen doen. Wouter heeft het moeilijk genoeg met de polder, maar hij weet als geen ander dat D66 niet rust voor we rechtvaardige pensioenen en zekere banen hebben. Ingrid weet heel goed dat wij haar zullen afrekenen op de toegankelijkheid van het onderwijs. Als Sander Dekker treuzelt met het regenboog-stembusakkoord, weet hij dondersgoed dat hij ons op zijn dak krijgt. En vergeet niet hoe wij Ank Bijleveld dwingen haar middelen voor defensie daar te investeren waar het onze veiligheid het meest vergroot: in een sterke, eensgezinde Europese krijgsmacht.

Congres,

als nieuwkomer in het hart van de Haagse politiek valt me iets op. Een gevatte oneliner wordt meer gewaardeerd dan een doorwrocht verhaal. Twitter is de norm. We zitten vast in de loopgraven van het eigen gelijk.

Het bewijs stapelt zich op: de pensioenonderhandelingen waren nog niet geklapt, of de SP knalde al een verdacht professioneel filmpje online. Na de vorige verkiezingen was een historisch klein aantal zetels in de Tweede Kamer bereid verantwoordelijkheid te nemen.

De formatie werd daarom de langste in de Nederlandse geschiedenis. Iedereen leek voor het gemak te vergeten dat vooruitgang niet vanzelf gaat. Dat daar samenwerking voor nodig is.

“Stem het kabinet naar huis”, zeggen partijen van links tot rechts. “Een referendum over Rutte”, roept Lilian Marijnissen. “Alles wordt anders na 20 maart”, denkt Baudet.

Maar dan? Deze partijen zijn zo verliefd op zichzelf, dat de liefde voor samenwerking ver te zoeken is. Welke risico’s dat met zich meebrengt, zien we over de grens. Kijk naar Italië: elk jaar een nieuwe regering. Kijk naar België: jaren zónder regering. Waar partijen elkaar niet halverwege durven te vinden.

Juist Nederland zou hier de weg kunnen wijzen. Wij hebben al zo vaak laten zien dat we voorop kunnen lopen. Laten we dat ook nu doen. Met alleen ‘nee’ zeggen, met alleen mensen uitsluiten, met nooit aan de formatietafel zitten, of daar zonder reden van weglopen, kom je er niet.

De tijd van de smoesjespolitiek is voorbij. Er is geen tijd om te dromen. Het is tijd om te drammen. Niet weglopen, maar doorlopen. Niet leven bij de gedachte hoe de wereld is, maar bij de hoop hoe de wereld zou kunnen zijn. Niet elkaar afstoten, maar – en dat heb ik van onze Christelijke vrienden geleerd – het goede in elkaar zoeken.

Democraten,

Kiezen voor de toekomst is kiezen voor samenwerking.Dat geldt nu en dat geldt ook na de verkiezingen van 20 maart. En daar wil ik best een hand voor uitsteken. Zonder taboes van mijn kant. En hopelijk zonder smoesjes van de rest.

Voor een uitgestoken hand aan Lodewijk Asscher en Lilian Marijnissen – in de strijd voor radicale kansengelijkheid. Voor een uitgestoken hand aan Jesse Klaver – voor humaan migratiebeleid. En ja, voor een uitgestoken hand aan onze conservatieve partners van CDA en VVD. Voor hen is het ook niet makkelijk om al dat vooruitstrevende D66-beleid te dragen.

Democraten,

De verkiezingen van 20 maart ga ik vol vertrouwen tegemoet. En ik zal jullie zeggen waarom.

Onze continue inzet is die voor de vrijheid om jezelf te zijn. Voor kansengelijkheid. En voor meer investeringen in onderwijs. Maar deze verkiezingen, net als de vorige, gaan ook over klimaat.

Komt dat even goed uit. Want vandaag is hier bijeen de enige serieuze klimaatpartij van Nederland. Jesse Klaver wil ons doen geloven dat de aandacht voor klimaat zijn verdienste is. Maar ver, ver voor Jesse… was er Jan. De allereerste klimaatdrammer van Nederland. En ik ben blij dat hij hier vandaag bij ons is. Als stem van onze nieuwe campagnespot. Als lijstduwer bij de Europese Verkiezingen. En als inspiratie voor ons allemaal. Dames en heren, Jan Terlouw!

Congres,

De politieke erfenis van Jan, is vandaag actueler dan ooit. We kennen de doorrekeningen van het klimaatakkoord nog niet, maar laat het volgende glashelder zijn: Wij gaan naar Parijs!

En ik zal eerlijk zijn: dat is geen sinecure. De vorige kabinetten hebben zulke steken laten vallen dat we van ver moeten komen. Maar we zijn op weg. In de zonneauto van het hoge noorden naar het Île de France.

Bij Groningen kregen we de klimaatwet. Ter hoogte van Zwolle sloten we een klimaatakkoord. Bij Almere kregen we van Menno een vliegtaks en een vrachtwagentaks, en van Stientje fikse investeringen in de fiets.

En wat zien we nu? Een gigant van een poster langs de A10, pal naast die grote, vervuilende Hemweg-kolencentrale. De tekst doet mijn hart zingen. WIJ HALEN HEM WEG! Met de groeten van D66!

Vrienden,

Niet alleen Nederland, ook Europa kan meer samenwerking gebruiken. Elke dag opnieuw, zien we aan de overkant van het kanaal wat het alternatief is. Britse boeren slaan alarm over voedseltekorten. Patiënten zijn medicijnen aan het hamsteren. Duizenden mensen raken hun baan kwijt in de auto-industrie. En de politiek is hopeloos verstrikt geraakt.

Dat allemaal door die knoop die Brexit heet. Een knoop die werd gelegd door liegende politici. En door al die jonge mensen die wegbleven van de stembus.

Wij krijgen een nieuwe kans. Een kans om het beter te doen. Voor de politici is het een simpele opdracht. Wél het echte verhaal te vertellen. Staan voor onze zaak. Zonder angst of twijfel.

Voor de jonge kiezer is het net zo simpel. Wél stemmen. Vechten voor de toekomst. Op 23 mei zijn de verkiezingen. Dan kiezen wij voor de toekomst van Europa.

Willen we een Unie die langzaamaan, land voor land, uit elkaar valt? In een deel mét rechtsstaat en een deel zonder? Waar economische groei en welvaart in het Noorden wel en in het Zuiden niet voor handen is? Waar het ene land honderdduizenden vluchtelingen opvangt en het andere land hekken bouwt?

Of kiezen we voor hechte samenwerking? Waarin landen hun macht niet inleveren, zoals de complotdenkers roepen, maar hun macht versterken door naast elkaar te staan. Daarom ben ik zo blij dat onze kandidaten onvermoeibaar strijden voor iedere stem vóór Europa.

Bij de vorige Europese verkiezingen gingen minder dan twee op de tien jongeren naar de stembus. Zij hebben nu een duidelijke keuze. Tussen de Nexit-nationalisten van de firma Baudet. En de Europese democraten van D66. Of is voor Baudet de Nexit toch pas ‘later aan de orde’? Ik weet het even niet meer.

Hoe dan ook, democraten, zegt het voort: Alle jonge Nederlandse Europeanen horen thuis bij de enige partij die sinds haar oprichting met geduldige toewijding werkt aan een Europese toekomst.

Congres,

De gruwelen van 9/11, de moorden op Fortuyn en Van Gogh en mijn zoektocht naar mijn eigen identiteit trokken mij naar de politiek. Naar D66. Een club van open mensen.Waar generositeit het altijd wint van bekrompenheid.

In de afgelopen 12 jaar heb ik me hier altijd thuis gevoeld. Laten we die partij blijven. Een partij die staat voor vooruitgang. Een partij met het lef om radicale voorstellen te doen. Maar vooral een partij die het lef heeft om samen te werken,  Om onze idealen dichterbij te brengen. Ook als dat moeilijk is.

In het RTL-debat afgelopen donderdag verraste Klaas Dijkhoff mij. Opeens kreeg ik het laatste woord. Een sympathiek gebaar, dat laat zien dat je verder komt als je elkaar ook eens iets gunt. Dat is de gedachte waarmee ik het de komende jaar in de Tweede Kamer aan de slag wil. Dat is de gedachte die ik jullie mee wil geven, als jullie de komende anderhalve week massaal de straat op gaan om campagne te voeren.

En als jullie na de verkiezingen op 20 maart in alle provincies onderhandelen over een akkoord voor Fryslan, voor Gelderland, voor Zuid-Holland en in al die andere provincies waar het spannend wordt: denk aan elkaar. Kies altijd voor de toekomst. En zet hem op!

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Meermaals hebben we in het klimaatdebat gewezen op de astronomische kosten van de ‘klimaatdoelen’. Als we in 2050 een uitstootreductie van 95 procent willen realiseren en 100 procent duurzame energieopwekking, gaat ons dat minstens 1.000 miljard kosten. Een gigantisch bedrag dat onze hele economie ineen zal doen storten en onze samenleving volledig zal ontwrichten. En dat alles voor een volstrekt onmeetbaar temperatuurverschil van 0,00007 graden minder opwarming in de komende eeuw.

Waar komt die 1.000 miljard vandaan?

De kosten zitten allereerst in het ingrijpend verbouwen van alle acht miljoen woningen. Om ‘klimaatneutraal’ te worden moeten ze van het gas af, en dat kan alleen door het installeren van een warmtepomp en een hermetische isolatie. Daarvoor is dus onder meer nodig: 

Het openhalen en opnieuw isoleren van de gehele spouwmuur.Het dak vervangen door een beter geïsoleerd exemplaar, dakkapellen kunnen blijven.Het volledig vullen van alle kruipruimtes met beton en isolatiemateriaal.Volledig nieuwe warmte-installaties en leidingen, inclusief warmtepompen met binnen- en buitenunits.Alle vloeren eruit voor vloerverwarming in elke kamer, omdat het lauwwarme water van een warmtepomp niet via reguliere radiatoren een huis kan verwarmen.De hele badkamer moet worden vervangen om vloerverwarming mogelijk te maken.Deuren moeten volledig worden geïsoleerd, zodat warmte niet ontsnapt naar de hal.Alle secundaire ruimtes (waaronder slaapkamers) moeten worden voorzien van convectorradiatoren.Keukens moeten worden verbouwd, gasfornuizen moeten inductieplaten worden.Overal moet dubbel glas komen, alle ramen moeten worden voorzien van een mechanische luchtververser en slapen met open raam kan niet meer.

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) heeft berekend dat deze gigantische operatie ons minstens € 235 miljard gaat kosten.[1] Taco van Hoek (directeur EIB) schat in dat voor alle andere gebouwen (dat zijn met name bedrijfsgebouwen) ook nog eens zo’n bedrag nodig zal zijn.[2] Hiermee komen we alleen al voor het ‘klimaatneutraal’ maken van de bebouwde omgeving (op zichzelf slechts verantwoordelijk voor een schamele 12 procent van de nationale CO2-uitstoot) op een bedrag van €470 miljard.[3] Dit komt neer op circa €60.000 per huishouden.

De gedachte dat dit ‘investeringen’ betreft die je weer terugverdient is kolder. Als huishoudens nog steeds gas zouden mogen gebruiken voor hun verwarming zou het al minstens 50 jaar duren om dergelijke verbouwingskosten terug te verdienen, maar doordat warmte straks alleen nog maar uit stroom mag worden gehaald zal de energierekening onvermijdelijk stijgen. Alleen al het draaiend houden van een warmtepompinstallatie kost per jaar gemiddeld 6.000 kWh méér dan het draaiend houden van een CV-ketel - een verschil dat neerkomt op ruim 1.000 euro extra energiekosten per huishouden per jaar.[4]

En die stroom moet dan ook nog ergens vandaan komen: 100 procent duurzaam, zo bepaalt de klimaatwet. Om alleen al in 2030 tot 27 procent duurzame energie te komen zijn we al minstens 180 miljard kwijt.[5] In 2050 komen tot 100 procent duurzame energie vergt naar verwachting minstens het dubbele - zo niet het driedubbele: tussen de €400 en €600 miljard. In werkelijkheid zullen de kosten echter nog hoger uitvallen omdat de inpassingskosten van een duurzaam aandeel logischerwijs exponentieel stijgen boven de 30%.[6]

Waar zitten die kosten in? Allereerst in ongekende subsidies voor windmolens, zonnepanelen en biomassa-centrales. Vervolgens in een drastische uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk om al die duurzame energie te kunnen verwerken. Alle straten moeten open, overal moeten kabels bijgelegd worden. Dan moeten alle bestaande auto’s vervangen worden door peperdure en niet-rendabele Tesla’s en andere volledig elektrische auto’s. Heel Nederland moet voorzien worden van laadstations en op alle parkeerplekken moeten laadpalen komen. Alleen al het aanleggen van deze infrastructuur zal tientallen miljarden kosten. Bovendien zullen iedere nacht miljoenen auto’s moeten worden aangesloten op het stroomnet, waarvoor een nog verdere uitbreiding van het hoogspanningsnet nodig is. Ook moeten alle schepen worden vervangen, alle vissersboten, alle vrachtschepen, alle vrachtwagens, alle traktoren… Opnieuw astronomische uitgaven die door de Nederlandse burger moeten worden gedaan.

Dus:

470 miljard voor de bebouwde omgeving.180 miljard voor 27 procent duurzame energie.Nog eens minstens 400 miljard voor 100 procent duurzame energie.

Daarmee zijn we dus al ruimschoots over de 1.000 miljard heen. En dan hebben we nog niet eens gesproken over de industrie en de agrarische sector: goed voor zo’n 25 procent van onze totale CO2-uitstoot. Ook deze sectoren volledig emissieneutraal maken kost zonder twijfel opnieuw honderden miljarden - als het überhaupt al mogelijk is. Want emissievrije landbouw moet nog uitgevonden worden en staalproductie zonder coke-ovens ook. Willen we de doelen van de klimaatwet halen dan zullen deze sectoren dus waarschijnlijk volledig moeten verdwijnen uit ons land en met hen honderdduizenden banen en honderden miljarden aan inkomsten.

Nogmaals, de impact van Nederland op het klimaat is maximaal 0,00007 graden. In ons kleine land stoten we niet meer dan 160 Mton CO2 per jaar uit, een hoeveelheid die China uitstoot in vijf dagen. Als VVD, CDA, D66, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, SP en 50PLUS hun zin krijgen, zal Nederland dus niet alleen 1.000 miljard kwijt zijn aan een bij voorbaat volstrekt zinloze operatie, maar we verliezen ook een zeer groot deel van onze economische productie en bedrijven. Een zeer onzalig plan dus - waar de Tweede Kamer tot onze verbijstering klakkeloos mee heeft ingestemd. Alleen de Eerste Kamer kan de klimaatwet nu nog stoppen. Stem daarom op 20 maart op Forum voor Democratie.

Bronnen

https://www.eib.nl/pdf/EIB-notitie_Klimaatbeleid_en_de_gebouwde_omgeving.pdf

Hij zei dit tijdens een door Elsevier georganiseerd debat in de Balie: https://www.elsevierweekblad.nl/nederland/achtergrond/2018/06/live-gasdebat-626794

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/37/co2-uitstoot-in-2017-gelijk-aan-die-in-1990

Zie hierover bijvoorbeeld: https://www.linkedin.com/content-guest/article/klimaatwet-waarom-je-een-gasketel-niet-zomaar-kunt-door-rob-goossens En als je die extra 6.000 kwh zou willen afvangen via zonnepanelen heb je 50 vierkante meter zonnepanelen nodig.

Dit bedrag komt voort uit een zeer gedetailleerde analyse van twee ingenieursbureaus, BreedofBuilds en Process Design Center. Hun rapport verschijnt woensdag 13 februari.

Zie hierover bijvoorbeeld het werk van de Duitse econoom Leon Hirth .https://www.forbes.com/sites/michaelshellenberger/2018/04/23/if-solar-and-wind-are-so-cheap-why-are-they-making-electricity-more-expensive  en https://www.neon-energie.de/Hirth-2013-Market-Value-Renewables-Solar-Wind-Power-Variability-Price.pdf “We find that the value of wind power is slightly higher than the value of a constant electricity source at low penetration; but falls to 0.5-0.8 at a market share of 30%. Solar reaches a similar level at 15% penetration, because its generation is concentrated in fewer hours. We identify several drivers that affect the value of renewables significantly.”