De ondemocratische regionale noodverordening moet zo snel mogelijk plaats maken voor democratische alternatieven die wél passen bij de huidige situatie. Dat stelt Arnhems raadslid Maarten Venhoek in vragen aan Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem en voorzitter van de veiligheidsregio. Venhoek: “Corona bestrijden kan ook zonder de democratie af te schaffen.”
Elke veiligheidsregio in Nederland heeft een eigen noodverordening waarmee de verdere verspreiding van corona wordt bestreden. Deze noodverordeningen worden eenzijdig ingesteld door de voorzitters van de veiligheidsregio’s, zonder democratische controle op invoering, inhoud of looptijd door gemeenteraden of het Nederlands parlement. Met een noodverordening kan snel opgetreden worden bij regionale kortdurende crisissituaties.
BuitenspelDe coronapandemie is echter niet regionaal noch kortdurend. Onze democratie kent voor landelijke crises de noodtoestand, of voor langdurige situaties de mogelijkheid voor een spoedwet. Het kabinet heeft wel een spoedwet aangekondigd, maar die komt pas ergens deze zomer. Tot die tijd staat de democratie buitenspel.
OngrondwettelijkDe noodverordening van veiligheidsregio Gelderland-Midden perkt grondwettelijke vrijheden in: de vrijheid van vereniging, de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, de vrijheid van het belijden van een geloofsovertuiging. De stapsgewijze versoepeling zorgt ondertussen voor meer onduidelijkheid die handhaving moeilijker maakt. Deskundigen waarschuwen voor willekeur, een aantasting van de rechtstaat.
Indirecte controleDe democraten vragen de burgemeester, als voorzitter van de veiligheidsregio, om zo snel mogelijk met een eerste rapportage te komen in de geest van de Wet op de Veiligheidsregio’s. Daarop kan de gemeenteraad dan overwegingen en gevoelens mee geven. “Daarmee herstellen we in ieder geval de democratie indirect”, verklaart Venhoek, “terwijl we wachten op een echte oplossing uit Den Haag.”
Documenten Schriftelijke vragen: ‘Democratische legitimiteit noodverordening’ (17 mei 2020)
