Poliflw

Voorzitter,

Een bijzondere dag vandaag want we behandelen een bestuursrapportage over een jaar dat ondanks politieke onrust voortvarend door het toenmalige college werd opgepakt. En een rapportage over een periode waar Corona zich aankondigde.

Laat ik beginnen om iedereen in Brabant te bedanken voor de bijdrage die men geleverd heeft bij de bestrijding van het virus. Maar ook de Brabanders die ondanks de crisis zich hebben ingezet in bijvoorbeeld de school, in de bouw van woningen en in de realisatie van infrastructuur, of al thuiswerkend voor de provincie. En wij steken ook een hart onder de riem van branches die in onvoorstelbaar zwaar weer zijn gekomen zoals de cultuursector, horeca, sportscholen en zzp’ers en flexwerkers in het algemeen. Maar ook de eerste overheid: onze gemeenten. Veel wat moet gebeuren, gebeurt daar en als eerste overheid vang je de eerste klappen op. In april heeft D66 met schriftelijke vragen aandacht en steun gevraagd voor de moeilijke financiële situatie waarin de Brabantse gemeenten verkeren. Gisteren demonstreerden 70 wethouders financiën op het binnenhof. En D66 is blij dat ondanks de afwachtende houding die de antwoorden van het college uitstraalden, deze week ook uit het IPO nu een oproep wordt gedaan om onze eerste overheid te steunen. Mijn vraag aan de gedeputeerde is dan ook of hij deze oproep omarmt?

Voorzitter,

Dit gezegd hebbende willen wij ingaan op een aantal elementen in deze bestuursrapportage. We gaan van een voortgangsrapportage naar een afwijkingenrapportage dus laten we het maar eens over die afwijkingen hebben!

In mijn inleiding ging ik er al op in. De covid-19 crisis werpt zijn schaduw al vooruit in deze bestuursrapportage. We zien in diverse programma’s opmerkingen over vertragingen vanwege Corona. We laten ons de komende maanden hier graag op bijpraten.

Voor wat betreft de economie zijn de arbeidsmarktcijfers op het moment schrikbarend en het gaat er nu om een mooie uitgangspositie te creëren voor herstel. D66 zei er al iets over afgelopen themavergadering: Bestrijdt de kansenongelijkheid tussen vaste en flexbanen en ga van de 1,5 meter samenleving naar een 1,5 gradensamenleving: investeer in duurzaamheid en nieuwe technologie.

We hopen dan ook de komende jaren betere indicatoren op het programma economie te zien en betere gesprekken te voeren over digitalisering en circulaire economie.

We zien dus uit naar bespreking van de economische visie dit najaar

Daar hoort voor wat ons betreft ook een digitale infrastructuur bij en vragen ons af welke maatregelen het college gaat nemen om de Brabantring verder te brengen. Daarnaast hoort hier een blijf- en vestigingsklimaat bij met een goede culturele infrastructuur en gezonde natuur. We lezen dat de analyse voor een integrale aanpak in West-Brabant op de programma’s cultuur, sport en erfgoed wat langer op zich laat wachten en willen graag van het college horen of we dit nog voor de begroting tegemoet kunnen zien?

En voorzitter, dat mag wat D66 betreft wel met wat meer energie.

Voorzitter dat brengt me bij een andere energietransitie.

We lopen ietsje achter als ik het goed zie. We staan aan de vooravond van de afrekening van de eerste afspraken met het rijk voor het opwekken van duurzame energie. Graag reactie van de gedeputeerde wat hij gaat doen om onze afspraken over windenergie op land te kunnen halen?

We zien ook een afwijking op onze ambitie op openbare laadpalen voor elektrische auto’s. We halen onze norm niet omdat het aantal elektrische auto’s zeer sterk groeit ( en dat laatste is goed nieuws!). Afgelopen woensdag is een regeling ingegaan waarbij de aankoop van een auto door Brabanders, wordt gesubsidieerd met 4000 euro. Er tekent zich een prijzenoorlog af tussen fabrikanten van elektrische auto’s. Tegelijkertijd bereiken D66 signalen dat het uitbreiden van de laadinfrastructuur nog niet zo snel gaat als we willen. We moeten aan de bak! Hoe ziet het college deze ontwikkelingen en hoe gaat het college anticiperen op de langverwachte schaalsprong in elektrisch rijden? Graag reflectie van de gedeputeerde.

Een andere vorm van duurzame mobiliteit is de fiets. U kent ons als een vurig pleitbezorger van de fiets en de fietssnelpaden. Ook de afgelopen maanden hebben veel mensen de fiets als een goed alternatief ontdekt. D66 blijft ijveren voor snelfietspaden en volgt de doelstellingen op dit gebied.

En voorzitter, we lopen redelijk op schema. Aan de andere kant maken Corona, PFAS en de PAS-uitspraak de realisatie de komende maanden ingewikkeld. Hoe zit het nu met de doelstelling en hoe gaan we anticiperen op de mogelijke belemmeringen? Graag reactie.

Voorzitter, ik rond af

De afgelopen maanden waren niet makkelijk. Niet voor het vorige college en niet voor het huidige. Toch houden wij in Brabant de rug recht en gaan de uitdagingen aan. Mijn complimenten gaan uit naar de gedeputeerden die in het eerste kwartaal van dit jaar de kracht hadden om over de eigen schaduw heen te stappen en zich vol hebben ingezet voor Brabant. We zullen het huidige college op dit punt nauwgezet volgen.

Dank u wel.

We roepen de politiek in Brabant op stil te staan bij het aanwezige racisme in onze provincie. We zeggen daarmee dat we zelf als politiek het goede voorbeeld willen geven en niet onze kop in het zand moeten steken. Wij dienden de onderstaande motie mede in en zijn tevreden dat hij is aangenomen. Maar nu moeten we ook laten zien dat wij voor een provincie staan waar iedereen vrij is en waar we niemand laten vallen.

De motie:

Actuele Motie Anti-racisme

Provinciale Staten van Noord-Brabant in vergadering bijeen op 3 juli 2020

Constaterende dat:

Wereldwijd, en ook in Brabant, in de afgelopen maand antiracisme-protesten plaatsvonden, waarin mensen van alle huidskleuren en afkomsten protesteren tegen kansongelijkheid, uitsluiting en (institutioneel) racisme; Onze wetten zich verzetten tegen discriminatie maar niet voldoende zijn om negatieve uitingen, uitsluiting en vooroordelen te bestrijden; Spreken uit dat:

Racisme niet komt door slechte intenties van individuen maar een structurele oorzaak heeft; Discriminatie ook begint met onbedoelde uitsluiting van deelname aan activiteiten en beleid (ook provinciaal); Het belangrijk is om hier het publieke gesprek over te voeren; Verder constaterende dat:

Noord-Brabant na Noord- en Zuid-Holland de meeste inwoners heeft van oorspronkelijk Antilliaanse oorsprong in Nederland, en na Noord- en Zuid-Holland en Flevoland de meeste inwoners van Surinaamse oorsprong van heel Nederland; Stichting Keti Koti Tafel rond 1 juli duizenden succesvolle activiteiten organiseerde, ook in Brabant, over hoe het verleden van slavernij doorwerkt in het heden en hoe we samen racisme en vooroordelen kunnen bestrijden; In provinciaal beleid, programma’s en activiteiten tot nu toe nog weinig aandacht is (geweest) voor het slavernijverleden, racisme en discriminatie; Verzoeken Gedeputeerde Staten:

Stil te staan bij racisme en discriminatie in Noord-Brabant, op een manier die past bij de provinciale doelen en activiteiten; Organisaties gespecialiseerd in diversiteit en dialoog, zoals de Stichting Keti Koti Tafel, te betrekken; Daar waar mogelijk ook andere situaties van kansongelijkheid en uitsluiting te betrekken in de Brabantse aanpak; en gaan over tot de orde van de dag.

GroenLinks, H. Rooijakkers

SP, M. Everling

D66, I. Meeuwis

PvdA, M. de Kort

ChristenUnie-SGP, H. Vreugdenhil

PvdD,A-M. Vlasveld

Voorzitter,

Een actieplan arbeidsmarkt is in deze tijd nog meer nodig dan ooit. De crisis lijkt de kansenongelijkheid in onze maatschappij te vergroten. De kansenongelijkheid op de arbeidsmarkt ten gevolge van opleiding weten we te keren in dit actieplan door ook in te zetten op MBO en door in te zetten op een Leven Lang Ontwikkelen. En goed dat nogmaals gemarkeerd wordt dat de arbeidsmarktregio’s een belangrijke basis zijn voor het arbeidsmarktbeleid. En met genoegen heeft D66 kennis genomen van de website brabantleert.nl

Andere kansenongelijkheid tekenen zich echter de laatste maanden nog scherper af. Laat me er een tweetal noemen. Leeftijdsgebonden en vaardigheidsgebonden kansenongelijkheid.

Voorzitter,

Gisteren werden weer nieuwe cijfers bekend over werkeloosheid. Wat blijkt in de categorie 15-25 jaar een stijging dit kwartaal van 188% en bij 25-35 jaar 45%. En 55+ 3%. Voorzitter jongeren worden op de arbeidsmarkt veruit het hardst getroffen door de coronacrisis. Hoe komt dat nou? En wat gaan wij daaraan doen? Kan de gedeputeerde hier eens op reflecteren? Wat ziet hij? Is hier het verschil te zien tussen flexcontracten en contracten onbepaalde tijd. Hoe ziet hij de arbeidsmarkt zodat jongeren ook een kans hebben op een huisje, boompje of beestje hebben?

Graag een reactie.

Voorzitter, Een andere factor is leesvaardigheid en digitale vaardigheid.

We zijn het volgens mij allemaal eens. Aanpak van laaggeletterdheid en digitale vaardigheden is van groot belang. Niet alleen voor de toegang tot de arbeidsmarkt maar ook voor de duurzame inzetbaarheid van werknemers. Goed dat er een impuls op dit gebied wordt voorgesteld.

Maar hoe zit dit nu? Hoe stelt het college zich dat nu voor? Wij begrijpen dat aan Cubiss is medegedeeld dat de subsidie voor taalvaardigheid wordt beëindigd. Hoe ziet het college dan de impuls op taalvaardigheid en digitale vaardigheden in het arbeidsmarktbeleid?

En hoe ziet het college dan de rol van Cubiss in dit geheel? Gaan we een nieuw programma ontwikkelen of gaan we programma’s doorontwikkelen? Zien we bibliotheken niet meer als een waardevolle plek om juist daar onze doelgroep te ontmoeten en te helpen?

En werpen de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt ten gevolge van de huidige coronacrisis niet nieuw licht op de kansengelijkheid als het bijvoorbeeld gaat over digitale vaardigheden. Immers de website brabantleert is een prachtig initiatief, maar de lesstof onbereikbaar zonder digitale vaardigheden.

Graag reactie van de gedeputeerde

Voorzitter ik rond af,

Maar niet zonder de veelkoppige draak, discriminatie genaamd te benoemen.

In het arbeidsmarktbeleid moet daar aandacht voor zijn. Uitsluiten hoort niet, Het getuigt ook niet van economisch inzicht om waardevol arbeidspotentieel uit te sluiten. Discriminatie op basis van Mo of Mark, hetero of homo, 30 of 50. Salarisverschillen tussen man of vrouw.

Ik begrijp dat niet.

Dus D66 onderstreept hier nogmaals dat discriminatie en uitbuiting niet kan en aangepakt moet worden. Daarom dienen wij de motie discriminatie op de arbeidsmarkt en de motie arbeidsmigranten mee in.

Voorzitter, Dank u wel voor het woord

Voorzitter,

Het is 29 september 2005; het is regenachtig; de treinen rijden met enige vertraging; het is 3 dagen voor mijn 20e verjaardag. Ik studeer Bestuurskunde bij de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur; onderdeel van de Universiteit van Tilburg. De heer Van der Maat is daar onderwijssecretaris, onze Commissaris is daar net vertrokken om zijn werkzaamheden bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid te vervolgen. Mijn wereld is klein en overzichtelijk. Studeren, bier drinken, werken in de kroeg om mijn studieschuld beperkt te houden en af en toe naar mijn ouders voor de was.

Ik heb die dag besloten de Colleges van Kim Putters even links te laten om praktijkonderzoek te doen in de Tweede Kamer alwaar de Algemene Politieke Beschouwingen plaatsvinden.

Namens de VVD spreekt de heer Van Aartsen. “De Nederlandse samenleving heeft behoefte aan houvast, een beeld, een perspectief. Cijfers, schema’s en tabellen zijn abstracties en die kunnen het gevoel van mensen niet vangen. Wij hebben het hier vaak over megatrends, terwijl de mensen te maken hebben met micronarigheid.” Vandaag herhaal ik zijn woorden bij de Brabantse algemene politieke beschouwingen omdat ik herken dat wij – ruim 13 jaar later – opnieuw gevangen zitten in dit dilemma.

Van Aartsen vervolgt dat bestuurders, zeker wanneer de populariteit afneemt, graag spreken over “tegen de stroom in” doorgaan, en hervormingen voor het grotere belang. Bij de totstandkoming van deze inbreng moest ik erkennen dat ook ik deze woorden de laatste maanden veel heb gebruikt. U herinnert zich wellicht dat ik het zelfs stoer heb durven genoemd. Vaak levert het pas achteraf dankbaarheid op. Bestuurders hebben vorm van zelfkastijding waar ik als politicus met veel respect naar kijk. De fractie van D66 heeft hier veel waardering voor.

Ik breng vandaag niet zomaar de heer Van Aartsen met mij mee. Hij concludeert namelijk dat er één maar is. Het gevoel tegen de stroom in te moeten roeien omdat het moet, kan alleen effectief zijn en resultaten opleveren, gezien de onzekerheid van veel mensen, als duidelijk is wat het doel is. En voorzitter, Van Aartsen heeft gelijk.

Voorzitter, D66 is trots op deze zeven bestuurders naast mij. Ik ben ook trots op de heren Pauli, Swinkels en Van Hout. Zij zijn namelijk van die lui. Tien doordouwers die weten dat hun acties nu, pas over enkele jaren tot waardering leiden. Dat zelfs hun eigen partijgenoten niet altijd zien welke kathedraal zij langzaam maar gestaag aan het bouwen zijn.

Regelmatig is de respons op dit soort kritiek dat we het beter uit moeten leggen; dat we meer moeten communiceren. Dat leidt niet altijd tot resultaat; zeker niet wanneer je bondgenoten je boodschap niet versterken, maar verzwakken. Voorlichtersveldslagen vol verkeerde beeldvorming. Een schilderij vol ongecoördineerde strepen in een slechte poging tot Mondriaan.

De echte vraag die wij regelmatig dienen te stellen is: Waarom doen wij dit? Ik vraag het mezelf ook soms af voorzitter… met name op de dagen waarop mijn dochter nog niet zoveel slaapt.

Van Aartsen lost het in 2005 op door een schets te geven van Nederland in 2015. Hij ziet ons als het New York van Europa. De fractie van D66 zou vandaag graag deze belangrijk vraag beantwoorden met een schets van Brabant in 2030. En ik vraag u collega’s om mij daarin even de tijd te geven; interrupties kunnen daarna wel; ik beloof u dat het niet lang duurt.

Als Nederland het New York van Europa kan worden; ziet mijn fractie Brabant in 2030 als het Brooklyn van New York. Een eigenzinnige plaats waar jongeren, gezinnen, ouderen en ondernemers samen de toekomst ontdekken. Een prachtige plaats waar je fijn kan wonen tussen al die natuur die onze provincie rijk is. Natuur waar iedere Brabander naartoe kan; juist omdát deze zo verweven is met onze woonkernen; waar je kinderen naar goede scholen kunnen gaan. Waar start-ups en scale-ups een thuis vinden; omdat de grote jongens die verder zijn gegroeid hun Brabantse roots niet vergeten. Waar we vernieuwde vormen van vervoer ontdekken zonder te vergeten dat de fiets nog steeds onze grootste vriend is om snel, gezond en duurzaam van A naar B te komen. Waar in de steden kunst en cultuur volop ruimte krijgt om zich te etaleren; omdat ze ons helpen om die vernieuwende ideeën te ontwikkelen. Waar je kan genieten van alle diversiteit die Brabant te bieden heeft; waar we nieuwsgierig zijn naar elkaar in plaats van elkaar op basis van afkomst, seksuele voorkeur of uiterlijk uit te sluiten. Een plaats waar je veilig jezelf kan zijn. Een gezond Brabant van de toekomst.

Dat perspectief voorzitter; die motivatie om de keuzes die wij vandaag, volgende maand en vorige maand nemen; dat mogen wij vaker uitspreken. Het beeld van Brabant als Brooklyn van New York is geen luchtkasteel. Het is een streven waar de Colleges van Brabant waar D66 aan deelgenomen heeft stap voor stap aan werken. En ja, daarvoor zijn hervormingen nodig. En ja, die zijn voor individuele Brabanders ingrijpend en zwaar. Maar ja, dan kiest D66 voor het algemeen belang boven de belangen van sommigen.

Voorzitter, dat brengt mij bij het nu. Het College nodigt ons uit om mee te denken over het blijfklimaat van Brabant. Namens mijn fractie schetste ik zojuist al even hoe dat klimaat er volgens ons uit kan zien. Het is dan ook goed om de uitwerking van de bestuursopdracht enigszins te kaderen; immers we kunnen ons geld maar één keer uitgeven. D66 is ervan overtuigd dat investeren in wonen, werken, bereikbaarheid en sociale veiligheid cruciaal zijn. Wij dienen om die reden samen met de VVD de motie in waarin deze bestuursopdracht in die richting gekaderd wordt.

Voorzitter; Brabant is populair. Veel mensen willen zich graag Brabander noemen en dat stelt ons voor een enorme opgave. Want waar moeten al die mensen wonen? D66 maakt hierin heldere keuzes. Ten eerste: iedereen die hier wil verblijven en een bijdrage wil leveren aan onze maatschappij is welkom. Voor de steden betekent dit letterlijk dat de sky the limit is. Het topje van de kerktoren is voor ons dus ook niet langer de maximale bouwhoogte; Breda en Den Bosch luisteren hopelijk mee. Er is een gigantisch tekort aan gelijkvloerse woningen voor de ouderen; ouderen die bovendien behoefte hebben om nabij voorzieningen te wonen. Laten wij hen een fijne woning bieden in een groene stad vol parkjes en plantoenen. Daarnaast is er een grote vraag naar gezinswoningen met speelruimte voor de kinderen. Ruimte om te wandelen, paard te rijden, te buiten sporten zonder een duur abonnement bij de fitness. Liefst in de omgeving van een van onze prachtige natuurparken. D66 wil daar realistisch en pragmatisch naar kijken. Deze woningbehoefte is immers vaak van tijdelijke aard. Laten we dus ook op die manier bouwen; duurzaam en tijdelijk wanneer dat kan. Met materialen die herbruikbaar zijn. En voorzitter, geef deze mensen ook de kans om hun eigen natuurlijke omgeving te creëren. D66 dient daarom een motie in waarin wij Gedeputeerde Staten oproepen te onderzoeken in hoeverre de aanleg van nieuwe natuur via groencertificaten door Brabanders zelf gefinancierd kan worden.

En het klinkt erg aantrekkelijk; dat wonen in het buitengebied. Maar als je er niet kan komen is het ingewikkeld. De tijd dat er een ochtend- en een avondspits was is voorbij. De ANWB gaat binnenkort na de nieuwsberichten enkel nog melden waar géén files staan. D66 kiest daarom voor de fiets. Met trots durven wij de tring-tring-partij te zijn. Hoewel onze fietsinfrastructuur robuust is; en bovendien nog mooier wordt met de aanleg van snelfietspaden in de komen jaren; wordt deze infrastructuur niet altijd als zodanig ervaren. Met name door onverlichte fietspaden in het buitengebied en snel voorbij zoevende auto’s; durven sommige Brabanders in de wintermaanden niet meer voor het meest gezonde vervoersmiddel te kiezen. In 2008 kozen de Provinciale Staten via de beleidsnotitie Zicht op Licht er bewust voor om diverse paden onverlicht te laten. Anno 2019 kan dat slimmer. Door het plaatsen van slimme lantaarns die enkel aangaan wanneer een fiets gebruik maakt van het pad bijvoorbeeld. D66 roept Gedeputeerde Staten op om te reflecteren of deze beleidsnotitie niet toe is aan herijking. En voorzitter, als in die gebiedsgerichte aanpak de snelheid van de N-wegen dan toch bezien wordt, neemt Gedeputeerde Staten de fietsveiligheid dan ook even mee? Daarbij willen wij niet alleen een vervanging van het bordje 80; maar raden wij u ook op te kijken naar andere snelheidsbeperkende maatregelen. Dat zal ook het streven naar 0 verkeersdoden in Brabant van onze gedeputeerde Veiligheid ten goede komen.

Voorzitter, samen maken we de toekomst van Nederland. Het is de slogan van onze eigen brainport. D66 is iedere keer weer enthousiast wanneer zij op werkbezoek zijn in de provincie. In Brabant maken we namelijk écht de toekomst. Of het nu gaat om vernieuwing van zonne-energie, toekomstige vormen van vervoer, vernieuwing van onze bouwmaterialen. In Brabant knutselen we het in elkaar. Onze fractie ziet echter een risico. Al die innovaties verdienen namelijk ook implementatie. Heeft onze provincie naast de brains, straks ook de ambacht? Richten we ons niet teveel op het bedenken? Het College wil een actieplan Arbeidsmarkt opstellen. Voor D66 kan dit plan geen dag te vroeg komen. Gedeputeerde Van Gruijthuizen, de lage werkloosheid nu is het succes van uw voorganger maar het is geen garantie voor te toekomst. En onze jeugd wacht niet tot u bent ingelezen op het dossier? In uw eigen termen: Gas op de plank dus. Wij dienen een motie in waarin wij het College opdragen dit actieplan zo spoedig mogelijk op te leveren. En onze fractie roept u bovendien op om ook te bezien of u een beroep kan doen op de Blijfklimaat middelen; immers: een goede baan is een ultiem argument om in Brabant te blijven, niet waar?

Voorzitter, ik wil nog graag 2 elementen kwijt. Ten eerste wil ik kort nog even stilstaan bij onze eigen gezondheid. Onze fractie verbaast zich hoeveel koekjes er tijdens de Statendagen worden aangeboden. Naast de periodieke versnaperingen van worstenbrood en pinda’s, is er een onbeperkte hoeveelheid koekjes zo lijkt het. Graag willen wij, liberaal als we zijn, een lekker slim, gezond en duurzame alternatief bieden aan de Statenleden die behoefte hebben aan een versnapering zonder ‘lege calorieën’. En middels een motie verzoeken wij daarom Gedeputeerde Staten om het mogelijk te maken om naast de koekjes ook rauwkost, fruit of ongezouten noten aan te bieden.

Ten slotte kan ik mij voorstellen dat u zich nu al een tijdje afvraagt mijn inbreng nu met die vissen te maken heeft. Dat zit als volgt. U zal het vast niet verwachten, maar in mijn jonge jaren wat ik nogal driftig. Als ik mijn zin niet kreeg volgde er een behoorlijk statement; met de nodige grandeur gepresenteerd. Toen heeft de vrouw die wij inmiddels oma noemen; tot voorkort gewoon ‘mijn moeder; daarvoor een oplossing verzonnen. Zij gaf mij een vis. Het beestje mocht op mijn slaapkamer wonen. U kunt zich voorstellen dat ik erg verheugd was dat ik een huisgenoot kreeg. Na mijn eerst volgende driftbui riep mijn moeder terug ‘vertel het eerst maar aan je vis en kom daarna maar terug’. Deze zin is daarna nog regelmatig gebruikt enmoet ik toegeven dat het sympathieker klinkt dan ‘Ga naar je kamer’. Onze fractie geeft vandaag een aquarium vol vissen cadeau aan deze Staten. Onze debatten, en ik doe er zelf tot mijn grote spijt soms aan mee, vervormen met enige regelmaat tot platte quasi-scheldpartijen. Driftbuien die niet meer leiden tot luisteren. En luisteren voorzitter is de zuurstof voor een goed debat. We verliezen ons in oneliners voor de buitenwacht; waar we samen geen centimeter mee vooruitkomen. De vissen dienen om ons erop te wijzen dat we in een transparante omgeving zitten; waarin iedereen mee kan kijken. Samen in dezelfde liters water. Een bont gezelschap vol verschillen, happend naar dezelfde lucht

Eerste termijn.

Voorzitter,

Allereest dank aan de ambtelijke organisatie voor al het werk dat de medewerkers hebben verzet om de jaarstukken op te stellen.

In het Statenvoorstel lezen we dat het College de plannen uit de begroting grotendeels heeft gerealiseerd en daarmee volop op koers ligt. Het lukt steeds beter om realistisch te ramen – al zijn de onderlinge verschillen nog groot – en het bedrag aan overhevelingen is met 16,4 miljoen een stuk lager dan vorig jaar (toen was het 35,8 miljoen). Graag zoem ik op deze onderwerpen wat verder in.

Onderbestedingen Allereerst de onderbestedingen. Voorzitter, de Gedeputeerde van Financiën heeft woord gehouden. Bij de bespreking van de jaarstukken 2016 sprak hij de ambitie uit om richting de 10% aan onderbestedingen te bewegen. We lezen nu dat dat is gelukt: “Door de onderbestedingen goed te analyseren kan er in de toekomst beter op onnodige onderbestedingen worden gestuurd.” Voor Provinciale Staten zijn die analyses ook van belang. In het bijlagenboek wordt er bij twee kostenoverschrijdingen een toelichting gegeven; Deze toelichting zien wij als D66 in de toekomst graag voor alle grote overschrijdingen en onderbestedingen.

Daarom willen we het College oproepen om volgend jaar op alle individuele productgroepen te streven naar een maximale onderbesteding van 10%, want dat het overall beeld goed is, wil niet zeggen dat het overal goed gaat. En wij willen ook op productgroep-niveau in control zijn.

In navolging van de accountant herhalen wij dan ook onze oproep om verwachte afwijkingen op de begroting – in positieve en negatieve zin – zo spoedig mogelijk aan Provinciale Staten mede te delen en te verwerken in de eerstvolgende begrotingswijziging.

De grootste afwijking op de onderbestedingen – bijna 22 miljoen – heeft te maken met de afhankelijkheid van partners, zo lezen we. D66 ziet hier een verband met de vernieuwende bestuursstijl van dit College. Een provincie die niet meer solistisch opereert, maar midden in de Brabantse samenleving staat. Door steeds meer samenwerkingsverbanden aan te gaan, wordt de provincie ook steeds afhankelijker van andere partijen. We zien het aantal verbonden partijen toenemen en daarmee ook de afhankelijkheid van derden. We zijn benieuwd hoe het College deze ontwikkeling ziet in relatie tot de regierol van de provincie. Kan de gedeputeerde het vertrouwen uitspreken dat deze 22 miljoen uiteindelijk wel effectief wordt uitgegeven? Of leiden de nieuwe samenwerkingsverband zelfs tot besparingen?

Zuidelijke Rekenkamer Dit jaar voert de Zuidelijker Rekenkamer een onderzoek uit genaamd ‘Kaders tellen’. De rekenkamer signaleert in haar werkprogramma dat “de provincie steeds vaker in netwerken samen met partners werkt en daarbij in de loop van de jaren ook andere rollen is gaan spelen.” We zijn benieuwd hoe de verschillende P&C documenten inzicht gaan geven in de relatie tussen de provinciale rollen in de uitvoering en sturing enerzijds en de kaderstellende en controlerende rol van Provinciale Staten anderzijds. D66 ziet de uitkomsten van dit onderzoek dan ook met veel belangstelling tegemoet.

Want voorzitter, onze fractie ziet ruimte voor verbetering van doelen en prestatie indicatoren, bijvoorbeeld bij het programma Cultuur. In plaats van op te nemen hoeveel instellingen de provincie subsidieert, is veel belangrijker om te meten welke toegevoegde waarde er is bereikt. Hoe heeft de provincie nu bijgedragen aan een sterkere Brabantse culturele sector? Verbindingen tussen cultuur en andere provinciale opgaven meet je niet door aantal bijeenkomsten te turven, maar door de effecten van die cross-overs in beeld te brengen. D66 ziet dan ook liever een beperkte set van relevante KPI’s die vooral iets zeggen over maatschappelijk effect en kwaliteit van het gevoerde beleid.

Over relevante informatie gesproken; bij de jaarstukken zat voor het eerst een verantwoordingsbrief. Die leest wat de fractie van D66 betreft als een publieksjaarverslag. Als fractie zijn we erg enthousiast over dit nieuwe communicatiemiddel, dat de Brabander op een toegankelijke manier inzicht geeft in de prestaties van de provincie. Wat D66 betreft dan gaan we dit middel dan ook breder en actiever inzetten om heel Brabant te laten zien waar we als politiek in deze provincie mee bezig zijn! Dank ook aan de Cda fractie voor het indienen van deze motie.

Methode Duisenberg/Van Meenen Op 21 oktober 2016 hebben we in de Statenvergadering unaniem de Motie Duisenberg/Van Meenen aangenomen. In deze motie werden Gedeputeerde Staten verzocht om deze auditmethode op te nemen in de Planning & Control cyclus. In het Platform P&C spraken we vervolgens af om gedurende 1 volledige cyclus – in de vorm van een pilot – alle P&C documenten van het Economisch programma te gaan monitoren. Op deze plaats willen wij de Staten collega’s Koevoets en Uijlenhoet nogmaals bedanken voor hun vele werk, waardevolle conclusies en heldere aanbevelingen. Omdat niet alle fracties deelnemen aan de vergaderingen van het Platform P&C, heeft onze fractie gevraagd om de laatste presentatie over de pilot toe te voegen aan de bespreekstukken van vandaag; u vindt deze op Ibabs.

Ten aanzien van het economisch programma staat er onder andere in dat: “de financiële overzichten grote schommelingen laten zien die niet duidelijk worden onderbouwd.” Dat maakt het voor Provinciale Staten dan wel moeilijk om onze controlerende rol te kunnen uitoefenen.

De fractie van D66 is benieuwd wat het College met deze en andere aanbevelingen uit de pilot gaan doen en welke effecten we daarvan al in de begroting 2019 kunnen zien. Bijvoorbeeld over het SMART maken van doelen en opnemen van goede indicatoren om de realisatie te kunnen meten. Graag een reactie van de Gedeputeerde hierop.

De suggestie om de methode Duisenberg/Van Meenen in een Brabantse variant voort te zetten en ook te betrekken bij andere beleidsdocumenten, omarmt de D66 fractie in ieder geval van harte. We hopen daarbij ook weer op ondersteuning vanuit de ambtelijke organisatie, de griffie en de Zuidelijke Rekenkamer.

Voorzitter, kijkend naar de jaarstukken kunnen we constateren dat er volop beweging in Brabant is. Enthousiast en optimistisch gaan we dan ook de laatste maanden van deze bestuursperiode in; om samen nog meer voor elkaar te krijgen.

Tot zover.

Tweede termijn.

Voorzitter, dank aan de Gedeputeerde voor de toezegging om in het Platform P&C verder te praten over hoe Provinciale Staten meer inzicht kunnen krijgen in hoe afwijkingen ontstaan tijdens de P&C cyclus en hoe hier op gestuurd wordt vanuit het College.

We krijgen het trouwens druk in het Platform, want de Gedeputeerde heeft vanmiddag voorgesteld om een aantal onderwerpen daar verder te bespreken. De fractie van D66 denkt graag mee met het College, bijvoorbeeld in een vorm van een werkgroep, om – in aanloop naar de volgende Begroting – verbeteringen door te voeren, gebaseerd op de vragen uit de methode Duisenberg/Van Meenen. GS en PS zijn immers samen een verbetertraject ingegaan en daar willen wij graag een vervolg aan geven. D66 is nog niet helemaal tevreden, maar we zien duidelijke verbeteringen op een aantal punten.

Voorzitter, kijkend naar de jaarstukken kunnen we constateren dat er volop beweging in Brabant is. Enthousiast en optimistisch gaan we dan ook de laatste maanden van deze bestuursperiode in; om samen nog meer voor elkaar te krijgen. Wat ons betreft is de fractie van 50+ van harte welkom daarbij mee te doen. Want D66 is ook 50+ !!

In de Raadsvergadering van 11 juli (extra) zou de jaarrekening 2016 en het jaarverslag 2016 worden vastgesteld. Helaas was de accountant nog steeds niet klaar met zijn eind oordeel. Dit was voor de oppositie partijen en de coalitie partijen VVD en CDA onacceptabel. Ook onze fractie was hier niet -op z'n zachts gezegd- niet blij mee. In eerdere vergaderingen hadden wij de wethouder al aangegeven dat de grens bereikt was. Doordat er geen goedkeurende verklaring werd afgegeven door de accountant was dit voor ons de bekende druppel en samen met de andere oppositie partijen en de coalitie partijen VVD en CDA zegden we het vertrouwen in de verantwoordelijke wethouder op. Fractie OM stemde hier niet mee in. De motie werd aangenomen maar de wethouder was niet van plan te vertrekken. Hierdoor was er nog maar één mogelijkheid open en dat was ontslag door de Raad van de wethouder. Een ingrijpend instrument maar er werd bij meerderheid besloten om dit instrument in te zetten.

Behalve OM stemden alle fracties in met het het ontslag van de wethouder die hierna de vergadering verliet. Hierna werd de jaarrekening 2016 en het jaarverslag vastgesteld en konden deze op tijd aan de provincie worden aangeboden. Indien dit niet was gebeurd zou onze Gemeente veel geld mislopen en dit vinden wij als CU niet verantwoord. Wel is er een motie aangenomen waarbij het college de opdracht heeft gekregen om voor 14 september 2017 met een plan van aanpak te komen om de zaken die niet op orde zijn te repareren.