De provincie heeft op het terrein van de arbeidsmarkt geen wettelijke taken. Toen de SP voor het eerst deelnam in het provinciale college is er voor de eerste keer een Actieplan Arbeidsmarkt gekomen. De SP is blij dat het “actieplan arbeidsmarkt” sindsdien onderdeel uitmaakt van het provinciaal beleid. Dat betekent niet dat we geen kritiek hadden op het nieuwe actieplan.
Ongelijke behandeling op arbeidsmarkt
Het nieuwe actieplan arbeidsmarkt van het nieuwe college van VVD-FvD-CDA en Lokaal Brabant, is voornamelijk gericht op kennisindustrie, kenniseconomie en hoogopgeleid talent.
Hoewel de 50plussers en laaggeletterden wel genoemd worden, laten de doelen en ambities van dit college geen twijfel bestaan waar de middelen en inspanningen hoofdzakelijk naar toe zullen gaan nl. kennisindustrie, kenniseconomie, hoogopgeleid talent.
De SP is niet tegen kennisindustrie/-economie en talenten, maar we zijn voor een rechtvaardige en eerlijke verdeling van (provinciale) middelen, inspanningen en kansen in de arbeidsmarkt voor alle Brabanders en alle ondernemingen. Dit college wil dat de provincie zich zelf bezighoudt met werknemers en werklozen met toptalenten. Ze dragen alle andere werknemers en werklozen over aan de 5 arbeidsregio’s waarmee de provincie wegloopt van hun eigen verantwoordelijkheid die zij voor alle werkenden en werkloze Brabanders zouden moeten hebben.
Hoewel de wereld om ons heen fors aan het veranderen is, lijkt het dat dit college zich hiervan of niet bewust is, of zich er niets aantrekt. Ze dendert door met het blijven focussen op top, top en nogmaals top. Inmiddels weten we dat het VVD-stokpaardje: door het bedienen van de top zal de rest vanzelf volgen, niet automatisch opgaat.
Ieder Brabander is even belangrijk
Dit college schrijft de werknemers en werklozen die ongeschoold zijn of een lager opleidingsniveau hebben, in feite af! In 2019 vormde in Brabant de lager opgeleiden werklozen 60% van het werklozenbestand! Je zou dus verwachten dat bij het actieplan arbeidsmarkt de focus op deze grote groep zou liggen, of dat er minstens evenveel aandacht en inspanning voor zou zijn als voor toptalent en kennisindustrie/-economie. Het tegendeel is echter waar. Onze pogingen in de Statenvergadering van 19 juni 2020 om als provincie ook voor deze groep werknemers en werklozen dezelfde aandacht, inspanning en middelen te geven stuitte op grote weerstand van dit coalitie en de oppositiepartijen…... Ons amendement voor een evenwichtige aandacht, inspanning en toedeling van middelen voor alle werkenden en werkzoekenden in Brabant heeft helaas niet gehaald waardoor wij niet voor het statenvoorstel “Actieplan Arbeidsmarkt” voor de komende 4 jaar hebben ingestemd.
Corona en de effecten
Wij hebben in deze Coronaperiode ervaren welke waardevolle bijdrage werd en nog steeds wordt geleverd door werknemers in de vitale sectoren. Onder hen zijn ook heel veel laaggeschoolde beroepen zoals schoonmaak, huisvuilophalers, vakkenvullers, kassières, transportmedewerkers etc.
Al maanden worden we door deskundigen geattendeerd op de negatieve effecten van de corona op de economie en werkgelegenheid. Inmiddels is duidelijk dat de coronacrisis diepere sporen zal trekken dan de kredietcrisis. Wij zullen in ons land dit jaar rekening moeten houden met mogelijk zo’n 36% meer faillissementen wat gepaard zal gaan met toenemende werkloosheid. Ook in Brabant! Maar dit college lijkt dovemans oren te hebben en wil zich desondanks voornamelijk bezighouden met toptalent, kennisindustrie, kenniseconomie. Onze motie om een plan van aanpak op te stellen voor het behoud en stimuleren van de werkgelegenheid in de vitale beroepen en een evenwichtig verdeling van de middelen en inspanningen voor de werknemers en werklozen die geen of een lagere opleiding hebben, heeft het ook niet gehaald.
Aandachtsgroep Laageletterden
In het Actieplan Arbeidsmarkt wordt ‘170.000 Brabanders die “laaggeletterden” zijn’ als aandachtsgroep genoemd zonder concrete doelen en ambities te vermelden. De dag voor de statenvergadering werden wij ook nog verrast met de mededeling dat na 2020 fors bezuinigd wordt op de subsidie voor taalvaardigheid van Cubiss. Deze subsidie zorgde ervoor dat activiteiten voor laaggeletterden werden gefinancierd. Dit college wil dat de 5 arbeidsregio’s aandacht gaan geven aan de laaggelleterden! Hiervoor stellen zij 1 miljoen beschikbaar voor 50plussers, laaggeletterden en let op: ook “andere doelen” wat dat dan ook mogen zijn. De laaggeletterden worden dus de dupe van de bezuinigingsoperatie van dit college.
Onze motie waarin wij een concrete doelstelling stelden voor het terugdringen van laaggeletterdheid in Brabant heeft het niet gehaald. D66 die mede-indiener van de motie was, trok zich terug en nam genoegen met de bereidheid van het college om over de voortgang van tijd tot tijd rapportage uit te brengen.
Aanpak Discriminatie op het Arbeidsmarkt
Er is discriminatie op de arbeidsmarkt of je nou aan de top zit of een stageplaats zoekt. Natuurlijk niet bij ieder bedrijf, maar het komt op alle niveaus voor. Om een voorbeeld te geven uit landelijke cijfers: de bbl- en bol studenten met een niet-westerse migratieachtergrond moeten vaak veel vaker solliciteren dan hun autochtone studiegenoten, soms wel 3 of 4 keer vaker. Een baan vinden kan al lastig zijn, maar is vaak nog moeilijker als je bijvoorbeeld een Turkse, Marokkaanse of Antilliaanse achtergrond hebt. Zij hebben 40 procent minder kans om een reactie te krijgen op hun sollicitatie. Er is sprake van discriminatie op de werkvloer vanwege herkomst of afkomst, geslacht, godsdienst, handicap of leeftijd. Zelfs premier Mark Rutte moest erkennen dat ook Nederland institutioneel racisme kent.
Dit zijn landelijke cijfers maar in Brabant is het niet veel anders. Brabant dat zich internationaal wil profileren, in een arbeidsmarkt waar van laag tot hoog mensen van verschillende etniciteiten werken, kan naar de mening van de SP niet zonder een duidelijke aanpak om discriminatie tegen te gaan.
Wij zijn van mening dat discriminatie op de arbeidsmarkt tegengegaan moet worden. Werk is een van de wezenlijkste voorwaarden om mee te kunnen doen in onze maatschappij, om te kunnen participeren en het gevoel te hebben er bij te horen in onze samenleving. Vanuit dit belang dienden wij daarom een motie in waarin wij het college hebben gevraagd om met een plan van aanpak te komen om de discriminatie op de arbeidsmarkt in Brabant zoveel mogelijk te voorkomen en tegen te gaan.We zijn dan ook blij dat deze motie met als mede-indieners: GL, D66 en PvdD is aangenomen
Arbeidsmigranten
Als SP hebben wij ook aandacht gevraagd voor de positie van de Arbeidsmigranten. Er is te veel negatieve beeldvorming rondom arbeidsmigranten. Zij worden door sommige werkgevers naar Brabant gehaald, en/of via tussen personen geworven in het land van herkomst of komen uit eigen initiatieven hierheen om te werken. Arbeidsmigranten hebben al jaren te kampen met huisvestigingsproblemen, slechte arbeidsvoorwaarden, ed. De uitkomst van het onderzoek van CoMensha samen met Tilburg University (december 2019) heeft eerder de basis gelegd om de weerbaarheid en zelfstandigheid van arbeidsmigranten te vergroten. De uitbuiting van deze groep wordt door RIEC (Regionaal Informatie- en Expertisecentrum) met een aanvalsplan bestreden.
De SP snapt de gevoeligheid van dit onderwerp voor sommige partijen en bij een deel van de Brabanders. Het fenomeen Arbeidsmigranten is in Brabant een feit en realiteit en zal altijd bestaan. We moeten weten dat arbeidsmigranten in het bestaande liberale kapitalistische denkwereld deel uitmaken van strategieën en worden gebruikt als instrument voor goedkope arbeid, het creëren van concurrentie op arbeidsvoorwaarden en het creëren van concurrentie tussen de werknemers, en zo een onderdeel vormen van het economische verdienmodel.
De SP voert al heel lang strijd tegen dit verdienmodel waar werknemers/arbeiders -al dan niet van verschillende afkomsten- tegen elkaar uitgespeeld worden. Zolang dit liberale kapitalistische verdienmodel bestaat zal een deel van onze arbeidsmarkt beschikbaar blijven voor de arbeidsmigranten.
De SP is daarom van mening dat in het actieplan arbeidsmarkt ook aandacht en inspanningen moeten zijn voor bijna 92.000 (2018) arbeidsmigranten die een bijdrage leveren aan de Brabantse economie.
Hiertoe hebben wij een motie ingediend met D66, Groen Links, Partij voor de Dieren en ChristenUnie SGP als mede-indieners. We zijn erg blij dat deze is aangenomen. Hier verzoeken wij het college:
Om in de uitvoering van de actieplan Arbeidsmarkt, samen met de gemeenten, vakbonden en ondernemingen/sectoren waar veel arbeidsmigranten werkzaam zijn te komen met een plan van aanpak waarin:
• de uitbuiting van de arbeidsmigranten tegen gegaan kan worden
• de positie van de arbeidsmigranten zoals huisvestiging, arbeidsvoorwaarden, scholing te verbeteren zodat hun participatie in onze samenleving bevorderd wordt.
