Soms is het simpel om te stemmen in het Europees Parlement. Als het gaat om neoliberale voorstellen voor liberalisering en privatisering bijvoorbeeld. Daar zijn we gewoon tegen. Soms is het echter ook heel erg moeilijk. Wat je ook stemt, het is nooit perfect. Dat geldt voor de richtlijn over het auteursrecht waar we deze week over stemmen. Als SP’ers zijn we voor een zo vrij mogelijk internet. Maar als SP’ers willen we ook dat artiesten een eerlijke beloning krijgen voor hun creativiteit. Na veel onderzoek en raadpleging van allerlei deskundigen, kiezen we nu vóór de bescherming van artiesten, ook als het gaat om materiaal wat je bijvoorbeeld op Youtube tegenkomt.
Eerder heb ik duidelijk gemaakt dat we tegen internetcensuur zijn. De voorstellen die het Europees Parlement eerder had ontwikkeld en waar we in september vorig jaar over stemden, gingen te ver. En dus waren we tegen. Komende week stemmen we over de resultaten van de onderhandelingen tussen EP en de Raad van ministers. Die voorstellen beoordelen we over het algemeen als beter. En net als de vakbeweging en talloze artiestenorganisaties gaan we daar wel voor stemmen, ook al zijn ook deze voorstellen nog niet ideaal.
Waar gaat het om? Stel je uploadt een filmpje van je favoriete artiest op Youtube. Vaak zal het dan gaan om werk dat auteursrechtelijk beschermd is. Net als gebeurt op radio en tv, zou Youtube dan een licentieovereenkomst moeten hebben met de auteursrechtenorganisatie waar de artiest bij is aangesloten. Via die overeenkomst krijgt de artiest uiteindelijk geld voor de vertoning van het materiaal. Als er zo’n licentie is, is er niets aan de hand. Is die er niet, dan zul je zelf geen nadeel ondervinden van je upload, maar het kan zijn dat Youtube een seintje krijgt dat er beschermd materiaal op jouw kanaal staat. Dat moet dan worden verwijderd.
Om dergelijk materiaal te herkennen, verschaffen auteursrechtenorganisaties ‘vingerafdrukken’. Als er een hit is, moet Youtube in actie komen. Daarom spreken sommigen ook van een filter, hoewel daar in strikte zin geen sprake van is. Nu zijn er veel mensen die materiaal gebruiken om er iets mee te doen. Neem de Youtubers die de inzendingen voor het Songfestival beoordelen. Ze gebruiken dan bijvoorbeeld de video van Duncan Laurence om vervolgens te laten zien hoe goed ze onze inzending vinden. Niets mis mee en ook uitgezonderd van de regelingen. Er is dus geen kans dat Youtube dit gaat verwijderen. Hetzelfde geldt voor andere persoonlijke toepassingen, zoals bij memes of karikaturen. Bovendien geldt de hele regeling vooral voor de hele grote en al meer dan drie jaar bestaande internetplatforms.
Maar goed, je plaatst je upload en vindt dat die er onterecht van af is gegooid. Wat dan? In de richtlijn staat dat er dan snelle bezwaarprocedures moeten zijn, buiten de rechter om. Algoritmes hebben daarbij geen bewijskracht. Iemand van Youtube moet daadwerkelijk naar het filmpje gekeken hebben en geverifieerd dat het beschermd materiaal is. Kortom, niet alleen ben je zelf nooit aansprakelijk als je iets op Youtube hebt gezet, maar je kunt ook snel en effectief bezwaar maken.
Mooie wetgeving is het allemaal niet. Zoals enkele lidstaten, waaronder Nederland, in een verklaring laten weten, blijft er nog teveel onduidelijk. Maar de hoofdlijn is wel duidelijk: zo min mogelijk overlast voor de internetgebruiker en een redelijke vergoeding voor artiesten. Juist door de aanvullende waarborgen die er nu in de richtlijn zijn ingebouwd, hebben we er als SP vertrouwen in dat we akkoord kunnen gaan. Maar we zien dit niet als vrijbrief voor internetcensuur. We blijven staan voor een zo vrij mogelijk internet en zullen de tenuitvoerlegging van de richtlijn dan ook precies blijven volgen.
