Gister vond de bespreking van de kaderbrief plaats. Hoewel het vlot leek te gaan, liep de vergadering uiteindelijk toch van 16u tot 22u door.
De situatie was behoorlijk uniek, want de oppositie was gisteravond in de meerderheid. Daardoor werd een amendement van de coalitie niet aangenomen. Wij hadden ook moeite met dit amendement, omdat we een deel onnodig vonden, en ten dele vonden dat er geen minimale bezuiniging op het sociaal domein acceptabel is. Het amendement werd met 9 tegen 10 verworpen.
Zelf dienden we twee amendementen in. Ten eerste vroegen we om een inflatiecorrectie toe te passen op de forensenbelasting en de OZB, die in onze gemeente heel laag is. Ook vroegen we de toeristenbelasting in lijn te brengen met omliggende gemeenten. Dit amendement werd aangenomen met steun van D66, CDA, OB en PvdA.
Het college wilde daarnaast de afvalstoffenheffing 100% kostendekkend maken. Wij begrijpen dat uitgangspunt, maar willen dat niet in één keer doorvoeren. Bovendien hopen we dat Diftar+ zorgt dat de afvalstoffenheffing meer kostendekkend wordt. Wij vinden niet dat jarenlang de heffing laag houden nu in één keer mag worden afgewenteld op onze inwoners. Dit amendement werd gesteund door de VVD, PvdA, CDA en OB.
Een amendement om de fractievergoeding af te schaffen steunden we niet. Deze vergoeding wordt weinig gebruikt, maar omdat politiek ook maar een bijbaan is vinden we de mogelijkheid tot scholing voor de fracties wel belangrijk.
Een amendement van WijLkaal om de volledige kaderbrief te veranderen steunden we niet. Het amendement werd pas heel laat ingediend, maar botste met een aantal van onze uitgangspunten en verwoordde verder voor een vrij groot deel wat er al in de kaderbrief stond.
Een motie van de coalitie om het uitvoeringsprogramma nogmaals op geld te zetten en keuze-opties aan te bieden dienden we mee in en steunden we. Een motie van WijLokaal om de wegenaanpak iets anders uit te voeren verdeelde onze fractie. Henk Vos stemde tegen, Annemiek Telkamp stemde voor.
Onze fractievoorzitter sprak de volgende algemene beschouwing uit:
Tot nog tot gaat het best goed deze periode. Af en toe vergeet je als oppositiepartij dat je in de oppositie zit, maar, helaas worden we toch in gevallen als deze weer met de neus op de feiten gedrukt. Jammer, en onnodig.
Wat communicatie en informatie betreft gaat het ook niet altijd even goed tussen college en raad.
Al een aantal malen heeft de raad een wethouder er op moeten wijzen dat we niet alle of zelfs onjuiste informatie hebben gekregen. We gaan er van uit dat de lessen geleerd zijn en de raad van alle relevante informatie tijdig op de hoogte wordt gebracht en alle toezeggingen worden nagekomen.
Anders dan ander jaren lijken we nu te moeten bezuinigen op de gemeentelijke uitgaven, en natuurlijk doet dat bijna altijd pijn… Maar deze pijn kan je verlichten door de juiste keuzes te maken: waar kan je op bezuinigen, en waar en van wie mag je een grotere bijdrage vragen.
Er zijn natuurlijk uitgaven voor projecten die je uit of af kunt stellen zonder dat onze inwoners er al te veel last van hebben.
De laatste tijd zijn er grote bedragen uitgegeven waarover GroenLinks al haar twijfels had.
Drie ton naar een coöperatie die alleen Appelscha op de kaart wil zetten. Dat had best wel een tonnetje of twee minder gekund.
Wat nog wel kan worden gewijzigd is bijvoorbeeld de MOP Bomen. 50000 euro om gevaarlijke bomen op te sporen. Dat kan anders en goedkoper. En, dit is bij de laatste storm wel duidelijk geworden, voorkómen kan je het toch niet want tijdens de laatste storm zijn helaas veel bomen gevallen die hoogstwaarschijnlijk toch niet in kaart zouden zijn gebracht.
Voor het wegenonderhoud gaat er bijna een miljoen naar graskeien voor ook al gevaarlijke bermen. Natuurlijk moet je veilig kunnen rijden, maar ook dit kan anders opgelost. Het onderzoek naar alternatieven dat op ons initiatief is gehouden is helaas zeer summier uitgevoerd. Het verbaasde ons erg dat de rest van raad genoegen nam met zo’n simpele en beperkte uitvoering van een aangenomen motie.
Even zoekelen levert diverse goedkopere en ook nog duurzamere alternatieven op. Stel dat die 10% goedkoper kan, dan houden we weer een ton in de pot. Bovendien zijn op veel plaatsen de bermen niet zo erg dat het niet nog een aantal jaar uitgesteld kan worden, of eerst provisorisch verholpen.
Dan hebben we ook nog vragen bij de kosten voor servers voor de OWO. Dat kan ook via huur van opslagruimte en servers bij een derde partij. Op dit soort zaken bezuinigen zet meer zoden aan de dijk dan de in de kaders genoemde voorstellen.
Natuurlijk zijn er ook andere grote uitgaven gepland, waar wij mee hebben ingestemd (om de heer van Weperen even voor te zijn). Op het gebied van duurzaamheid en klimaatbeheersing moet je echter niet bang zijn om te investeren voor de lange termijn, daar ontkom je niet aan. Drie ton voor een vaag verkoopverhaal voor Appelscha is een veel risicovollere investering.
Dan heb je natuurlijk de inkomstenkant.
Als je je lasten niet kunt betalen moet je kijken of er meer geld kan binnenkomen, een eenvoudig huidhoudregel.
Volgens de kaderbrief is dat onder andere door een verhoging van de afvalstoffenheffing en rioolrechten mogelijk.
Volgens GroenLinks is dat niet (alleen) de juiste weg, aangezien dan ook de financieel zwakkeren in onze gemeente de verhoging betalen. Zij worden relatief harder geraakt door dezelfde verhoging. Het uitgangspunt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten kunnen dragen is ook in onze raad toch altijd het uitgangspunt geweest.
Het lijkt ons daarom beter, als een verhoging naar 100% noodzakelijk is, dit in ieder geval in stappen te doen.
In de kaderbrief staat dat ‘het redelijk lijkt om een deel van de ombuigingen te vinden in het verhogen van de inkomsten’. Maar vervolgens heeft het college niet het lef om ook een voorstel te doen voor het verhogen van OZB, toeristen en forensenbelasting.
GroenLinks wel. Er moet steeds meer gebeuren op lokaal niveau, op bijvoorbeeld het gebied van WMO, gezondheids- en jeugdzorg, en is het alleszins redelijk dat onze inwoners daar ook hun deel voor betalen. Ze krijgen er tenslotte ook wat voor terug.
Uitgaande van ‘de sterkste schouders’ ligt een verhoging van de OZB voor de hand. We hebben hier al een zeer laag tarief. Voor een huis van 250.000 euro betaal je met een verhoging van 10% ongeveer 25 euro per jaar meer.
GroenLinks wil de tarieven niet bepalen, maar vragen het college de OZB en de toeristen- en forensenbelasting te verhogen. We dienen hier ook het amendement voor in.
Gezien de negatieve gevolgen van de meicirculaire lijkt ons een verhoging van inkomsten onontkoombaar. Iedereen wil graag minder lasten, maar als het niet anders kan, dan verhogen op een wijze die de lagere inkomsten zo veel mogelijk ontziet.
Dan ga ik nog even langs de Kaders.
1. Keuzes in ambitie worden transparant gemaakt.
Prima, maar waarom zijn ze dat eigenlijk niet altijd al geweest?
2. Begroting structureel en in evenwicht.
Should be nice, laten we dat proberen!
3. Administratief technische maatregelen.
Ja, als dat zo makkelijk is: doen. Maar ook hier de vraag, waarom is dat niet al zo?
4. De organisatie meer efficiënt maken / versoberen.. Als dit niet ten koste gaat van het werkplezier zijn we daar uiteraard wel voor.
5. Sociaal Domein.
Lijkt ons bijzonder knap al men in deze lasten nog 4 ton kan vinden, maar wie weet..
6. 100% kostendekking lasten.
Dat kan acceptabel zijn, maar GroenLinks wil hierbij de lagere inkomens ontzien of compenseren via andere maatregelen. In ieder geval willen we dit niet in één keer verhogen maar in etappes. Ook dit hebben we in ons amendement aangegeven.
Wat we niet terugvinden in deze kaderbrief is waar we als gemeente in gaan investeren, hoe zetten we ons in om de doelen te halen op het gebied van biodiversiteit, klimaat en natuur en milieu?
Wat gaan we doen voor een eerlijker verdeling van de lasten voor onze inwoners?
GroenLinks blijft zich daarvoor hard maken en we gaan er van uit dat de andere fracties hierin meegaan, gezien de brede steun voor het raadsprogramma.
