Poliflw

De Zwolse voedselbank lijkt eindelijk meer zekerheid te krijgen over hun locatie. Wethouder Klaas Sloots legt uit hoe de gemeente hun huidige pand aan de George Stephensonstraat voor ze veilig wil stellen. 

Er waren enkele alternatieven voor aankoop van het huidige pand, zoals nieuwbouw of blijven huren van de huidige eigenaar. Maar die boden volgens de gemeente minder zekerheid, of waren financieel veel ongunstiger. Het pand aan de Stephensonstraat is ruim en schoon en voldoet aan de eisen van voedselveiligheid. De gemeente koopt het pand voor 665.000 euro en past het voor een 100.000 euro aan, bijvoorbeeld door er zonnepanelen op te bevestigen. De Voedselbank huurt het jaarlijks voor 45.000 euro en dekt daarmee rente en aflossing.

Raadslid Norman Finies: "In oktober 2019 waren we op bezoek bij de Voedselbank. Het was indrukwekkend om te zien hoe hier elke week 300 Zwolse huishoudens worden geholpen. Ook toen was er al sprake van onzekerheid over het pand waar de Voedselbank in zit. Dit signaal hebben we doorgegeven aan onze wethouder Klaas Sloots."

Sociaal en groen

Wethouder Sloots is blij dat het college er nu uit is: “Het heeft twee jaar geduurd voor er een mooie oplossing voor de Voedselbank is gevonden. Samen met het bestuur van de Voedselbank zijn meerdere varianten bestudeerd en vergeleken. Aankoop van het huidige pand met een flinke verduurzamingsslag bleek de beste optie. We zijn er trots op dat we dit nu goed hebben kunnen regelen.”

GroenLinks is enthousiast over dit plan. Norman: "De oplossing die nu gevonden is, is zowel sociaal als groen: de gemeente helpt de voedselbank en verduurzaamt het gebouw. Dat zal voor de voedselbank weer een verlaagde energierekening opleveren. Een win-win situatie!" Raadslid Patrick Pelman vult aan: "Het blijft gek. Eigenlijk wil niemand dat het nodig is dat een voedselbank bestaat. Tegelijk zijn er steeds meer mensen afhankelijk van om hun dagelijks brood te kunnen eten. Ook in Zwolle. En het is zelfs waarschijnlijk dat dit door de crisis nog veel meer gaat worden. En omdat er nog zoveel mensen in Zwolle zijn die amper kunnen rondkomen, is de voedselbank een ongelooflijk belangrijk maatschappelijk initiatief, dat we als gemeente moeten helpen in het bestaan. Sloots' plan geeft de voedselbank in Zwolle een vaste plek en kan het haar belangrijke werk in rust doen. Zwolle laat zich hiermee van haar sociaalste kant zien."

Hulpverlening 

De voedselbankdeelt structureel voedselpakketten uit aan Zwollenaren die dat nodig hebben, maar doet nog veel meer. Ze biedt ook vrijwilligerswerk op maat, zoals re-integratie en stageplekken, en brengt zorgmijders in contact met de sociale wijkteams. Bovendien voorkomt de Voedselbank dat prima voedsel wordt weggegooid. Het voedsel krijgt de Voedselbank gratis. De dienstverlening wordt mogelijk gemaakt door sponsoring en subsidie en uitgevoerd door vrijwillige medewerkers. De onzekerheid rondom de huisvesting is nu weggenomen. Daardoor kunnen zij zich weer volledig richten op de hulpverlening, verwacht de gemeente.

GroenLinks wil in het gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid stappen vóóruit zetten, in plaats van stappen terug. Het vanuit het college voorliggende voorstel ‘Werken (aan geldzorgen) loont’ bevat enkele interessante elementen. Zoals een uitbreiding naar de doelgroep ‘werkende armen’ voor de Bredapas, en een schuldenafkoopfonds. Maar het geld voor deze dingen vindt dit voorstel bij de allerarmsten. Door bijvoorbeeld de bijzondere bijstand te versoberen. En de langdurigheidstoeslag uit te kleden. En sterker nog: in lijn met coalitieakkoord van VVD-D66-PvdA wordt met dit voorstel ieder jaar een paar ton aan het armoedebeleid onttrokken. Daarmee zakken we wat ons betreft door de bodem voor wat er nodig is voor de mensen in deze situatie. Wij willen geen herverdeling van armoede maar minder armoede! Lees daarom verder wat onze inbreng was.

Een groot deel van de groep mensen waar het om gaat, betreft mensen met een arbeidsbeperking of een veelheid aan problemen. Het is echt larie om te veronderstellen dat deze mensen nu niet in beweging zouden komen doordat ze te veel ondersteund worden - zie de titel “Werken (aan geldzorgen) loont” van het collegestuk.

Het nieuwe beleid bevat een aantal goede voorstellen, maar voor GroenLinks staan er te veel dingen in die de allerarmsten armer maken: als je bijvoorbeeld door een beperking niet in staat bent om volledige werkweken te maken, zit je altijd onder het minimumloon. In het voorstel van VVD-wethouder Boaz Adank staat dat iedereen een eigen bijdrage van € 60 per jaar moeten gaan betalen voor de Bijzondere Bijstand, en ze moeten langer wachten tot ze een inkomenstoeslag krijgen: die wachttijd gaat van 3 naar 5 jaar, en het bedrag wordt lager. Dit betekent dat mensen zaken als het kopen van een winterjas of wasmachine, maar ook bijvoorbeeld hulp zoeken bij een bewindvoerder om schuldenproblemen op te lossen, niet of pas later zullen doen. Het geld dat dit beleid oplevert, wordt vervolgens besteed aan het bevoordelen van andere groepen, zodat wat ons betreft het hier alleen maar gaat over herverdelen van armoede. Helaas hebben niet al onze voorstellen om het beleid te verbeteren het gehaald, maar we hebben er in ieder geval voor gezorgd dat de mensen met een (arbeids)beperking en veel problemen, niet een eigen bijdrage hoeven te betalen bij de Bijzondere Bijstand.

Hieronder de inbreng van Marike de Nobel, die voor ons het woord voerde.

“Werken loont, dat is het uitgangspunt van het nieuwe armoedebeleid. En daar is GroenLinks het mee eens, sterker nog: hoe kun je het daar niet mee eens zijn? Wat GroenLinks betreft heeft iedereen, naar vermogen, een baan die beloond wordt met een goed salaris. Maar wat als dat niet zo is. Als je, om wat voor een reden dan ook, onder het bestaansminimum uitkomt? Het college maakt hierin een aantal keuzes, waarbij sommige groepen bevoordeeld worden. Om dit te financieren echter, worden mensen die, bijvoorbeeld omdat ze een arbeidsbeperking hebben, niet in staat zijn tot zelfstandige inkomensverbetering, beroofd van een aantal zekerheden:

er komt een eigen bijdrage op de Bijzondere Bijstand de zogeheten referteperiode voor het in aanmerking komen voor De Individuele Inkomenstoeslag gaat van 3 naar 5 jaar (deze toeslag is ooit in het leven geroepen omdat mensen die langdurig op het minimum zitten niet kunnen sparen voor een nieuwe winterjas en dat soort dingen) en het bedrag van deze toelslag gaat omlaag.

Een typische VVD-redenering: mensen zitten drie jaar maar op de bank te wachten tot ze eindelijk in aanmerking komen voor de Individuele Inkomenstoeslag. Maak die periode langer en het bedrag lager, dan verdwijnen alle problemen als sneeuw voor de zon en dan gaan deze mensen morgen meteen aan het werk. En waar blijft dit college dan in deze drie jaren als het gaat om het aan het werk helpen van deze mensen?

In plaats van te kijken wat deze mensen nodig hebben, worden ze nu verder de dieperik ingeduwd! Waar gebruiken mensen de Bijzondere Bijstand voor? Voor bewindvoering, juridische bijstand en medisch noodzakelijke kinderopvang bijvoorbeeld. Als je, omdat die eigen bijdrage te hoog is, van deze zaken afziet, komen mensen wellicht verder in de schulden, en in de psychische ellende ,omdat de kinderopvang wegvalt. Inderdaad, werken moet lonen, door een goede vergoeding voor de geleverde arbeid, maar niet door het bestaansminimum onder de mensen weg te trekken waarvan het door multiproblematiek al drie jaar niet lukt om zelf in inkomen te voorzien. Wij kennen de mensen niet voor wie hun enige probleem is dat zij liefst de hele dag op de bank hangen, en die dan ook nog eens drie jaar lang aan de controle en reïntegratie-inzet van de gemeente ontsnappen. U wel? En dat is toch de achterliggende redenering achter het op deze manier aanpakken van de armoedeval.

De langdurigheidstoeslag en bijzondere bijstand zijn ontstaan door te kijken naar de minimale middelen die nodig zijn voor levensonderhoud. We krijgen straks een grote groep mensen die door de bodem zakken, enkel omdat dit college de dekking voor het bevoordelen van anderen daarvandaan haalt. Iedereen heeft van tijd tot tijd duurzame investeringsgoederen nodig, zoals een winterjas of een wasmachine. Als de noodzaak blijft, maar het geld er niet is, gaan mensen omzien naar eigen oplossingen zoals het aangaan van onverantwoorde schulden, of zelfs criminaliteit. Breder maatschappelijk gezien, zijn de bezuinigingen op de langdurigheidstoeslag en de eigen bijdragen bij de bijzondere bijstand daarom ook pennywise-pound foulish.

Een cynische Robin Hood die steelt van de allerarmsten om het aan de iets minder armen te geven, dat kan toch niet de bedoeling zijn? Maar uiteraard zijn wij van GroenLinks niet te beroerd om mee te denken, en we zullen dan ook komen met een aantal amendementen en moties die de ellende voor de aller-allerarmsten eruit halen.”

 

Het coronavirus en de druk die dit legde op met name de IC-zorg, dwong tot ingrijpende maatregelen. De economie kwam tot stilstand en we bleven massaal thuis. Andere zorg werd gestopt of uitgesteld, scholen gingen dicht, sociale netwerken vielen weg. Dit heeft enorme gevolgen: voor het welzijn van mensen, voor hun inkomen en gezondheid, voor banen, bedrijven, zzp’ers, voor de samenleving als geheel. Na de eerste fase van ongekende beperkingen, kunnen langzaam maar zeker de luiken weer open. We kunnen weer langzaam vooruitkijken en nadenken over hoe we de samenleving weer kunnen opbouwen. Voor GroenLinks gaat het beheersbaar houden van het virus hand in hand met solidariteit en het bouwen aan een duurzame toekomst.

Solidariteit

Wat de coronacrisis ons leert, is wat we eigenlijk al wisten: we staan er samen voor. Alles draait nu om samenwerking en zorg voor elkaar. Voor de gezondheid van ons als individuen, maar ook voor de gezondheid van onze stad. En voor een duurzame toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen. Afgelopen periode zagen we veel solidariteit in de stad. Mooie initiatieven popten op in alle Utrechtse wijken. Studenten gingen digitaal taallessen geven aan vluchtelingen, bewoners kochten bewust bij lokale kleine ondernemers, wijkcultuurhuizen deelden sport- en cultuurtassen uit aan kwetsbare gezinnen, jongeren brachten voedselpakketten rond in Overvecht, horecaondernemers bezorgden maaltijden bij zorgpersoneel, voetballers hielpen bij de voedselbank. En ga zo maar door. De solidariteit in onze stad was groot. Samen lieten we zien dat de coronacrisis Utrechters er niet onder krijgt.

Tegelijkertijd zien we dat de crisis mensen die toch al in een kwetsbare positie zitten, het hardst raakt. Daklozen kunnen vaak niet meer terecht bij vrienden of kennissen, voor mensen met psychische problemen is de hulp opgeschort, de dagbesteding voor bijvoorbeeld ouderen met dementie is gesloten, mantelzorgers raken overbelast, mensen met onzekere oproep- en uitzendcontracten verliezen als eerste hun baan en kinderen met onderwijsachterstanden raken nog verder achterop. Het is daarom zaak in de uitweg uit de crisis de solidariteit vast te houden en samen na te denken over hoe we de uitdagingen die nu op ons afkomen willen aanpakken.

Eerlijke verdeling publieke ruimte

Door de lockdown vielen veel dagelijkse activiteiten weg: school, sport, cultuur, afspraken met vrienden, uitgaan en fietsen of treinen naar je werk. Mensen zaten alleen tussen hun vier muren of juist voortdurend bovenop elkaars lip. De behoefte om buiten te zijn en te bewegen, nam daardoor toe, zeker in combinatie met het mooie weer. Mensen genieten van groene ommetjes in hun eigen buurt. En de publieke ruimte wordt steeds meer de huiskamer van de stad: om op je stoep de krant te lezen, op een bankje een boterham te eten of in het park je yogaoefeningen te doen. Ook hier zagen we de afgelopen weken dat dit over het algemeen prima gaat en mensen rekening houden met elkaar. Zeker nu er buiten weer steeds meer mag, is het belangrijk om de publieke ruimte eerlijk samen te blijven verdelen. Zodat er voor alle mensen en hun dagelijkse activiteiten ruimte is en blijft.

Duurzame toekomst

De coronacrisis had ook positieve bijeffecten. Noodgedwongen lieten werd er minder autogereden en nam ook het vliegverkeer af. Dit zorgde voor minder luchtvervuiling en lawaai. Veel mensen met longklachten haalden letterlijk opgelucht adem. De lucht boven Utrecht was in jaren niet zo blauw. En als je dan ook nog weet dat door Covid-19 het aantal mensen met longproblemen toeneemt en dat het virus harder lijkt toe te slaan in gebieden waar de luchtvervuiling hoog is, is er alle reden om te zorgen dat de lucht in de stad schoner blijft. En als je je realiseert dat anders na de coronacrisis de klimaatcrisis voor de deur staat, is er alle reden bij de wederopbouw te kiezen voor een groene, duurzame weg uit de crisis.

Wat wil GroenLinks op korte termijn

GroenLinks vindt het belangrijk dat we een tweede golf IC-opnames door Covid-19 voorkomen. Volksgezondheid en veiligheid wegen daarom zwaar mee in onze afwegingen. Bij de inzet van de gemeente staan voor ons solidariteit, een eerlijke verdeling van de publieke ruimte en duurzaamheid centraal.

Solidariteit en zorg voor elkaar

Sociale afstand is belangrijk om besmettingen tegen te gaan, maar persoonlijk contact en zorg voor elkaar zijn een eerste levensbehoefte. Het is fijn als normale activiteiten, als het veilig kan, weer opgepakt kunnen worden. GroenLinks vindt dat we vooral moeten inzetten op zorg en aandacht voor mensen die dit het meest nodig hebben. Ouderen, kinderen die achterop geraakt zijn door het onderwijs op afstand, mensen met psychische problemen.

Deze coronacrisis dreigt de verschillen en kansenongelijkheid in de samenleving te vergroten. We zien dat in de zorg, het onderwijs, het verlies van werk, het ontstaan van armoede en schulden, dak- en thuislozen, de culturele sector, etc. In de tijdelijkheid zijn hier door het college een aantal maatregelen voor genomen. GroenLinks wil dat het college zich ervoor inzet om verschillen te verkleinen. De gemeente moet hiervoor een financiële bijdragen leveren en tegelijkertijd zorgvuldig kijken naar wat kan en wat het belangrijkst is. Concreet wil GroenLinks:

Het zo snel en zo volledig mogelijk weer opstarten van dagbesteding, GGZ, verslavingszorg, hulp bij het huishouden, welzijnswerk, jongerenwerk en jeugdhulpverlening en activiteiten voor vluchtelingen, met inachtneming van de richtlijnen van het RIVM. Om oplopende wachtlijsten, verergering van problemen en vereenzaming te voorkomen, moet hier prioriteit aan gegeven worden en moeten eventuele knelpunten (bijvoorbeeld met testcapaciteit of persoonlijke beschermingsmiddelen voor zorgmedewerkers) snel worden gemeld en opgelost. Als organisaties extra ruimte nodig hebben (bijvoorbeeld om 1,5 meter afstand te kunnen houden), moet het gemeentelijk vastgoedbedrijf (UVO) hierbij ondersteunen; De gemeente moet niet-commerciële initiatieven van bewoners, maatschappelijke organisaties en zzp’ers mogelijk maken om elkaar te ondersteunen. Regelingen als het initiatievenfonds en projectsubsidie cultuur moeten ruimharig en laagdrempelig zijn. De gemeente moet gesubsidieerde organisaties die eerder afgesproken activiteiten in coronatijd anders invullen daarvoor financieel niet straffen. Het aantal mensen dat een beroep doet op de bijstand, zal toenemen. Informatie over toeslagen en regelingen (wat is er nu voor wie) is best lastig te vinden. GroenLinks wil dat die informatie verbetert. Ook de mogelijkheid om een uitkering of voorschot aan te vragen vanwege ‘broodnood’ moet duidelijker worden gecommuniceerd. Verder blijft het uitgangspunt werken vanuit vertrouwen, bijvoorbeeld ook bij aanvragen bijzondere bijstand. Ook het aantal mensen in armoede en schulden zal toenemen. Geef daarom bekendheid aan de gratis leeromgeving ‘stap uit je schulden’, maar biedt weer fysieke dienstverlening aan voor wie dat nodig heeft, zo mogelijk in de eigen buurt (want openbaar vervoer en fiets zijn juist nu niet voor iedereen een optie). Veel ondernemers hebben het zwaar. Horecaondernemers, maar ook winkels, culturele instellingen en tal van andere ondernemers en zzp’ers in de stad. Er zijn zowel landelijk als lokaal regelingen om hen financieel te ondersteunen. GroenLinks beseft heel goed dat dit niet voor iedereen voldoende zal zijn en dat deze coronacrisis economisch nog lang zal nadreunen. Ook het praktisch vormgeven van anderhalvemeter maatregelen is niet altijd eenvoudig en sommige normale regels zijn nu te strikt. Waar initiatieven vanuit ondernemers en zzp’ers ondersteund kunnen worden door soepelheid in regels en regelingen en door actief mee te denken, moet het college dat wat GroenLinks betreft vooral doen. Bij de TOZO-regeling voor zzp’ers moet meer duidelijkheid komen over de voorwaarden. Doordat de regeling niet volledig helder was, hebben sommige mensen een groter voorschot gehad dan waar ze recht op hebben. GroenLinks dringt aan op coulance bij terugvordering en het voorkomen van boetes en extra invorderingskosten. In wijken als Kanaleneiland en Overvecht blijft 25% van de leerlingen thuis. Laat scholen, sociaal makelaars en leerplicht samenwerken om te kijken wat hiervan de oorzaken zijn en wat ervoor nodig is om deze kinderen te helpen en te motiveren om weer naar school te gaan. Organiseer in de zomer activiteiten zoals de zomerschool om ervoor te zorgen dat juist deze kinderen niet nog verder achterop raken; Het virus veroorzaakt schade aan de longen, wat uiteindelijk ook voor een mindere mobiliteit en andere problemen kan zorgen. De GGDrU heeft gegevens over wie er met corona in het ziekenhuis heeft gelegen. Benader deze groep actief om te controleren of er blijvende gezondheidsproblemen zijn en of er andere zorg nodig is; Bestendig de tijdelijke voorzieningen die zijn opgetuigd voor dak- en thuislozen in elk geval de komende twee jaar, in verband met mogelijk terugkerende uitbraakgolven. De coronacrisis heeft vooral vrouwen hard geraakt. Zij werken veel in vitale functies als zorg en onderwijs, thuisopvang van kinderen en mantelzorg. Aandacht is nodig voor extra risico’s voor huiselijk geweld en overbelasting. Jongeren worden minder ernstig ziek van corona en hebben zich overwegend goed aan de beperkende maatregelen gehouden. Laten we vooral de creativiteit van jongeren benutten om een solidaire en duurzame stad vorm te geven.

Eerlijke verdeling publieke ruimte

De druk op de publieke ruimte neemt toe. Binnensport en culturele activiteiten zoeken plekken in de buitenruimte. En ook mensen zelf zoeken buitenshuis ruimte om te ontspannen en te recreëren. We zien nu al een toenemende druk op fiets- en wandelpaden, parken en pleinen. Nu een toegenomen aantal mensen niet buiten de stad op vakantie kan, zal de behoefte om buiten te verblijven nog groter worden. Winkels hebben ruimte op straat nodig zodat mensen veilig kunnen wachten om naar binnen te gaan. En ook de horeca is op zoek naar meer ruimte voor terrassen.

GroenLinks vindt dat de gemeente een regulerende rol heeft in het verdelen van de schaarse publieke ruimte, waarbij extra aandacht moet zijn voor mensen in kwetsbare posities of groepen die minder hoorbaar of zichtbaar zijn. Er moet ruimte zijn voor zo veel mogelijk activiteiten en daarbij moeten belangen zorgvuldig worden afgewogen. Het motto van Utrecht in deze tijd is zorg goed voor elkaar. Dat betekent dat als je extra ruimte wilt, je ook rekening moet houden met de belangen van anderen:  mensen met een beperking, verkeersdeelnemers, buurtbewoners, medegebruikers. Concreet betekent dit:

Mensen moeten veilig en gezond van A naar B kunnen blijven bewegen. Dus voorrang voor voetganger en fiets en toegankelijke routes en ruimte voor mensen met een beperking. Mensen die op de fiets komen, moeten deze ook ergens kwijt kunnen. Ook voor fietsparkeren en pop-up-fietsenstallingen blijft dus ruimte beschikbaar. En voor wie niet in staat is te lopen of te fietsen, moet er toegankelijk OV blijven rijden; Het lukt fietsers en voetgangers niet altijd om veilige afstand tot elkaar te bewaren.  Daarom wil GroenLinks hen meer ruimte geven door: Uitbreiding voetgangersgebied in de binnenstad; Opheffen autoparkeerplaatsen en beperken autoverkeer; Snelheidsbeperking voor auto’s en fietsers; Tijdelijk verbannen van snorfietsen naar de rijbaan; Het vervoer van onder meer ouderen naar dagbesteding en van kinderen naar speciaal onderwijs vraagt extra inspanningen. Combinatieritten in de Regiotaxi zijn minder mogelijk. Daarom moeten we buurtinitiatieven extra steunen en eventueel eigen materieel van de gemeente inzetten. Juist mensen met een krappe beurs zijn vaker afhankelijk van het OV. De kosten van mondkapjes zijn een extra drempel. GroenLinks wil dat mensen met een U-pas gratis mondkapjes kunnen krijgen. Voor verblijf in de openbare ruimte moet er allereerst aandacht zijn voor mensen die thuis geen of onvoldoende buitenruimte hebben om te zitten, spelen of sporten. De openbare ruimte als ‘huiskamer’ van de stad. Er moeten daarom voldoende bankjes, picknickplekken, grasveldjes zijn waar mensen doorlopend en gratis terecht kunnen; Omdat veel Utrechters de zomervakantie in eigen stad zullen doorbrengen, wil GroenLinks dat het concept ‘leefstraat’ extra onder de aandacht wordt gebracht. Ook buurtcampings, gratis toegankelijke buurtfestivals, speelruimte voor kinderen, sporten in de openbare ruimte en recreatie in en om de stad verdienen een extra impuls. De afgelopen periode is er mooie samenwerking kan ontstaan tussen mensen uit verschillende sectoren, sport, cultuur, maatschappelijke ondersteuning, jongerenwerk. Juist dat soort initiatieven moeten ook de zomer in Utrecht aantrekkelijk maken. GroenLinks wil dat de gemeente flexibel omgaat met diverse regelingen zoals initiatievenfonds, en cultuur- projectsubsidies om dit soort gezamenlijke activiteiten mogelijk te maken. Juist makers, kleinere spelers en de jongerencultuurhuizen en wijkcultuurhuizen moeten hierin een actieve rol krijgen;

Wat wil GroenLinks voor de toekomst

Vanuit deze crisis kunnen we belangrijke stappen zetten naar een solidaire samenleving en een gezonde en duurzame stad voor iedereen.

Deze crisis heeft ons geleerd dat de overheid, de zorg en de publieke sector van levensbelang zijn. En dat mensen die het toch al lastig hebben (mensen met onzekere arbeidscontracten, gezondheidsproblemen, mensen met een laag inkomen of schulden, kleine zelfstandigen in de cultuursector en daarbuiten, kinderen met leerachterstanden) in een crisis de eerste en de zwaarste klappen krijgen. Des te meer reden om bij het weer opbouwen van de samenleving publieke voorzieningen meer aandacht te geven en ongelijkheid verder terug te dringen.

We hebben ontdekt hoe belangrijk de publieke ruimte als huiskamer van de stad is. En hoe goed het is om die ruimte ook te koesteren en voor iedereen toegankelijk te houden. Voorrang voor voetganger en fiets en een groene openbare ruimte die uitnodigt tot ontmoeting, is niet alleen nu belangrijk, maar ook in de toekomst in de verdichte stad een prioriteit. En de werkelijkheid van nu geeft aan dat als we meer bouwen in de stad, we direct rondom de stad meer ruimte moeten maken voor recreatie en ontspanning.

Vooral door het thuiswerken is de afgelopen periode de automobiliteit afgenomen, zeker in de spits. Dat was ook te merken aan 10 tot 20 % minder luchtverontreiniging en geluidsoverlast. We hebben ervaren wat het met ons doet, als de ‘stadsruis wegvalt’ Gemiddeld was het 50% stiller, een verlaagde geluidsbelasting van 3 decibel. Dat lijkt weinig, maar betekent veel. Ineens horen we vogels, het ruisen van beekjes, het carillon. En merken we hoe goed die natuurlijke geluiden ons doen. Een verademing! GroenLinks wil stimuleren dat organisaties en mensen ook in de toekomst mobiliteitskeuzes maken die passen bij gezond en duurzaam stedelijk leven. En we willen blijven investeren in een ambitieus duurzaamheidsbeleid. Door corona hebben we gemerkt hoe afhankelijkheid we zijn van complexe wereldwijde productieketens en fossiele mobiliteit. Reden om extra in te, zetten op circulaire economie, duurzame energie, lokale productie. Veel mensen denken extra na over bewuste duurzame keuzes. Niet dé economie moet weer op gang komen, maar een andere, solidaire, duurzame economie, geen economische groei maar brede welvaart.

Het COVID-19 virus heeft ook de gang van zaken voor het stadsdeel Centrum compleet veranderd. Alhoewel er zo goed als het gaat wordt geprobeerd dóór te vergaderen, zijn er nog veel verbeteringen mogelijk. In dit bericht een update over 1) de belangrijkste actuele onderwerpen in de stadsdeelcommissie, en 2) de informatievoorziening in tijden van corona.

Op dit moment zijn er honderden wetten die over onze openbare ruimte gaan. De Omgevingswet gaat dit veranderen.Deze wet moet in 2027 klaar zijn. Dit vraagt een goede en lange voorbereiding. In Eindhoven zijn we daar nu al druk mee bezig. Deze nieuwe wet vraagt eerst om een Omgevingsvisie. Deze moet in 2021 klaar zijn. De Omgevingsvisie is een doorkijkje naar de toekomst. Waar willen we met onze stad naar toe? De Omgevingsvisie is ook integraal , dat wil zeggen dat ALLES wat te maken heeft met de leefomgeving, wordt meegenomen. Denk daarbij aan ruimte, water, milieu, natuur, landschap, gezondheid en mobiliteit (vervoer). Als er dus (bouw)plannen zijn voor een bepaald gebied, moet er naar alle bovenstaande domeinen (onderwerpen) worden gekeken.

De waarde van een Omgevingsvisie

Eindhoven groeit snel. Er komen meer inwoners en meer bedrijven. Er is veel vraag naar woonruimte en werkruimte. Het verkeer loopt vast. We moeten dus slim omgaan met de beperkte ruimte die er is. De omgevingsvisie biedt :

een bredere kijk op hoe we de ruimte eerlijk kunnen delen stedelijke opgaven (huiswerk!) meer maatwerk per gebied een basis om in te spelen op wat er gebeurt in de maatschappij betere samenwerking met Rijk en provincie

Eindhoven is belangrijk voor de Nederlandse economie. In Eindhoven is de samenwerking tussen bedrijven, overheid en onderwijs erg goed. Daarom mogen we landelijk meedenken over slimme oplossingen voor maatschappelijke problemen. Denk aan talentontwikkeling, bereikbaarheid, vernieuwing voor bedrijven, digitalisering.

In de regio werken we samen met 20 andere gemeenten ( Metropoolregio). Het plan is om de sterke punten van de regio nóg sterker te maken, de stad heeft het platteland nodig en andersom. De stad wordt stadser en het platteland groener.

Van deze Metropoolregio zijn er 9 gemeenten die nog nauwer samenwerken: Stedelijk Gebied Eindhoven. (SGE) Zij werken samen aan woningbouw (Woondeal), bedrijventerreinen en voorzieningen. Ook overleggen ze over recreatie en vrijetijdsbesteding.

Onze ambitie

Als centrumstad wil Eindhoven een onmisbare rol spelen in de regio. Wij zijn belangrijk voor de economie. Wij hebben veel knappe koppen als het gaat om de maakindustrie en design. We willen internationaal naam maken als het gaat om een fijn woon- en werkklimaat. Eindhoven wil gezond en duurzaam verstedelijken. Met speciale aandacht voor sociale samenhang. Iedereen moet mee kunnen doen.

We hebben onze ambitie in 4 stukken geknipt: Eindhoven als:

economische wereldspeler: Als we voor de economie belangrijk willen blijven, moeten we zorgen dat mensen hier prettig kunnen wonen en werken. Zorgen dat de stad goed bereikbaar is en het centrum bruist van de activiteiten. Toptalenten uit de hele wereld komen hier studeren en werken aan nieuwe uitvindingen gezonde stad, klaar voor de toekomst: We willen een stad zijn waar we veilig en gezond kunnen leven. Waar bodem en waterbeheer klaar zijn voor de klimaatveranderingen, zoals droogte of wateroverlast. De buitenruimte moet prettig zijn om actief in beweging te blijven. Er komt meer aandacht voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. We willen minder CO2 uitstoot en meer duurzame energie. In 2050 zijn alle gebouwen van het aardgas af. We zetten de kennis en creativiteit van bedrijven uit de regio in om het energie vraagstuk op te lossen. een sociale, gastvrije stad: We willen een stad zijn die alle inwoners en bezoekers iets te bieden heeft. Ook de mensen die een extra steuntje nodig hebben. We willen dat iedereen zich hier thuis voelt en veilig voelt. We willen bouwen zodat er genoeg betaalbare woningen zijn. We willen een bruisende binnenstad met evenementen waar bezoekers graag naar toe komen, zoals DDW, GLOW en sportevenementen een échte stad, niet te vergelijken met andere steden, met eigen, unieke gebieden: Eindhoven is uniek als het gaat om samenwerking met en tussen bedrijven, overheid en onderwijs. Eindhoven is ook uniek als het gaat om verschillende gebieden om te wonen. Het centrum, de woonwijken, soms zelfs het dorpsgevoel in de stad. Je kunt nog steeds merken dat Eindhoven is ontstaan uit een aantal kleine dorpen. Daardoor is er veel variatie, en daar zijn we als stad trots op. Belangrijke gebouwen van vroeger hebben een nieuwe rol gekregen, zoals bv Strijp-S, het NRE terrein en Mariënhage, maar wel met oog voor de historie.

De Rijksoverheid wil 100.000 woningen bouwen in Flevoland om de woningnood te bestrijden. Daarbij wordt behalve naar Almere en Lelystad ook nadrukkelijk gekeken 'rondom Dronten'. De gemeenteraad is gevraagd denkrichtingen en voorwaarden mee te geven voor deze mogelijke groei. Wat GroenLinks betreft groeien we door. Maar maximaal tot 65.000 inwoners. Daarmee neemt de gemeente 9000 woningen van de bouwopgave voor haar rekening. 

Grondhouding

Voor de GroenLinks fractie was dit geen klein onderwerp. Want deze enorme groei vraagt om een fundamentele afweging. Als GroenLinks hebben we altijd gevonden dat de ideale grote van onze gemeente ergens rond de 45.000 inwoners ligt. Dat stond in eerdere verkiezingsprogramma’s. In ons meest recente verkiezingsprogramma spreken we ons daarover niet uit. Maar zeker ook niet over een forse groei.

De GroenLinks fractie erkent dat er in Nederland een forse woningbouwopgave ligt en we zien op zichzelf mogelijkheden om daarin een rol te spelen. Maar niet ongelimiteerd en onder een aantal voorwaarden.

Ambitie

Kijkend naar de ambitie die we als gemeente zouden kunnen nastreven denkt GroenLinks niet aan de maximale groei naar 57 of 85.000 inwoners zoals het college als mogelijk scenario noemt. Wat GroenLinks betreft is 65.000 het absolute maximum. Voor de draagkracht van het winkelhart is een groter inwonersaantal zeker goed omdat, in de jaren begin deze eeuw dat we de plannen voor de uitbreiding van het Winkelhart Suydersee maakten, we ons nog vrijwel niets konen voorstellen bij de vlucht die internetverkopen zouden gaan nemen.

Groei tempo  

Wat betreft de fractie van GroenLinks moeten we wel kijken naar de mate van het groei tempo. Dat moet hand in hand gaan met versterkingen op het gebied van infrastructurele ontsluitingen en sociaal opbouwwerk. Wat GroenLinks betreft kunnen er niet plompverloren 9.000 extra woningen worden gebouwd.

Kwaliteiten van de gemeente

‘Dronten, een dorpse gemeente met stadse kwaliteiten en een aanraakbare geschiedenis’. Zo omschreven wij onszelf zo’n anderhalf jaar geleden op de voorpagina van de profielschets voor de nieuwe burgemeester. Die geschiedenis geven we vandaag vorm en inhoud door na te denken over de vragen die voorliggen. Want als we doorgroeien naar 55-65.000 inwoners; zijn we dan nog die dorpse gemeente? GroenLinks denkt van niet.

Toch is dat ‘dorpse’ een van onze kwaliteiten. Mensen komen in Dronten wonen omdat het nog het ‘platteland’ is, maar wel met die stadse voorzieningen. Randvoorwaardelijk is dat we die sfeer zo veel mogelijk vast proberen te houden. Dat betekent wat GroenLinks betreft geen grootschalige hoogbouw maar ruime groene opzet van wijken en investeringen in het verenigingsleven en gemeenschapszin.

Ook hier formuleren we vast een randvoorwaarde bij: namelijk dat er bij alle uitbreidingen gestuurd wordt op kwaliteit. Architectonische kwaliteit, ruimtelijke kwaliteit en sociale kwaliteit. Er kan niet even snel iets uit de grond worden gestampt. Maar het moet mooi, interessant en aangenaam zijn om er te willen wonen. Daarbij moet bijvoorbeeld ook meteen een plan voor kunst in de openbare ruimte onderdeel uit maken van de ontwikkelingen.

Randvoorwaarden

Daarbij horen wat GroenLinks behoorlijke randvoorwaarden. Alle nieuwe woningen en andere nieuwbouw in onze gemeente is voorwaardelijk energie-neutraal en bij voorkeur energieleverend. De overheid dient daarin (ook financieel) een faciliterende rol te spelen.

De kwaliteit van de woonomgeving mag niet verder worden aangetast. Dat heeft gevolgen voor de infrastructuur. Provinciale wegen die drukker worden zullen moeten worden voorzien van maximaal geluidwerende maatregelen.

En er moet definitief een streep door de uitbreiding van de luchthaven Lelystad. Het is niet uit te leggen dat wij vanuit het Rijk een bouwopdracht krijgen en tegelijk moeten gaan bouwen onder de aanvliegroutes. Daarbij komt ook dat het argument van ‘weinig gehinderden’ rond Lelystad steeds minder valide wordt als je 100.000 woningen in deze regio gaat toevoegend. Voor GroenLinks is dit een zwaar punt.

Versterking van de regionale infrastructuur is van groot belang. Wat GroenLinks betreft betekent dit een aanleg van de Zuiderzeelijn via Swifterbant naar Emmeloord en het Noorden. Daarbij dienst Swifterbant een station te krijgen en een afslag in zuidelijke richting op de A6.

Ook moet er een heroverweging worden gemaakt of er wel een brug over Roggebot moet worden gebouwd, maar niet beter meteen een aquaduct van 2x twee rijstroken. Dat heeft ook gevolgen voor de infrastructuur in Overijssel en Gelderland waar de aansluiting op en de verbreding van de N50 eerste prioriteit moeten krijgen.

Rijksgroeigelden

Als laatste randvoorwaarde zal ook onze gemeente in staat moeten worden gesteld deze opgave goed de kunnen uitvoeren. Dat betekent dat er vanuit het Rijk in ruime mate ‘Rijksgroeigelden’ beschikbaar moeten worden gesteld.

Voor het kunnen reconstrueren en saneren van bedrijventerreinen. Waarbij opkopen en bedrijfsverplaatsing naar andere locaties in onze gemeente mogelijk wordt gemaakt. Maar ook forse investeringen in natuurontwikkeling, de sociale opbouw en het voorzieningen niveau.

Uitbreidingsrichtingen

Als je echt gaat voor het versterken van onze gemeente zou -misschien wel het grootste deel- van de nieuwbouw plaats moeten vinden in Biddinghuizen en Swifterbant. Daarmee worden de dorpen verder versterkt en ontstaat er meer draagvlak voor het voorzieningenniveau in beide dorpen. Daarbij moet ook opnieuw gekeken kunnen worden naar locaties die eerder geen optie leken vanuit financieel oogpunt. Want met herstructureringsgelden van het Rijk wordt de realisatie van woningen op Spelwijk wellicht toch een reëel haalbare optie.

Binnen Dronten zouden we kunnen denken aan een versnelde ontwikkeling van het Hanzekwartier, maar wellicht ook de bedrijventerreinen ten noorden van de spoorlijn. Als er uitleglocaties gevonden moeten worden buiten de huidige kern denken we aan de gebieden rond de Van der Hamlaan en Boudewijnlaan.

Ook zouden we in samenwerking met OFW kunnen kijken of reconstructie van het woningbezit mogelijk gemaakt kan worden met Rijks groeidelen waardoor bestaande bebouwing kan worden vervangen voor andere type woningen waaraan behoefte bestaat. Denk dan aan gezinswoningen vervangen voor appartementen voor starters en ouderen. Dat levert lokaal verdichting op en draagt daarmee bij aan de doelstellingen.

Betrek de samenleving

Voor dit alles is er een heel belangrijke voorwaarde waarover we nu meteen moeten ga nadeken. Dit is geen proces dat wij in het gemeentehuis moeten bedenken, plannen en uitvoeren.

Vanaf morgen moet er nagedacht gaan worden over een goede manier waarop ook onze inwoners hierbij betrokken kunnen worden en daar daadwerkelijk invloed en misschien wel zeggenschap zouden moeten krijgen over de keuzes die we hierin met elkaar moeten maken. We dagen het college uit om hiervoor zo spoedig mogelijk met voorstellen naar de raad te komen.

Op maandag 11 mei hebben we in de commissie Bestuur, Financien en Economische zaken de gelegenheid gehad om vragen te stellen aan de voorzitter van de Rekenkamercommissie (RKC) en de onderzoeker van het Rapport 'De gemeenteraad weer aan zet. Passend organiseren en de rol van de gemeenteraad'. 

Zoals we al eerder meldden kan de fractie van GroenLinks zich vinden in de conclusies en aanbevelingen. We waren dan ook blij dat de voorzitter van de RKC aangaf dat het goed zou zijn dat de Raad, het college en de ambtenaren samen aan de slag gaan om ervoor te zorgen dat iedereen hetzelfde beeld heeft van 'Passend organiseren'. Door samen op te trekken in dit proces, waarbij wel voor iedere partij een andere rol is weggelegd, moeten wij als raad weer op het juiste spoor zien te komen. 

Verder hebben we nog stilgestaan bij de jaarrekening 2019 en de programmabegroting 2021 van de Veiligheidsregio Flevoland. Als raad en college hebben wij daar een zienswijze op ingebracht in verband met de nieuwe betalingsmethodiek. Als GroenLinks vinden we het heel belangrijk dat de veiligheid van al onze inwoners zo goed mogelijk wordt gewaarborgd. De betaalbaarheid is natuurlijk wel een aandachtspunt.

Ook lag de ontwerpbegroting 2021 en de meerjarenraming 2022-2024 van de GGD voor. De begroting is opgesteld voor de coronacris en deze is dus niet hierin meegenomen. Wel vinden wij het belangrijk om te weten wat voor invloed dit zal hebben op het beleid en de bijbehorende kosten.

Samen met de CU/SGP en VDD fractie hebben wij het verzoek om te kijken naar de mogelijkheden voor aanpassing van de OZB  voor instellingen van sociaal belang nogmaals bij de wethouder neergelegd. Wij hebben de toezegging gekregen dat we dit in juni tegemoet kunnen zien.

Als laatste punt hebben we op verzoek van de SP nog even van gedachten gewisseld over het besluit van het ministerie om de rekenkamercommissie (interne en externe leden) af te schaffen en alleen te gaan werken met rekenkamers (extern). Als GroenLinks fractie zijn we heel tevreden hoe het nu bij onze gemeente georganiseerd is. Afgesproken is dat de SP een motie zal schrijven betreffende dit onderwerp. 

GroenLinks Zwolle is geschrokken van de berichtgeving (Dagblad Trouw, 2 mei) over onveilige werksituaties in distributiecentra. Raadslid Lennart Hartman heeft signalen gekregen dat er ook in Zwolle problemen zijn en wil graag van het college weten of en hoe de gemeente hierop controleert.

In Trouw was te lezen hoe medewerkers van een distributiecentrum in de voedselsector een verhoogd risico lopen om besmet te raken met het Coronavirus. Ook het CNV heeft hiervoor gewaarschuwd en roept gemeentes op om de coronamaatregelen te handhaven bij distributiecentra van bedrijven in vitale sectoren.

Lennart Hartman: “Dit is heel zorgelijk. Inmiddels bereiken mij signalen dat dit probleem ook in Zwolle speelt. Daarnaast wordt in het artikel aangegeven dat er onvoldoende controle is op coronagerelateerde maatregelen.”

Veilige werkplekken

De dienst die op veilige werkplekken moet controleren, Inspectie SZW, controleert namelijk niet of werkplekken aan de coronamaatregelen voldoen. Er wordt alleen telefonisch gecontroleerd op de arborichtlijnen. Dit betekent dat er geen enkele overheidsinstantie is, die de veiligheid van deze werkplekken controleert. Hartman: “Wat GroenLinks betreft is dit onacceptabel. Iedereen heeft recht op een veilige werkplek en juist in de vitale sectoren zou hier nog meer aandacht voor moeten zijn.

GroenLinks roept daarom het college op in gesprek te gaan met het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid om ook op coronamaatregelen te controleren. Wanneer de Inspectie SZW dit niet of niet voldoende kan waarborgen vraagt GroenLinks het college om door middel van gemeentelijke handhaving zelf de veiligheid van deze medewerkers te waarborgen.

Samen met andere partijen vraagt GroenLinks aandacht voor de participatiewet. Fractievoorzitter Sylvana Rikkert wil dat Zwolle leert van onderzoeken die in andere steden zijn uitgevoerd.

Experimenten met de participatiewet

In 2016 heeft een ruime meerderheid van de Zwolse raad de motie “Opzet Zwols experiment participatiewet” aangenomen. In dit voorstel werd het college opgeroepen om een voorzet te maken voor een experiment over de participatiewet. Dat experiment heeft niet kunnen starten, omdat er te weinig deelnemers waren om een goed onderzoek uit te voeren. In plaats daarvan zouden we in Zwolle gelijksoortige experimenten in andere gemeenten in de gaten te houden. Sylvana: “Het was heel zuur dat het Zwolse onderzoek niet door kon gaan. Als alternatief konden we de experimenten in andere steden in de gaten houden. Het is nu tijd om de balans op te maken.”

Minder regels

In meerdere gemeenten is inmiddels een experiment met betrekking tot de uitvoering van de participatiewet afgerond. In Utrecht werd gekeken of mensen die aan minder regels hoeven voldoen sneller een baan hebben, meer meedoen in de samenleving, een betere gezondheid hebben, minder schulden hebben en meer tevreden zijn over hun situatie. Sylvana: “Dit is precies wat wij voor ogen hebben. GroenLinks wil geen regels opleggen die frustreren. Wij geloven dat iedereen gebaat heeft bij een bijstand die stimulerend is, die vertrouwen geeft en activeert en die aanstuurt op meer maatschappelijke en economische participatie. Want GroenLinks vindt dat een waardevolle bijdrage aan de samenleving uit meer bestaat dan alleen betaald werk verrichten.”

Resultaten

De onderzoekers van de Universiteit Utrecht vergeleken verschillende groepen en bij alle drie interventiegroepen vonden de onderzoekers licht positieve resultaten die duiden op meer arbeidsparticipatie. Deelnemers en uitvoerders voelen zich hier beter bij en de effecten voor gemeente en Rijk blijken ook (licht) positief.

Participatie in Zwolle

Samen met D66 en PvdA wil GroenLinks nu weten wat Zwolle kan leren van de onderzoeken die niet alleen in Utrecht, maar ook in Wageningen, Zeist, Nijmegen, Groningen en Tilburg zijn gedaan. Sylvana: “We hebben al veel positieve verhalen gehoord vanuit die steden. Nu willen we weten welke conclusies we kunnen trekken op het gebied van uitstroom, welzijn en tevredenheid van deelnemers, en wat we in Zwolle kunnen gebruiken.”

 

De gemeenteraadsfracties van GroenLinks en ChristenUnie maken zich zorgen over de toename van dak- en thuislozen in Nederland.

Het CBS schatte vorig jaar een verdubbeling van het aantal dak- en thuislozen in: van 17.800 in 2009 naar 39.300 in 2018. Een steeds groter deel van de dak- en thuislozen lijkt te bestaan uit economisch daklozen: mensen die door financiële omstandigheden hun huis hebben verloren. Met de zware economische tijden voor de boeg vanwege de coronacrisis, zal het aantal mensen in financiële problemen en uiteindelijke dakloosheid alleen maar verder toenemen. En hoe langer zij geen basis hebben, hoe groter de problemen worden.

"Op straat belanden is dramatisch en kan iemands situatie enorm verslechteren. Ook de maatschappij betaalt hier een hoge prijs voor, omdat iemand steeds meer met zorg- en politiediensten te maken krijgt. We moeten er alles aan doen mensen zo snel mogelijk weer van een basis te voorzien."

- Nick Nieuwenhuijsen

Daarom hebben de Groningse fracties van GroenLinks en ChristenUnie het college vragen gesteld over een effectieve aanpak van economische dak- en thuislozen. Zij verwijzen hierbij onder andere naar het project Onder de Pannen dat al enige tijd met succes loopt in de gemeenten Amsterdam en Haarlem. Dit project koppelt economisch dak- en thuislozen aan mensen die een kamer over hebben in bijvoorbeeld een sociale huurwoning. Zij worden voor maximaal één jaar de host voor de dakloze, die hier een klein bedrag voor betaalt en op deze manier op adem kan komen. Ook worden beide personen niet gekort op eventuele uitkeringen en kan zelfs een huurachterstand worden weggewerkt. Tessa Moorlag (ChristenUnie) vult daarbij aan: “Daarnaast kan voor beide partijen eenzaamheid worden tegengegaan, door economisch daklozen onder te brengen bij alleenstaande woningeigenaren en huurders.”

“Wij zien graag dat een gemeente als Groningen, met al haar uitdagingen op het gebied van armoede en wonen, zoveel mogelijk juridische drempels en financiële benadeling verlaagt om kwetsbare Groningers de kans te geven hun leven weer op de rails te krijgen. Want uiteindelijk is een onderdak de beste oplossing tegen dakloosheid."

- Lieke Schoutens